anfiën
4 DER GAS
eenheden,
planten.
GING
Kade S137.
Goedkoop.
2. BEKER.
Engslsëh.
SOON.
Bediende
KER
enstbode,
Dienstbode
FEUILLETON
BINNENLAND
No. 203
1916
Telephoon l4iv
NEDERLAND
richt 1853.
rhouding tot
e Bank.
.ass l'ApCt.
SBO'S.
volle, Alkmaar
lam, Nijmegen,
nvraag gaarne
J. A. FOKKER.
I*#» personaop
<oop.
eer men zich verbindt
totalen.
azijn der Gasfabriek
AGH's Boekhandel,
van alle School-
irdenboeKen en
de bekende voor-
de beveelt zich aan
en van ASSURAN-
polis te Rotterdam
dels, Koopmansgoe-
Land-, Rivier- en
week f 0.65.
ien f0.65.
Bekwaming In 6 of
nden tijd. Geen boe
rster).
R, 8 Groote Markt.
;en der „VISssingsche
er stadswijken wordt
tlink
n 's avonds tusschen
het bureau: Kleine
OOPER
de Stadscollecte-
in Bur. „Vliss. Cft/
lskantoor wordt ge-
middellijke indienrt-
ebenen en schreven,
geschreven brieven
aan.het bureau der
urant."
O jaren gevraagd,
3. ALBERTS Co,
aan P. LOOZEN,
Ikenburg (L.)
can koken, wil was-
voor heele dagen-
:n tusschen 6—9 uur
iu „Vllss. Courant-
LTE, Houtkade K
huweiijk der tegen-
loedlg mogelijk een
onnaaKster,
hebbende.
VLISSIINGSCHE COURANT
DINSDAG
ASO'üiRMSNTSPRljS: Voor Vllwlngen en ds gemeenten op Walcheren/1.3#
pf drie maanden. Franco door het geheeie rfk f 1.5#. Voor België f 3.2#
Voor overige landen der Poat-Unle 3.35 Ahondtrljke nummer* 8 cent
I jüitfs: Firms F. fiü SF ÏF10F Ir., Ilsios Harkt SB, VlinisiM. Itliiiei Istiri. IS
ADVERTENTIEPRIJS r Vae 4 regels ƒ5,45 5 voor ieder» ?eg«j seer i® ccsj
Driemaal plasties gpords tsasemaal berekesd, abonaeiaeat specials 5*3*
Reclame» 35 ct, per regel DienataatablcdiBgSB. -aasrrsgs» et. per regsl
¥««üj»i iigilijb, giljjiasiirg tg jwjii »i iigiaggi grkisdi Citittiiijh fsisiésjn
n» sbonné», in 't bezit eener
>],i ijn ORATIS verze-
f .A i
ngulden bjj levens- gulden bf dood Afjfgtffcgulden bsi verliesS Pff^guldte b§ verliesgulden bg verlies^ftp'guiden b| verliet
lange ongeschikt- #-P||i door slis! vau een hand, |#%l| van vaneen jr*\ van eiken
heid 'ot werken ,f een ongeluk CfUl# voet of oog een duim wjsvlnger anderen vissgïfj
"tas »Bta»fl»S»» wer»«a VSRC38BÏS.B iasUes ssrssksrdae, fsasstae „a gsMlf »lut*kc<e|t, m eagslak Mwirse op irela, kaal ai Iran. Da attfceertag «ar»l jewssrgsrs# ëesr de ,3ali, ftlj, Varisk. Baak" la Safeties
flEMEENTEBESTUUR
inlevering broodkaarten.
Aan de bezitters van brood- en
meekaarten wordt te kennen gegeven,
dat alle kaarten, geldende voor de
maand Augustus 1916, moeten worden
ingeleverd ten staahuize op DONDER
DAG 31 Augustus a s, van dss voor-
middags 9 uur tot das namiddags 5 uur.
2g, die hurir.e oude kaarten hebben
ingeleverd zullen eene kaart, geldende
voorde maand September 1916 entvan-
»en, welke na inlevering per post zal
worden toegezonden, terwijl zij die
Dunne oude kaarten niet op den
hierbij bepaalden tijd hebber, ingele
verd, zich bloot stellen aan het niet
verkrijgen eener nieuwe kaart.
De inlevering geschiedt deor het
werpen van de kaarten in de in den
gang van het stadhuis staande hier
voor bestemde mand.
Zij, die geen regeeringsbrood ot
meel meer wenschen te gebruiken,
dienen op de oude kaart de woorden
.NIET MEER" te vermelden, terwijl zij
die verhuisd zijn, mede verplicht zijn
hunne nieuwe woonplaats op de oude
kaart mede te deelen.
Op genoemden datum bestaat tevens
voor hen, die nog geen regeerings
brood o! meel hebben gebruikt, of
dit opnieuw wenschen te gv bruiken,
gelegenheid om in de trouwzaal
eene brnod- otmeelkaart te bekomen.
Niet nakoming dezer bepalingen wordt
Ingevolge de Distributiewet 1916 ge
straft met een hechtenis van ten
hoogste eene maand of geldboete van
ten hoogste een duizend gulden.
Vlijsingen, 29 Augustus 1916.
De Burgemeester van Viissingen,
VAN DOORN VAN KOUDEKERKE,
SUIKER.
De Burgemeester van Viissingen
brengt ter algemeene kennis
dat door den minister van land
bouw, nijverheid en handei, ingevolge
art. 8 der Distributiewet 19)6 de vol
gende maximumprijzen voor suiker
rij"- vastgesteld
I- De eerste-hands-verkoopers, raf-
ünadeurs en commisslonnairs, ver-
koopen suiker van kwaliteit melis I
voor ten hoogste i 51 per 100 K.G. ai
fabriek, zakken voor koopers reke
ning, contant met l1/, per. korting.
Onder contante betaling wordt ver
slaan betaling door franco remise
binnen 8 dagen ef be'aling op eens
dispositie binnen 8 dagen, naar ver
kopers keus.
II. Eerste-hands-verkoopers zullen
'an hen, die 1000 K.G. of meer in
1 eens ontvangen, ten hoogste bereke
nen f50.90 per 100 K.G., onder de
sub I genoemde condities.
25.) —o— (ladrtt rarsnien.)
»Wer nie im Morgensonnenlicht
Au! edlem, leichtbehuftem Pferde
We Welt durchflog, der kennt sie nicht,
We höchste Wonne dieser Erde
hi de frissche, koele morgenlucht van
('en ion gen dag, die prachtig beloofde te
orden, hadden Werners gevoelens veel
vroolijker moeten zijn dan ze inderdaad
ffaren. Om snel vooruit te komen en niet
'n stad opgehouden te worden, koos hij
en weg over Saarkirchen naar KI int er-
eWe. Park en slot van Saarkirchen lagen
eenzaam en stil als in een diepen slaap
Sedompeld. Toen Werner in de nabijheid
vjjn{ ^u's kwam, liet hij het paard stap-
ten 1 aaW eïl raa*^e ^an z0° gedach-
(,at hij bijna met zijn paard gevallen
was' toen dit steigerde. Toen echter ont-
I Da^ r|e z9n droom en liet zijn
jn gestrekten draf den fraaien weg
Het -'nte-feWe atcii<lvn.
Paard van Klinter stond klaar voor
de (leni.
fu*> maar van uit het venster riep
I binn muiM* Werner toe, eerst even
f drinken ^omen en een 'hee te
krine"ft'ic't<'er me' ie nieuwen werk-
1 Klinter, nadat ze elkaar be
lli, Eersie-hands verkoopers zullen
aan hen, die minder dan 300 K.G.
in eens onvangen, ten hoogste bere
kenen f51.20 per 100 K.G, onder de
sub I genoemle condities.
IV. Grossiers zullen voor suiker
van kwaliteit melis I ln •rigineele
verpakking ten hoogste berekenen
f51 50 per 100 K.G., vracht van het
pakhuis naar den ontvanger voor koo
pers rekening, betalingsvoorwaarden
tusschen kooper en verkooper zelf
standig te regelen en bij levering van
ten minste 1 colio in orlgineele ver
pakking.
V. Grossiers zullen suiker van kwa
liteit melis I, die niet ln origineele
verpakking wordt geleverd, verknopen
voor ten hoogste f 51 75 per 100 K.G.
indien ten minste 50 K.G. werdt ver
kocht, en voor ten hoogsie f 52 per
100 K.G. Indien ten minste 25 K.G.
verkocht wordt op de sub. IV. ge
noemde condities.
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat het te koop aanbieden of verkoo-
pen tegen hoogere prijzen dan door
mjj zijn toegelaten overeenkoms'ig de
Distributiewet strafbaar is, met moge
iijkheid van verbeurdverklaring der
goederen. Aan deze strafbepaling zal
streng de hand worden gehouden.
Viissingen, 29 Augustus 1916.
De Burgemeesier voornoemd,
VAN DOORN VAN KOUDEKERKE.
De distributiewet.
De .Fakkel" schiijft: Posthuma
wil nu blijkbaar een sysleein van aan
koop doer de gemeenten, met behulp
van de regeering, voorts verkoop
tegen matige prijzen en verdetling
van de lasten over rijk en gemeenten,
het eerste van de kosten dragende,
de laatste V,.
Men moet aannemen, dat het de
bedoeling van den minister is, ie
zorgen, dat, voor zoover dat in zijn
vermogen is, de gemeenten inderdaad
in staat zullen zijn het benoodigde
aan te koopen. Tal van bepalingen
in zijn wetsontwerp wijzen daar trou
wens op.
Van de zijde der gemeenten wil men
begrijpelijkerwijs al de lasten van
dien aankoop, ook de financieele, ge
heel ep het rijk laden. Er is daar
voor veel te zeggen. Kooper. de ge
meenten, dan loopen zij gevaar tegen
elkaar op te bieden. Ook zullen zij
niet altijd weten waar de benoodigde
waren zich bevinden, en ln ieder
geval niet steeds in de mogelijkheid
verkeeren, te zorgen dat zij zich al
thans ergens bevinden.
Aan den anderen kant is het niet
zonder gevaar den Staat tot uitsluitend
groet hadden. „Ik ben blij, dat de Justi-
nus-mijn juist onder jouw leiding komt.
Ik ben goed op de hoogte met de mijn en
het oude gedeelte kan ik wel droomen. Ik
heb daar namelijk een jaar pvactisch ge
werkt. Mijn vader was zeer bevriend met
den ouden heer Buchwald en daardoor heb
ik op zijn bezittingen practisch mogen
werken. Dat was geen gekheid, kan ik je
verzekeren. De oude Buchwald nam de
zaken verduiveld ernstig op er werd mij
niets geschonken, maar enfin, ik heb er
heel wat geleerd. Ik zeg je, na een half
jaar kon ik een groef hakken, dat het een
lust voor het oog was. De mijnbaas be
moeide zich ook veel met me. Ik moest
een geheel nieuw plan voor den luchttoe
voer van de Justinus-mijn uitwerken en
heb ten deele natuurlijk schandelijke onzin
getapt. Een deel van mijn plan is echter
nog uitgevoerd. Ik herinner nie nog heel
goed, hoe de mijnbaas mij aan het ver
stand bracht, dat de lucht slimmer was
dan de nienschen zij kiest altijd den
kortsten weg, terwijl de menschen van
omwegen houden. Daarmee sprak hij over
mijn luchttoevoer een ten deele ongunstig
oordeel uit want ik had mij in allerlei
gewaagde theoriën begeven, om ook in
afgelegen hoeken frissche lucht te brengen.
Men dacht toen nog niet aan ventila
toren. Ik ben er trotsch op, dat in mijn
plan reeds de groote ventilator was op
genomen, die later werd gebruikt. Zooals
je weet, bezigde men vroeger twee schach
ten Door de eene trad de versche boven-
grondsche lucht naar binnen en uit de
leverancier van de gemeente te maken.
De plicht zelf te zorgen dat er komt
wat noodig is en zelf (althans een
deel van) de kosten te dragen, be
weegt de gemeentebesturen tof zeke
re matiging. Maar hoe veeleischend
zullen ze worden als ze maar een
bsste'briefje naar Den Haag hebben
te zenden 1 Aardappelen te hard »i
te zacht, te groet of te klein. Ds
melk te duur. De groenten niet sma
kelijk. Schapenvleesch houdt men
niet van en het varkensvieesch moet
minder vet zijn.
Dan de kosten 1 De drang wordt
natuurlijk algemeen naar prijzen die
niet boven de prijzen vdór den oorlog
gaan. Hoe gemakkelijk, in Amsterdam
en Zaandam, decreteeren dat het rijk
het wet betalen kan. En dat men an
ders maar hoogere belastingen moet
opleggen, belastingen, die men zelt
liever vermijd! 1
Wij zeggen niet dat dit alles aan
koop en ter beschikking stellen, uit
sluitend door het rijk, geheel onmo-
gelp maakt, maar voi gevaren zijn
doet het dan toch wel. Waarbij wij
nog niet eens sprsken van het ep
zwart zaad zetten van nagenoeg heei
den tusschenhandel tot wiens hulp
dan andermaal miilioenen zullen noo
dig zijn.
Kamer en regeering zullen ln ge
meen overleg den ji isten weg hebben
te zoeken.
Wij hebben van elke regeling, hoe
goed ook overdacht, matige verwach
tingen. 0«k omdat, naar wij vreezen,
de economische moeilijkheden votr
ons land met den rag zuilen toene
men. Maar meer nog, omöar nu et"n-
maa! het tijdelijk staatssocialisme,
waarheen men drijfi, vooral veroor
deeld is te mislukken.
Zelfs de staten die in oorlog zijn,
waar dus het geheeie volk onder
hoege spanning verkeert en tot op
offeringen aan het gemeenebest be
reid, zelfs zij slagen er niet in aan de
werking der economische wetten te
ontkomen. Men kan nu eenmaal de
menschen niet verhinderen hun voer
deel te zoeken, hen niet dwingen een
bedrijf uit te oefenen dat hun niet
aanstaat. Oek zij, die thans Sinke
winsten maken, slagen daarin niet
zonder groole werkkracht en vindlng-
rljkheid.
Wij gelooven, met minister Posthu
ma, dat nog het minst gebrekkige
middel Is te zorgen dat een loonende
productie noodig blijft. En dan zal
men, om te bereiken dat het hier noo-
dige binnen de grenzen blijft, wel niet
veel anders kunnen doen dan wat men
deze twee jaren voortdurend heeft
gedaan. Met wat meer methode, ge
leerd door de ervaring.
andere trok de slechte, onderaardsche
lucht naar buiten. Wanneer bij warm weer
noch bovengrondsche lucht Avilde binnen
vloeien, noch onderaardsche naar buiten
stijgen, kon men er verder niets aan doen.
Ik zou in de Justinus-mijn, tenminste in
het oude gedeelte, nog net zoo goed den
weg vinden, als in mijn eigen huis. De
oude mijnwerkers en de oudere beambten
ken ik allen nog van mijn leertijd daar en
het is merkwaardig, hoe de menschen door
gemeenschappelijke herinnering aan zwa-
ren lichamelijken arbeid zich tot elkaar
voelen aangetrokken."
Werner en Klinter hadden intusschen
ieder een kop thee gedronken en eenige
cakes gegeten. Daarna was Werner ook
niet afkeerig van een sigaar en nu beste
gen ze hun paarden om naar de groeven
van mevrouw Glover te rijden.
„Ik heb mevrouw Barbara getelefo
neerd", verklaarde de graaf, „reeds gis
teren middag en heb haar meegedeeld, dat
we om zeven uur bij de groeven zullen
zijn. Mevrouw Glover beweerde, dat zij er
stellig ook zou zijn, ofschoon ik haar aan
het verstand bracht, dat zeven uur nog
zeer vroeg in den morgen was. Ze wilde
er niets van weten en verklaarde, dat zij
aan het buitenleven was gewend en altijd
vroeg pleegde op te staan."
Mevrouw Barbara hield woord. Toen de
ruiters in de nabijheid van de werken
kwamen, zagen ze van uit de richting van
Ivershofen een amazone in galop aan ko
men draven. Het was mevrouw Glover, die
een opvallend hoog paard bereed ze
Inlijving militit lichting 1916.
ln de hierna genoemde tijdvakken
zullen van de militie lichting 1916
worden ingelijfd
lo. in het tijdvak van 2—5 Oct. a.s.
a. de dienstplichtigen, toegewezen
aan het derde bataljon van één der
regimenten greradiers en jager3 of
van een der overige regimenten infan
terie, met uitzondering van hen, die
in het bezit zijn van het in art. 70
der Mïlitiewet bedoelde bewijs van
voorgeoefendheiddeze laatsten zullen
twee maanden later worden ingelijfd
b. de thans nog niet opgeroepen
dienstplichtigen, die zijn toegewezen
hetzij aan de regimenten veld-attlilerle
hetzij aan het korps rijdende-artillerie
2o. in het tijdvak van 10—20 Octo
ber 1916 de dienstplichtigen, toege
wezen aan de regimenisn vesting
artillerie, en bestemd voor het laatst
in te lijven gedeelte
3o. in het tijdvak van 1—5 Novem
ber 1916 de thans nog niet opgeroe
pen dienstplichtigen, toegewezen aan
de regimenten huzaren.
Kolcniaal onrierwijs-congrss.
Gisteren is te 's Gravenhage aan
gevangen het koloniaal onderwijs con-
g>es.
Da eere-voorzitter, de minister van
koloniën, hield de openingsrede.
Na een inleidend woord schetste
spreker, dat wij eerst aan het begin
staan der onderwijsvoorziening.
De vraag of dat voor het Neder-
landsch gevoel niet beschamend is,
zo» bevestigend moeten worden be
antwoord indien vroeger bit dc re
geering het inzicht had bestaan, dat
volksopvoeding nuttig en noodig maar
zij hare zorgen daarover niet had
uitgestrekt, indien by de bevolking
de drang naar ontwikkeling tot uiting
was gekomen en deze door de re
geering ware verslikt.
Maar lang heeft het inzicht eener-
zljds, de drang anderzijds ontbroken.
Niet zoo heel veel langer dan elders
in Oost-Azië.
Drang van de zijde der bevolking
werd gemist, ja zelfs medewerking,
om van waardeering te zwijgen. Dat
zal zeide spr. degene verstaan,
die den ontwikkelingsgang van het
Inlandsch onderwijs in de laatste helft
der vorige eeuw met aandacht volgt.
Had zich een openbare meening ge
vormd, had een inlandsche pers daar
aan gestadig uiting gegeven, hadden
de hoofden gerept van ontwakende
begeerten ef de bestuursambtenaren
gemeend teekenen te verstaan, dat
naar vermeerdering van geestelijke
ontwikkeling werd gehaakt, de re
geering zou eerder teruggekomen zgn
op de dwalingen haars wegs. Maar
maakte in den zadel een uitstekend figuur.
Levendig en vriendelijk begroette ze de
beide heeren en riep van verre toe „Ik
ben niet te laat, maar gij zijt wat vroeger
gekomen
De groeven w-erden in oogenschouw- ge
nomen, zonder dat men afsteeg. De exploi
tatie der groeven geschiedde door bloot
legging en men kon boven vanaf den rand
het heele bedrijf overzien. Het geheel werd
in een zeer verouderden vorm behandeld.
De ondernemers schenen öf geen voldoen
de middelen tot betere exploitatie te bezit
ten, öf ze er niet voor te willen geven.
Daar de omgeving door den aanleg van
vele spoorwegen een uitstekend afzetge
bied voor het gewonnen product waar
borgde, zou de exploitatie een veel meer
voordeelige kunnen zijn. De grootere kos
ten van het bedrijf zouden er gemakkelijk
uit te halen zijn, want de productie kon
zeker driemaal grooter wezen.
Werners meening, die hij in dezen geest
uitsprak, werd door den graaf gedeeld en
mevrouw Glover zei „Ik zal, na afloop
van het contract, dat nog een kwartaal
loopt, de groeven op een andere manier
zien te verpachten. Ik heb al lang gedacht,
dat ik een hoogere pachtsom kan bedin
gen, als ik een ondernemer vind, die de
zaken energiek aanpakt."
„Men zou de acten eens moeten bestu-
deeren en zien, wat de opbrengst was, in
den tijd dat de heer Glover nog zelf de
exploitatie leidde."
„Die liggen nog bij mij thuis. Ik zal ze
opzoeken en dan moesten de heeren eens
de bevolking bleef onaangedaan. En
de regeering, voorzichtig, niet met
geestdrift, het goede willende, taslte
en zocht naar den weg.
In 1872 had de eerste Inrichting
van het Inlandsch «nderwys plaats.
De regeering meende den eersten steen
te leggen voor een grootsch bouw
werk. Maar In 1884 had zij al haar
bekomst van den maatregel.
De bevolking waardeerde aller
minst, wat haar was toegedacht, de
uitkomsten van het onderwijs bevre
digden niet. '3 Lands middelen ge-
velg van den Atjeh-eorlog dron
gen tot bezuiniging. Men ging inbin
den. De zaak werd op een goed-
keopje vooitgezet.
Spreker ging voorts na de gebeur
tenissen sedert de laatst verstreken
15 jaren in het verre Oosten. Het
Oosten, opgeleid aan de hand van
het Westen, had gemeend een eigen
weg te kunnen gaan.
Het inzicht der regeering was, dank
zij ook den invloed van het parlement,
den drang der bevolking voor geweest
het kwam er op aan die by te houden.
Men moet erkennen zeide spr.
dat veel is tot stand gekomen.
In 1855 werd lager onderwijs ge
noten door 17000 leerlingen, waarvan
14000 inlanders. In 1915 warer. deze
cijfers reap. 700.000 en 666.000.
Is de vraag naar onderwijs
houden, zóö dat in alle behoeften kan
worden voorzien
Die vraag moet ontkennend 'beant
woord worden. Vee! is gedaan, maar
niet genoeg I
lammeren over tekortkomingen van
hen, die ons voorgingen, zal geen
baat geven. Er moet aangepakt wor
den, iRgebaald wat verzuimd, door
ray zeide spr., door u, door
allen wien de ontwikkeling onzer
koloniën, Ned. Indlë in 't bijzonder
ter harte gaat.
Dit moet geschieden op een wyze
dat een iegelijk zeggen kan: ik heb
myn plicht gedaan.
Moge het u allen gegeven zyn door
uwen aibeid nut te stichten en de
voldoening daarvan u niet worden
onthouden, aldus eindigde de minis
ter zijne rede.
Naar de Landweer.
De dienstplichtigen der müitielich-
ting 1908 zullen omstreeks 10 October
van het veldleger overgaan naar de
landweer.
Koffie.
Gisteren zyn vrygegeven 14496 zak
ken koffie herkomstig uit Zuid-Ame-
rika, Afrika en onze koloniën, bene
vens een aanmerkeiyke hoeveelheid
koffie uit Engeland en Frankryk, welke
koffie -hier geruiman tyd was vastge-
bij mij willen komen, om ze eens in te
zien."
Nadat de groeven bezichtigd waren,
maakten ze 'n flinke rit langs de velden
ten Westen van de Chaussee naar Das
burg. Tenslotte sprak men af, dat Werner
en Klinter den eerstkomenden Zondag des
middags om vier uur bij mevrouw Glover
zouden komen, om de acten door te lezen
en met haar te overleggen, op welke wijze
eventueel de groeven zouden kunnen ver
pacht worden.
Dicht bij Dasburg nam mevrouw Glover
afscheid van de heeren, om naar Iversho
fen terug te rijden. De graaf wilde naar
Saarkirchen naar het bureau, van de
hoofd-directie en begeleidde Werner tot
Dasburg.
„Wie zijn er eigenlijk tegenwoordig op
het directie-bureau vroeg Werner, aan
den graaf.
„Het is geheel zoo gebleven als tijdens
het leven van den ouden Buchwald en zijn
beide zoons. Het bevindt zich in een vleu
gel van het slot te Saarkirchen. Een jurist,
twee mijn-ingenieurs en een werktuigkun
dig ingenieur, benevens een groot aantal
bureau-ambtenaren, zijn er werkzaam. Ge
heimraad Kersten komt haast eiken dag
om de ingekomen stukken in te zien en
gewichtige beslissingen te nemen, waarbij
hij dan echter altijd juffrouw Buchwald
raadpleegt, want zij is de absolute eige
nares van het geheel," (Wordt vervolgd)
