r
VRIJDAG
54e «Jaargang
Firma F. VAN DE VELDE Ir., Kleins Markt 58, Vlissingen. Telefoon Inters. 10
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zondag en algemeen erkende Christelijke feestdagen
fiEMEENTEBESTUUR
BINNENLAND
FEUILLETON
Stads= en Provincienieuws
l^o. 248
1916
VLISSINGSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS: Voor Vlissingen en de gemeenten op Walcheren ƒ1.45
per drie maanden. Franco door het geheele rijk ƒ1.60. Voor België 2.20
Voor overige landen der Post-Unie 3.35. Afzonderlijke nummers 3 cent
H
mi
ADVERTENTIEPRIJSVan 14 regels ƒ0.48; voor iedere regel meer 12 cent
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend. Bij abonnement speciale prijs
Reclames 24 ct. per regel. Dienstaanbiedingen en -aanvragen 6 ct. per regel
nê abonné's, in 't bezit eener ft |"h
polis, zijn GRATIS verze /111111
f j nnrrplttvtpri vnnr il lil
I gulden bij levens- n P* f| gulden bij dood Q AA gulden bij verlies J gulden bij verlies A f"| A gulden bij verlies a r gulden bij verlies
lange ongeschikt- •^11 door ^1111 van een hand, van ||l|l vaneen van eiken
kërd'tegen ongelukken voor:£JUUU heid tot werken f UU een ongeluk UUU voet of oog ÏÜU een duim 1UU wijsvinger £j%j anderen vinger
Beie ultkeeringen worden VERDUBBELD indien de verzekerden, voorzien van geldig plaatsbewijs, een ongeluk bekomen op trein, boot ol tram. De uitkeering wordt gewaarborgd door de „Holl. fllg. Verzek, Bank" të Schiedam
"kaNTOOR KEURMEESTER VAN
SLACHTVEE enz.
Burgemeester en Wethouders van
Vlissingen
brengen ter openbare kennis
dat het kantoor van den keurmeester
van het slachtvee enz. met ingang van
Maandag 23 October a s. is verplaatst
van den Peperdijk naar het Baterplein.
Vlissingen, 19 October 1916.
Burg. en Weth. voornoemd,
VAN DOORN VAN KOUDEKERKE.
De Secretaris,
J. P. v. ROSSUM JR.
ONVEILIGHEID VAARWATER.
Schietoefeningen.
De Burgemeester van Vlissingen
maakt aan zeevarenden bekend, dat
op 24 en zoo noodig op 25 October
a.s. te IJmuiden schietoefeningen zullen
worden gehouden,
De voor de veiligheid te nemen voor
zorgsmaatregelen liggen voor belang
hebbenden ter Secretarie dezer gemeente
ter inzage.
Vlissingen, 19 Ocober 1916.
De Burgemeester voornoemd,
VAN DOORN VAN KOUDEKEKKE.
Tweede Kamer.
Het wetsvoorstel om een wettelijke
regeling tot bescherming van'mijnarbei
ders, thans vastgelegd in het Mijnregle
ment, alsnog uit te stellen tot 1 Novem
ber 1921, werd in de gisteren gehouden
zitling aangenomen, na verwerping van
41 tegen 20 stemmen van het amende
ment Albarda om slechts tot i Nov. 1818
uitstel te verleenen.
Aan de orde kwam daarna de grond
wetsherziening.
De heer Troelstra zette zijn rede voort.
Hij betoogde dat het zou getuigen van
groote politieke kortzichtigheid, te be
weren, dat de volkswil zich niet zou
hebben uitgesproken, voor het algemeen
kiesrecht. Spr. hield verder een uitvoe
rig betoog om aan te toonen dat de nood
zakelijkheid van algemeen kiesrecht
voortvloeit uit de historische materialis
tische opvatting der geschiedenis. Vrou
wenkiesrecht is niet allereerst een sexe-
zaak, doch een arbeiderszaak, daar de
vrouw nog sterker door het kapitalisme
wordt uitgeput dan de man en een wa
pen moet hebben om te strijden voor
de verbeteringstoesfanden.
Algemeen kiesrecht voor mannen en
vrouwen is, betoogt Troelstra verder, de
eisch van de consequente toepassing der
beginselen van de S. D. A. P. en moet
in de grondwet worden vastgelegd. Spr.
waarschuwt ecther tegen den eisch van
alles of niets. De wegneming van de
beletselen tegen vrouwen kiesrecht is
niet gering te achten. De gehuwde vrouw
mag niet worden uitgesloten. We heb
ben noodig de normale vrouw uit liet
gezin en niet alleen de vrouwen, die
door allerlei omstandigheden van den
normalen weg der vrouw zijn afgeweken.
Spr. is voorstander van evenredig kies
«5.)
(Hatnt TuUim
Hartrop ging weg en Dora bleef weer
geheel alleln.
Wat beteekenden alle emoties van de
laatste weken bij hetgeen ze nu onder
vond Nauwelijks was de man, dien ze
hefhad, aan den dood ontsnapt, of hij
scheen weer te moeten ten onder gaan.
Hartrop bleef heel tang weg, tenmin
ste heel lang in Dora's oogen. Toen hij
eindelijk terugkwam, had hij een be-
dr"kt gezicht
■.God zij hun genadig," riep hij uit.
dJe bergraad en de vijf mannen, die hij
i z'c.h had, zijn zonder twijfel verlo
f-Zij zullen door het mijngas stikken
e" het is onmogelijk, hun hulp te bren
gen, al wilde men ook nog zoo graag.
"c arn,e bergraad Hij was zoo'n goed
n nobel mensch, voor ons allen had
altijd een vriendelijk woord."
Hartrop veegde met de leege linker-
ouw van zijn jas langs zijn oogen.
u, °ra za§ Get en merkte er zelfs het
komische van op.
ze schreeuwde het niet uit, ze huilde
"dunde niet, ofschoon deze man, die
recht. Opneming van stemplicht in de
grondwet zou inopportuun zijn met het
oog op latere invoering van vrouwen
kiesrecht. Spr. wit daarom facultatief-
stelling. Met het door de regeering voor
gestelde onderwijsartikel kan spr. zich
niet vereenigen al is hij bereid mede
te werken tot een regeling, die onedele
concurrentie kan voorkomen. Hij is
evenwel verbaasd over het relletje, op
gezet door hen, die doen alsof de open
bare school het uiterste gevaar loopt.
De heer De Meester acht de oppor
tuniteit der voorstellen boven twijfel.
De consequentie van het standpunt van
den minister brengt ook liet algemeen
vrouwenkiesrecht mee. Spr. zou daar
aan willen meewerken als de herzie
ning daardoor niet in gevaar zou wor
den gebrachtbovendien is wat gebo
den wordt, niet gering en wordt aan
het concentratieprogram ten volle vol
daan. Spr. is voorstander van even
redige vertegenwoordiging en wenscht
niet te tornen aan het door de regee
ring voorgestelde stelsel. Ook wenscht
hij stemplicht als complement van even
redige vertegenwoordiging.
Wat het onderwijs betreft, staat de
Liberale Unie nog op het standpunt dat
de openbare schooi de beste iszij
wil evenwel rekening houden met het
feit, dat zeer velen de openbare school
niet willen, waardoor we komen tot den
strijd, die alleen door geestelijke midde
len kan worden gestreden en waardoor
we logisch komen tot financieele gelijk
stelling.
Mr. Tydeman acht het tijdstip voor
de behandeling eigenlijk niet gunstig,
maar heeft toch ook niet veel beden
king tegen bespreking op dit oogenblik
gezien, doch komt er tegen op, dat de
regeering het verband tusschen het
kiesrecht en het onderwijs heeft aan
vaard.
De Rijksmiddeien.
Het maandelijksch overzicht van de
opbrengst van 's Rijks middelen geeft
voor de maand September weer een be
vredigend resultaat. De meeste inkom
sten vertoonen hooger cijfers dan in de
overeenkomstige maand van het vorige
jaar, waardoor de totaal-opbrengst is
gestegen van f 11,223,604.16 in Septem
ber 1915 tot f 13.087,878.24 in Septem
ber van dit jaar.
Beide maanden met elkander verge
leken, vindt men een stijging van de
opbrengst der personeele belasting van
f 77,000, der inkomstenbelasting van
f 844,000, het recht op de mijnen van
f 23,000, de invoerrechten van f 184,000,
de suiker f416,000, de accijnzen op het
zout en het geslacht respect, f 11,000 en
f27,000, de gouden en zilveren werken
f13,000, de zegelrechten f47,000, de
registratierechten f 315,000, de hypotheek
rechten f 40,000, de successierechten
f 192,000 en de domeinen f 119,000.
Een mindere opbrengst moet gecon
stateerd worden bij de grondbelasting
van f81.000, de bedrijfs- en vermogens
belastingen van f 172.000 en f 125.000,
de accijnzen op wijn, gedistilleerd en
bier van f4000, f32.000 en f24.000 en
de loodsgelden van f6000.
Uit een afzonderlijken staat blijkt dat
blijkbaar goed ingelicht was, reeds den
doode betreurde. Het was alles koud
en stil in haar geworden, slechts in haar
hoofd brandde het, alsof daar een vonk
gloeide, die steeds yerder in haar her
sens vrat.
Weer werd de deur opengerukt en
opzichter Oswald stortte naar binnen,
gevolgd door twee man.
„Het rookmasker riep hij Hartrop
toe. „Waar is het
„Daarboven in de voorraadkamer
riep Hartrop.
Opzichter Oswald ging naar Dora en
meldde haar officieel
„Graaf Klinter wil met het rookmas
ker aan in het mijnveld gaan, waar de
mijngassen zijn, hoewel mijnheer Ker
sten het niet wil toestaan. Het is een
voudig een zelfmoord van graaf Klin
ter, want de bergraad en degenen die
bij hem waren, zijn al lang dood. Maar
graaf Klinter wil liet niet opgeven.
Daar buiten werd het nacht. De elec-
trische booglampen flitsten aan. De
wolken rook, die nu langs het venster
vlogen, waren zwart. Maar met de re
gelmatigheid van een uurwerk en niet
tegen te houden, evenals het vreeselijk
noodlot daar beneden, kwamen ze
steeds weer voorbij.
Waarom bfeef Dora hier Waarom
zette ze zich niet in haar auto en reed
heen Ze wist het ze was niet in staat,
van haar plaats op te staan. Haar voe-
het voordeelig verschil bij de posterijen
bedraagt f78.000 en bij de telefonie
f64.000, terwijl de telegrafie een klein
bedrag minder opleverde.
De opeenten geheven ten bate van
het Leeningsfonds 1914 hebben geza
menlijk f 1.612.568.50'/! in September
opgeleverd, waardoor het totaal over de
eerste negen maanden van dit iaar steeg
tot f20.668.535.45.
Voor de eerste maal is opgenomen
een staat van de opbrengst der belas
tingen in verband met de buitengewone
omstandigheden. Daaruit blijkt dat de
Verdedigingsbelasting la in September
f 181.106.83 in 's rijks schatkist heeft
gebracht.
Het totaal van de opbrengst over de
eerste negen maanden van dit jaar is
f 147.396.386.52Y2, tegen f 117.852.455.96
in 1913. Rekent men hierbij de ont
vang sten van posterijen, telegrafie, tele-
fonie en verdedigingsbelasting ia, dan
komt men tot een bedrag voor de eerste
negen maanden van dit jaar van
f 168.511,111.35'4, tegen f 136.112.307.97
in gelijk tijdperk van f915.
(„N. Ct.")
Vereeniging van hooger personeel
bij de posterijen en telegrafie.
Wij vernemen dat de directeur-gene
raal der Posterijen en Telegrafie aan
de vijf vereenigir.gen van hooger perso
neel bij de posterijen en telegrafie een
missieve heeft gericht, waarin hij zegt
niet weerzin kennis te hebben genomen
van de motie, door de besturen dezer
vereenigingen openbaar gemaakt en het
zijn plicht te achten zijn ernstige afkeu
ring te kennen te geven over inhoud en
toon der in de vergadering te Utrecht
op 15 October aangenomen en daarna
aan de pers, den Ministerraad, de Ka
merleden en hem toegezonden motie.
De directeur-generaal zegt in zijn
missieve van de zü je der in bonden
vereenigde 110 directeuren en commie
zen, die een beheer voeren of leidende
betrekking bekleeden, te hebben ver
wacht, dat op betamelijke wijze actie
zou worden gevoerd vóór salarisver-
hooging en dat niet in een taal, die niet
aan ambtenaren past.
Het moreel verantwoordelijk stellen
van de Regeering voor die gevallen,
waarin een tot het uiterst gedreven
ambtenaar zich vergrijpt aan Staatsgel
den is een denkbeeld, dat slechts kan
opkomen in het brein van een ontoe
rekenbare.
Vrouwenk iesrecht.
Het dagelijksch bestuur van „De Neu
trale", Vereeniging voor Vrouwenkies
recht, betoogt, ten aanzien van de Grond
wetsvoorstellen, in een adres aan de
Tweede Kamer
dat, waar genoemde voorstellen het
mannenkiesrecht vastleggen in de Grond
wet en dit in de Additionneele Artikelen
regelen tot in de kleinste bijzonderhe
den, de invoering van vrouwenkiesreeht
daarentegen overgelaten wordt aan den
gewonen wetgever, „indien" deze te
eeniger tijd noodig oordeelt, dat vrou
wenkiesrecht worde ingevoerd
dat door deze tweeërlei opvatting om
trent het grondwettig recht van man en
ten waren als verlamd, en in haar her
sens brandde het steeds heviger
Een geschreeuw uit honderden kelen
klonk plotseling van buiten enkele
hoera-kreten klonken er tusschen.
'De oude Hartrop zette zijn muts op,
die naast hem op de bank lag en ging
weer naar buiten. Na korten tijd kwam
hij terug.
„Er is een telefonische verbinding
met de afgesneden colonne. Ze konden
eerst niet bij het toestel komen. Ze mel
den nu, dat er honderdtwintig man zijn
en zich in goeden welstand bevinden.
Ze hebben voldoende lucht, en het is
alleen erg koud. Ze zullen allen gered
worden."
Het schreeuwen daarbuiten hield aan.
Zoo gaf de menigte aan haar opwinding
en vreugde lucht.
Onder in de mijn, niet ver van de iift,
zat geheimraad Kersten op een blok
steenkool en gaf zijn bevelen. De krach
ten van den ouden man waren niet
evenredig aan zijn wil zijn beenen
weigerden hun dienst door schrik, op
winding en lichamelijke inspanning.
Graaf Klinter was sedert een half uur
weg en sindsdien had hij geen teeken
van leven meer van hem vernomen. Het
was krankzinnig van hem, om het oude
veld, waar het mijngas zich bevond,
binnen te dringen maar een braaf,
dapper mensch was hij.
„Ik ken het oude veld als mijn zak,"
vrouw wordt gehandhaafd en verscherpt
de door den Minister van Binneniand-
sche Zaken in Zijne Memorie van Toe
lichting (pag. 3) zoo juist onder woorden
gebrachte toestand: „uitsluitingvan een
deel der burgers van het kiesrecht splitst
de natie in twee deelen, het eene me
debevelend, het andere alleen gehoor
zamend"
dat, waar zelfs bedeelden, wanbeta
lers van belasting, verkwisters, dronk
aards en soutaneurs niet van het
kiesrecht worden uitgesloten, het zeker
niet aangaat aan de vrouwen het kies
recht te onthouden en haar dus te dwin
gen te gehoorzamen aan wetten, mede
door den invloed van bovengenoem-
den tot stand gekomen
dat door aanneming dezer voorstellen
het onrecht tegenover de vrouw wordt
verscherpt, een onrecht, dat nog des te
grooter is in dezen tijd, die de vrouw tot
plicht stelt zich te bemoeien met 's lands
zaken, die ook zijn de zaken van haar
en haar kinderen.
Het Bestuur dringt er op aan de voor
stellen ter gedeeltelijke wijziging der
Grondwet slechts dan aan te nemen,
indien deze zóó worden gewijzigd, dat
gelijk kiesrecht voor man en vrouw bij
de Grondwet gewaarborgd wordt.
Duitsche versterkingen bij de Neder-
lanasche grens.
Op verschillende plaatsen langs de
Oostgrens worden door de Duitschers
thans loopgraven gemaakt en hier en
daar kanonnen geplaatst.
in Tüddern, nabij de gemeente Broek
Sittard, zijn een paar honderd Duitsche
soldaten gearriveerd en aldaar inge
kwartierd.
Dicht bij de Nederlandsche grens zijn
zij bezig met het aanleggen van loop
graven.
Aankoop van Groenten.
Aangezien de groenten, welke uit de
opgerichte militaire groentenöepots zul
len worden verstrekt, vermoedelijk slechts
de helft zuilen kosten van den prijs, die
daarvoor zal moeten worden betaald
worden bij aanschaffing uit den vrijen
handel, en in plaatsen, waar geen groen-
tendepot is gevestigd, de prijzen nog
aanmerkelijk hooger zullen zijn, is
door den Opperbevelhebber bepaald, dat
door kleine troepenafdeelingen de groen
ten als regel moeten worden betrokken
uit het naastbijzijnd groentendepot en
het verleenen van machtiging tot aan
koop uit den vrijen handel tot de uit
zonderingen moet behooren.j
Noodrations.
Ten einde het beheer en de verant
woording van de noodrations gehakt en
beschuit zooveel mogelijk te vereenvou
digen is door den hoofdintendant be
paald, dat bij ieder onderdeel (compag
nie, eskadron, batterijen), waarbij het
personeel van noodrations voorzien moet
zijn, steeds een aantal noodrations voor
handen zal wezen, gelijk aan de orga
nische oorlogssterkte of zooveel meer
als de werkelijke sterkte de organische
oorlogssterkte overtreft.
Bij overgang van personeel van het
eene onderdeel naar het andere worden
had hij gezegd. „Ik weet, waaraan het
ligt, dat de gassen niet weg kunnen. De
luchttoevoer is door een zware deur
afgesloten en die moet geopend worden.
Als mij dat gelukt, dringt de versche
lucht van boven af in het veld en ver
dringt de gassen."
De werklieden hadden kleine, draag
bare telefoonleidingen gelegd tot waar
Kersten zat. Er was een verbinding tot
aan de plaats, waar de dam gelegd
was, die nu geheel gereed was én de
pompmachines volkomen beschermde.
De tweede geleiding ging tot de plek,
waar gewerkt werd om de opgeslotenen
te bevrijden en de derde verbinding
liep tot in het oude mijnveld, voor zoo
ver men zich daar zonder gevaar kon
ophouden. Daar was opzichter Oswald
met twee voormannen en een aantal
mijnwerkers opgesteld en bewaakte de
deur, die het verder dringen der gassen
verhinderde en waarachter graat Klin
ter verdwenen was, toen hij zijn verme
tele reddingspoging begon.
Hoe dikwijls reeds had Oswald in de
laatste tien minuten met ingehouden
adem aan die deur geluisterd. Doch men
vernam niets dan het regelmatig getik
van de druppels die van de zoldering
omlaag vielen.
„Het is hem niet gelukt," zei hij tot
de beide werklui, die naast hem ston
den, „de graaf is ook verloren. Jammer
van hem Maar het was toch ook roe-
dan ook geen noodrations meer mede
gegeven.-
Landstorm 1911b.
Naar „de Avondp," verneemt, zullen
omstreeks 10 November de landstorm-
plichttigen der jaarkiasse 1911b van
de infanteriedepots overgaan naar de
veldtroepen.
Afschaffing van het ambulantisme.
Door het dagelijksch bestuur der ge
meente Zaandam is, naar „het Volk"
meldt, besloten tot afschaffing van het
ambulantisme over te gaan. Het denkt
hiermee te beginnen op school A,
waarvan kort geleden het schoolhoofd
is gestorven en waarvoor dus een
nieuw hoofd zou moeten worden be
noemd.
Het voornemen zal natuurlijk nog door
den gemeenteraad moeten worden be
krachtigd.
Luitenant Mallinckrodt.
Luitenant Mallinckrodt, die als Oos-
tenrijksch officier bij een Honvedregi-
ment nabij Kronstadt tegen de Roeme-
niërs meestrijdt, moet daar, naar aan het
„Vad." bericht werd, door een granaat
splinter aan den voet licht zijn gewond.
VLISSINGEN, 20 OCTOBER.
„De Nicht."
In den schouwburg „de Oude Vriend
schap" werd gisterenavond een feest-
voorsteling gegeven ter eere van me
vrouw W. CoelinghVorderman, vóór
haar vertrek naar Indië. En als we
dan in d.e allereerste plaats haar noe
men, is dat niet om te zeggen, dat de
overigen niet zeer goed waren, want
elke rol was goed bezet. Maar mevr.
CoelinghVorderman vervulde de
hoofdrol.
Om haar draaide alles. Zij was de
vertrouwde van het geheele gezin, van
de geheele omgeving. Alle liefdesge
heimen werden haar toevertrouwd, met
het vriendelijk verzoek te helpen, als
hulp noodig was. Die taak was zwaar.
Geheimen aanhooren, dat ging wel,
maar die alle bewaren, dat was soms
haar te machtig. Bij zooveel vertrouwen
liep haar hoofd om en dat gaf aanlei
ding tot allervermakelijkste' vergissin
gen.
Over gebrek aan sympathie heeft het
gezelschap dan ook niet te klagen
gehad.
Houding, gebaren, uitspraak, dat ai-
les was uitstekend, en wie de voorstel
ling heeft bijgewoond, heeft genoten
van het heerlijke spel. Als geheel was
de uitvoering kostelijk, alle onderdeelen
zonder onderscheid waren uitnemend
verzorgd. Na elk bedrijf een hartelijk
applaus. Na het laatste bedrijf steeg het
applaus tot een ovatie.
Het stoomschip „Buitenzorg" ge
bouwd op de werf der Kon. Maatsch.,
„de Schelde" alhier, dat gisteren naar
Rotterdam is vertrokken, heeft bij den
keloos van hem, om daar in te gaan..."
Weer verliep er een uur. Buiten reden
verscheidene wagens aan. De deur van
het mijnhuis werd opengerukt en een
aantal mannen, met witte banden en
een rood kruis om den arm traden bin
nen. Het was de vrijwillige Roode-
Kruis-colonne van het bergwerk, die
gealarmeerd geworden was. Bedden
werden opgeslagen en in de groote zaai
gezet. Doctoren kwamen binnen, groet
ten Dora stilzwijgend en begonnen hun
geweldige medicijn- en verbandkisten
uit te pakken.
De oude Hartrop wist niet hoe gauw
hij alle bevelen moest nakomen. Men
verlangde emmers, om water gereed
te hebben men stelde alle mogelijke
vragen aan hem, die hij onmogelijk be
antwoorden kon. Daarna snelden ze
weer naar buiten en sloegen een tent
op de plaats op. De oude Hartrop kwam
terug en zei opgewonden tot Dora
„Het is toch alles voor niets. De berg
raad is dood en de vijf man en Klinter
ook. Die is niet teruggekomen. Ze kun
nen gerust al hun bullen inpakken de
lui onder in de mijn hebben hun hulp
niet noodig, want, naar men zegt, zijn
ze binnen twee a drie uur bereikt."
(Wordt vervolgd).
