Eerste Blad.
No. 292
1913
igin: Firms F. VIM 9E VELDE Ir., Kleins Markt S3, Vlissingen. Telsfoon Inters. 16
II
Verschijn! dagelijks, uiigizosérd sg Usdsg ns iigsirriss srkisdi Cbflstslijii lusidips
Verantwoordelijkheid.
FEUILLETQN
Buiten de beschaafde
Wereld.
Brieven uit de Hofstad
VLISSINGSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS: Voor Vlissingen en de gemeenten op Walcheren/1.30
per drie maanden. Franco door het geheele rijk f 1.50. Voor België 2.30
Voor overige landen der Post-Unle f 3.35 Afzonderlijke nummers 3 cent
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—4 regels 8.46voor Iedere regel meer 19 cenj
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend. Bg abonnement speciale prfj»
Reclames 2® ct. per regei Dienstaanbiedingen en -aanvragen 5 ct. per regel
De abonnés, in't bezit eener ftftftftguWen bij levens- C ft gulden bg dood AAA gul den bg verlies 4 ^ftgulden bg verlietJjftft
polis, zijn GRATIS verze- M\ li EB lange ongeschikt- 11 door van een hand, J»lgS van
fcerd tegen ongelukken voor: £4 UU U heid tot werken UU een ongeluk 1# voet of oog een duim lUy
Sti« altkeeiingan werden VERDUBBELD Indien de eerzekerden, voorzien van geldig plaatsbewl)», een ongeluk bekomen op trein, booi ol tram.
gutden bg verlies AA gulden bg verlies ft pfgulden bg verlies
van lIlBl vaneen van eiken
een duim ÏUU wgsvinger anderen vinger.
De ultkeerlng wordt gswaerborgd door de „rieii, Alg. Verzak. Bink" te Sckieds»
Nederland, van oudsher het land
waar de vrijheid en verdraagzaamheid
hoog gehouden zijn, waar, uit het eigen
land verdrevenen, ongeacht hun rang
of staat of godsdienstige overtuiging
immer een veilig toevluchtsoord von
den, mits zich onderwerpende aan
's lands wetten en gebruiken, Neder
land voert ook in zijn banier het vrije
woord, de vrijheid van drukpers. Dit
voorzeker is een recht, ons allen toe
gekend, waaraan geen tornen ooit ge
doogd zou worden. En men behoeft
slechts zich de tijden te herinneren
lang geleden, zeker, maar nog niet
vergeten waarin dit onaantastbaar
recht van „den vrijen man het vrije
wóórd," geenszins algemeen goed
was, zoomin in ons gemeenebest als
in de verschillende andere landen, om
te beseffen welk een waardevol en
onmisbaar bezit in de samenleving
de vrijheid van het woord, geschre
ven en ongeschreven, uitmaakt.
Echter, de groote waarde daarvan
legt ook groote verplichtingen op en
wel te grooter naar mate misbruik
maken van welke vrijheid ook, steeds
een tweesnijdend zwaard is, dat zich
zoowel keert tegen den bedrijver van
het misbruik, als tegen het misbruikte
zelf. Want vrijheid is immer in den
grond van haar wezen niet anders
dan geschonken vertrouwen en al
wie aan schending van vertrouwen
zich schuldig maakt, misdoet in de
eerste plaats tegenover zich zelf, in
de tweede plaats tegenover de maat
schappij waarin hij leeft, en die zon
der vertrouwen te schenken en te
ontvangen niet zou kunnen bestaan.
En ten opzichte van de verantwoor
delijkheid, een ieder'opgelegd, die
nevens rechten ook plichten kent,
heeft dezulke zich blijkbaar weinig
laten weerhouden. Geldt dit voor het
instituut der vrijheid in onze staats
inrichting erkend en, vastgelegd in
het algemeen, voor de drukpersvrij
heid geldt dit in het bijzonderen
nadrukkelijk wordt dan ook in de
desbetreffende artikelen der grondwet
regelende de vrijheid van drukpers,
gewag gemaakt van deze toevoeging
„behoudens ieders verantwoordelijk
heid volgens de wet."
De tijd van thans is er een van
vele moeilijke problemen en verwar
ringen, van groote beroeringen op het
staatstooneel, en van niet minder groote
gewaarwordingen in het leven der in-
door J- Iv.
66.) —o— (nadut verboden.)
De verkilling door Frona's komst
veroorzaakt, was spoedig verdwenen,
en gezang en vroolljkheid gingen weer
rond. Zelfs Frona voelde zich niet le
hoog, om het punchghs even aan de
dippen te zetten en kameraadschap te
drinken en zij droeg ook het hare bij,
door het zingen van „Annie Laurie,"
gn „Ben Bolt,"
Als zij de verhitte gezichten om
zich heen zag, gevoelde ze even af
keer, maar het was een ervaring en
moest men niet elke ervaring op prijs
stelten, die het leven bood Echter,
het speet haar voor Corliss, die aller
treurigst voor gastheer speelde.
Maar hij behoefde geen medelijden.
«Elke andere vrouwzei hij telkens
weer tot zichzelf, terwijl hij naar
Frona keek en trachtte zich de vele
Vrouwen voor te stellen, die hij bij
dividuen.Deze tijd eischt dan ooksterke
karakters zij eischt mannen en vrou
wen, die „rustig te midden der brui
sende baren" voor zich zelf den weg
weten te vinden en dien weg voor
anderen effenen en hen er langs lei
den. Zoo ooit dan heeft deze tijd be
hoefte aan menschen met kalme vast
beradenheid, met bezonken overleg
en met rustige, richtige stuurmans
kunst begaafd. Wanneer deze dan nog
stuurlieden der openbare meening
zijn, dan zullen zij, helder van hoofd
en vast van hand, ook het duizend
koppig monster, dat publieke opinie
heet, weten te leiden en te houden
binnen de perken, die voor 's lands
welzijn en het behoud van den staat
zijn afgebakend.
Het zijn deze gedachten, die bij
velen in den lande zullen zijn gerezen
naar aanleiding eener gebeurtenis
waarvan onze lezers de uitvoerige uit
eenzettingen en toelichtingen kennen,
die wij publiceerden. De plotselinge
arrestatie van een op den voorgrond
tredend dagbladschrijver in de hoofd
stad des rijks heeft dan ook tal van
pennen in beweging gebracht. In
hoofdzaak echter vinden wij in het
„pro" en het „contra" bij de tallooze
beschouwingen meer de sympathie
met den persoon in quaestie tot uiting
komen, dan wel dat de zuivere aan
gelegenheid getoetst en beoordeeld
wordt, ontdaan van alle nevenzaken.
De sympathie van het medegevoelen
met den persoon sluit zich ten nauw
ste aan met de gevoelens van sym
pathie, die in breede kringen gekoes-
terden worden voor die partij der oor
logvoerenden, waarvoor de thans gc
arresteerde en zijn blad in het krijt
trad, en dat wel vaak op zulk een
wijze en met zulk een niets ontziende
onstuimigheid, als hier te lande tot
dusver, gelukkig, ongebruikelijk was.
Niemand echter zal dezen dagblad
schrijver van gebrek aan moed en
doortastendheid kunnen beschuldigen,
al staat men ook lijnrecht tegenover
de denkbeelden door hem voorgestaan.
Pal te staan voor hetgeen men het
goede acht, daarvoor zijn rust veil te
hebben en desnoods smaad en gevan
genschap te moeten duchten, zijn
eigenschappen die op zich zelf hoo-
gelijke waardeering verdienen, overal
en ten allen tijde. Indien nochtans
en wel van hooger hand termen aan
wezig geacht worden, die zwaarder
gelden dan hetgeen ten deze te prij
zen valt, dan zal het den onpartijdi-
gen toeschouwer in twijfel brengen,
of inderdaad van dien 'moed en door
tastendheid wel zulk een gebruik is
gemaakt, als door de omstandigheden
geboden was.
Twijfel, zeggen we; want zoolang
niet bekend is, op welke motieven
deze opzienbarende gebeurtenis plaats
had, zoolang wij niet weten, welke
zijn moeders theetafel gekend had,
hoe zij zich zouden gehouden hebben,
als zij hadden aangeklopt en waren
binnengekomen, gelijk Frona gedaan
had. Dan weer, gisteren nog zou het
hem gehinderd hebben, dat Blanche
haar voeten wreefmaar nu vond hij
het prachtig, dat Frona het toestond,
en hij voelde iet? zachters tegenover
Blanche. Hij scheen nieuwe deugden
te ontdekken in haar doorploegd ge
laat.
Frona had haar gedroogde mocas
sins aangetrokken en was opgestaan
om te vertrekken. Zij luisterde gedul
dig naar Jack Cornell, die een laatsten
onsamenhangenden toast ten beste
gaf.
„Op op den man, den man,
die dit gezegend
„Dit gezegend land maakte," vol
tooide de Donna.
„Zeker beste. Op denman, die
dit gezegend land maakte. Op op
Jacob Welse
„En er hoort nog iets bij 1" riep
Blanche. „Op de dochter van Jacob
Welse!"
„Ja, jaStaande 1"
„O, zij is een vroolijke, kleine ka-
redenen er de betrokken overheid
toe dwongen in te grijpen, daar waar
elk langer uitstel volgens haar met
het algemeen belang in strijd zou
zijn, zoolang moeten wij allen ook
ons eigen eind-oordeel opschorten.
Dit is ongetwijfeld echter zeker, dat
er motieven aanwezig zijn, waarvan
wij het bestaan slechts vermoeden
kunnen.
Indien wij derhalve de zaak van
haar persoonlijk karakter ontdoen,
dan blijft er niets anders over dan
een quaestie van verantwoordelijk
heid. Aan de eene zijde de verant
woordelijkheid van hen, die leiders
der openbare meening zijn, aan de
andere zijde verantwoordelijkheid van
hen, die tot taak hebben voor
het algemeen welzijn, voor 's lands
veiligheid en rust zorg te dragen.
Voor beide categories zijn de tijden,
die wij doormaken, even moeilijk,
even zorgvol. Elke vrijheid, ook en
vooral de vrijheid van drukpers legt,
wij wezen er reeds op, verplichtingen
op en eischt een levendig besef van
verantwoordelijkheid, waaraan onze
dagbladpers in het algemeen gespro
ken gedurende den geheelen duur
van den oorlog ruimschoots heeft
voldaan aan den anderen kant heeft
ook de hooge overheid gemeend a n
haar verantwoordelijkheidsplicht nim
mer te kort te doen, door het vrije
woord, geschreven en gesproken,
doortocht te verleeneti, ook op tijd
stippen, dat elke uiting in het open
baar haar eigenaardige moeilijkheden
en gevaren kan hebben. Verantwoord
delijkheidsgevoel om verantwoorde
lijkheidsgevoel derhslve, en het is
door deze gelijke uitwisseling dat
Nederland in zijn openbaar leven tot
dusver wèl heeft mogen varen.
Daarom zou het ons leed doen,
indien van dezen staat van zaken
werd afgeweken, hetzij door over
prikkelde, onstuimige vertoogen en
schrifturen in sommige bladen, hetzij
anderzijds door een al te heftig op
treden der betrokken autoriteiten tegen
hetgeen zij op minder opzienbarende
wijze allicht even goed kunnen tegen-'
gaan. Want met beroering naar binnen,
noch met beroering naar buiten is in
dezen nog altijd groote omzichtigheid
vereischenden tijd, ons vaderland
gebaat. Ook dit te bedenken brengt
het gevoel van verantwoordelijkheid
mede, dat niet alleen beide partijen
in het onderhavig geding, maar dat
wij allen, nu meer dan anders, moeten
koesteren en aankweeken.
Een doode. Een tact looszinnetje.
Verleden week is een stakkerd, die
jaren lang heeft liggen stuiptrekken
ten grave gedaald. En waarachtig, de
meraadschreeuwde Del Bishop met
zijn rood gezicht.
„Ik zou u zoo graag eens de hand
geven, slechts éen keer", zei Blanche
met zachte stem, temidden der alge-
meene rumoerigheid.
Frona deed haar wollen handschoen
uit, die ze reeds had aangetrokken,
en de handdruk, dien zij wisselden,
was stevig en hartelijk.
„Neen", sprak zij tot Corliss, die
zijn kap had opgezet en de oorlap
pen vastbondBlanche zegt me, dat
de Pently's slechts een kwartier van
hier wonen. De weg is recht. Ik wil
er niet van hooren, dat iemand met
me meegaat
„Neen sprak zij nog eens en de
zen keer klonk het zoo bevelend, dat
hij zijn kap op de matras neersmeet.
„Goeden nacht, allen 1" riep zij, ter
wijl zij met een laatsten glimlach het
rumoerig kringetje rondkeek.
Maar Corliss bracht haar naar de
deur en ging mee naar buiten. Zij
zag tot hem op. Haar kap was slechts
gedeeltelijk opgeslagen en haar ge
zichtje straalde verlokkend onder het
sterrellcht.
„Ik FronaIk wil
galgen-humor heeft bij de doodbid
ders niet ontbroken om het met eenig
lawaai te doen plaats hebben
Er wordt wel eens van goudmijntje
gesprokende bittere levenservaring
kan leeren dat zelfs dit soort mijntjes
onderhevig is aan het „niets-besten-
digs" hier beneden.
Wie die stakkerd dan ook wel is
Een dood-simpel tramlijntje van
de Hollandsche Spoor. Van af het
begin van den ouden Scheveningschen
weg tot aan de tramlijn die van
Scheveningen naar het station van de
Hollandsche Spoor leidt, lag een zij
lijntje. Er zijn jaren geweest, dat dit
stukje inderdaad een goudmijntje was,
dat de passagiers als haring gepakt
zaten en bijkans aan en op de tram
hingen.
Langzamerhand heeft de electrische
tram de concurrentie weten te winnen
en het eind is geweest dat de Hol
landsche Spoor het heeft afgelegd.
Om aan de concessie-voorwaarden
te voldoen, is jaren lang iedere och
tend één wagen vijf maal het eindje
heen en weer getrokken achter elkaar,
doch dat paskwillende bedrijf is dezer
dagen stop gezet. De baan zal nu
worden opgebroken en het terrein
productief gemaakt.
Met het verdwijnen van dit lijntje
wordt een einde gemaakt aan twee
lastige overwegen voor den electri-
schen tram. Niettegenstaande toch dat
volgens de „dienstregeling" van het
stuiptrekkend lijntje 's morgens na elf
uur daarover geen trein meer reed,
moest toch de conducteur bij den
overweg afstappen, uitkijken en een
signaal geven. Natuurlijk hield dit
zeer op. Dat kan de directie van de
Haagsche tram wel niets schelen, maar
het publiek wel. Als bewijs dat het
die directie niets kan schelen, kunnen
wij er op wijzen, dat eenige dagen
na dat officieel de dienst op de stoom
tram was gestaakt en de bladen dit
feit hadden meegedeeld, de conduc
teurs van de electrische nog geen
bevel hadden om dat overbodige
spelletje van uitkijken en trompet
teren na te laten. Wat kan de directie
den dienst schelen -als er maar geld
verdient wordt.
De nieuwe directeur die onlangs
is opgetreden, stelt zich speciaal ten
doel om het personeel aangenaam te
stemmen. Allerlei piet-luttige verbete
ringen worden aangebracht, die met
ophef in de kranten worden vermeld
in de pauzes mogen de mannetjes
rooken en op St. Nicolaas-avond
werden zij getracteerd op koffie en
koek. 't ls te hopen dat het personeel
door zich iets in den mond te laten
stoppen, zich niet tevens den mond
laat stoppen. Jan Publiek doet dat
welhet zucht en klaagt, doch laat
zich tevens bedriegen door schijn-
verbeteringen. In de dagen vóór Sin-
„Maakje niet ongerust," fluisterde
zij, „ik weet, dat het jou schuld niet
is, Vance."
Hij zag het spottend licht in haar
oogen, maar trachtte voort te gaan.
„Ik wil je alleen maar uitleggen,
hoe
„Niet noodig. Ik begrijp het. Maar
toch moet ik bekennen, dat ik niet
bizonder je smaak bewonder
„Frona 1" De smart in zijn stem
trol haar.
„O, jij dwaze, groote man!" lachte
zij. „Weet ik het dan niet? Heelt
Blanche mij dan niet gezegd, dat ze
met haar voeten door het ijs ging?"
Corliss boog het hoofd. „Werke
lijk, Frona, je bent de meest ware
vrouw, die ik ooit ontmoet heb. Ve
der", terwijl hij zich hoog oprichtte
en zijn stem iets bevelends kreeg,
dit is niet het laatste tusschen ons."
Zij trachtte hem tegen te houden,
maar hij ging voort. „Ik voel, ik weel,
dat de dingen anders zullen uitkomen.
Om je eigen woorden te gebruiken,
alle factoren zijn niet in overweging
genomen. Wat St. Vincent aangaat....
Je zult de mijne nog zijn.... En van
dit oogenblik af aan zou het niet te
terklaas is de onvoldoende tram-dienst
weer zoo duidelijk gebleken, dat men
slechts verbaasd kan staan over de
lankmoedigheid van het publiek. Over
de onbehoorlijkheid van de directie
kunnen wij niet meer in verbazing
geraken.
Van verbazing gesproken het
heeft eenig opzien gebaard, hetgeen
de vier commissarissen van politie
in hun adres aan den gemeenteraad
hebben meegedeeld. Zij vroegen sala-
risverhooging en ter motiveering van
hun aanvraag deelden zij uitvoerig
mede wat al zoo hun taak was. Tot
zoover is alles begrijpelijk. Doch aan
het einde van de opsomming der
détails van hun ambtsbezigheden ge
komen, legden zij de bekentenis af,
die een ietwat zonderlingen indruk
heeft gemaakt. De commissarissen
toch vertellen, dat zij dikwijls op eigen
verantwoordelijkheid in zaken moeten
ingrijpen, waarbij zij zich telkens
angstvallig afvragen of de wet daartoe
wel de noodige vrijheid en bevoegd
heid geeft.
't Zal wel zoo erg niet wezen als
hier staat afgedrukt, doch de adres-
seerende commissarissen zullen toch
moeten inzien, dat zij zich leelijk den
neus hebben voorbijgepraat. Openlijk,
in een min of meer officieel stuk, dat
openbaar gemaakt wordt, te komen
vertellen dat men wel eens buiten
zijn boekje gaat en dat dan als een
reden aan te voeren voor salaris-
verhooging, jongens, jongens, dat staat
toch nogal mal.
In den gemeenteraad is de aandacht
gevestigd op dit gedeelte uit het adres
en is aan den burgemeester gevraagd
geruststelling te willen geven dat in
werkelijkheid niet zal gebeuren wat
hier in al te groote openhartigheid
en loslippigheid wordt verklapt. De
burgemeester echter heeft zich niet
bevoegd verklaard om daaraan iets
te doen, omdat het een justitieele
aangelegenheid betreft.
't Is een tact-loos zinnetje dat hier
werd neergeschreven door de betrok
ken ambtenaren en het zou ons niet
verwonderen wanneer zij daarvan
weinig plezier beleven, ook al hebben
zij de door hen gevraagde salaris-
verhooging nu met vrijwel algemeene
stemmen verkregen.
Trouwens dai dat een klein kunstje
is, weten wij zoo zoetjes aan ook
wel. Zoo moeilijk als dat in particu
liere betrekkingen gaat, zoo eenvoudig
is het bij rijk en gemeente.
Alleen de hoofdcommissaris zag
zijn salaris onveranderd blijven. Die
stak nog ver genoeg boven de andere
uit dan dat er iemand voor hem op
de bres behoefde te gaan staan.
Eiber.
spoedig wezen."
Hij strekte de armen aar haar uil,
maar zij begreep nog vlugger zijn be
doeling dan zijn beweging was en
lachend ontvlood zij hem en snelde
vlug het pad af.
„Kom terug, Frona 1" Kom terug
liep hij. Het spijt mij."
„Neen, het spijt je niet", kwam het
antwoord. „En het zou mij spijten, als
het zoo was. Goeden nacht.",
Hij zag haar verdwijnen in de scha
duwen, en trad toen zijn hut binnen.
Hij had het tooneel daar binnen ge
heel vergeten, en bij den eersten aan
blik kreeg hij een schok. Blanche
schreide zacht inzichzelve. Haar oogen
schilterden en waren vochtig en een
enkele traan viel haar langs de wan
gen. Bishop's gezicht was ernstig
geworden. De „Donna" had hoofd en
schouders op tafel gelegd te midden
omgekeerde bekers en kleverig vocht
en Cornell boog zich over haar heen,
steeds herhalende, „houd je bedaard,
kind, het is joa schuld niet."
(Wordt vervolgd.)