WOENSDAG
S: flm 1. hi Si ffi» li Üh
BINNENLAND
FEUILLETON
„MMförvanhet
IVO. 216
1916
VLISSINGSCHE COURANT
taOHNEMENYSPRijS; Voor Vlftafagsn ca de gemeenten os Waieberen ƒ139
pe, drie meenden. Fresco door hei geheels rfk 1 IS®, Voos Bcigll f 8.29
Voer overige lauden der Po»t-Unie 3.3® Mzonderlfks mumntn 8 céci
O» tóonaé», hr 't bezit eener
-M\i, ïjjn GRATIS verze
gd tegen ongelukken voor:
ADVESTEMTfEPRljSVw» s-~4 reg«!e 9.49voor Iedere regel meer 18 css
Driemaal pliiisss «rordt hwsmnuei berekend. &{j| aóonjiemesl egaelstë gr|r
Reclame» 3® ct. pet ?es*i DisastsRsfeSerflngist m -aatmagen 9 cl, pet regel
guides b| leven»-
lange ongeschikt
heid tot werken
gulden b| dood
door
een ongeluk
gulden b? verlies J |^#|guiden bj| ver>iit,§ gulden bf verliet
van esn band, van van een
rifrsyiiaM» WBr^gËft^BagJaj^ajs »w««fc»dea, awsitea we g»Mlg plMtebwj», wt eaSal»fe katoa,» ap innaai lta», De a»kasrl»£ «Mtdt isasï'ïwsü isJ ëe'^as" Ais.^tofk.
rguiden bf verliet
van eiken
Virrrnigini v««r Vrauwankiesreeht.
In een open brief, door het hoofd
bestuur der Vereenlglng voor Vrou
wenkiesrecht gericht aan de leden van
de Tweede Kamer, wordt groote waar-
deerlrg uitgesproken voor de wijze,
waarop door vele leden der Kamer de
invoering van vrouwenkiesrecht weid
verdedigd.
Dal Minister Cert van der Linden,
nieiiegens aande zijn in de Memorie
van Antwoord duidelijk uiigespioken
argumenten vóar de invoering van
Vrouwenkiesrecht, meent te moeten
blijven vasthouden aan de roinimum-
elsciten van het concentraiiepreg'am
len dezen opzichte, schrijft adressant
toe aan zijn vrees dat de Grondwets
herziening zou kunnen mislukken.
Waarde Minister echter zelve aanvoert
dat aan een G-or d wetsherziening,
.zonder eenige concessies ever en
weer niet te denken valt", verwacht
adressant dat bij de Regeering geen
bezwaren zouden fc «staan om den
wensch der vrouwen te vervullen,
indien bij de Kamerleden op den
noodigen steun kon Worden gerekend.
Daarom word! verzocht met krach-
ligen aandrang om den ernst der zaak
niet uii het oog ie verliezen en aan
de vrouwen recht te doen, nu het
cogenblik daarvoor is gekomer.
Uit d« Staatscourant.
Sij Kon. besluit zijn benoemd, by
hel reserva-personeel der landmacht,
tot res. 2e-luit.
fat wapen rifer l*L, bij het le
rtg-, de mi!.-sergeant M. Löwensteiri,
van het reg. jagers; oij nei ze icb„
4e raü.-seigeant G. M. van Basten
Balenburg, van het korps bij het 3e
lig., de mii.-sergaant L. J. V»gels,
van het reg. grenadiersbij het 4de
reg., de mil.-sergear.ten H. L. C. T.
Kuntze en P. A. Wernink, ondersch.
van het reg. grenadiers en van het
ksrps; bij het 6e reg., de mil.-ser-
geanten M. A. J. de Bruyn en J. G. F.
Hezemans, belden van het korps bij
hel 7e regiment, de milicien-sergeant
A. P. M. Audreisch, van het regiment
jagers; bij het 9e regiment, de mili
cien-sergeanten H. Turkstra, en
Wljnia, beiden van het korpsby
het 13e reg de mil.-sergeanten J. J.
A. Lambertf, A. J. M. Boosten en C.
H. F. F. Schiöter, ondersch. van het
korps, van het reg. jagers en van het
korpsbq het 14e reg., de mil.-ser-
geant M. C. M. van Kalmthout, van
het korpsbij het 15e regde mil.-
sergeanten G. de Kwaasteniet, J. G.
Deur en V. C Keck, alien van het
korpsbij het 19e reg., de mil.-ser-
fear.t E. Priester, van het reg. jagers
hij het 20e reg., de mil.-sergeant T.
O— (MnK T6I&0Ü81.
tie auto hield stil yoor de groote speel
plaats, waar juffrouwen met de kleine
hinderen allerlei spelletjes deden. De moe
der van het huis, het hoofd van de bewaar
school snelde toe om hare diensten aan te
bieden, voor het rond geleiden van de gas
ten. Dora zeide haar echter, dat het niet
m haar voornemen lag, de school te be
zichtigen, maar dat zij gekomen was om
Neuwe bouwplannen te bespreken ze
verzocht de moeder van het huis, hare
Sewone bezigheden voort te zetten. Wer»
"er ontrolde de teekeningen en hield met
,0r*}}et weerbarstige papier vast, dat
Z1<* "ij de minste vrijheid weer wilde op-
f° en. Hij verklaarde hoe gemakkelijk de
°uwp]annen waren uit te voeren, als men
e eene zijvleugel verlengde en op het ge-
ee e gebouw een tweede verdieping plaat
je. Uii* zou daardoor ruimte ontstaan voor
1 tweede bewaarschool en voor de op-
na mgSSch0°! voor me'sjes, waarbij plaats
s. VOor huishoudonderwijs en voor een
bouw klVpcursus» terwijl ook tuin
en erwfls kon worden gegeven. Een
naai Ujn Was er reeds- Een weide, die zich
«e speelplaats uitstrekte en die ook
H. Breimer, van het korps; by hei
21e reg., 4e mil.-serganten H. Schroo-
der en P. A. jongsma, beiden van het
korpsbij het 22e reg., ie mil. ser
geant C H. Kütir.e, va i hel reg. gre
nadiers
by de int. der landweer, by het 4e
bat., de landweerpllchtige sergeanten
G. de Greet, H. Crebas tn R. L.
Koops, ondersch. van het 18e, het
23e en het 3a bat bij het 5e bat., de
iandweerpl. sergeant K E. Helder, van
het 38e bat.met bestemming voer
den dienst bij de landweer, bij de
int. der landwier, bij het 5e bat., de
iandsiermp). sergeant J. L. Weber, van
het wapen der int.
ia tijdelijk benoemd by bet res.
person, der iandmach', by 'i wapen
der inf. by het 12e reg. tot rcs.-2e-
luit. de mil. sergeant D. A. Piers, van
het korps.
Onderwijzers velksvertegenweordigers.
Het hoofabf stuur van den Bond van
Nederlandsche Onderwyzeis heeft,
naar „De Bode" meldt, in een adres
aan ds Koningin verzocht, een wette
lijke regeling aan se Staten-Generaal
voer te siellen, waarby ten eerste
aan de onderwijzers, die verkazen
worden lot lid van de Siaten-Gene-
raai of van Provinciale. Stalen recht
rp verlof gedurende hun zittingsiijd
warde gewaaiborgd, en ten tweede
worde bepaald, dat aan de betrokke
nen een nonacitviteitstraktemcnt worde
uitgekeerd in de gevallen, waarin ge-
lijkiydige waarnemi -g niet mogelgk is.
Aardbavlng in Banj«»m»s
Hevige aardbevingen zijn Zondag
en ook Maandag watrgenamen.
In Saerabaja zyn geen ongelukken
voorgekomen. Ernstige schade is ech
ter aangericht in ae residentie lan-
joemas, voornameiyk te Maas, Keboe-
men en te Banjoemas. Te Maos wer
den negen hevige schokken geveeld
met een groot geraas vielen alle hui
zen in. De brug over de rivier de
Serajoe is beschadigd. De rails van
den spoorweg werden ontzet, zoodat
de spootwegdienstgedesorganiseerd is
Te Maos kampeeren duizenden
vluchtelirgen in de open lucht.
De meeiiing, dat de Slamat in wer
king trad is nog niet bevestigd.
Da „Zeemeeuw".
Blijkens een nader bericht is het
Nederlandsche stocmschip „Zee
meeuw* naar Zeebrugge daor een
Duitschen ondetzetïr opgebracht.
De „Tel." meldt daaromtrent nog
het volgende
Twee sleepboolen brachten de
„Zeemeeuw* naar Brugge, waar het
het eigendom van de familie Buchrrald
was, kon mede ommuurd worden en zou
een tweede speelplaats kunnen worden,
die ook voor de leerlingen der opleidings
school zou kunnen dienen.
Dora was verrukt over al deze plannen.
„We moeten maar geen tijd laten ver
loren gaan", zei ze en haar gelaat straalde
van ijver en blijde opwinding, „we zullen
dadelijk met de uitvoering der plannen
beginnen.".
„U behoeft enkel uw naam onder de
plannen en onder de kostenberekening te
zetten en we kunnen morgen beginnen."
In hun nabijheid stond een houten bank
en een tafel van de kleintjes. Dora zette
zich erop neder en plaatste haar handtee-
keningen en berekeningen.
„Wilt u ook nog even den datum erbij
schrijven", verzocht Werner en Dora deed
zulks.
„Er wordt zeker met den grootsten
spoed aan gewerkt, nietwaar vroeg
Dora nogeens.
„Natuurlijk", zei Werner en toen ze
hem nogeens de hand reikte, om hent te
danken, kon hij niet nalaten, deze te
kussen.
Terwijl Werner de teekeningen ineen
rolde, knikte Dora een klein meisje toe,
dat van haar kameraadjes weggeloopen
was en in hun nabijheid bleef staan. Het
was een allerliefst schepseltje van vier of
vijf jaar, met een klein engelenkopje, om
lijst door blonde lokjes een schelmsch
lachje lag over het gezichtje, een beetje
vaatfuig in de buurt der andere op
gebrachte schepen kwam (e liggen.
De kapitein zag o.a. de „Niobe,* de
„B ussels" en de „Zaanslroom".
Maandagmiddag eerst mocht men
zich van boord begever. Toen ver
trokken de kapitein en ei! man onder
miiltair geleide naar Brussel en gingen
vervolgens over Antwerpen e» Esschen
naar Rosendaal. Onaerweg mccht men
met niemand spieken. Eerst aan de
Hcllandsche grens vtrwyderden de
militairen zich. In den nacht arriveerde
men te Roflerdaw.
De Duitschers behandelden den
kapitein en de bemanning zeer voor
komend en stonden ioe, dat zij vol
doende proviand voor de reis mee
namen.
AFSLUITING EN DROOGMAKING
VAN DE ZUIDERZEE.
Thans is, zooals wij reeds in het kort
hebben gemeld, bij de Tweede Kamer in
gediend het wetsontwerp tot afsluiting
en droogmaking van de Zuiderzee.
Aan de memorie van .toelichting wordt
nog het volgende ontleend
De oplossing van het Zuiderzee-vraag-
stuk, waartoe het aangeboden wetsont
werp moet strekken, biedt twee voordeelen
aan, die sterk op den voorgrond treden
de verbetering van den waterstaatstoe
stand der om den zeeboezem gelegen land
streek door afsluiting, en de vergrooting
van de bebouwbare oppervlakte des lands
door de .droogmaking.
Daarop volgt een overzicht van de pha-
sen, die het vraagstuk sedert het midden
der vorige eeuw heeft doórloopen, waarbij
nu eens het eene, dan weder het andere
voordeel meer op den voorgrond is ge-
Het platf van de "Zu^léfzeevereëniging,
zooals het door de Staatscommissie is aan
gevuld en gewijzigd, vormt den grondslag
voor het thans aangeboden wetsontwerp.
Echter worden de voorzieningen, noodig
met het oog op de belangen van de lands
verdediging, in de memorie buiten be
schouwing gelaten. In overeenstemming
met de grondgedachte, waarvan de ver-
eeniging uitging, bedoelt het wetsontwerp
eerst afsluiting en daarna geleidelijke
droogmaking van de Zuiderzee.
Voor een juiste beoordeeling van het
voorstel moet worden gelet op de beide
zijden van het vraagstuk, en wel niet min
der op de afsluiting, waardoor de water
staatstoestand van een aanzienlijk deel
des lands zal worden verbeterd, dan op de
droogmaking, waardoor de oppervlakte
des lands met een groot aantal hectaren
vruchtbaren grond zal worden vergroot.
Aan de richting van den afsluitdijk,
waardoor de IJsel binnen de afsluiting
valt, ontleent het voorgestelde ontwerp
zijn bijzonder karakter.
Het denkbeeld van een achter den af
sluitdijk gelegen binnenmeer, dat de wate
ren van den IJsel met die van de overige
binnengesloten rivieren, boezems en pol
ders opneemt, en gedurende enkele dagen,
waarop de loozing door de uitwaterings
sluizen wegens hoogen zeestand belet
verlegen door de aanwezigheid van de
vreemde menschen.
„Kijk toch eens, wat een snoezig kind",
zei Dora, terwijl ze op het meisje wees.
„Kom eens hier", riep Werner vrien
delijk naar het kleintje. Doch dit scheen
niet geneigd, aan de uitnoodiging gevolg
te geven, hoewel het bleef staan, als het
ware uitdagend tot spel. Even daarna liep
ze weg, doch keek dadelijk weer oolijk
naar Werner en Dora om.
Werner liep haar achterna, om haar te
pakken en met kinderlijk instinct liep het
meisje naar Dora, om bescherming te zoe
ken en verborg zich achter haar rokken.
Dora boog zich naar het kindje over,
terwijl Werner naderbij kwam.
„Hoe heet je vroeg Dora.
„Marie", zei het kleintje, en de menge
ling van verlegenheid en schelmschheid
was nog bekoorlijker dan voorheen.
Ook Werner had zich tot het kind over-
gebogen en knielde naast Dora.
„Weet je; wie ik ben vroeg Werner
„U bent de Bergraad", zei Marietje.
„Zoo, ken je mij zoo goed zei Werner
verrast.
„Ja, u rijdt altijd in de auto", ant
woordde het kind.
„En wie ben ik dan vroeg Dora.
Marietje lachte schelmsch en hief haar
kleine dikke handje op, wees niet met den
wijsvinger doch met haar middenvinger
eerst naar Dora en dan naar Werner
en zei
„U bént de vrouw van den bergraad."
wordt, kan bergen, zonder dat, ook bij het
grootste waterbezwaar, de waterstand
van het meer tot een nadeelige hoogte
stijgt, is, hoewel ook vroeger ter sprake
gekomen, voor het eerst ernstig onder
zocht door de Zuiderzeevereeniging, waar
bij de uitvoerbaarheid van het denkbeeld
duidelijk aan het licht trad.
Hierdoor was de zaak van de droogma
king der Zuiderzee een groote schrede ver
der gebracht. Terwijl het toch eenerzijds
mogelijk bleek de afsluiting uit te voeren
langs een veel korter lijn dan met vrijla
ting van den IJsel het geval kan zijn, kon
den anderzijds door middel van het IJsel-
meer aan de omringende gewesten zulke
belangrijke voordeelen verzekerd worden,
dat in de waarde daarvan de kosten van
de afsluiting, zooal niet geheel dan toch
voor een aanzienlijk deel, teruggevonden
worden, waardoor deze niet voor. hun volle
bedrag op rekening van de droogmaking
behoeven te worden gesteld.
Door de afsluiting met insluiting van
den IJsel, op de wijze als in het wetsont
werp is aangegeven, wordt niet alleen de
tegen de zee te verdedigen kustlijn be
langrijk verkort, doch wordt midden in het
land in plaats van een met de Noordzee
gemeen liggende zoetwaterpias, waarop
onder den invloed van de standen der
Noordzee sterk afwisselende waterstanden
voorkomen, een zoetwatermeer verkregen
met een veel meer standvastigen water
spiegel, laag genoeg voor een behoorlijke
afwatering van de omringende landstreek,
uit welk binnenmeer de provinciën Fries
land en Noord-Holland, die totdusver
steeds leden onder het gemis eener be
hoorlijke waterverversching, op overvloe
dige wijze van zoetwater kunnen worden
voorzien.
De voordeelen, welke uit deze verande
ring voortspruiten voor de waterverver
sching, de waterloozing en de waterkee-
memorie achtereenvolgens nader be
schouwd. Daaruit blijkt, dat de afsluiting
van de Zuiderzee, zooals zij thans is ont
worpen, belangrijke wijzigingen zal bren
gen in den toestand van de omliggende
gewesten, dat is van niet minder dan vijf
provinciën, wijzigingen zóó veelomvattend
en ingrijpend als nog bij geen enkel tot
dusver uitgevoerd openbaar werk het ge
val is geweest.
Dat de wijziging vele voordeelen voor
de betrokken streken zullen opleveren,
wordt daarbij mede aangetoond.
Kinderkoor „Looft den Heer".
Onder leiding van den dirigent den
heer Veenstra werd gisteravond dear
bovengenoemd koet uitgevoerd Nova
Zembla, cantale veer self, koor en
orkest van A. Lijsen, tekst van W. H.
Hasseibach. De belangstelling was als
gewoeniyk verbazend grootde groote
zaal van de „Oude Vriendschap* was
tot in alle hoeken bezet en het zou
ons niet verwonderen, ais de tropi
sche h'tte, die er heerschte, haar in
vloed op al wa! medewerkte had doen
gevoelen.
Van het vierlai solisten, dat mede-
Het volgend oogenblik gebeurde er iets,
tegen Werners wil, als een natuurver
schijnsel.
Werner hoorde een stem en wel de zijne,
en deze stem sprak
„Ach nee, kindjelief, zoo'n hemel op
aarde is mij niet beschoren
Nauwelijks had hij deze woorden ge
sproken, of hij hoorde een geweldig rui-
schen in zijn ooren en hij had het gevoel,
alsof hij zich zelf voor het hoofd moest
slaan of in een of ander muizengat zien
weg te kruipen. Maar het was te laat. Hij
had deze onzinnige woorden gesproken.
Hij had gesproken
Neen, hij niet, doch een ander, een twee
de ik, een dwaas, die lomp en onvoorzich
tig alle zelfopgebouwde muren omvertrok,
alle plannen vernielde en een onhoudbare,
ondragelijke positie had geschapen.
Dora richtte zich op. Haar gezicht was
Vuurrood. „Ga nu maar weer met de an
deren spelen", zei ze tegen het meisje.
Ze ging naar de poort eu steeg in de
auto, terwijl Werner zwijgend en geheel
van zijn stuk volgde. Hij voelde, dat hij
afwisselend rood en bleek werd over zijn
ontactvol optreden. Hij zette zich naast
Dora in de auto en beval den chauffeur,
naar het Theresia-werk te rijden.
Zonder een woord te spreken, zat hij
naast Dora. Voor de poort van het werk
steeg hij uit, boog voor Dora en wilde
heengaan. Dora aarzelde een oogenblik,
reikte hem dan echter de hand en zei
„Het blijft dus afgesproken morgen be
werking verleende, z|jn er drie oude
bekenden. De prestaties van de dames
B. R., mezzo-sopraan, H. J. d. V. M.,
alt, zyn van genoegzame bekendheid,
dan dat wij veel woorden behoeven
te bezigen om met lof te gewagen
van de verdienstelijke wyze, waarop
zij gewoon zyn de haar opgedragen
taak naar eisch te vervuilen hetzelfde
mege gelden voor den baritun-solist,
den heer A. E. D. v. H. De sopraan,
mej. D. V., voor ons een onbekende,
beschikt over een zeer mooi, heider
en zacht aandoend geiuid en het trio
van de drie dames „Een zonnestraal
doorheeft hef schemerduisies" was wel
«en der glanspunten van deze uitvoe
ring. Hiertoe rekenen wij ook de aar
dige en goed gezongen solo van Gerrit
de Veer met de refreinen, voor keor
van boemganzen, os-eneormenschen
de jeugdige zanger had hiermede veel
succes. Van den componist der can
tate, den heer A. Lijsen, ontving hy
als biyk van waardeering een souvenir.
Zooais we dat van den heer Veen
stra gewoon zyn, was aan de koren
weer de uiterste zorg besteedeen
dergelijke zorg kon zich uiteraard niet
uitstrekken tot het orkest, dat nog
wel een paar repetities had moge»
hebben. De uitvoering slaagde overi
gens naar wensch en het overtalrijk
publiek taonde zich uiterst voldaan.
Prachiige bouquetten werden aan het
einde van de tweede afdeeling aan de
dames aangeboden.
Na êfloop werd doer den heerj. J.
Laernees, voorzitter van „Looft den
Heer", dank gebracht aan allen, die
voor de eer van hunne tegenwoordig
heid. Nog van een andere taak had
spreker zich !e kwijlen. Het oogen
blik was thans gekomen, waarop af
scheid moest worden genomen van den
heer Veenstra, die deze stad gaat ver
laten. Juist op dezen datum, 13 Sep
tember, was het 5 jaar geleden, dat
de heer Veenstra als dirigent van het
kinderkoor optrad. Spreker herinnerde
aan wat de heer Veenstra als directeur
in dat tijdsverloop had gepresteerd en
van hoeveel belangstelling hij steeds
getuige is geweest bij alle uitvoerin
gen door hem gegeven. Als blijvende
herinnering aan dezen tijd werd den
scheidenden dirigent een muziekkast,
waarop een zilveren plaat met inscrip
tie, aangeboden.
De heer Veenstra, die deze atientlt
•p hoogen prijs stelde, zegde hiervoor
hartelijk dank en sprak tevens de beste
wenschen uit voor den vuorttiurenden
bloei der vereeniging. HQ zal steeds
met de aangenaamste herinneringen
terugdenken aan den tQd dat hij met
ginnen ze en maken het met den grootsten
spoed af. wilt me wel meedeelen, wan
neer u denkt, dat het geheel klaar kan
zijn. Onderwijl kan ik zorgen voor het
aanwerven van leerkrachten."
Ze knikte hem nogeens toe en dan reed
haar auto snel heen.
Werner ging naar zijn kantoor, gooide
de rol teekeningen op de tafel en zette
zich op zijn schrijfstoel met het gevoel
van iemand, die door een zwaren slag ge
troffen is.
„Lomp en ontactvol lomp en ontact
vol sprak een stem van binnen. Had hq
niet precies gedaan als zijn beroemde
voorganger Op een domme, tactlooze
manier had hij zich opgedrongen aan zijn
meesteres, op een wijze, die hem diep
moest doen dalen in de oogen van dit
wantrouwige meisje. Alle goede voorne
mens, alle plannen, alle vaste besluiten,
ze waren in één moment weggevaagd als
kaf voor den wind.
Het was een regelrechte liefdesverkla
ring, die hij met die paar woorden tegen
het kleine meisje, aan Dora had gedaan»
Ja, als hij een vrij man geweest was en
Dora niet zijn meesteres, niet de rijke erf-
dochter Dan was zijn opmerking niet zoo
heel erg geweest, dan was ze misschien
een echte waagsprong geweest, zooals ge
oorloofd is in de liefde en waarvan H
vrouwen juist wel houden. Het was nu
echter een formeele verklaring geweest
op het ongelukkigste oogenblik en op de
slechtste plaats.
(Wordt vervolgd).