VRIJDAG
23 JULI
NO. 171
53e Jaargang
1915
iltgsveFirma F. ?AN Pt VELDE Ir., Kleine Markt 58, YlissingBn. Telefoon Inlerc. 18
Verschijnt dagelijks, uitgezond sp hm en algemiüi erkends Cfrristelijka lesstiip
KAMEROVERZICHT.
FEUILLETON-
Nederland sn da Oorlog.
BINNENLAND
VLISSINGSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS: Voor Vlissingen en de gemeenten op Walcheren 1.3§
per drie maanden. Franco door het geheele rijk 1.50. Voor België 2.2©
Voor overige landen der Post-Unie 3.35 Afzonderlijke nummers 3 cent
s i
ADVERTENTIEPRIJSVan 1—4 regels ƒ0,40voor iedere regsl m&ts lê cent
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend. Bij abonnement spseisk p.rf»
Reclames 20 ct. per regel Dienstaanbiedingen en -aanvragen 5 ct. per regel
De abonnés, in 't bezit eener AAAA gulden by levens- gulden bij dood AA A gulden by verliest A gulden by verlies A A A gulden by verlies A Pfgulden by verlis J
polis, zijn GRATIS verze- MII1111 lange ongeschikt- A11 door <l||l van een hand, IA3E van II III vaneen M A van eiken
tod tegen ongelukken voor: hfUUU heid tot werken l U(| een ongeluk Cf IJ IJ voet of oog lvU een duim AUU wysvinger SU%3 anderen vinger.
Pan ulikeerlngen worden VERDUBBELD Indien de verzekerden, voorzien van geldig plaatsbewjz, een ongeluk bekomen op Ireln, boto ol tram. De ulikeerlng wordl gewaarborgd door de „Roll. Alg. Verzek. Bank" ie ScNIedae
Vergadering van Donderdag.
De wet tot bestendiging van den
■staat van beleg gaf bij herhaling aan
leiding tot eenige weinig beduidende
opmerkingen over de vraag in hoe
verre de strafverordenende bevoegd
heid van het burgerlijke gezag wyken
moet voor het militaire gezag. De wet
op den staat van beleg, dateerend van
1898, schynt niet precies aan te geven
hoe in de streken waar de staat van
beleg heerscht, de verhouding is tus-
schen beide autoriteiten. Verschillende
rechtsgeleerden de heeren van
Hamel, Limburg, v. Sasse v. ljsselt,
v. Raalte hielden er breede be
schouwingen over, die den lezer wel
niet veel zullen interessee:en. Trou
wens de Minister zegde een wets
ontwerp toe, waarin het dubium zal
worden weggenomen.
Door den heer Van Raalte was tot
den Minister de vraag gericht of het
niet mogeiyk was hier en daar den
staat van beleg, geheel of gedeelte-
lqk op te heffen. De Minister kan
daaraan niet voldoen. De handhaving
van den staat van beleg is een be
langrijke factor voor de handhaving
van onze neutraliteit, niet alleen om
ongeoorloofde handelingen aan de
grens, maar ook met het oog op de
spionnage van de belligerenten on
derling.
Er waren wel enkele gevallen ge
noemd waarin de militaire autoriteit
verder was gegaan by het stellen van
verbodsbepalingen dan strikt noodza
kelijk was. Dg Minister zal ze weer
onderzoeken.
Na dit ontwerp kwam eindelijk de
uitbreiding van den landstorm aan de
orde, waarvoor de Kamer toch elgen-
tyk bijeen was gekomen.
De discussie werd geopend door
den heer Ruys de Berenbrouck, die
met de klacht begon, dat de Regee
ring te weinig inlichtingen had ge
geven. Hy wiide vooral in geen enkel
opzicht prejudiceeren op later te
nemen beslissingen in zake den
dienstplicht. Alleen onder die conditie
wilde hij het aanvaarden.
Deze spreker vroeg vooral de
oproeping der landstormers tijdig be
kend te maken, opdat zy orde op hun
zaken kurnen stellen.
Zoolang dit ontwerp een nood ont
werp is, is de heer de Jong bereid
zijn stem er aan te geven. Het mag
in zyn gevolgen niet over de huidige
abnormale tijden heen reiken en het
moet het karakter van eenaflossings
ontwerp behouden.
Dat deze uitbreiding van onze
weermacht voedsel zal geven aan de
kleine oorlogzuchtige partij in ons
land, gelooft wel niemand in de
Kamer. De heer De Geer meende dat
voor die vrees e£nige aanleiding be-
(Nadruk verbaden.)
19) —o—
Bah, dank je wel, van de turf-
lucht heb ik genoeg gekregen, toen
wy nog in Stargard woonden. God'
dank, dat het gas is uitvonden ,'t moet
een knappe vent geweest zyn, wien
dat gelukt is.
Woont u al lang in Berlijn
Tien jaren, sedert je oom ge-
pensionneerd is. Ik ben toen dadeiyk
met het pension begonnen, opdat wy
bestaan konden, en Frits zou en moest
immers studeeren. Wat had hij ook
anders kunnen worden, hij is im
mers net zoo onpractisch als zijn
vader. Neem me niet kwaiyk, liet ze
er dadelijk op volgen, toen ze be
merkte, dat Helmi kleurde, ik meen
't niet kwaad, maar ik praat wel eens
wat veel en dan is daar vaak een
boel onzin bij. Maar kom nu, de
eerste kamer achter de keuken is
stond. Van vele zijden wordt ons volk
geprikkeld en opgezweept en in deze
bedrukte tyden is men gevoeliger dan
anders. Er zijn er die wiilen aanval
len uit pure verdedigingszucht. Daar
tegen kwam de heer de Geer met
kracht op, niet uit traagheid of ge
makzucht, maar uit een ideaal ver
langen om Nederland, het land waar
het vredespaleis staat, waar het inter
nationaal recht zijn zetel heeft, te
doen beantwoorden aan de schoone
roeping om het goede voorbeeld te
geven.
Handhaving van onze neutraliteit
is ook het doei van dit ontwerphet
is een vredesontwerp. Wanneer een
oorlogszuchtige party uit het ontwerp
munt weet te slaan voor haar propa
ganda, dan heeft de Kamer desnoods
met een motie uitdrukkelijk te ver
klaren dat de onvoorwaardelijke hand
having der neutraliteit het doel er
van is.
Namens de sociaal-democratische
fractie verzette de heer Ter Laan zich
tegen het ontwerp om twee redenen:
omdat het doel is de versterking van
het militairistische element en omdat
het volgens dit ontwerp minstens zes
maanden zou duren eer de oudste
landweerlichting naar huis gezonden
kan worden.
Weliswaar wordt voortdurend ge
zegd dat dit ontwerp een aflossir.gs-
ontwerp is, maar waarom zegt de
minister het dan niet in het ontwerp
zelf Hij verzet zich daar met kracht
tegen, zelfs als de Commissie van
Rapporteurs het wenscht. Dit maakt
op den heer Ter Laan een eenigszins
zonderlingen indruk en hij vraagt zich
af wat er wellicht 'achter steekt. Is
het de stap naar den ulgemeenen
dienstplicht, die alleen den dominee,
den pastoor en den rabbi zal vry
laten De heer Ter Laan vreest het
zeer ernstig.
De fout zit hierin meent hy dat
men de lichting 1916 niet wil oproe
pen. Deze wil men na den vrede in
de kazernes hebben, als alle lichtin
gen naar huis zijn gezonden.
Ten slotte stelde hij een motie voor
om twee landweerlichtingen naar huis
te zenden en daarna geleidelijk alle
lichtingen.
Engeland en Nederland.
Naar aanleiding van minister Chur
chill's verzekering dat Engeland af
doende bewezen heeft de onzijdigheid
van Nederland te wiilen in acht nemen
en eerbiedigen, zegt de „Köin. Ztg."
uit Nederlandsche bron vernomen te
hebben, dat de Britsche gezant in Den
Haag op het oogenblik, dat Antwer
pen ook aan den Zuidwesfkant met
insluit ng bedreigd werd te zamen
met den Franschen en den Belgischen
voor jougroot is 't vertrekje niet,
maar voor slapen heb je ook geen
groote kamer noodig.
Zij kwamen nu in een weliswaar
niet groot vertrek met éen venster,
maar het zag er gezellig uit. De
meubels waren eenvoudig, maar goed
onderhouden en door de witte netel-
doeksche gordijnen viel juist een
kleine streep zonlicht op het schrqf-
tafeltje bij het raam. 't Was alsof de
zon wilde zeggen „Wees niet
bang, ik schyn hier even goed als
by je thuis, 't Hoofd nu maar om
hoog gehouden en flink de wereld
ingekeken".
Wat ziet het er hier keurig uit,
zei Helmi, terwijl ze om zich heen
keek. Maar waarom staan er twee
bedden en van wie zijn al die dingen
aan dien muur en op de commode.
Haar tante lachte; het klonk schel
en onaangenaam.
Wat een woorden. Dat alles is
van de dame, die deze kamer ge
huurd heeft. Dacht je heusch dat ik
je een aparte kamer kon geven Ach
lieve hemel, je schijnt al heel weinig
te weten van de woningtoestanden hier
in Berlijn. Ja, ja, jullie hebt geen gas
getracht heeft van de Nederlandsche
Regeering te verstijgen, dat aan de
Belgisch Engelsche bezetting van Ant
werpen zou worden toegestaan zich
op schepen uit de Antwerpsche haven
over de Nederlandsche Schelde en
langs Vlissingen naar zee te begeven.
De Nederlandsche Regeering-zou de
zen aandrang als een schending der
neutraliteit met alle gevolgen daarvan
afgewezen hebben en de gezant der
Vereenigde Staten in Den Haag had
haar daarin volkomen gelijk gegeven.
De „N. Ct." teekent hierbij aan
Deze bqzonderheid zou, indien zij
juist ware, geschiedkundig ongetwij
feld interessant ztjn, maar naar ons
voorkomt, niets afdoen aan het ge
zegde van minister Churchill dat
Engeland op het kritieke oogenblik
de Nederlandsche onzijdigheid stipt
heeft ontzien. Immers Engeland zou
zich dan bij het van onze regeering
ontvangen afwijzende antwoord op
zijn aandrang blijkbaar zonder meer
hebben neergelegd en dus onze on
zijdigheid mettetdaad hebben geëer
biedigd.
Naar wij meenen te weten, heeft
de zaak zich echter niet voorgedra
gen zooals van Nederlandsche zqde
aan hel Duitsche blad werd ver
haald. Wel moet Engeland in het be
gin van September 1914, toen Ant
werpen door de Duitsche troepen
werd ingesloten, aan onze Regeering
verzocht hebben een deel der bevol
king van Antwerpen aan boord van
de Duitsche handelsschepen die by
den aanvang van den oorlog in die
haven waren vastgehouden, over
de Nederlandsche S.;helde en langs
Vlissingen door te laten teneinde
naar Engeland te worden vervoerd.
En dit verzoek moet door onze Re
geering niet zijn toegestaan op grond
van den onbepaalden rechtstoestand
der gesequestreerde Duitsche schepen,
die naar haar meening onveranderdblij -
ven moest tot 'i einde van den oorlog.
Zccuwsch-Vlaandcrcn.
„Zelandia" schrijft naar aanleiding
van beschouwingen, welke in den
lateren tijd nogal eens over Zeeuwsch-
Vlaanderen werden vernomen
„Niets wenschen de Zeeuwsch-
Vlamingen liever dan Nederlanders
te zijn en te blijven. In hun trouw
voor het Vaderland, in hun liefde
voor het Huis van Oranje, in hun
aanhankelijkheid aan onze dierbare
Koningin staan de Zeeuwsch-Vlamen
bij niemand ten achter. Van de trouw
aan het Vaderland getuigt het jaar
1830.
Die trouw, die geest, welke in
1830 onze bevolking bezielde, be
zielt haar nog.
Men kan verzekerd zijn, dat in de
ure des gevaars de Zeeuwsch-Vla
mingen niet ten achter zullen slaan
in hun trouw en liefde voor het Va-
daar ginder in je stadje in Pommeren,
maar jullie woont er maar goed in je
eigen huizen, hier moeten we ons
heele leven lang behelpen.
Wie woont hier dan vroeg
Heimi onthutst.
Miss Brown, een Engelscne on
derwijzeres. 't Is een heel best mensch,
wel wat wonderlijk, zooals alle En-
gelschen, en wat krenterig zooals
oude jonge juffrouwen vaak ztjn, maar
men kan wel met haar opschieten.
Zij behoort ook tot degenen, die er
zich moeten doorslaan, ik laat haar
nu tien mark per maand minder be
talen, zoolang jij de kamer met haar
deelt. Natuuriyk vond zy het dadelijk
goed 't is een best zaakje voor haar
ze is overigens weinig thuis.
Dus u lijdt door my geldelijk
verlies, beste tante Dat vind ik vree-
selljk
Och, dat is onzin, zóó zuinig
heb ik het niet, ik sloof me dag en
nacht uit, dan zal er toch wel zoo
veel overblqven, dat ik eens iemand
te logeeren kan hebben En eeuwig
zal je hier toch ook niet biyven Frits
zal niet lang meer willen wachten,
reken daar maar op.
deriand en hun aanhankelijkheid aan
onze geliefde Koningin.
De twijfel, weike prof. Versluys
omtrent de gevoelens der Zeeuwsch-
Vlamingen uitsprak, is bepaald on
gegrond en geheel onverdiend.
Er zal geen enkele Zeeuwsch-
Vlamlng te vinden zijn, die niet vu
rig wenscht Nederlander te blijven,
en zoo noodig bereid is, daarvoor
offers van goed en bloed te brengen."
Prof. Sleeswijk bespreekt deze uit
latingen ia zijn tijdschrift „de Toe
komst." Bij een bezoek aan Zeeuwsch -
Vlaanderen kreeg hij den zelfden in
druk, dien „Zelandia" thans weer
geeft Onze persoonlijke indruk by
een bezoek aan Zeeuwsch Vlaande
ren, nog versterkt door mondelinge
en schriftelijke inlichtingen uit de
beste bron, hebben ons ae overtui
ging geschonken, dat in Zeeuwsch-
Viaanderen vóór alles een zuiver na
tionaal gevoel heerscht. Maar daar
naast is het opmerkelijk, dat in het
huidige conflikt niettegenstaande
de vele persoonlqke of economische
relaties de sympathieën der
Zeeuwsch-Vlamingen niet aan de zijde
van België zqn. Men is er, ten zui
den van den Schelde-mond, over het
algemeen Duitschgezind, met de
Katholieke geestelijkheid voo'aan. En
dat in een landstreek, waar men de
berichten omtrent de Duitsche „gru
welen" en het Duitsche „wanbeheer"
in België uit de eerste hand heeft!
Deze stemming geeft te denken.
Onze Regeering moge er rekening
mee houden, en niet minder ook de
Entente, indien zij overwêldigings-,
of annexatiepogingen zou willen uit
voeren.
Nederland mag zich gelukkig ach
ten te weten, dat wij in dien „uit
hoek" een bolwerk hebben van trouwe
vaderlanders."
Duitsche indruk van Nederland.
In het „Berl. Tagebl." schrijft W.
Fred een brief, waarin hy zyn erva
ringen en indrukken in 's Gravenhage
en Scheveningen mededeelt. Ook in
dit land heeft schr. overal de gras
groene soldaten gezien, maar „men
leeft er goed van in Neutraiië men
eet wit, los gebakken brood in ve
lerlei vorm en leidt een luchthartiger
leven." Toch erkent schrijver „Het
land draagt zqn deel in het lot van
de wereld met een ernst, welke tot
succes heelt geleid het is niet slechts
passief, maar ook onzijdig, door zijn
vruchtbare pogingen om dat te blij
ven. In deze omstandigheden een
plicht te hebben ontdekt en dien ver
vuld te hebben, is de verdienste van
dit land."
Over de st?mming hier ten opzichte
van Duitschland is schryver nog al te
vreden. Het ergste wat men kon over
komen, is koele hoffelijkheid, die
zwijgt. Men kan zwygen over gemis
Bij de laatste woorden had Helmi
zich gebukt, haar koffer opengemaakt
en nu kreeg ze er een pakje uit.
Frits heeft me een paar kleinig
heden voor u allen meegegeven, zeide
ze, zonder haar tante aan te zien, en
legde het pakje op de commode.
Waar kan ik nu myn goed op
bergen
Dit is jouw bed en je moet je
behelpen met 't kastje, dat aan 't
hoofdeind staat. Hang je kleeren maar
op in onze kamer, wij hebben daar
een groote kast.
En waar kan ik werken?
Werken Nu, bij ons in de
woonkamer natuurlijk en je zult ook
niet veel kunnen zitten, er is hier
altijd veel werk en vooral nu tegen
de feestdagen.
Helmi keek haar verschrikt aan.
Ik bedoel wanneer ik moet schrq-
ven.
Nu ja, die paar minnebrieven
kan je hier wel aan dit lessenaartje
schrijven. Miss Brown is altijd tot 2
uur in de schooldan komt ze eten,
slaapt een uurtje en draaft weerweg
om lessen te geven, en dat duurt tot
den avond. Je kunt hier zelfs verzen
aan tact bij enkelen, ook in het open
baar. Overigens echter, vind ik, ook
in de pers, welke met een enkele
uitzondering, mij zeer goed toeschijnt,
niet een zich voegen, bij de party
van Duitschland, dat zou, naar
wij moeten zeggen ook geen onzij
digheid zijn maar toch een poging
om den toesiand te begrijpen en de
waarheid te vernemen.
Verbanning ds. De Ligt.
Op de vraag van het classicaal be-
sluur van Eindhoven aan den com
mandant van het veldleger, op grond
van welke uitlatingen van ds. Ligt
deze uit het in staat van beleg ver-
keeiend gebied ten Z. van de Waal
verbannen werd, heeft de commandant
geantwoord, dat hij krachtens artikel 33
der wet van 23 Mei 1899, „Staats
blad" no 128, aan ds. De Ligt het
verblijf in het in staat van beleg ver-
keerend deel van het onder zijn ge
zag gesteld gebied heeft ontzegd, op
grond van een tegen hem opgemaakt
ambtseedig proces-verbaal betreffende
de preek, gehouden te Eindhoven op
6 Juni 1915.
Het classicaal bestuur heeft zich
opnieuw tot den commandant gewend
met dezelfde vragen, nl. of aanleiding
tot het uitzettingsbevel gegeven
is door slechts enkele uitdrukkingen
in de preek en zoo ja, welke deze
uitdrukkingen waren, of door de ge
heele strekking van de preek, en zoo
ja, welke deze geacht werd te zijn.
Een verwijzing naar de in druk
verschenen preek acht het bestuur
niet voldoende, omdat daarin de rede
vrywel is weergegeven. Hel classicaal
bestuur doet deze vragen, naar de
„N. R. Ct." meldt, ten eerste, omdat
het uitzettingsbevel zoo diep ingrq-
pend is geweest in de bestaande vry-
heid des woords op de kansels der
Nederlandsch Hervormde Kerk, en ten
tweede, om te kunnen beoordeelen,
of en hoedanig ook langs kerkrechte-
tyken weg ten opzichte van ds. de
Ligt moet worden opgetreden.
Verkiezing Eerste Kamer.
De Prov. Staten van Noord-Bra
bant hebben den heer mr. L. H. Re-
gout herkozen tot lid van de Eerste
Kamer.
De socialistische fractie.
De heer J. H. Schaper is gekozen
tot voorzitter van de sociaal demo
cratische fractie der Tweede Kamer
tydens de afwezigheid van mr. Troel
stra. Dit beteekent, dat de heer Scha
per voor geruimen tijd de leiding zal
hebben van de socialistische politiek
in het parlement. Voor geruimen tyd,
zeggen wq, want juist gisteren verna
men wq, dat er aan een terugkomst
maken voor je liefste, als je hatt je
er toe dwingthier zal niemand je
storen.
Zq lachte schaterend om haar gees
tigheid en sloeg het jonge meisje op
den schouder.
Vandaag komt er nog een scherm
om je bed en een waschtafeltje krqg
je ook nog. Wasch je nu maar even
daar ze wees op een waschstel
maar maak vlug voort, anders is de
koffie niet lekker meer.
Ze trok de deur achter zich dicht
en liet Helmi alleen. Een oogenblik
bleef deze onbeweegiyk staan, toen
sloeg zy de handen voor 't gezicht en
een snik kwam over haar lippen. En
om dit alles had ze haar een lief te
huis verlaten, om dit alles? Zag het
er hier uit naar geestelqke vrijheid
Wat kon zij verwachten in een huis,
waar zulk een vrouw baas was
Een paar tranen drongen tusschen
haar wimpers door.
Ze had zooveel geweend na haar
vaders dood en gehoopt, dat de tra
nen opgedroogd waren en nu was
zij zoo wanhopig en voelde zich zoo
vernederd. (Wordt vervolgd.)