WOENSDAG
6 OCTOBER
ïu: Firma F. VAN DE VELDE Ir., Kleins Markt SB, Vlissingin. Telefoon Intern. 16
ïersstiijnt dagelijks, Épsréri gp Msg in slgniw irksndi Cirristelijki Isisüip
Buiten de beschaafde
Wereld.
Vlissingen in 1914.
pi©« 235
1915
VLISSINGSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS: Voor Vlissingen en de gemeenten op Walcheren 1.30
per drie maanden. Franco door het geheele rijk 1.50. Voor België 2.20
Voor overige landen der Post-Unie ƒ3.35 Afzonderlijke nummer* 3 cent
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—4 regel# 0.40 j voor iedere tegel meer iS ccnj
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend. B| abonnement speciale pr§s
Reclames 29 ct. per regel Dienstaanbiedingen en -aanvragen 5 ct. per regel
neabonnés, in 't bezit eener AAA O gulden bij levens- nT*S\ gulden bij dood O f4 O gulden bij verlies A F* O gulden bij verlies <fi #1 ©gulden bij verlies f^gulden b» verlies
nolis, zijn GRATIS verze- M 8 II Ij I lange ongeschikt- door van een hand, j *"t 11 var, ||||9 van een 3 ""fc van eiken
jjerd tegen ongelukken voor: t/UvU heid tot werken %J<Lt een ongeluk O U f# voet of oog een duim JIWUp wijsvinger fcWlyv anderen vinger.
'ïso oltkeerlngen worden VERDUBBELD Indien de verzekerden, voorzien pan geldig pla»t*bewjs, een ongeluk bekomen op trein, booi ol tram. De ultkeerlng wordt gewaarborgd door de „Holl. Alg. Verzek. Bink" te Schted»<*
GEMEENTEBESTWJR
SCHIETOEFENINGEN.
Onveiligheid vaarwater.
De Burgemeester van Viissingen,
brengt ter kennis van zeevarenden dat
op 13 en 14 October a.s. schietoefe
ningen met geschut zullen plaats heb
ben jn de haven van IJmuiden. De
voor de veiligheid te nemen voor
zorgsmaatregelen liggen voor belang
hebbenden ter Secretarie dezer ge
meente ter inzage.
Vlissingen, 6 October 1915.
De Burgemeester voornoemd,
VAN DOORN VAN KOUDEKERKE.
binnenland
Staatscommissie oorlogswinst.
Bij Kon. besluit is ingesteld een
Staatscommissie die zal hebben te
onderzoeken op welke wijze eene
lijdelijke belasting kan worden inge
richt, welke ten doel heeft buitenge
wone vermeerdering van inkomen of
van vermogen als direct of indirect
gevolg van den oorlogstoestand te
treffen, met opdracht haar verslag met
de noodige wetsvoorstellen uit te
brengen aan onzen minister van finan
ciën; is bepaald, dat die commissie,
wanneer dit voor het beter volbren
gen van hare opdracht nuttig mocht
schijnen, zich zal kunnen verdeelen
in sub-commissicn.
Mobilisatie en Middenstand.
in een artikel„Middenstandsleed"
in de „Middenstandsbond", schrijft de
voorzitter van den bond, de heer
Meuwsen o.m.
Daar zijn gemobiliseerde Midden
standers, die reeds vanaf den eersten
dag der mobilisatie onder de wapens
zijn, mi er niet in mochten slagen
niettegenstaande alle verzoekschriften
van henzelf en van hunne midden
standsorganisatie het hoog noodige
verlof te verkrijgen om hun zaken voor
tolalen ondergang te behoeden.
Daar moet verandering in komen.
Evengoed als door onze gewapende
mobilisatie bij een mogelijk betrekken
in den wereldstrijd ter verdediging
onzer onafhankelijkheid heelt ons land
belang bij het blijven voortbestaan
van een onafhankelijken krachtigen
Middenstand. En het gaat niet langer
aan, met een hooghartig algemeen
antwoord, alle werkelijk hoognoodige
verzoeken om verlof, welke komen
van Middenstanders vooral voor hen
die met weinig of geen personeel wer-
ken eenvoudig van de hand te
wijzen.
Het is nu reeds 14 maanden, dat
een deel van Neerlands volk, tot ge
dwongen „niets doen" is veroordeeld
door de noodig geoordeelde gewa
pende mobilisatie. Het schijnt niet ge-
Tlllflll-, l«»W—I— Wl
FEUILLETON
door J". Iv.
'0-) o— (iiadnüt verboden.
Op eenigen afstand ging de stroom
des levens hen voorbij en Frona
voegde er zich bij en vervolgde haar
weg.
De donkere met dennenboomen be
groeide bergen zagen medelijdend
"oer op de Dyea-vallei, en de voeten
van honderden mannen maakten de
vochtige, zonlooze aarde tot modder
®n moerasgrond. En als zij dit ge
daan hadden, zochten zij nienwe pa-
ddn, tot er vele wegen waren. En op
«n pad vond Frona een man
"'•gestrekt in de modder. Hij lag op
ai" rechterzijde, de beenen van el-
°aar en één arm onder zijn lichaam,
onder zich te kunnen verroeren door
lh zware pak. Zijn wang rustte op
en doorweekten grond en op zijn
gMaat was een uitdrukking van te
genheid. Hg straalde letterlijk, toen
oorloofd over deze maatregelen als
onafhankelijk staatsburger een eigen
meening te hebben, ten minste men
mag die niet uiten.
Gelukkig komen er stemmen uit Re-
geeringskringen, n.l. van Kamerleden,
die de koe bij de horens zullen pakken
en de kwestie van de noodzakelijk
heid der gewapende mobilisatie ter
sprake zullen brengen.
Maar afgescheiden van de resulta
ten der bemoeiingen dezer Kamerle
den, is het noodig dat het militaire
hoofdcommando zijn bureaucratisch
standpunt ten opzichte van den ge-
mobiliseerden Middenstand wijzige, en
eindelijk de verloven toestaat, waarom
deze militairen reeds zootang, doch te
vergeefs hebben gevraagd.
Er is op de laatste gehouden ai-
gemeene vergadering van den Mid
denstandsbond te Utrecht, over dit
onderwerp gesproken. Het schijnt
echter niet luid genoeg geweest om
hen, die het aangaat te bewegen hun
stroef bureaucratisch standpunt te
doen verlaten.
En wij de niet gemobiliseerde
Middenstanders wij zitten in onze
zaken, met onze eigen zorgen over
de moeilijkheid om geregeld onze
waren te betrekk n, en over alles
wat ten gevolge van den wereldkrijg
ons bemoeilijkt alles te zamen
zorgen, die ook onze gemobiliseerde
collega's in nog hoogere mate be
kommeren. Wij denken reeds veel
gedaan te hebben, door op onze al-
gemeene vergadering in gezellig sa
menzijn te hebben aangehoord hoe
een paar gemobiliseerde Middenstan
ders hun nooden blootlegden.
Er moet ter wille van onze col
lega's die in zoo'n grooten onge-
rechtvaardigden nood zitten iets meer
gadaatr worden. Wij moeten als
goede collega's overal in den lande
onze stem luide verheffen om recht
te verkrijgen voor onze door starre
bureaucratische maatregelen zoo zeer
gedupeerde vakgenooten.
Melkprijzen.
Waar de melk in groote hoeveel
heden opgekocht wordt door de kaas-,
gecondenseerde melk-, margarine- en
melkpoederindustrieën en zoodoende
aan de comsumptie onttrokken, is op
initiatief van den minister van land
bouw een vereeniging in het leven
geroepen van fabrikanten van melk
producten, welke tot doei heeft, de
regeling van de beschikbaarstelling
van consumpiiemelk voor binnen-
landsch gebruik (voor zoover aan deze
regeling behoefte zal blijken te bestaan)
en de regeling van den uitvoer van
melk en melkproducten, met uitzon
dering van boter en kaas.
De minister stelt zich voor, met het
bestuur van deze vereeniging voort
durend voeling te houden, waar het
hij haar zag en zijn oogen zagen
haar vriendelijk aan.
„'t Werd tijd dat u kwam", zoo
begroette hij haar. „Ik h«b al een
uur op u gewacht."
„juist," ging hij voort, toen Frona
zich over hem heen boog. „Als u
dien riem wilt losgespen. Dat lastige
dingHet was juist buiten mijn be
reik, ik kon er r.iet bij."
„Hebt u zich bezeerd?" vroeg zij.
Hij bevrijdde zich uit de riemen,
schudde zich en betastte zijn arm.
„Niets. Zoo gezond als een visch,
dank u. En niet eens gekneusd." Hij
bukte zich en veegde zijn han
den, die vol modder waren, af aan
een lage den. „Een geluk voor me
maar ik ben heerlijk uitgerust, dus
zal ik maar niet klagen. Ziet u, ik
struikelde over dien kleinen wortel,
en daar lag ik lang uit en de gesp
buiten mijn bereik. En zoo lag ik een
heel uur lang, en iedereen nam het
lage pad".
„Maar waarom hebt u niet ge
roepen
„En hen den heuvel naar me laten
opklimmen Allen uitgeput door hun
eigen werk Voor geen geldHet
bovenstaande onderwerpen betreft en
zal het bestuur in slaat stellen, hem
op verzoekschriften, betreffende het
uitvoerverbod van melk en melkpro
ducten (behalve boter en kaas) van
advies te dienen.
Alle handelingen worden echter ge
controleerd door een commissie van
toezicht, door den minister aan te
wijzen.
Mocht inderdaad schaarschte van
melk in de groote steden blijken te
beslaan, dan zal deze vereeniging op
aanvraag van da gemeentelijke auto
riteiten een zekere hoeveelheid be
schikbaar moeten stellen.
Om deze eventueel gedwongen con-
sumptiemelk-leverantie niet alleen op
de melkfabrikanten te doen drukken,
wordt verwacht, dat een regeling tot
stand zal komen tusschen de bovenge
noemde Vereeniging van Fabrikanten
van Melkproducien en een organisatie
van de kaasindustrie.
Aangedreven mijnen.
Gedurende September zijn op onze
kust 28 mijnen aangedreven. Hiervan
waren 4 van Engelschen, 19 van
Duitschen en 5 van onbekenden oor
sprong. Het totaal der sedert den
oorlog aangedreven mijnen bedraagt
thans 673, waarvan 350 van Engel
schen, 57 van Franschen en 93 van
Duitschen oorsprong, terwijl van 173
de oorsprong onbekend i3 gebleven.
'Koninkl. Nationaal Steuncomité.
Blijkens de 56e lijst is van 6 tot
en met 11 September aan bijdragen
voor het Koninklijk' Nationaal Steun
comité een bedrag van f23.797 in
gekomen, makende met de bedragen
der vorige lijsten een totaal aan ont
vangen bijdragen en toezeggingen van
f 2.920.046.
Varkensvleesch.
De minister van landbouw heeft
met betrekking tot den uitvoer van
varkensvleesch bepaald, dat voortaan
eiken Zaterdag zal worden vastge
steld tot welk gewicht percentage van
de hoeveelheid versch varkensvleesch
voor welks uitvoer aan een expor
teur gedurende de eerstvolgende week
consent zal verleend worden, hij ver
plicht kan worden, varkens te leve
ren voor binnenlandsch gebruiken
voorts dat percentage voor 't tijdvak 5
tot en met 9 Ocober bepaald op
honderdtachtig.
Voor deSBelgische vluchtelingen.
Vrijdag 8 October, datum van Ant-
werpen's val, zal in de kunstzaien van
d'Auriretsch, Hooge Wal, Den Haag,
geopend worden een tentoonstelling
van krijtteekeningen, door Leo Geste),
illustreerend de vlucht uit Antwerpen.
De schilder maakte deze schetsen
was niet ernstig genoeg. Als een ander
mij naar boven liet klimmen, alleen
omdat hij gestruikeld was, wel, ik
zou hem heel netjes uit de modder
halen, heel netjes, maar ik zou hem
ook weer in de modder terugduwen.
Bovendien, ik wist, dat er eindelijk
wel iemand mijn kant zou uitkomen."
„O, u zult slagenriep zij goed
keurend, onwillekeurig Del Bishop's
woorden nasprekend. „U is geknipt
voor dit land 1"
„Ik hoop het," riep hij, zijn pak
weer op de schouders nemend en
met flinken tred zijn weg vervolgend.
„En, in eik geval, ik ben heerlijk
uitgerust."
Het pad leidde door een moeras
naar den oever der rivier. Een slanke
pijnboom overspande het bruisende
schuim en boog in het midden door,
zoadat hij haast het water raakte. De
golven sloegen tegen den dunnen
stam en gaven er een rhythmische,
wiegelende beweging aan, terwijl de
voeten van de zwaar beladen men-
schen de bovenoppervlakte gladge
maakt hadden. En ds primitieve brug
strekte zich voor haar uit in angst
wekkende onveiligheid. Frona zette
indertijd ter plaatse tusschen Antwer
pen en Bergen-op-Zoom. Wijl geheel
Nederland toentertijd zoozeer gedeeld
heeft in de ellende van die zwervers,
heeft men gemeend door een reminis-
cens aan dat hier geweten leed de
stille ellende van nog zoovelen mis
schien een weinig te kunnen verzachten.
Zoo vormde zich een „Comité des
expositions au secours des victimes
beiges de la guerre". Dit comité zal
eerst een tentoonstelling van dit werk
organiseeren in Den Haag, waarbij
het de heeren Oraaf van Bijlandt, lid
van het comilé de secours privé, Vi-
comte de Semonis, president van het
Comité de secours, Lange Voorhout,
en Monsieur August Dupont, presi
dent van het Comité Beige de Ia
Haye, bereid gevonden heeft een co-
uité de patronage te vormen. Dit
comité zal den 8en Oct. de tentoon
stelling openen, waartoe zij vele be
langstellender. heeft uitgenoodigd. De
schilder heeft een speciale lithographie
gemaakt die tot affiche zal dienen,
maar ook zonder opschrift in lijst,
tevens als lithographie zal verkocht
worden. De opbrengst daarvan, alsook
die van eenige reproducties in brief-
formaat en de entrées zullen geheel
ten voordeele komen van het Comilé,
terwijl de heer Gestel zelf zoo be
langloos was 25 pCt van den even-
fueelen verkoop zijner teekeningen
voor 't zelfde doel af te staan.
Een tentoonstelling in Amsterdam
zal zeker volgen, terwijl bij gebleken
belangstelling ook andere steden ge
legenheid zullen krijgen te zien voor
welke ellende wij tot nu ioe bespaard
zijn gebleven.
(Uit het Gemeente-verslag).
Vlissingen tijdens het
oorlogsjaar 1914.
Bij het opmaken van een gemeente
verslag over het jaar 1914 past het,
zij het ook met een enkel woord, een
kort overzicht te geven van hetgeen
in dit oorlogsjaar van wege de ge
meente of door particulieren gedaan
is in verband met de crisis, die den
30 Juli intrad.
Toen bij Kon. besluit verklaard
werd, dat oorlogsgevaar in den zin,
waarin dat woord in 's Lands wetten
vooïkomt, aanwezig was (zie Staats
courant no. 177) werden onm'ddellijk
door den Burgemeester de Militie en
Landweer met spoed opgeroepen en
de datum van opkomst op 1 Augus
tus d. a. v. vastgesteld. De mobili
satie liep, dank zij de goede voorbe
reidende maatregelen, vlot van stapel.
Hoewel de machtiging, in art. 6 der
Landstormwet bedoeld, tot oproeping
van de tot den landstorm behoorende
dienstplichtigen bij besluit van H. M.
er den voet op, voelde den stam
onder zich bewegen, hoorde het bor
reien van het water, zag den snellen
stroom en deinsde achteruit. Zij
maakte den knoop van haar schoen
veters los en hield zich, of ze druk
bezig was, ze weer vast te maken,
toen er een troep Indianen uit het
woud naar beneden kwamen door de
modder. Drie of vier mannen liepen
voorop, gevolgd door vele squaws,
allen met gebogen hoofd door de
zware lasten. Daar achter kwamen
de kinderen, ook belast naar hun ja
ren, en in de achterhoede een half
dozijn honden, met de tongen uit den
bek en zich pijnlijk voortsleepend
onder hun onmenschelpe vrachten.
De mannen zagen haar van terzijde
aan en éen van hen zei iets op fluis
terenden toon. Frona kon het niet
verstaan, maar het onderdrukt lachen
dat door de rijen ging, bracht een
blos van schaamte op haar gelaat en
zei haar meer dan woorden doen kon
den. Haar gezicht gloeide, want in
haar eigen oogen zat zij daar onteerd
maar zij liet niets merken. De gids
trad opzij en éen voor éen, en
nooit meer dan éen tegelijk, deden
de Koningin d. d. 2 Augustus ver
leend was, heeft men daarvan echter
slechts een matig gebruik behoeven
te maken.
Daar de onttrekking van een groot
aantal kostwinners aan hun gezin de
toepassing van de militie- en iand-
weeivergoedingsbesluiten dringend
noodig maakten, is men zoo spoe
dig mogelijk tot de uitkeering aan
belanghebbenden overgegaan.
Door versterking van het garnizoen
werd inkwartiering noodzakelijk. In
den beginne werden hiertoe ook de
schoolgebouwen gebezigd, doch door
detacheering der troepen naar de
grenzen werden deze gebouwen al
lengs door de militairen ontruimd,hoe
wel het onderwijs, dat tot dien tijd
geslaakt was, toch niet voortgezet
kon worden, daar de vrij gekomen
ruimten ingenomen werden door de
stroomen Belgische vluchtelingen,
waarover later.
Inmiddels had de militaire overheid
bij het begin der mobilisatie gebruik
gemaakt van hare krachtens de wet
van 14 September 1866 gegeven be
voegdheid en de daartoe geschikte
paarden opgevorderd. Wel had in de
laatste dagen van November een keu
ring van auto's plaats, doch tot vor
dering van deze voertuigen is men
niet behoeven over te gaan.
Weldra werd de slaat van oorlog
afgekondigd en spoedig daarop de
staat van beleg.
Installatiën van draadlooze telegra
fie werden op bevel van den Burge
meester opgeruimd, voorzoaver zij
niet ten behoeve van mililair gebruik
werden gebezigd. Voorts moesten
alle schietwapenen en hun toebehoo-
ren, die in het bezit van particulieren
of van vereenigingen waren, worden
ingeleverd, terwijl aanvankelijk de
uitoefening van het jachtrecht verbo
den was.
Onderiusschen waren Hr. Ms..krui
ser „Zeeland" benevens mqnenieg-
gers, torpedobooten en onderzeeërs
op de reede en in de haven versche
nen en werd de monding der Schel
de door mijnen versperd. Door een
noodlottig toeval kwam een Noorsch
schip de „Tysla" daarmede in aanra
king met 't gevolg, dat 'i schip
zonk en drie leden der bemanning er
het leven bij liéten. Door de stroo
mingen en de stormen spoelden vaak
mijnen aan. Een daarvan ontplofte bij
den strandboulevard en veroorzaakte
veel schade aan de omliggende huizen,
zonder dat er evenwel menschenlevens
bij te betreuren waren.
H. M. de Koningin toonde hare
belangstelling voor de militaire maat
regelen .door in December de ter reede
gestationneerde oorlogsschepen te be
zoeken.
Reeds kort na het intreden van de
abnormale toestanden werden door de
zij den gevaarlijken overtocht. Bij de
buiging in het midden bracht hun ge
wicht den boom onder water en tot
de enkels stapten zij in den kouden,
bruisenden stroom. Zeifs de kleine
kinderen deden het zonder aarzelen
en toen de honden, huilend en weer
strevend, maar aangezet door den
man. Toen de laatste er over was,
wendde hij zich tot Frona.
„Neem den rijweg," zei hij, naar
den weg wijzend. „Veel beter, dat ge
den rijweg neemt. Het is verder maar
veel beter."
Maar zij schudde het hootd en
wachtte, tot hij den anderen oever
bereikt hadwant niet alleen haar
eigen trots, maar de trots van haar
geheele ras gebood haar, verder te
gaan. Zij zette dus den voet op den
boom en, met de oogen van al die
vreemdelingen op zich gericht, vol
bracht zij den tocht over den wit-
schuimenden stroom.
(Wordt vervolgd.)