aarten.
WÈ
*mK-
SER
DINSDAG
215
154© «taargcuitf
5INGEN.
5 beweeg,
ddelburg.
|aaischappij
lil
>JE
'BODE,
'BODE,
BODE.
Slrï" F. Ml OE VEME ir.s Ibte M\ SB, Niabpi. kltlm tav. K
füstlli! és§ifiili, iKskkM n hm n sM 6i;!iis!i|ii lit§Mf§§!
ichines,
im&
it II25
>cédé)
en in al onze I
men aan DIT
kan kennen.
alom.
jenewoud.
»agd een flinke
ingen,
jaar. Adres FRANS
aan een net
i en nacht. Brieven
|u „Vliss. Courant.'
ÏL Huize de Riif-1
aagt met 1 Nor. f
oker. Zich aan It
'V,-8uur.
|der veer,
den), vraagt eene j
.S, Badhuisstraat, I
Bv. a s. een 11'fr I
jlcnstbode
gs vty.
jtcoltslraat
i zindelijke
stbode.
Mejuffr. HAKKER
ter stede vrsjjj' I
werkzaamHW6" r
i en Dultscb.lJf'
lorna H.B.S; .f
nrolto „Kant" f
Ie Courant1
LISSINGSCHE COURANT
ègO'NWL.MENtSPKtjS: Voor VHsstogen sa de gemeerde» of Wslcheven flM
w drié maanden. Franco door hei gefeeste ifk 1 Si. Voor Belg!? f 8,2®
•-•«or overige landen'der Poet-Unie ƒ3.3® Aizoaderlfie nsnnmert 8 cent
ADVERTENTIEPRIJS t Vas 1—4 tegel» «.dBvoor itdsts tegel mets I® eis
Driemast plaatsen wordt teenna! bsrakead. f| sbosneatsü specials prgs
Reclames 2® ct. ïm ragei Dienstaanhledinges en -aaarêagêH S ei. jrcs tegel
jncsnês, in 't bezit eener f$fgf| Agulden bf levens- P5£ff| gulden bg dood AtfSÉ*|Bu,d£n b| verile» M FfAgulden by verlies J fffefl galden b| verlies A ff gu.den bg verlies
kits tjo GRATIS verze- 111111 lange ongeschikt- ?l|| door «lage van ces hand, I I vas 11 lil varteen M A van eiken
Ld'legen ongelukken voor: Wvvll held werken €#$j» een ongehsk yHv voet of oog een duim ,ï,Ul,f w|svinger &é(W anderen vlagsri
',a «ib.ï*rl*gw tntjw WHHIMas Wh» da wgiyits- reg gglSie yiaatsiBiatSs, sas Bagsiak Mamaa op Irsie, M si ham, Be eüksarlBg wesél inmtlwil dew <c M0»H. fttg. Vwsek. Baak" 5» Sefetsés*
eOK
zegt alles, wannen
aimachines zijn een I
Fabrikaat, dat zich
n halve eeuw voor
en industrieel werk
baafd heeft.
BINNEN LA ND
Grondwetsherziening.
Naai de „Tel." verneemt, ligt het
|;n dj bedoeling om aan de Tweede
«Kamer voor te stéllen de Qrondwets
V,;ieriitie nog dit jaar in behandeling
L nemen en wei kort nadai ds ort
Iweroen der Staatsbegroofing voor
|j917 |n de aMeelingen zullen zijn
londerzochi. Het voorstel zal er dan
■levens toe strekken, om te beginnen
Inet de behandeling van het ontwerp
■lot wijziging van Art 192 Als de Ka
lmer zich hiermede veteer,igt, zal dus
leersi hetondtrwijs vraagstuk en daar-
de kiesrecht kwestie worden be-
Ihandeld.
Het „Centrum* schrijft
Het is een snjuists voarsteiiing, dat
ld: algemeene wensch van links naar
leen verbreeding van het kiezerskorps
|zau uitgaan, en het algemeen verlan-
hen van rechts die verbreeding zou
willen keeren.
Van e:n eigenlijken ruil tusschen
■rechts en links, waarbij onderwijs en
Ikiesrecht de ruilmiddelen zouden we-
|rcn, kan dan ook geen sprake zijn.
Het is te verstaan, dat bij deze her
ziening, ais bij die van 1887 en ook
bij lal van gewone wetten, over en
■weer concessies moeten worden ge-
■daan, wat bij,de voorbereidende werfc-
liaamheden reeds metterdaad geschled-
|de. Di politiek is nu eenmaal een
lak van beleid en «verleg, van meer
I minder, vooral wanneer de partijen
lin sterkte ongeveer tegen elkanner
■opwegen. En het spreekt ook vanzelf
|daf ru de Qrondwelsherziening aan
i ome was gesteld, rechts den eisch
■deed hooren, het totaal verouderde
laitikel 192 daarin op te nemen, een
|eisch, die allengs ook ter overzijde
door velen als billijk werd erkend.
Maar dat deswege een soort stui-
|vertje wisselen zou hebben plaats ge
ld, of straks zou plaats vinden, met
artf. 80 en 192 als objecten, houdt
geen steek.
Kiesrecht en onderwijs zijn trou-
Iwens geen zaken, waarmee men
Iraiihandei drijft, als met een of ander
I koopmansartiktl. De vraag is een-
Ivoudlg, ot men een ander kiesrecht -
|en een ander onderwijsartikel wil, en
1 men al dan niet met de voorstelten,
Izeeals zij daar liggen, of mogelijk
[nog zullen worden geamendeerd, kan
[meegaan.
Met betrekking tot het vrouwen
kiesrecht doet en deed zich hetzelfde
gehaspel voor, dat in vroeger tyd bij
[meer dan één andere quaestie zich
[heeft afgespeeld, als wanneer allerlei
J.prlncipieelc" bedenksels werden
[aangevoerd en gansche stapels d- g
Iblaa artikelen en brochures werden
geschreven, die men achteraf nog
FEUILLETON'
slechts glimlachend lezen kan.
Het vrouwenkiesrecht is, evenals
het A. K., een vraagsltik van oppor
tuniteit. En de minister handelde der
halve verstandig, met ten aanzien
daarvan niet verder te gaan, dan hij
deed. De zaak kan nog „rijpen*, het
oordeel zich beter en vollediger vor
men.
Terwij! bovendien öe minister als
practisch Staatsman de waarschijn
lijkheid vei hoogt, dat zijn grondwet
telijke voorstellen zullen worden aan
genomen.
o(ladrtt vutoflu.
Een dwaas was hij, dat hij zich hier op
'e bank had neergezet en zich als een
PSooi jon gen had verloren in dweeperijen
'J "ad een geweldigen honger en liet zijn
en koud worden.
e®"ner sP»'ong op en ging met haastige j
r®®en huiswaarts, zonder zich verder j
|,n. e H^uurschoonheden te bekommeren, i-
'hot r°UW Wolf verontschuldigde zich, dat j
ihi' 611 m'ssc^^en n'et goed was als j
J verwachtte, doch zij had niet geweten, I
pa»*eer hij thuis dacht te komen.
^as erne,r ze'' ^at het zijn eigen schuld
rj het eten zeker nog wel te ge- j
I (le?pZ.°U Z'''.n, •lu^rouw Wolf was over
v v5lenrlelijke woorden echter heel.-
moi.,',"le' Kes,ic'lif- gaf zich de grootst, j
I lei(lij,e V°0r 'le' koken en voor een goede
Wr Vfn 'le^ huishouden, doch Werner
nietszooniet; hij had waarschijnlijk
verstand van huishoudelijke i
fteevii.516 m Kijèevolg ook weinig waar-
'llnS er voor.
een ain'1 Spalding tot nog toe
wasdit°n V00r 'laar geweest was, dan
''oor de aanZK'n 'vel een beetje verminderd
"oorden van mevrouw Schottcliu-'.
Vesrradan levensmiddelen.
Ingevslge de Distributiewet zuilen
naar de minister van landbouw aan
de Gemeentebesturen heeft bericbt, de
volgende artikelen verkrijgbaar zijn
voor Gemeentebesturen, die voor 24
dezer aan den minister zullen hebben
•pgegeven, welke hoeveelheden zij
behoeven. De minister herinnert er bij
deze mededeeling aan, dat tengevolge
van artikel 1, tweede lid van de
Dist,ibutiewet, de Gemeentebesturen
thans zorg hebben te dragen dat van
bedoelde goederen steeds voldoende
hoeveelheden in de Gemeenten aan
wezig en verkrijgbaar zijn, tenzij de
Gemeentebesturen tijdig beschikbaar
stelling hebben gevraagd, en aan deze
aanvraag niét of niet geheel is kun
nen worden voldaan.
Levensmiddelen. De bedoelde arti
kelen zijn
Ongebuild tarwemeel, voor zoover
dit dient voor het bakken van Re-
geerliigsbruinbiood rogge, voor zoo
ver deze dfent voor het bakken van
Regeerifigsroggebrood aardappelen,
t. w. eigenheimers, Groningerkroonen,
roode stars, en daarmede door der.
minister gelijk te stel'en soorten
groenten, t.w. de volgende stapel-
groer.ter,roode kool, gele kool, uien,
Friesche peen, Flakkeesche of Hiile-
gomsche peenknoliapen, en de vol
gende vatgroenten, pronksnijboonen,
enkele en 'dubbele sperzieboonen,
zuurkool, andijvie peulvruchten, t.w.
bruine boenen en groene erwten
rundveispek, t.w. tnlandsch en Ame-
rikaarsch varkensvleesch rijst, (t.w.
Vooilosp Rangoon of Bassein)gort
(gewone soort) havermout (inland-
sche of Amerlkaansche) margarine
(t.w. normaal margarine) boterkaas,
t. w. de soorten, genoemd in de lijst
van maximumprijzen voor de maand
September 1916 eieren melk sui
ker zeevisch.
Brandstoffen. Tutf.
Huishoudelijke artikelen. Zachte
zeep (groene of gele.)
Ssikerschaarsehte.
In den laatsten tijd werd meer dan
eens in dagb'adbertchten de beschul-
Wie weet, hoelang deze regeering hier
nog duurde Mevrouw Schottelius hield
niets van den bergraad en zij was -de tante
van de eigenares, die hier onbeperkt als
een koningin heerschte.
ACHTSTE HOOFDSTUK.
Na veertien dagen ging alles weer zijn
gewonen gang op het hoofd-bureau. Dage
lijks kwam Werner op den bepaalden tijd
naar Saarkircnen en vond op de schrijf
tafel zoowel de klaargemaakte brieven als
de rapporten der verschillende werken.
De Buchwald-werken waren in een sta
dium van groote ontwikkeling en gingen
geweldig' vooruit. Bij alle bedrijfsleiders
was een groote neiging tot uitbreiding en
vergrooting van de werken. Dat vereischte
middelen en, daar er zooveel nieuws uit
gevoerd werd, was er ontzaglijk veel geld
itoödig. Het was van het grootste belang,
deze ontwikkeling niet te overhaast te
doen plaats vinden, doch hier en daar te
matigen en zoodoende een gezonderen en
meer regelmatigen gang van zaken te be
vorderen. Het ging alles om belangrijke,
doch zeer kostbare aangelegenheden en
steeds ween moest Werner Dora uitvoerig
uitlegging geven en er haar op wijzen, dat
een forceeren, ook wat do uitgaven be
treft, niet wenschelijk was.
Dora zag dat heel goed in ze vond alle
maatregelen die Werner nam, goed deze
had zijn eigen hervormingen op het The-
resia'-werk opgeschort. Er waren wellicht
gewichtiger zaken te doen, vooral bij de
diging uitgesproken, dat industrieën
van suikeihouder.de vloeistoffen in
hooge maie zouden hebben medege-
weikt aan de suikerschaarschte, doer
suiker uit te voeren zonder afschrijving
op suiker«:rt.ficaat, met opoffering
van de restitutie van den accijns.
Thans schrijft de voorzitter van de
Veiesniging van Fabrieken van Melk
producten (opgericht op initiatief van
den minister van Landbouw en met
de zorg voor consumptie melk als
privilege ook met de tegeiir.g van den
uitvoer beiast) aan de „N. Ci." dat
slechts één der bedoelde fabrieken op
de gewraakte wijze te werk ging en
aldus 763 zakken suiker expoïteerde.
Deze hoeveelheid is als onbeduidend
te beschouwen, wanneer mer. weet,
dat de gecondenseerde.melkindustrieën
pl.m. 300.000 zak per jaar gebruiken
en het gebeurde (op zich zelf geen
ongeoorloofde handeling) welks her
haling door adminisirafieve maatrege
len onmogelijk gemaakt is, wettigt
dus een beschuldiging tegen de ge
condenseerde melkindustriën niet.
De voorzitter maak! er opmerkzaam
op dat de moeilijkheden van de sui
kerschaarschte op een andere en wei
een zeer eenvoudige wijze kur.nen
worden bestreden.
De gecondenseerde melkfabrieken
stelden 50,000 zak suiker beschikbaar
voor de consumptie. Nu is hel op-
meikeiijk dat men niettemin bij die
fabrieken, wetende dat ze over suiker
beschikken, herhaaldelijk aanvraagt
welwillend met suiker te helpen voor
particulier gebruik men zou, zoo
heet het dan, er zoo graag den winter
mee doorkomen. Het groote publiek
schijnt dus niel te welen, dat er 1
October evervloed van nieuwe suiker
komt en zelfs zijn ei veel personen,
die suiker opgepot hebben, met het
oog op den winter, en maar niet be
grijpen dat zij de gemeenschap een
gtooten dier.si bewijzen dooi hun op
gepotte suiker in de komende drie
weken op te gebruiken of aan vrien
den te verdeeten, inplaats van nog
steeds maar geregeld te probeeren bij
den kruidenier pondjes of halfpondjes
te krijgen. Wanneer dit eenvoudige
telt maar ruim bekend was, zouden
zich nog heel wat menschen in de
komende drie weken vddr October
kunnen helpen, zonder het den win
kelier o! respectievelijk het Distributie
Bureau moeilijk te maken.
Aardbevingen op Java.
De correspondent te Soerabajs van
het „Hbi." seint, dat Zaterdagavond
te 7 en II uur hevige aardbevingen
plaats hadden in Midden-Java, vooral
Djokja, Poerworedjo en Maos, waarbij
eer, grsot aantal huizen instorlte.
Aan een particulier schrijven van
kolenmijnen. Men moest het niet alleen
zco ver zien te brengen, dat er genoeg
kolen gewonnen werden voor eigen ge
bruik, doch het was wenschelijk, dat er
door den verkoop van kolen kapitaal in
kwam.
Dora was altijd van drie tot vier uur
in haar kamer te vinden en zat aan de
schrijftafel, waarboven het portret van
haar vader hing. Werner had zooeven zijn
betoog tegen Dora geëindigd en na eenig
nadenken sprak deze
„Ik begrijp, dat we een deel van de
plannen moeten laten liggen en al onze
krachten moeten aanwenden, om nieuwe
kolenvelden te verkrijgen. Ook mijn eigen
plannen moet ik laten liggen. Ik weet niet,
of geheimraad Kersten er al met U over
gesproken heeft Ik had het plan, een
opleidingsschool voor meisjes op te rich
ten, waar voornamelijk naaien en thuis
houden zou worden onderwezen. Het is
ontstellend, zoo weinig als de jonge meis
jes bij haar trouwen van het huishouden
afweten. Al heel jong gaan ze naar fa
brieken en als ze trouwen, weten ze nau
welijks, hoe ze soep moeten koken Tan
inkoopen en huishouden hebben ze geen
begrip en evenmin, hoe ze hun mail het
thuiszijn behaaglijk moeten maken en hun
kinderen opvoeden. Deze opvoedingsinrich
ting voor meisjes heeft mij zeer na aan
het hart gelegen, doch natuurlijk zal ik
nu vooreerst de plannen daartoe maar op-
geven."
„Vergeef me", zei Werner, „maar ik
15 Juli j.l. uit Lawang ontieenen wij
het vcigende betreffende eene verhoeg-
de werking van den Bromo in Oost-
Ja va
„Binnenkert zal ik verplicht zijn
van hier te vertrekken, de geheele
omtrek wordt nl. onbewoonbaar ge
maakt door den aschregen van den
vulkaan de Bromo, op 4 uur van hier
gelegen alle hotels in het gebergte
moeten sluiten door gebrek aan be
zoekers en de geheele vegetatie is
langzaam maar zeker ten onder ge
doemd reeds twee jaren lang valt er
asch, doch thans zeo veel dat de ge
heele slreek er centimeters dik mede
bedekt wordtiedereen maakt dan ook
aanstalten te verhuizen."
CandidatuurHdenburg.
In anti revolutionaire kringen te
Utrecht bestaat, naar de „Utr. Crt."
verneemt, het plan een candidatuur
veor Utrecht 11 bij de Kamerverkie
zingen in 1917 aan te bieden aan
den heer Idenburg, oud-minister, oud
gouverneur-generaal van Nederlandsch
Indië.
Lichting 1909.
Bijzondere omstandigheden uitge
sloten, zullen öe dienstplichtigen eer
miiitielichting 1909 op 20 Nov. a.s.
van het veldleger werden evergeplaatst
bij de landweer.
Nederlainisch motorschip opgebracht.
Het Nederlandsch waterschip „Zee
meeuw" is, naar Woiff uit Berlijn
meldt, in de Noordzee opgebracht.
Het was geladen met contrabande, op
weg van Rotterdam naar Londen.
Generaal A. J. Prins, f
Te Arnhem is Zondagavond plot
seling, ep een wandeling, overleden
de oud-generaai-majoor A. J. Prins,
te Velp.
De overledene was geboren in 1846.
In 1867 werd hij benoemd tot 2de
luitenant, in 1871 bevorderd, tot 1ste
luitenant, in 1876 tot kapitein in 1890
tot majoor, in 1892 tot luitenant-
kolonel, in 1897 tot kolonel, waarna
hy in 1900 werd bevorderd tot ge-
neraal-majoer, commandant der 2de
divisie, in welke hoedanigheid hem
na eenige jaren eervol ontslag werd
verleend.
Generaal Prins was ridder in de
orde van den Nedetl. Leeuw.
Smokkelen.
Ten Noorden van Venlo, gemeente
Bergen, zijn in beslag genomen 1000
kilo meel (in éen partynog aan-
zieniy'ke hoeveelheden meel, zeep,
rijst, sajet, vier paarden, een varken,
eenige honderden kilo's spek, enz.,
alles gedurende het laatste tweetal
geloof niet, dat u dit op behoeft te geven.
Mijnheer Kersten heeft mij twee maanden
geleden reeds iets van uw voornemen ver
teld, en ik verwachtte eigenlijk al eenigen
tijd de een of andere opdracht daarom
trent. Uw plan is zeer gemakkelijk ten
uitvoer te brengen. We hebben een kinder-
bewaarplaats, waar de vrouwen, die in de
fabrieken werken, hun kinderen heen kun
nen brengen. Hierbij is plaats genoeg om
de school te bouwen. De kosten zijn werke
lijk, in vergelijking met wat er bereikt
kan en zal worden, gering te noemen. Ik
had onzen architect reeds opgegeven, al
vast eens eenige schetsen en een kostenbe
rekening te maken en we hebben kunnen
vaststellen, dat we er met honderdduizend
mark ruimschoots komen. Deze uitgaaf
voor sociale doeleinden is niet te hoog en
kan zonder bedenking worden gedaan. Er
is slechts een bevel van u noodig en de
huishoudschool kan nog dezen winter in
werking treden."
Dora scheen aangenaam verrast haar
gezicht straalde weer. Een betooverend
lachje gaf het een aanvalligheid en be
koring, die Werner meer nog dan vroeger
verrukte. Ze reikte hem haar hand en
drukte krachtig de zijne.
„Ik dank u", zei ze, „ik dank u hartelijk,
dat u zoo'n belang in mijn plannen hebt
gesteld. ïk weet, hóe u overkropt zit met
j werk en toch hebt u nog tijd gevonden,
j om u met mijn aangelegenheden te be-
moeien. U hebt me een groot genoegen
gedaan. Hoe hebt u zich den aanbouw bij
dagenOp één punt waren verschei
dene Duilsche vrouwen b§ elkaar
die pas de waren afstonden, nadat c'e
ambtenaren van hun wapen gebruik
maakten.
Faillissementen in Nederland.
Veihens mededeeling van het Han
delsinformatiebureau van Van der
Graaf Cb/s Bureaux voor den Han -
del zijn over de afgeloopen week,
eindigende 9 Sept., in Nederland uit
gesproken 19 faillissementen tegen 22
in dezelfde week van het vorige jaar.
Van 1 Januari tot en met bovenge-
noema'en datum 762 faillissementen
tegenover 959 over betzslfde tijdperk
van het vorige jaar.
DE DUITSCHE GRENSWACHT BIJ
PUTTE OPGEHEVEN.
De „Maasbode" bevat daarover, onder
dagteekening van Zondag, het volgende
interessant artikel van een redacteur van
dat blad
In het Noord-Brabantsche grensplaatsje
Putte heerschte hedenmiddag onder de
zich daar bevindende Belgische uitgewe
kenen een buitengewoon opgewekte en
geestdriftige stemming. Als een loopend
vuurtje verspreidde onder hen zich het
nieuwtje Belgisch Putte is door de Duit-
schers ontruimd de Duitsche grenswacht
is opgeheven
Wat dit nieuws voor de Belgen betee-
kende viel gemakkelijk uit hun vroolijke
gezichten op te maken en menig extra
„pintje" werd er gepakt om dit heugelijke
feit te vieren.
Ziehier hoe het geval zich heeft toege
dragen Hedenmiddag omstreeks half 1
uur zou de gewone atiossing der Du»tc,che
grenswacht in Belgisch Put*® yiaats heb
ben. Sinds eenigen tijd reeds was er geelt
va&te blijvende; -rr-iht in het Belgische
grensplaatsje, zooals vroeger, maar kwam
er eiken dag een nieuwe wacht uit Sta-
broeck ter aflossing.
Dit geschiedde met het oog op de tal
rijke deserties, die er den laatsten tijd
plaats hadden. Zelfs vandaag nog moeten
Duitsche soldaten om burgerkleeren ge
vraagd hebben, teneinde gemakkelijker
over de grens te kunnen komen.
Toen Zondagmiddag dan om half 1 uur
de wacht afgelost zou worden, kwam er
een Feldwebel met de mededeeling, dat
wanneer er binnen twee uren geen andere
wacht zou komen, men verzekerd kon zijn,
dat de bestaande wacht zou worden opge
heven.
Naar een zoo pas uit Belgisch Putte
ontsnapte Belg ons vertelde, had de Feld«
webel later vlak bij het Duitsche blokhuis
achter den electrischen draad aan de man«
schappen een militair bevel voorgelezen*
waarop de Feldwebel naar het wachtlokaal
was gegaan, dit op slot had gedaan, dcf
papieren van het bureau had meegenomen
en vertrokken was met zijn manschappen.
Kort nadat deze heengegaan warert
kwam er een Duitsche officier van de tele*
graafafdeeling en verwijderde de telefoni*
sche verbinding tusschen het wachtlokaal
en het blokhuis.
de bewaarschool gedacht
„Dat zou ik u eigenlijk het beste op de
plaats zelf kunnen uitleggen. U behoeft
maar te zeggen, wanneer u het terrein wilt
bezoeken. Ik zal er dan zijn met de schet
sen en kan ze u daar toelichten."
„Ja, waarom eigenlijk te dralen
meende Dora. „Komt het uit met uw tijd,
dat we er nu heengaan
„Natuurlijk", antwoordde Werner. Dora
schelde en beval den kantoorknecht haar
auto voor te doen komen.
„Wilt u mij een oogenblik verontschul
digen vroeg Werner. „Ik moet een paar
spoedstukken onderteekenen en ben dan
geheel tot uwe beschikking".
Vijf minuten later stond de auto voor
de deur even daarna was Werner klaar
met zijn handteekeningen en steeg hij met
Dora in.
„Naar het Theresia-werk", beval hij den
chauffeur. „Ik heb schetsen op mijn bu
reau liggen. Ik zal ze gauw even halen en
dan kunnen we naar de bewaarschool
doorrijden."
Gedurende de snelle rit was het voeren
van een gesprek onmogelijk. Voor het hek
van het Theresia-werk hield de auto stil.
Werner steeg vlug uit en kwam na eenige
minutenmet een rol teekeningen en een
portefeuille terug. Een kwartier later was
de bewaarschool bereikt, die in Dorötheen-
hof naast de arbeidërskoionie was gelegen.
(Wordt vervolgd).