Eerste Blad.
BiliiyiraBr bestaal uit 2 hladeii.
CLEMENTINA.
£S
FEUILLETON
Brieven uitroe Hofstad
IVO.
VLIS5IINGSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS: Voor Vlissingen en de gemeenten op Walcheren I.SO
pe drie maanden. Franco door het geheele rijk f 1.5®. Voor België 2.20
Voor overige ianden der Post-Unie /3.3S Afzonderlijke nummers, S cent
Firn» F. Mi DE VELDE Ir., Eteina Markt 38, Ylissiip?. Tiiste inters. !8
a
1 ■A.I^F&OLd
ADVERTENTIEPRIJS Vaa 5 —4 regel» ®.4«voor iedere regel saeer S® eens
Driemaal plaatten wordt tweemaal berekend. Bf tbontsemeni «peeisi® prfs
Reclame» 26 ct. per regel Dienstaanbiedingen ess -aanvragen 8 ct. per regel
Vsrschijnt digilijks, DltgizsiM op Zondag ib ilguBBis irlBsÉ iniisiis IsirÉpi
STTbönnS,in 'tbezit eener Af|f|ftgulden bij levens-rrpfli gulden bij dood Af"|tfïgulden b? verlie* gulden bij verlies J Jf| fV
«oll» "«n ORATIS verze- /IIIIII lange ongeschikt- Kil door •Mill van een hand, II van |||ll
kerd'tegenongelukken voor: heid tot werken S JU een ongeluk UUv voet of oog JUU een duim JLUU
i ollkeerlngan worden VERDUBBELD Indien de verzekerden, «oorzien «en geldig pl»Ubew(i, een ongeluk bekomen op trein, boot ol tram.
gulden bij verlies df gj» ft gulden bff verliet'
van |1 |S| van een
een duim JLUU wijsvinger
Da eltkeerlng wordt gewaarfewgd door de „Roti. nig. Verzck,
en b§ verliet
van eiken
anderen vlngsr.
Bank" t» 5cki«a« i
VERJONGING
Wij schrijven thans Grasmaand, de
tijd waarin ons alles spreekt,van jong
leven, van dartele jeugd, van nauwe
lijks begonnen ontluiking langs beemd
en wegen, op wei en veld de maand
waarin natuur zich voorbereidt tot
haar schoonsten tooi, tot haar bloeien
de Mei-dracht. Mensch en dier, en
niet minder het plantenrijk leeft nu
te midden eener altoos wonderbaar
lijke gedaante-verwisseling, die de
koesterende zonnestralen weten te
tooveren uit de grauwe omsluiering,
waarin de koude maanden al wat
leeft zoo langen tijd ontwikkeld hiel
den. Waar gisteren de kale boom
takken nog onbewogen hemelwaarts
reikten, daar schijnt reeds heden een
nieuw leven zich baan te willen bre
ken, en het kennersoog ontwaart den
heimeiijken groei van het nog voor
elk ander verborgen loofstraks zal
de weide tot speelplaats worden van
de dartele lammeren, zal ook jong
leven ontspruiten aan het gedierte
des velds en zullen vogelen-koren
den lof van den komenden zomer
verkonden. Het aardrijk tooit zich
aanstonds met zijn schoonste kleed
en de lentewind zal zijn blijde tonen
doen hoorer.. En geen mensch is er
zoo ongevoelig, geen hart zóo ver
stokt, of de jeugd van het jaar zal
met haar lichten lach den ouderen
opbeuring kunnen brengen, als neer
slachtigheid hen drukt, en haar lied
van verwachting en hope zal weer
klank vinden in het gemoed der jon
geren.
Zóó althans is de gewone loop der
dingen in het menschen-leven, dat
door de jaarkringen geteld en afge
bakend wordtzóo behoorde ook
thans het hart der menschheid zich
vrijelijk te kunnen neigen naar de
koesterende geneugten van het schoon
ste jaargetijdezóo zou het ook nu
zijn, indien niet zware rouw en die
pe zorgen een floers van nameloos
leed over onze samenleving hadden
uitgespreid indien niet smart om het
heden, angst om het toekomende ge
heele volkeren in bange bekommering
geprangd hield.
Ook wij hebben aan deze allerwege
zich gelden latende onrust en zorg
in den iaatsten tijd wederom maar al
te zeer ons deel gehad vooral nu
Nederland zich in zijn aloude rechten
(Naar het Engelsch.)
55.) o—(Naflnik vuMn.)
Wat ik zeggen wil viel O'Toole
Item in de rede, blijkbaar om het
gesprek een anderen wending te ge
ven, ik heb goed nieuws van de moe
der der prinses en van Jenny. De
paus heeft in haar voordeel gesproken
en de keizer heeft haar op zijn ver
zoek in vrpeid gesteld. Maar nu zou
ie nog wel iets willen vragen
Ga je gang, zeide Wogan.
Welnu, vroeg O'Toole, hoe
komt die slijk cp je kleeren De
■jacht was toch helder en de grond
droog.
O, antwoordde Wogan met een
vreemden glimlach, sliik op mijn klee-
ia> een grafdelver draagt al-
'M een of ander teeken van zijn am
bacht.
HOOFDSTUK XXI.
Er bestaat een geschrift, dat de hu
welijksplechtigheid verhaalt.welke den
volgenden morgen ten paleize van
tdinaal Origo plaats had.
van een vrij zeevarend volk bedreigd
ziet door heimelijke lagen of open
lijke tegenkanting van de zijde van
hen, die niet moede worden te ver
klaren, dat zij het goed met ons
voorhebben en dat zij ons bestaans
recht als neutrale natie erkennen en
beschermen.
Tot dusverre evenwel is ons hun
erkenning en bescherming nog steeds
duur té stade gekomen en de voor
teekenen zijn er helaas niet naar dat
hun „vriendschap" ons nog niet groo-
ter nadeel zal berokkenen, dan zij nu
reeds uitrichtte.
Van daar dat te midden der lioog-
opgaande zeeën van vijandschap, ge
lijk er nu tusschen zoovele volkeren
rijzen, en waaronder ook het neu-
traalste rijk der wereld bedolven kan
geraken, te onzent vele stemmen op
gaan, die er op aandringen, dat wij
onze innerlijke kracht nog meer ver
sterken zullen, willen wij naar het
uiterlijk meer ontzag inboezemen. Zij
wenschen en willen, dat wij voor alles
ons als nationale eenheid sterker or-
ganiseeren, dat de nationale geest tot
grooter bewustheid zal worden ge
bracht, van datgene hetwelk hij ver
mag en waard is, en dat de volks
aard, die in zoovele opzichten soms
beneden hetgene blijft, wat hij zou
kunnen bereiken, gehard en geoefend,
geleid en voorgegaan worde, ten bate
van 's lands levensbelangen.
Wij kunnen,mits met oordeel te werk
gaande, deze vaderlandslievende be
weging van harte bijstemmen. Inder
daad toont zich vaak een deel van
ons volk maar al te zeer, door traag
heid of verwerpelijke laksheid geleid,
en nu eens anti- dan onnationale
richting, zonder dat degenen, die daar
aan mededoen beseffen, hoe weinig
zulks in overeenstemming is met den
waren aard van het Nederlandsche
volk. De geschiedenis is daar, om
er ons aan te herinneren, dat meer
dan eens datzelfde volk den grond
der vaderen, waarlijk niet alleen aan
de golven wist te betwisten. Dat
zelfde volk leeft ook nu nog binnen
onze landspalen voort men heeft
er ons kloeke leger, men heeft er
onze stoere zeelieden maar op aan
te zien, om te kunnen constateeren
dat zij in geen enkel opzicht ten ach
terstaan bij hen, die de levende kracht
der buitenlandsche legers en vloten
uitmaken.
Slechts een volk, dat aan zich zelve
twijfelt is bestemd een wisse prooi
der omstandigheden te worden gelijk
ook geen volk ter wereld behoeft
onder te gaan, dat de omstandigheden
zich tot leering nemend, beraad aan
kracht, beleid aan kunnen weet te
huwen, dan ook zal, als de wereld-
stormen, die thans helaas nog onver-
In dat geschrift wordt gezegd dat
de huweljjksplech.igheid zoo eenvou
dig mogelijk was, Muray, Misset en
diens vrouw, benevens Maria Viltoria
van Caprara vormden het publiek.
Wogan vertegenwoordigde Jacques
Stuart en de markies De Monte Bou-
lorois trad op namens Jacques Sobies-
ki, de vader van de bruid. Zooals
men geieoven kan, speelden biuiden
bruidegom hun rol uitstekend. De
geschiedschrijver spreekt van de gra
tie en bescheidenheid van hun hou
ding. Clementina droeg een witte ja
pon en als eenig sieraad een lint in
het haar en witte paarlen om den hals.
Zoo was zij naar de San Dominico-
kerk gegaan om te biechten. Daarna
had zij zich naar het paleis van den
kardinaal begeven. Kardinaa! Origo,
met een Engelschen priester aan zijn
rechterzijde, wachtte haar in de Far-
nèse zaal. Wogan las de volmacht
van den paus voor, welke hem zoo
veel maanden geleden de zoo haas
tige reis naar Rome deed maken.
Daarna sprak hjj de toestemming uit
van den koning, z|» meester. Kardi
naal Origo vroeg de prinses of zij
ook hare toestemming gaf. En niets
in de wijze, waarop zij het „ja" uit
sprak, verried de tragische grootsch-
minderd loeien, zich eenmaal zullen
hebben nedergelegd, een door eigen
kracht verjongd, door eigen inzicht
gerijpt, door eigen inspanningversterkt
Nederland, zijn bescheiden, maar in
de rij der vrije natiën ontziene plaats
gehandhaafd zien.
Een der vele onverwachte gevolgen
van dezen wereldworstelstrijd zal onge
twijfeld de verjonging van meer dan
één volk kunnen zijn inzonderheid
zijn het de kleinere, de neutrale vol
ken, die uit den krijg een leering
kunnen putten, die met de zorgen en
lasten hun daarbij opgelegd, wellicht
niet te duur betaald zijn. Verjongd,
en als het ware herboren zullen daarbij
tot dusver sluimerende volkskrachten
tot uiting komen en hun werking
kunnen doen.
Aldus beschouwd paart zich de jeugd
van het jaar, waarin wij ons thans
bevinden, niet ongelijk aan dien ver-
jongingstijd, die thans elk volk, dat
buiten den oorlog blijvend en
tot rijper inzicht van eigen vermogens
komend, doormaakt. Moge dan ook,
wanneer andermaal Grasmaand zich
komt aanmelden, de zorgen en ang
sten, die nu nog zoovelen weerhouden
om met vollen hartelust van het
wonderbaarlijk schoone in de ontlui
kende natuur te genieten, voor goed
zijn weggevallen. Hoeveel schooner
zou die Aprilmaand er niet voor ons
allen uitzien, die ons nevens haar
oogen-tooi van ontluikenden groei,
ook den zieien-tooj van een in vrede
herwonnen mensctiheid kon toonen
Overheidszorg. Een verdienstelijk
ambtenaar.
De overheidszorg gaat hoe lan
ger hoe verder en dringt steeds
dieper in het maatschappelijk en zelfs
het huiselijk leven in. De eigenaardige
gevolgen daarvan worden nu en dan
op merkwaardige wijze gedemonstreerd
en zij strekken tot veler leering. In de
residentie deed zich een geval voor,
dat opvallend genoeg is om het even
aan onze vrienden in Vlissingen mede
te deelen.
Evenals in alle gemeenten het
lichtgas met een muntmeter wordt
verstrekt, verschaft de gemeentelijke
electrische centrale sinds eenigen tijd
ook stroom per muntmeter. Het systeem
is geheel hetzelfde, alleen gaat het
niet per twee en een halve cent doch
per kwartje. De bedoeling is voor
namelijk geweest om de kleine win
keliers in de gelegenheid te stellen
zich aan te sluiten aan het electrische
net. Van het een komt het ander
en zoo bleek op 'n goeden dag dat
de stroomverbruikers gaarne kleine
heid van deze toesteming.
Dat was alles.
Na afloop van de huwelijksplech
tigheid hernam Hare KoninklpeHoog-
heid den weg naar de villa en reis
de nog dienzelfden dag af naar Rome.
Prinses Maria Vitloria steeg eenige
uren later voor het hotel „De Pel
grim" in een groole reiskoets, met
dezelfde plaats van bestemming.
Wogan groette haar aan het portier
Maria Vittoria bekeek hem nieuws
gierig van top tot teen en voegde
hem met een door hartstocht veran
derde stem toe
Waarom hebt gij te Peri het u
aangeboden geluk niet met beide han
den aangegrepen?
Dat weet gij zeer goed, ant
woordde hij eenvoudig.
Maar snel voegde zij hem nu toe
Ik zal het u nooit vergeven
Toen lachte zij gemaakt:
Ik veronderstel dat gij voldaan
zijt?
Doch met bitterheid in haar stem
vervolgde zij
Nu zijt gij aan het eind. Twee
levens tegen hun zin verbonden en
twee andere eeuwig gescheiden
Gij hebt vier schepselen ongelukkig
gemaaktEén troost is het echter
motoren wilden huren voor het drijven
van eenvoudige instrumenten, naaima
chines voor een schoenmaker, worst
machines in den winkel van den
slager, diverse soort molens bij den
kruidenier.
Deze motoren werden in huur ver
strekt op dezelfde wijze als bij de
muntgasmeters wel kookstellen werden
geleverd.
Nog verder ging het met de over
heidszorg en zelfs werd gevraagd
strijkijzers voor electrischen stroom
beschikbaar te stellen. Het gemeente
bestuur had alweer een willig oor en
werd bereid gevonden deze instru
menten op afbetaling te leveren. De
particuliere nijverheid kwam hiertegen
op. Wat bleek echter De gemeente
kon de ijzers leveren tegen drie gul
den, terwijl de particulieren er f 4.75 of
zelfs Sgulden voor vroegen.Nauwelijks
was het voorstel van het dagelijksch
bestuur verschenen of de particulieren
sloegen den prijs af tot f2.75. Deze
eigenaardige afslag had een zonderling
gevolg nl. dit, dat velen die vroeger
eigenlijk geen voorstander waren van
gemeentelijke bemoeiing op dit gebied
omdat zij de overheid wilden laten
optreden daar waar de nood drong en
de particuliere industrie te kort schoot,
thans inzagen dat die overheidszorg
een zeer nuttig effect had, omdat nu
eens aan den dag kwam welk een
ongehoorde winst op dergelijke een
voudige artikelen werd gemaakt.
De beslissing is nog niet gevallen,
doch het komt ons voor, dat de ge
meenteraad wel veel neiging zal ver-
toonen om dit soort zorg van de
overheid door te zetten.
In de oorlogsjaren wordt op allerlei
gebied veel ervaring opgedaan, die
van vèr strekkende beteekenis zal
blijken bij de oplossing van het vraag
stuk hoever de overheidszorg wel
dient te gaan. De regeering van stad
en land heeft zich met vele aange
legenheden ingelaten waar ze vroeger
geheel en al buiten stond. Dat de
gemeente groenten en varkens zou
verhandelen, wie had het drie jaar
geleden durven droomen
Eén merkwaardigheid doet zich
algemeen voor en juist deze zal bij
velen de liefde voor het instituut der
overheidszorg wel zeer bekoeld heb
ben: het is de ontzaglijke tegenwerking
en de enorme smokkelarij waartegen
de overheid heeft te kampen.
ja, indien de overheid overal de
medewerking ondervond, die zij on
misbaar noodig heeft voor het wel
slagen harer bemoeiing, wanneer ieder
inplaats van te zoeken naar de maas
in de bepaling welke de gelegenheid
biedt om door de wet heen te glippen,
zijn krachten inspande om de bepa
lingen strikt en naar de goede be-
voor mij dat gijzelf één van die vier
zijt
De wereld, antwoordde Wogan,
zal mij behandelen, zooals bet haar
behagen zal, en ik zal mijn best doen
mij er niet te veel van aan te trekken.
Helaasriep de prinsas nog uit,
zij zal u beter behandelen dan een
van ons.
T jen zette de reiskoets zich in be
weging en viel Maria Vittoria terug
in de kussens.
NASCHRIFT.
„Gij hebt vier schepselen ongeluk
kig gemaakt", had Maria Vittoria tot
Cbarles Wogan gezegd.
De gebeurtenissen bevestigden haar
woorden.
Want de geschiedenis leert ons dat
het onfortuinlijke paar spoedig van
elkaar scheidde en dat Clementina
haar toevlucht in een klooster zocht.
Wogan werd later benoemd tot
gouverneur van La Manche, in Spanje,
en leefde daar nog verscheidene jaren.
Hij maakte Latijnsche gedichten en
correspondeerde met de voornaamste
Engelsche geleerden over verschil
lende vragen der wetenschap. Maar
dvragen der liefde verwaarloosde
hij echter geheel en hij weigerde
doeling uit te voeren, ja, dan zou de
overheidszorg in deze jaren een
schitterend succes geweest zijn. Al
zullen wij niet zeggen dat ze thans
fiasco heeft gemaakt, aan den anderen
kant valt niet te ontkennen, dat de
leemten die gebleken zijn en de
moeilijkheid die rees voor de onont
koombare toepassing, maar matig doen
verlangen naar bestendiging van de
thans bestaande verhoudingen.
In de groote steden is de gelegen
heid tot ontduiking steeds zeer groot,
omdat hier de eigenaardige soort
controle op elkanders doen en laten
ontbreekt, die op het platteland en in
de beperkte samenleving der kleine
steden nu eenmaal een zeer goed
merkbare preventieve werking uit
oefent.
Hoewel de taak der gemeentebe
sturen door de voortdurende werk
zaamheid, een goeden invloed heeft
gehad op het aanpassingsvermogen
van deze besturen, waardoor zij veel
gemakkelijker in staat werden om
vangrijke werkzaamheden op zich te
nemen, is het toch nog verre van
ideaal, de wijze waarop verschillende
zaken worden ondernomen. Het hangt
vaak af van de energie der ambtenaren.
Zoo verloor dezer dagen den Haag
een zijner hoofdambtenaren, die zeer
veel verdienstelijk werk heeft verricht.
Het hoofd van den burgerlijken stand
voor zoover dit het bevolkingsregister
betreft, is in de afgeloopen week over
leden. Hij bezat de noodige capaci
teiten om deze voor een groote stad
zoo belangrijken tak van dienst tot
groote volmaking -op te-voeren. Sinds
eenige jaren is hier ter stede het
kaartenstelsel ingevoerd, dat gebleken
is het eenige goede systeem te zijn.
Iedere bewoner en iedere woning
heeft zijn kaart. Op die van de eerste
staat zijn levensloop, voor zoover het
zijn woonplaats betreft, duidelijk is
aangegevenop die van de tweede
wordt een overzicht gegeven van de
bewoners die een bepaalde woning
in den loop der jaren hadden.De nauw
keurigheid waarmede dit stelsel is
ingericht, is zeer grooteen voort
durende controle langs de huizen zorgt
er voor dat die nauwkeurigheid blijft
bestaan. Het ware alleen te wenschen
dat dit stelsel voor het geheele land
verplichtend werd gesteld, aangezien
de meeste onnauwkeurigheden, die in
het systeem insluipen, vanuit andere
gemeenten kwamen, waar de registers
niet zoo volmaakt in orde zijn.
Voor den Haag komt de eer dezer
inrichting toe aan den thans overleden
heer Wenckebach, wiens verdiensten
door de gemeente op zeer hoogen
prijs werden gesteld en wiens naam
aan de wijze van indeeling van het
steeds zich daarmee te bemoeien. Nooit
heeft dan ook een vrouw, gezeten op
zijn zwart paard, haar intocht gedaan
in de „stad zijner droomen," want hij
stierf ongehuwd. De herinnering ech
ter aan de week, waarin hij de prin
ses bevrijd en meegevoerd had, bleef
hem tot aan zijn einde voor den geest.
De duizelingwekkende vaart van de
reiskoets langs de Tyroolsche berg
hellingen, de vonken door de hoeven
der paarden uit de steenen geslagen,
de zachtzingende stem vanClementina,
de wandeling onder den sterrenhemel
van Alia, het aanbreken van den dag
in het jachthuis, al die herinneringen
deden hem menigen avond peinzend
doorbrengen.
Op éen punt kwam de voorspel
ling van Maria Vittoria echter niet uit,
want zij had gesproken van twee
wezens, die nooit zouden huwen en
waarvan zij er éen was, doch zij
tiouwde vijf jaren later.
EINDE