DINSDAG
27 JULI
1915
Veertigjarig beslaan
van de „Zeeland."
FEUILLETON
BINNENLAND
No. 174
ertentiën.
idbespraakte pers.,
r.ieuw en zeer ge-
n in vrije ur«n we-
f 10.— a f 15.—
aon. Geen winkel
letter C. D. 1049,
he Courant."
kend met de mo-
it voor avonduren
:den op een kantoor
ett. N. N. „VI. Crt."
Ier tegenwoordige,
een flinke
d. Wasch buitens-
HAR5VELD, Wal-
der tegenwoordige
KLOMP, Nieuwen-
15 Sept. een
tbode
:spreken van 7 tol
JS, p/a Mevrouw
„Marina" Boule-
vraagt voor de
telden Dinsdag en
usschen 8—9
VLISS1NGSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS: Voor Vlissingen en de gemeenten op Walcheren ƒ1.36
per drie maanden. Franco door het geheele rijk 1.50. Voor België 3.20
Voor overige landen der Post-Unie ƒ3.35 Afzonderlijke nummers 3 cent
ia»!Firma F. TAN Of TELDE Ir., Elaine Markt 58, Vlissingen. Telefoon Interc. 10
mi
ADVERTENTIEPRijSVan 5—4 regels 040voor Iedere re ge. mfer lé ccii)
Driemaal plaatsen wordt twee maal berekend. Bij abonnement specials pr|«
Reclames 20 ct. per regel Dienstaanbiedingen en -aanvragen 5 ct. per regel
uitoazoBBord ep Zondag en .algamaan arkanda Clristalijki leestdigsi
De abonnés, in't bezit eener OflftAgulden bij levens- T°i Effï gulden bij dood tféflfkgulder. verlies J gulden bij verlies4 gulden bij verliesf^gulden bü verlle 1
polis, zijn GRATIS verze- #111 III lange ongeschikt- II door <1111 van een hand, 1*^11 van II lil vaneen M*\ van eiker,
kerd tegen ongelukken voor: t^UUU heid tot werken f Vil een ongeluk UUU voet of oog iuU een duim 1UU wijsvinger LtU anderen vinger.
Otl* altfceerlngen worden VERDUBBELD Indien de verzekerden, voorzien »«n geldig plaatsbewijs, een ongeluk bekomen op trein, boto ol trom. De ultkeerlng wordt gewaarborgd door de „Holl, Alg. Verzak. Denk" te Sehledaw
(Slot.)
Hebben wij lol hiertoe zeer uit
voerig de lotgevallen der maatschappij
in haar wordingsperiode weergegeven,
plaatsruimte dwingt ons van de ver
dere gebeurtenissen een korter resumé
te geven. Met ingang van 1 Juni
1887 werd de dagdienst ingevoerd,
deze verstond echter de overschotten,
die op den nachtdienst werden be
haald, o.a. ook door het breken van
de krukas van de drie nieuwe dag
booten. Vervolgens worden beschre
ven de gedurende geruimen tijd mis
lukte pogingen om door een later
vertrekuur uit Londen de reis te ver
korten, de concurrentie met de lijn
Ostende—Dover en met den in 1893
veel verbeterden dienst Harwich—
Hoek van Holland. De laatste lijn had
veel goedkooper tarieven en daarom
werden in 1894 ook de tarieven der
maatschappij verlaagd, hetgeen het
passagiersvervoer wel deed toenemen.
Met de in 1895 in dienst gestelde
drie nieuwe boelen werd eerst nog
at tegenslag ondervonden, maar toen
deze in orde waren en ook de route
naar Zuid-Duitschland over Venlo
plaats had, werd de reis verkort. De
onderhandelingen die in 1897 ge
voerd worden en die leidden tot een
reorganisatie der finantiën leidden een
donker en moeilijk tijdperk voor de
„Zeeland" in, wel kon voldoende in
den dienst worden voorzien, maar
vorming van een reserve voor aan
schaffing van nieuw materiaal was
onmogelijk, de verhouding van de
schuld en het kapitaal was in 1899
f 5.323.361 tegen f 1.020.500. Een
groote strijd werd gevoerd over een
nieuw voordeeliger posttarief, de eisch
van een nieuwe reorganisatie werd
door de regeering eerst in 1908 los
gelaten. In 1898 was de post uit En
geland bestemd voor Rotterdam, Den
Haag, Leiden, Haarlem en Amsterdam
reeds overgegaan op de onder Engel-
sche vlag varende lijn van Hoek van
Holland.
In 1899 gelukte het eindelijk de
kosten van inklaring der schepen te
Vlissingen, welke sedert 1878 f 6000
en meer per jaar bedroegen, terug te
brengen tot beneden f 1050, een
bedrag dat ongetwijfeld in betere ver
houding stond tot den daarvoor ver
richten arbeid. In Jur.i 1900 had de
„Zeeland" het verlies door overlijden
te betreuren van den directeur mr. C.
Bakker. Met het oog op de onder
handelingen over reorganisatie werd
besloten hem voorloopig niet te ver
vangen. In datzelide jaar brandde de
pier te Queenborough weder af en
duurde het tot 1904 voor die weder
voor dag- en nachtdienst kon worden
(Nadruk verboden.)
21) -0-
Een zachte uitdrukking kwam in
zijn heldere oogen.
Op je moeder gelijk je niet veel,
kind, zjj was veel blonder, maar je
hebt dezelfde verstandige, grijze oogen.
Zij zag er veel mee, wat een ander
ontging; ze was stil van aard en
peinsde veeleiken indruk dien zij
ontving behield zij langer dan de
meeste menschen. Jij gelijkt veel op
je vaderje hebt dezelfde trekken om
den mond en tusschen de wenkbrau
wen een plooi, welke een teeken van
veel denken is. Frits heeft niet te veel
ophef van je gemaakt.
Hij trok haar nog eer.s tot zich en
kuste haar op 't voorhoofd.
Nu, mijn lief dochtertje, ik hoop
van harte, dat je 't hier naar je zin
zult hebben
Hij brak plotseling zijn zin af, alsof
gebiuikt, de passagiersdienst wetd
tijdelijk op Port Victoria en de goe
derendienst met cargo booten op
Tilbury Docks uitgeoefend. De eerste
jaren van de nieuwe eeuw waren niet
voordeelig, o.a. doordat de nachtboo-
fen alle drie van nieuwe ketels moes
ten worden voorzien. Daarentegen
bracht het nemen in eigen beheer van
het laden en lossen te Vlissingen in
1903 eene geldelijke gunstige uit
komst, terwijl het passagiersvervoer
in 1912 tot boven de 140.000 steeg.
In het najaar van 1903 achtte de
heer van Woeideren wiens gezondheid
in 1902 ernstig geleden had, den tijd
gekomen, de betrekking, door hem
ruim 26 jaar met zooveel ijver en
toewijding vervuld, neer te leggen. Hij
werd tot commissaris benoemd, maar
weinig weken nadat hq het directeur
schap had neergelegde, overviel hem
de dood. De met 1 januari 1904 op
treden directeur T. H. de Meester
vond weldra gelegenheid, op meer
dan éen gebied van zijn gaven en
werkkracht te doen blijken. Ver
schillende oorzaken, onder meer ge
ruchtmakende ongevallen bij een der
concurreerende lijnen maakten onver
wachte reclame en deden het saldo
ep de exploitatie van 1905 tot 1907
stijgen van f455.000 tot f644.000.
Na nog tal van onderhandelingen
kon in 1908 aan de aandeelhouders
vergadering een voorstel tot het aan
gaan van een overeenkomst omtrent
het postvervoer, welke f 150,000 hoo-
ger vergoeding verzekerde, en een
tot het doen bouwen van drie nieuwe
stoomschepen, worden gedaan, welke
voorstellen beide werden aangenomen.
Volgens de overeenkomst moesten
de drie nieuwe booten eerst 1 Octo
ber 19U in de vaart zijn, maar de
krachtige opbloei der maatschappij
maakte het noch noodig noch wen-
scheltjk van den verleenden termijn
van drie jaar ten volle gebruik te
maken. Het aantal passagiers ging
met vroeger ongekende sprongen naar
boven: 110.000 in 1906, 120,000 in
1907, 132.046 in 1908, het overschot
op de exploitatie was in 1908 reeds
ruim f911.000. De nieuw te bouwen
schepen werden in 1908 «pgedragen
aan de Fairfield Shipbuilding and
Engineering Company te Glasgow en
weken vooral in dit opzicht van al de
voorgangers af, dat ze niet meer ra
derbooten zouden zijn, maar door
dubbele schroeven voortbewogen
zouden worden. Uitvoerig wordt
hierop behandeld het dreigend ge
vaar doordat de H. IJ. S. M. haar
reisroute 2 uur wist te verkorten het
geen voor de „Zeeland" en de S. S.
eerst onmogelijk scheen, hetgeen
door het krachtig optredfcn van den
directeur en het verleggen van den
nachtdienst naar Folkestone toch mo
gelijk werd.
hij twijfelde aan de vervulling van
dezen wensch, en streek zacht zuch
tend over Helmi's haar.
Zitten jullie nu nog niet bij de kol-
fietafel, riep tante, onder 't binnen
komen, hun toe. Zeurt nu niet langer
en gaat toch zitten, maar wat is 't hier
donker. Waarom steek je 't gas niet
aan vader? Ik heb handen vol werk
en moet toch nog aan elke kleinigheid
denken.
Zonder iets te antwoorden stak
Lenz de gaslamp aan.
Ga zitten kind, zei hij vriende
lijk, en vertel mij eens wat van Frits
en van je reis. Hoe gaat het met den
jongen? Hij is den laatsten tijd erg
lui met schrijven. Heef hij zooveel te
doen, of liet jij hem geen tijd
Frits is gezond en heeft mij
heel veel groeten voor u meegegeven,
beste oom. Hij heeft het werkelijk
heel druk, want na den schooltijd geeft
hij nog veel privaatlessen en ook leest
hij veel ik nam maar weinig van
zijn tijd in beslag.
Zij was naast haar oom gaan zitten
en nam een stuk van den koek, dien
hij haar aanbood. Van'teerste oogen-
blik af, mocht ze hem graag lijden,
Wel was de verlegging naar Fol
kestone aanvankelijk een schadepost
maar deze herstelde zich spoedig en
op 31 December 1913 bedroeg de
gevestigde schuld niet meer dan
f 2.135.000 tegen f 2.020.500 maat
schappelijk kapitaal Het reeds jaren
bestaande bescbermingscomité voor
de belangen der aandeelhouders vond
in den verbeterden toestand aanleiding
zich te ontbinden, een pensioensre
geling voor wal- en varend personeel
kon worden ingesteld. Na 26 jaar
werd over 1912 wederom ee* divi
dend uitgekeerd en wel 6 pet. even
veel als in 1913. Voorwaar een reden
tot blijdschap voor ie ouderen onder
de commissarissen, die zoovele jaren
van strijd hadden medegemaakt, een
reden tot voldoening vooral voor den
directeur, wiens beleid, energie en
kunde zoo schitterende resultaten had
den opgeleverd. De reserve, die noo
dig is om zoo de omstandigheden
hiertoe dringen weder drie nieuwe
booten te kunnen aanscbaffen was
echter nog lang niet voldoende.
Mocht het jaar 1914 tot maatstaf
genomen worden, zoo zou de reserve
binnenkort tot de vereischte hoogte
kunnen stijgen. Een zoo groote toe
neming van ontvangsten, een zoo
groot overschot op de exploitatie is
nooit te voren bereikt, maar ook niet
verwacht. Juist dat jaar 1914 levert
een sterk bewijs van de onzekerheid
en wisselvalligheid van het bedrijf.
Toen op 31 Juli 19i4 de Commissie
van Dagelijksch toezicht met de di
recte in spoedvergadering bijeen kwam
met 't oog op de er istige buitenland-
sche verwikkelingen, werd door al de
aanwezigen als hoogstwaarschijnlijk
aangenomen, dat reeds op den vol
genden dag de Eng. reg. zou wei
geren de schepen der maatschappij te
laten binnen loopen, wellicht ook ze
uit de Engelsche havens te doen ver
trekken. Dat een gedwongen staking
van den dienst juist bij den aanvang
van het drukke reisseizoen voor de
onderneming zeer ernstige geldelijke
gevolgen zou hebben gehad, ligt voor
de hand. En nog heel wat ergers zou
te wachten kunnen staan, indien Ne
derland in den krijg werd betrokken,
en deze allereerst om en bij Vlissin
gen zou ontbranden. Het verloop na
31 Juli was juist tegenovergesteld aan
hetgeen dezerzijds waarlijk niet geheel
zonder reden was gevreesd. De oor
log bracht de maatschappij een on
gemeen voordeelig jaar, dat haast in
elk opzicht een buitengewoon karakter
droeg en welke einduitkomst niet tot
basis van vergelijking of van bereke
ning voor volgende jaren mag gelden.
Slechts twee punten mogen hier naar
voren werden gebracht. Het eerste is:
het groot risico, 't welk de onderne
ming noodgedrongen heeft op zich
genomen door haar schepen in üe
alsof ze hem altijd had gekend, en zij
was dadelijk veel vertrouwlijker met
hem dan met haar tante.
Wat heb je met je huis gedaan,
Wilhelmine, wordt er, nu je weg bent,
goed voor gezorgd? vroeg juffrouw
Lenz.
Helmi keek verbaasd van haar
kopje op, daar noemde tante haar al
weer Wilhelmine.
Waarom noemt u me toch tel
kens Wilhelmine beste tante Zoo heet
ik niet.
Heet je niet Wilhelmine? Nou,
dat is weer wat nieuws. Ik heb me
er al over verwonderd, waarom Frits
je in zijn brieven telkens Helmi noem
de.
Omdat het mijn naam is.
Die naam bestaat er niethoog
stens als vleinaampje, zooals wij onze
Thekla, Thea noemen. |e echte naam
is toch zeker Wilhelmineik bedoel
je bent toch zoo gedoopt?
Neen, tante, mijn ouders hebben
mij Helmi laten doopen.
Neen maar, heb ik ooit. Wat is
dat nu weer voor een onzin, ik geloof
het niet, voordat ik je doopbtiefje heb
gezien. Ik mag die afgekorte namen
vaart te houden zonder dat het oor-
logs- en speciaal het mijnengevaar
daor verzekering wa» gedekt. Volledi
ge molest verzekering kon alleen tegen
buitensporig hooge premie worden
afgesloten, een premie welke per reis
verre overtrof al wat op die reis zou
kunnen worden ontvangen. De keuze
was niet varen of onverzekerd (tegen
oorlogs- en mijnengevaar) varen. Over
de gedane keuze heefi de „Zeeland"
vooralsnog niet te klagen. Niet alleen
omdat nu ongelukken tot dusver niet
zijn voo'gevallen en hier past een
woord van hartelijke waardeering aan
alle opvarenden voor hun trouw en de
richtige vervulling door ieder van zijn
taak de geldelijke uitkomsten bui
tengewoon gunstig zijn geweest. Maar
bovenal, omdat de „Zeeland" als na
tionale, als Nederlandsche onderne
ming meer dan ooit haar recht van
bestaan heeft bewezen. Niet uitslui
tend voor zich zelve toch heeft zij in
1914 voordeel behaald. Het was een
Nederlandsch belang, dat onder onze
vlag de eenige postverbinding tus
schen Centraal Europa en Engeland
over ons land regeimatig (behoudens
een tiental dagen in April 1915, toen
de Engelsche regeering om oorlogs
redenen aankomst en vertrek uit Til
bury Docks kortweg verbood) bleef
dienst doen. Met voldoening wordt
vastgesteld, dat de Vlissinger-route
den naam van Nederland-heeft hoog
gehouden in het droeve oorlogsjaar.
Herinnerd wordt verder aan het
groote vervoer in het najaar 1914 en
in 1915, het beschikbaar stellen van
logies zonder bijbetaling, het varen
alleen bij daglicht in verband met de
gevaren, het staken van het goede
renvervoer. Al zullen deze maatrege
len ter verzekering van de veiligheid
der passagiers, alsmede de gevolgen
van den gruwelijken en langdurigen
oorlog zich ongetwijfeld afspiegelen
in minder gunstige uitkomsten over
1915, zoo kan vol vertrouwen de
toekomst worden te gemoet gegaan,
waar de maatschappij zoowel bij de
verschillende regeeringen als in steeds
wijder kring waardeering vindt voor
de wijze waarop zij sedert Augustus
1914 gerezen moeilijkheden heeft
overwonnen en het verkeer heeft ge
diend.
Het pleegkind van den ons zoo
vroeg ontvallen Prins Hendrik
aldus eindigt het overzicht is on
der druk en tegenspoed flink en
krachtig uitgegroeid, de Vlissingsche
dienst neemt thans een eervolle plaats
In onder de scheepvaartmaatschap
pijen, welke het verkeer tusschen het
vasteland cn Engeland bedienen. Van
haar vloot kan worden getuigd„Non
sordet in undis 1" (vrij vertaald Zij
maakt geen slecht fguur op de ba
ren. ('t Is een oude lijfspreuk van me
nig Zeeuwsch genootschapder Maat
volstrekt niet lijden, het k'inkt zoo
kinderachtig. Wilhelmine, dat is een
flinke naam. In elk geval zal ik je
altijd zoo noemenik kan mij aan
die nieuwmodische fratsen niet meer
gewennen. Maar hoe start het met
het huis
Onze oude Dora is gebleven,
om er op te passenen zoolang ik
weg ben, zal Frits er een paar kamers
van in gebruik nemen het wordt dus
wel goed bewaakt.
't Is uitstekend, dat Frits er gaat
wonen, waarom zou 't leeg staan en
hij ergens anders de hooge huur be
talen. De dienstmeisjes kan men toch
niet vertrouwen, als het Zondag is,
sluiten ze den boel of laten de
deur open en gaan daar heen, Waar
dansmuziek klinkt en vrijers zijn.
Helmi moest lachen.
Och lieve hemel, onze Dora en
dansen. Ze is al boven de zestig, tante
en is wat kreupel ook nog. Dora is
sedert mama's huwelijk bij ons in
huis, haar kan men meer toevertrou
wen dan zoo'n klein huisje.
Alles goed en wel, maar nog
beter vind ik het, dat Frits er is. Ik
vertrouw geen enkele dienstbode,
schappij kon worden nagegeven
„Luctatur et Emergit" „Ik worstel en
ontkom", „Luctor et emergo" is de
bekende Zteuwsche wapenspreuk.
Eere zij daarom, bij de herdenking
van den veertigjarigen strijd, gebracht
aan de nagedachtenis van den groot-
moedigen,helderzienden, nationaal ge
voelenden Prins Hendrik den Zee
vaarder.
Aan het overzicht zijn een aantal
bijlagen toegevoegd. Het zou ons
veel te ver voeren deze een voor een
te bespreken, wij noemen ze daarom
alleen maar, hier en daar een bijzon
derheid er uit nemende.
Ten eerste personalia, een opgaaf
van commissarissen en directie in de
40 jaar, waarbij Z. K. H. Prins Hen
drik, de gemaal van onze Koningin
als beschermheer staat genoemd.
Verder een overzicht van den stand
van het maatschappelijk kapitaal, van
de keteilondsen, van de gevestigde
schuld, van de gelddijke verplichtin
gen door wijlen Prins Hendrik op
zich genomen.
Vervolgens de verhouding der exploi
tatiekosten tot de ontvangsten in 1875
was 764.754, in 1876 329.763 en in
1914 50 920.
Van de volgende bijlage Sprekende
cijfergroepen, nemen wq over dat het
grootst nadeelig saldo in 1877 be
droeg 1545 649 en het grootst voor
deelig saldo in 1910 (1914 niet me-
degerekend) f 1.058 394. De gezamen
lijke aanschaffingskosten van alle
schepen bedragen f 12.785.477.
De volgende bijlagen geven een
overzicht over het aantal vervoerde
passagier*, tonnen goederen en k. g.
mailover de verschillende postover-
eenkomsten, over de veiligheidsmaat
regelen, een vergelijking tusschen het
varend en rollend materieel in 1875
en 1914, en ten slotte een algemeen
overzicht in cijfers die een denkbeeld
geven van de ontwikkeling der mid
delen en van den omvang van het
verkeer over de Viissinger lijn.
Het boekwerk wordt besloten met
een aantal photo's, ten eerste van de
typen der schepen die in den loop
der jaren bij de maatsch. in gebruik
waren, en van het administratiege
bouw aan de Buitenhaven. Deze pho
to's worden gevolgd door een aantal
aanschouwelijke voorstellingen van
de uitbreiding van het bedrijf in de
40 jaar, een groot en een klein paard
geven het verschil in aantal paarde-
krachten aan, een groote en kleine
ton het verschil in tonnemaat enz.
Engeland an Naderland.
In het Lagerhuis vroeg de heer
Neville of er dezer dagen een uit
breiding van het Nederlandsche leger
had plaats gevonden en, zoo ja, of
zoolang je ze ziet, zijn ze allen poes
lief maar achter je rug nemen ze, wat
ze krijgen kunnen. De jongen kan er
dadelijk wel blijven wonen, want
lang zal het wel niet meer duren, dat
jullie trouwt, niet
Helmi haalde de schouders op en
bloosde hevig. Zij had gehoopt, dat
men haar tenminste niet dadelijk deze
belangrijke vraag zou doen zou
haar tante dan niet begrijpen, dat z|j
juist naar Berlijn was gegaan, omdat
ze nog niet wilde trouwen
Oom kwam haar te hulp.
Er is tijd genoeg, om dat te be
praten, als Frits zelfs hier is. Voor
loopig willen we daarover niet spre
ken, moeder. Heirai moet zich hier
flink ontspannen en vroolljk worden;
daarom is zij hier gekomen. Slaap je
je eerst maar eens goed uit, kindje,
van morgen af zal ik je Berlijn laten
zien wij hebben immers tijd ge
noeg om rondte dolen.
(Wordt vervolgd.)
