K EIJK, lUtS I chap L. ante BAL Eerste Blad. AZE. tober Oorlogslasten. "feuilleton No. 256 laagje itiën, it 3 (boven) ►ndag x K I* lée. I iRIEK. ktiSAVOSIMS 5cent. lltei flosoh. if,andstardmor*- 9soh> tjys*S I 'So'p'r'l'"" Firma f. VAN DE VELOF Jr., Kleins Markt 58, Vlissingen. Telefoon Interc. K dagelijks, oilgizondird op Zondag an aigeiiio irkandi Christelijk! (aistdip IHtnuiniiieibBSliatuitZbladen. Buiten de beschaafde Wereld. Bezoek aan het Vluchtoord LTden. 53© JIi&£3ir£&£Mlgi 1913 ter gebakken. 55 cents. 12 LENA. j ILACHEN! j'one prijzen. Jf tNGEN. 6 uur 1UIBREGTSE. iRKELfiU. IUNING. VLISSiNGSCHE COURANT joHHK. ABONNEMENTSPRIJS: Voor Vlissingen en de gemeenten op Walcheren ƒ1.30 per drie maanden. Franco door het geheele lijk f 1.50. Voor België 2.20 Voor overige landen der Post-Unie 3.35 Afzonderlijke nummers 3 cent ADVERTENTIEPRIJS Van I4 regelt ƒ0.40 j voor iedere regel aseer i# een, Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend. R$ abonnement speciale prtji Reclames 20 ct. per regel Dienstaanbiedingen en «aanvragen 8 ct. per regel neabonnés, in't bezit eener ft ft ft gulden bij levens- fj f* f) gulden bij dood ft ft ft gulden bij verlies 4 f* ft gulden bij verlies ft ft gulden bij verlies ft P^gulden bq verlies nolis, zijn GRATIS verze- f 111111 lange ongeschikt- ft 11 door III van een hand, Iftll van gllll vaneen /'l van eiken kerd iegen ongelukken voor: uUUU heid tot werken f uU een ongeluk voet of oog luU een duim lUv wijsvinger g4tM anderen vinger. i!t ultkeerlngen worden VERDUBBELD Indien de verzekerden, voorzien van geldig plaatsbewijs, een ongeluk bekomen op trein, boot ol tram. De altkeerlng wordt gewaarborgd door do „Holt. Alg. Verlok, Bank" ta ScM«dw»r Sinds volle vijftien maanden woedt de grootste der verdelgingoorlogen, die de geschiedenis ooit geboekstaafd heeft over de wereld sinds volle vijf tien maanden dondert en gromt on ophoudelijk het vernietigend oorlogs- geschut en zaait verwoesting en ver delging waarheen het zijn monden richt; sinds volle vijftien maanden reeds wordt ook de welvaart der vol keren geschonden en het geluk der menschen vernietigd. Bij honderddui zenden, ja bij millioenen, zijn de slachtoffers te tellen op de tallooze slagvelden in ons werelddeel en daar buiten door het oorlogsmonster ge maakt welvarende provinciën zijn tot armoedige landstreken geworden, bloeiende steden en dorpen zijn in puinhoopen verkeerd, handel en nij verheid verkwijnen in de oorlogs landen, de materieele welstand van geheele volkeren lijdt reusachtige ver liezen, en bij milliarden slechts zijn de financ. aderlatingen te tellen, waaraan de oorlogvoerende rijken onderworpen zijn geweest en nog zijn. Want in stede van na al die maanden op eenige vermindering van oorlogsrampen, op beperking of inkrimping van oorlogs tee te kunnen wijzen, zijn de laatste weken integendeel getuigen geweest van een hernieuwd oorlogsgeweld, van nieuwe oorlogsverklaringen, van een nieuwen volkerenkamp daar ginds in den Balkan. En wie zal durven voorspellen, dat niet binnen kort alweder het oorlogsgebied met eenige landen zal worden uitgebreid Waarlijk de rijken, die niet in oor logstoestand verkeeren, beginnen schaars te worden. Nochtans, al dan niet rechtstreeks bij den wereldkrijg betrokken, dragen ook zij, deze on onzijdig gebleven landen, hun oor logsleed, hun oorlogslasten. Ook ons land kent in ruime mate zulk leed en ook Nederland torst, reeds al die maanden, zijn deel aan de oorlogslasten. De mobilisatie, al dien- tijd, die ons maatschappelijk leven voor een groot deel ontwricht de achteruitgang van duizenden en duizenden onzer medeburgers, waar door ons economisch leven ontzag gelijke schade lijdtde angst en kommer in menig huisgezin, het drei gend gebrek bij het naderend koude jaargetijde in zoovele schamele wo ningen, de vrees voor den dag van morgen in het gemoed van zoo menig door J. L. 30.) —o— (ifadriK vertuien.) Zij verlangde weg te komen, niet zoozeer van hem als van haar zelf, eu zij zette de honden aan tot wilder «n wilder spoed. Zij nam den steilen rivieroever in vollen ren en vloog als Mn wervelwind door de stad en naar ""is. Nooit in haar leven had zij in znlk 'n toestand verkeerd nooit was zi) zoo boos geweest. En niet alleen sdiaamde zij zich reeds, maar zij was verschrikt en bang voor zichzelve. HOOFDSTUK X. Den volgenden morgen werd Cor- ss 'aal uit bed geklopt door Bash, Mn der Indianen van Jacob Welse. bracht een kort briefje van Frona, een verzoek bevatte aan den mijn- "genleur, om haar zoo spoedig mo- si'qk te komen bezoeken. Dat was wat in het briefje stond, en hij huisvader, de schrik van elk naderend onheil, dat het geluk harer zonen kan bedreigen in het hart van vele moeders, hoe lijdt ook het ge moedsleven van ons volk, gelijk van zoo menig andere neutraal gebleven natie, niet ontzaggelijk onder dat allesEn toch mogen wij ons ge lukkig rekenen in vergelijking met het lot, dat aan andere kleine volken, aan het ongelukkige België, aan het verscheurde Servië, beschoren was. Inmiddels, met den duur van den oorlog nemen ook voor ons de lasten toe lasten van zuiver materieelen aard, ais gevolg der reusachtige on kosten door den oorlogstoestand om ons heen geschapen. Tot welk een hoogte die lasten uit den oorlog voort vloeiende gestegen zijn, daaraan wer den wij in den loop van deze week herinnerd, door de groote reeks be lastinghervormingen, door onzen mi nister van financiën aan de orde ge steld. in een bedrag van niet minder dan 60 millioen gld. jaarlijks zal moeten worden voorzien, boven de opbrengst der thans vigeerende be lastingen, wil het schip van staat koers kunnen blijven houden en be stand zijn tegen den drang der tijden. Deze belastinghervormingen, waarvan aan onze lezers in hoofdzaak de in houd werd medegedeeld, zijn zoowel in aantal als in vérgaande strekking zoo omvangrijk, als wellicht nog nimmer in 's lands bestaan zijn voorgekomen. De eerstvolgende par lementaire tijd zal dan ook geheel in het teeken dezer omvangrijke wetge ving staan, waarbij èn van de regee ring èn van de Kamer een ontzagge lijke inspanning zal worden geëischt, bij de tot stand koming van deze geheele omwerking van ons belas tingsysteem. Zonder in bijzonderheden over deze talrijke voorstellen uit te weiden, die in een viertal hoofd groepen, namelijk zakelijke-, persoon lijke-, verkeers- en verteringsbelastin gen verdeeld kunnen worden en die alle te hunner tijd uitvoerig bedis cussieerd zullen worden, wanneer zij in 's lands vergaderzaal aan de orde komen, kan worden gezegd, dat in hoofdzaak, en gegeven de onoverko melijke noodzakelijkheid,hetgeen door minister Treub wordt voorgesteld, niet onaannemelijk schijnt. De druk wordt, voor zoover daar thans over te oordeelen valt, over een groot deel der bevolking verspreid, hetgeen de lasten allicht minder zwaar zal doen vallen. Nochtans komt het ons voor, dat wel eenigszins te weinig het Engelsche voorbeeld wordt gevolgd, waarbij van de zeer groote inkomens een bijzondere zware belasting ge heven wordt, en derhalve de druk van minder krachtige schouders eenigermate wordt afgewenteld. Be lastinghervorming echter is nu een- peinsde er diep over. Wat wenschte zij hem te zeggen Zij was nog zoo'n onbekende grootheid, en nooit zoozeer als nu gezien in het licht van den vorigen dag, dat hij niet kon iaden, wat zij te zeggen zou hebben. Wenschte zij hem voor goed te ont slaan Partij te trekken van het voor recht harer sekse en hem verder te vernederen Hem ie zeggen, wat zij van hem dacht in kalm overlegde, koel beredeneerde woorden Of trachtte zij berouwvol de onverdiende hardheid, waarmee zij hem behandeld had, goed te maken Er was noch droefheid, noch boosheid in haar briefje, niets dan een vromelijke wensch, om hem te zien. Het was dus in een verwarden, zonderlingen gemoedstoestand, dat h(j tegen twaalf uur ongeveer bij haar binnentrad. Maar recht op het doel afgaand, op die manier van haar, die hij reeds zoo dikwijls bewonderd had, bekende zij dadelijk kleur en kwam hem open en eerlijk tegemoet. De eerste blik, dien hij op haar gelaat had gewor pen, de eerste druk van haar hand, vóór zij nog een woord had gespro- maal een uiterst teere kwestie en zoo ergens, dan is het vooral bij deze materie onmogelijk het een ieder naar den zin te maken. Het wil ons evenwel voorkomen, dat bij de aanvaarding van dit nieuwe belastingstelsel het vóór alles aan komt op den geest, die de natie be zielt en hare bereidvaardigheid om zich in het onvermijdelijke te schik ken. Men doet daarbij goed minder te letten op het middel dan wel op het doelen dit doel is om niet tegenstaande de reusachtige bezwaren en moeilijkheden van het oogenblik, het hoofd boven water en onze toe komst zooveel als mogelijk is ver zekerd te houden. De nieuwe milli oenen toch zullen waarlijk niet in de laatste plaats de bestemming hebben om de sociale toestanden tot verbe tering te brengen, om ellende en nood te voorkomen of te lenigen, om bin nen onze landspalen de rust en den vrede te bewaren en niet minder om pal te kunnen staan, waar het de be veiliging van ons volksbestaan geldt tegen welken buitenlandschen vijand ook. In dit licht beschouwd zullen wij te eerder de offers die de nieuwe toestand van ons vraagt, als zijnde de oorlogslasten, die wij op onze beurt te dragen hebben, ons gewillig getroosten, indachtig aan die groote mogelijkheid, dat het lot ons veel ergers had kunnen brengen. Dezer dagen waren we in de ge legenheid gesteld een bezoek aan het vluchtoord, in de volkstaal nog steeds „kamp" van Uden te bren gen. Thans nog, zoowel als vroeger, bij de ontruiming van de loodsen alhier, hebben deze vluchtoorden een soort van ongunstige vermaardheid en maar al te vaak ben ik in de gelegenheid vast te stellen dat veler mijner mede uitgeweken landgenooten eene ver keerde meening over 't leven in deze vluchtelingendorpen hebben, en ook een ongewettigde afschrik er van. In- tusschen gaan zij steeds voort met hier soms een leven van ontbering te lei den, slecht behuisd te zijn en meestal hooge huishuur te betalen. Zonder in bijzonderheden te treden en met weglating van cijfers en eigen commentaar, willen wij hier 't een en 't ande( aangaande onze bevindingen mededeeien en een vluchtig overzicht over 't geheel geven, om hen te doen inzien dat het daar niet toegaat zoo als zij het zich wel voorstellenmet den wensch hiermede sommigen van dienst te zijn, daar zij niet in de mo- ken, zeiden hem, dat alles goed was. „Ik ben blij, dat je gekomen bent," zoo begon zij. „Ik kon geen vrede hebben met inijzelve, vóór ik je ge zien had en je gezegd, hoezeer het mij spijt van gisteren, en hoe diep ik me schaam „Kom, kom. Zoo erg is het niet. Zjj stonden nog en hij naderde haar een schrede. „Ik verzeker je, dat ik jouw gezichtspunt kan waardeeren en ofschoon, als we het theoretisch beschouwen, het de mooiste houding was, die niets dan lof verdient, toch, in alle oprechtheid, is er veel te te »Ja." „Veel in te betreuren van het maat schappelijk standpunt gezien. En on gelukkig kunnen wij het maatschap pelijk standpunt niet buiten rekening laten. Maar, voor zoover ik voor me zelf mag spreken, heb je niets gedaan, om spijt over te hebben, of je over te schamen." „Het is vriendelijk van je", riep zij blijde. „Maar het is niet waar, en je weet, dat het niet waar is. je weet, dat je voor mijn bestwil handelde je weet, dat ik je griefde, beleedigde gelijkheid verkeeren zelf een kijkje te gaan nemen. Het terrein dat voor den opbouw werd aangeduid, ligt een aardig eindje van het dorp Uden een lief aardig plaatsje in Noord-Brabant afzeker wel een uur loopens. Met een rijtuig doet g' er allicht een half uur over. Na dwars door.het dorp gewandeld te hebben,volgt men een regelmatigen, wel onderhouden steenweg, langs weerszijden omzoomd met eikenboo- men en struikgewas, waarachter dan eens beplante velden, dan weer dichte dennebosschen. Deze weg loopt langs het eigenlijke vluchtoord heen, het welk is aangebracht midden in zulk een bosch en waartoe het dus noodig is geweest de boomen te vellen, ter wijl de blijvende stronken ter hoogte van 20 a 30 cM. wijselijk aange wend zijn om de verschillende ge bouwen op te richten, zoodat de plan kenvloer den grond niet raakt en van vochtigheid gevrijwaard blijft. Het ge heel vormt een groote rechthoek om ringd door een hek van gewoon me taaldraad (hetwelk gemakkelijk door gang laat.) De groote ingang is rechts van den weg, waar het naastbij de wacht der „marechaussees" (4 in ge tal) en het kantoortje van den Regee- rings commissaris, waarvooreen soort lusthuisje. Links van den weg bevinden zich in den iaatsten tijd opgerichte afzonderlijke houten woningjes, ten getale van 72, allen wit geschilderd met groene streepjes, welke zeer lie felijk uitkomen op den donkergroe nen achtergrond der dennebosschen en zonder strenge symetrische orde, door elkaar geplaatst, een schilder achtig geheel vormen. Het opstellen dezer huisjes is eene voortreffelijke wijze van werkverschaffing, welke vele voordeelen biedt en geen enkel nadeel oplevert. Het heeft ten doel den z.g. wederopbouw van België.Ter vervanging van de vele verwoeste woningen zullen n.l. niet aanstonds' overal steenen gebouwen opgetrokken kunnen worden. Daarom worden niet alleenlijk te Uden, doch op verschil lende plaatsen van het land, houten huisjes getimmerd, welke uit elkaar genomen kunnen worden, om na reeds hier bewoond te zijn geweest, te zij ner tijd in België weder te worden opgeslagen. De kosten hiervoor wor den grootendeeis bestreden uit een gift van Denemarken, terwijl ook de „Society of Friends" eene Engelsche liefdadige instelling met raad en daad hierin helpt. De leden dezer vereeniging in het vluchtoord Uden aanwezig, hebben hun woning en kan toortje niet ver van voorbedoelde huisjes. De verschillende zalen en gebouwen van het eigenlijke dorp zijn naar de windstreken genaamd, en ge plaatst langsheen een groot, goed on- je weet, dat ik me gedioeg als een vischvrouw, en je weet, dat je een atkeer voor me voelde „Neen, neen Hij hief de hand op, als om de slagen van haar af te weren, die zij zichzelve toebracht. „Ja, toch wel, ja. En ik heb aile reden ter wereld, om me te schamen, ik kan alleen dit zeggen ter mijner verdediging: de vrouw had me diep geroerd zoo diep, dat ik tot tranen toe getroffen was. Toen kwam jij op het tooneel, je weet, wal je deed, en het medelijden met haar wekte een verontwaardiging tegen je, en wel, ik weikte mezelf in een ze- nuwachtigen toestand, zooals ik nooit in mijn leven had gevoeld. Het waren zenuwen veronderstel ik. In elk geval, ik was mezelve niet." „Wij waren geen van beiden ons zelf." „Nu ben je onwaar. Ik deed ver keerd, maar jij was jezelf, zoowel toen als nu. Maar ga zitten. Wij blijven hier staan, alsof je klaar waart om weg te loopen bij het eerste teeken van een tweede uitbarsting." „Zoo verschrikkelijk ben je toch heusch niet!" zei hij lachend,terwijl derhouden en met bloemen versierd plein. Men heeft er opvolgentlijk de woon- tevens slaapzalen, de eetzalen met centrale keukens, ieder van 12 groote fornuizen voorzien, de school, het postkantoor, het Raads- of Ge meentehuis, de kerk, oude mannen- en vrouwenhuis, twee ziekenhuizen éene voor gewone en een lazaret voor lijders aan besmettelijke ziekten met het bijbehoorend personeel van dok ters en verpleegsters, wasch- en bad inrichtingen, tooneelzaal waarin 450 personen kunnen plaats vinden, één winkel, magazijnen en werkplaatsen, kortelings wordt er ook eene am bachtsschool geopend welke thans juist voltooid istot zelfs den „pho- tograaf American", heeft zijn besten dig atelier in een deel der zaal aan den ingang opgesteld, en ziet zich somtijds verplicht, wegens de drukte en zijn talrijk cliënteel door een of twee helpers bijgestaan te worden. De eerste algemeene indruk is dat hier iedereen zich zijne nieuwe levens wijze aangepast heeft en volkomen tevreden is. De bevolking bestaat grootendeeis uit arbeidersstand, doch maakt een voor ons verrassend fat soenlijken en beschaafden indruk, de tijdsomstandigheden in aanmerking genomen. De slaapbarakken zijn onderverdeeld in kamertjes bestemd voor 8 perso nen, welke ieder met een deur recht streeks op het buitenplein uitkomen. Men slaapt er op matrassen gelegen op van planken gevormde ledikanten z.g. „ingemaakte bedden" zooals men er hier wel aantreft op eene hoogte vanx, 50 cM. van den vloer. De ouders slapen afzonderlijk, terwijl wanneer het zich voordoet dat meer dan een gezin ter aanvulling in eenzelfde kamer intrek moet nemen er gelegenheid en last gegeven wordt een „beschot" of scheiding tusschen de verschillende slaapsteden aan te brengen. In vele van die kamertjes hebben de bewoners het zoo gezellig moge lijk gemaakt door portretten en platen aan de wanden te hangen. Ieder heeft bovendien de beschikking over eene plank met haken om de verschillende voorwerpen en kleederen in eigendom, te bergen. in een der kamertjes, welke wij toe vallig bezochten, werden wij aange naam verrast door de buitengewone orde en reinheid welke er heerschten zelfs 'n weinig poëze was er te bespeu ren, 't geene ons een oogenblik van aandoening verschafte. De bewoon ster waren een eenvoudige vrouw met fatsoenlijk en rustig uiterlijk, doch droeven trek op het gelaat. Alle voor werpen in hout waren door vlijtige handen wit geschuurd en het bedde- goed kraaknet onderhouden. Op een tafeltje, bedekt met geborduurd doek hij handig zijn stoel zoo plaatste, dat het licht op haar gelaat viel. „Of liever, jij bent niet zoo'n lafaard. Ik moet gisteren verschrikkelijk ge weest zijn. ik ik had je bijna ge slagen. En je waart zeer moedig, toen de zweep boven je was. je deed zelfs geen moeite, een hand op te heffen, om jezelf te beschermen." „Ik heb opgemerkt, dat de honden, die je zweep treft, toch komen, om je handen te likken en om aange haald te worden." „Ergo vroeg zij ondeugend. „Ergo, het hangt er geheel van af," zei hij dubbelzinnig. „En ondanks alles, ben ik verge ven „Evenals ik hoop, vergiffenis te krijgen." „Dan ben ik blij maar jij hebt niets gedaan, dat je veigeven moet worden. Je hebt gehandeld naar je beste weten en ik naar het mijne. O 1 Ik ben er," terwijl ze verheugd in de handen klapte, „ik was gisteren niet boos op jou, en ik heb me ook niet lomp tegen jou gedragen, of je be dreigd." (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1915 | | pagina 1