n V.V.
onsMen
WOENSDAG
5 MEI
Nederland en da Oorlog.
S3e Jaargang
1915
JV1EJI naar
st voorloopig
)ENTIA"
gevraa $d.
LNER.
Schilder
stlbode
juffrouw,
Oltgavefirma F. V.AH DE VELDE Ir, Kleine Markt 58, Vlissingen. Telefoon Interc. 10
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zondag en algemeen erkende Christelijke ieestdeg»
fiEMEENTEBESTUUR
KAMEROVERZICHT.
FEUILLETON
liman door MINA VOH HALM.
No. 105
sr er meer
oren gaat.
rd te bekomen
reekt dikwijls, ook
is men er nog zoo
e
-a;™ handelt men
lllg dan ook
1TEN en SPIEGELS
bij de
ing-Maatschappij
Lage premie. Cou-
Jen.
rdiger voor Vlis-
reken
OER E1JK,
te Vlissingen,
it over te nemen een
INO of bespeeld
Br. fr. met prijs-
3911, bur. „VI. Cri".
damsche Droogdok-
nnen twee bekwame
Br. fr. met volledige
ent practljk, verlangd
er letters N. M. D-
)itmar's Alg. Adv.-
:h m. g. getuigschf.
weinig Fransch spre-
ian als KELLNER
itaurant. Br. fr. Ko-
G. H.
ROELSE, Schelde-
TEVEEN, Konings-
gt terstond een nette
Juni a.s. mede naar
n.
7MAN vraagt tegen
inkel. Zij, die reeds
rekking zijn geweest,
ceur.
JW z. z. gaarne ge*
NO dactylography
op kantoor. Zou
betrekking gaarne
E. bur. „VI. Crt.
VLISSIINGSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS: Voor Vlissingen en de gemeenten op Walcheren ƒ1.30
per drie maanden. Franco door het geheele rijk 1.50. Voor BelgiS 2.20
Voor overige landen der Post-Unie 3.35 Afzonderlijke nummers 3 cent
Si
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—4 regels 0.40voor iedere regel meer 10 een,
Driemaal plaatsen wordt twee maai berekend. B9 abonnement speciale prijs
Reclames 20 ct. per regel Dienstaanbiedingen en -aanvragen 5 ct. per regel
Deabonnés, in 't bezit eener ft ft ft ft gulden bij levens- Hf ft gulden bij dood CIA ft gulden bij verlies A f*ft gulden bij verlies .1 ft ft gulden bij verlies ft ff gulden bij verlies
polis, zijn GRATIS verze- M III lil lange ongeschikt- ftll door <|lg| van een hand, Iftjl van| 91 III vaneen M*\ van eiken
kerd tegen ongelukken voorLUUU heid tot werken a VU een ongeluk (|UU voet of oog iUv een duim IU U wijsvinger L4X9 anderen vinger.
Dlie ultkeerlngen worden VERDUBBELD Indien de verzekerden, voorzien van geldig plaatsbewijs, een ongeluk bekomen op trein, boot ol trim. Do ultkeerlng wordt gewaarborgd door de „Holl. Alg. Verzek. Bank" te Schledno
BEKENDMAKING.
De Burgemeester van Vlissingen
Gelet op een schrijven van den
Territoriaien Bevelhebber in Zeeland,
dd. 3 Mei 1915 1 no. 846
Brengt ter algemeene kennis
dat het met het oog oo het daaraan
verbonden gevaar verboden is aange
spoelde mijnen vast te leggen.
Vlissingen, 5 Mei 1915.
De Burgemeester voornoemd,
VAN DOORN VAN KOUDEKERKE.
OPENBARE LES.
De Commissie van Toezicht op het
Lager Onderwijs maakt bekend dat
de Openbare L,es voor den Her
halingscursus voor jongens, zal plaats
hebben op Donderdag 6 Mei, 's avonds
7 uur, en noodigt alle belangstellen
den uit deze les bij te wonen.
De Commissie voornoemd,
JOS. VAN RAALTE, voorzitter.
Dr. A. VAN MAANEN, secretaris.
Vergadering van Dinsdag.
De tweede interpellatie, ditmaal
over een niet minder urgente kwestie
als j.l. Vrijdag het geval was, betrof
de verstrekking van de levensmidde
len, in verband met de beide circu
laires van den Minister van Landbouw.
Wij mogen de geschiedenis van deze
circulaires wel als bekend veronder-
siellen, zoowel wat betreft de eerste
circulaire die door de gemeentebe
sturen als onuitvoerbaar werd ver
klaard, als wat betreft de tweede die
algemeen aanvaard zal worden.
De vragen die de heer Schaper
thans naar aanleiding daarvan stelde
luidden aldus:
1. Is de Minister bereid, den maat
regel vervat in de circulaire van 24
April, uit te strekken over gebuild,
zoowel als ongebuild tarwebrood
2. Overweegt de Minister dienzelf
den maatregel toe te passen op de
andere levensmiddelen, in de circu
laire van 20 Maart behalve varkens-
vleesch genoemd, in het bijzonder op
aardappelen.
3. Is de Minister voornemens, ten
aanzien van andere levensmiddelen al
het mogelijke te doen om door be
paling van maximum-prijzen en door
uitvoerverboden, benevens strenge
handhaving van een en ander, de
prijzen te doen dalen, respectievelijk
stijging ervan te voorkomen
De categorische antwoorden luiden
op vraag 1neen op vraag 2voor
loopig niet; op vraag 3: zooveel in
zijn vermogen is zal de Minister
trachten te voldoen.
Uitvoerig schetste de heer Schaper
de beteekenis van de circulaire. De
42.
-O(Nadruk verboden.
h)
det
t.j
Maar dat je aan een man als Wal
ler von Harlung de voorkeur geeft
hoven een Odo von Elmer, dat kan
Ik nu en nimmer begrijpen. Maar ik
'Ml je niet langer plagen met mijn
twijfel aan je toekomstig levensgeluk
en ten pleiziere van jou de rol op mij
?emen, die je mij opdringt. Ik zal je
in den loop van den avond den ver
lovingsring brengen, welken je me
neer von Elmer hebt gegeven.
Thea barstte plotseling in tranen
nit. Mevrouw von Wege hield het
Hartstochtelijk snikkende meisje een
Poosje in haar armen; vervolgens
maakte ze zich zachtkens los en zei
Wees nu echter verstandig,
Jnea, en word kalm. Je hebt het
'mraers zelf zoo en niet anders ge-
wi'd. Stil, stil, ween niet zoo, mijn
kwestie van het bruine brood is voor
velen van zeer veel belang. Er zijn
echter zeer vele menschen die het
niet verdragen kunnen, er zijn kin
deren wier eetlust toch al gering is,
die het niet kunnen eten. Bovendien
is het bruine brood nooit gegeten in
den vorm waarin het thans zal wor
den toebereid, te welen zonder eenige
toevoeging van bloem.
Even uitvoerig ging hij de diverse
levensmiddelen na, waarvan er zoo
vele uitermate duur blijven rijst, gort,
raapolie, visch, ze zijn duur en wor
den steeds duurder. Kan de Minister
daaraan nu niets doen
En weet ge wat de Minister ant
woordde: Schei ioch eens uit met
uw kritiek en geeft gij een afgerond
plan.
Tot op zekere hoogte heeft de Mi
nister hierin gelijk. Hij heeft met tien
maai meer omstandigheden rekening
te houden dan de Kamerleden. Een
prijs drukken, beteekent een groot
nadeel voor een menigte kleine han
delaren wat aan den éenen kant
wordt gewonnen, wsrdt aan den an
deren kant verloren. Het is geheel en
al dezelfde geschiedenis die op 3
Maart bij het algemeene oeconomisch
debat is behandeld, toen uitvoerig
het effect van maximum-prijzen, van
uitvoerverboden is nagegaan.
De heer Schaper diende ten slotte
een motie in om aan den Minister te
verzoeken alsnog te overwegen of hij
gebuild tarwebrood ook beschikbaar
zal stellen. Hiertegen trok de heer
de jong te velde omdat hij meende,
dat de Regeering onder de gegeven
omstandigheden niet meer mag doen
dan strikt noodzakelijk is. De beer
van Vuuren sloot zich daarbij aan en
critiseerde de technische en financieele
moeilijkheden van de circulaires.
Morgen gaan wij voort met deze
aangelegenheid.
De kleine Staten en het recht.
Het eenige wat ons wezenlijk in
teresseert zegt de „Nederiander"
is de handhaving van het recht,
niet alleen omdat in ons oog het
recht heilig is, maar ook omdat het
voor kleine staten de eenige stut en
de eenige veiligheid is. Terwijl ook
voor groote staten de erkenning van
het recht het eenige middel is om op
den duur het voeren van oorlogen te
voorkomen.
Men behoeft niet veel historieken
nis te bezitten om te weten dat alle
staten, geen uitgezonderd, zich uit
sluitend laten leiden door hun eigen
belang, en wanneer dan de een of
ander ons ersp wijst, dat dit of dat
land ons toch altijd genegen is, of
door zekere banden aan ons Vorsten
huis is verknocht, dan denken wij
kind. Ik ben bang, dat je snikken je
lijdende tante wakker heeft gemaakt.
Droog je tranen en ga naar binnen
naar de zieke. Ik beloof je, je zult
door mij bericht ontvangen, hoe Odo
je boodschap, die hem uit zijn hemel
doet neerstorten, heeft opgenomen.
Vaarwel en de hemel geve, dat je
nooit berouw krijgt over hetgeen je
gedaan hebt en nog zult doen op
den weg, dien je hebt ingeslagen.
Moge het geen dwaalweg zijn, en
alles, wat de toekomst je brengt, tot
je heil strekken.
Met deze woorden ging mevrouw
von Wege heen en Thea begaf zich
naar de ziekenkamer.
HOOFDSTUK XIX.
Ongeveer drie uur later, nadat de
door den dokter gezonden pleegzus
ter was aangekomen, bood Thea een
telegram naar W. aan.
Dit berichtte juffrouw Lindner, dat
de toestand van haar schoonzuster
hopeloos was.
Thea wist, dat haar moeder, nu ze
dit bericht ontving, den volgenden
morgen met den eersten trein in Riga
zou arriveeren.
dat zal dan wel in het belang ge
beurd zijn niet van ons, maar van
zoo'n land zelf. Het kan zijn, dat wij
voor een buurman groote sympathie
gevoelen en toch zijn macht ongaarne
zien toenemen, omdat hij, om deze
of gene reden er meer belang bij kan
hebben dan anderen om ons in zijn
liefde dood te drukken en wij willen
ook niet door onze vrienden dood
gedrukt worden. Alle mogendheden
laten zich leiden door haar belang;
en kan dit wel anders Zal men
een volk naar 't slagveld zenden, ter
wille van een belang dat dat volk
niet raakt
Niet hoe wij over Duitschland of
over Engeland denken, maar hoe die
landen en hun regeeringen denken
over ons, denken over onze nationale
zelfstandigheid, is de kwestie die
voor ons land van het grootste be
lang is, doch die weinig of niets te
maken heeft met persoonlijke sym
pathieën.
Het spreekt vanzelf, dat als de vol
ken zich laten leiden en moeten laten
leiden door hun eigen belang,
het voor de zwakste onder hen van
bet allergrootste gewicht is, dat die
volken zichzelven gebonden achten
aan het recht, zich dus niet gedragen
als machthebbers en overheerschers
maar als leden van een gemeenschap
die het recht hoog houdt. Vertrouwen
op sympathie is bouwen op zand.
Zien wij niet hoe zelfs een volk, dat
aanvankelijk een alliantie sloot met
twee andere volken, niet alleen die
geallieerden in hun zwaren krijg niet
bijstaat waar iets voor te zeggen
is maar ze thans zelfs met oorlog
bedreigt
Wat is vooral het verschrikkelijke
van den huidigen oorlog? Vroeger
gingen alleen vrijwilligers ten oorlog
en moesten de leiders wel uitscheiden
als hun geldmiddelen tekort schoten.
Maar thans wordt geheel de bevol
king ter slachtbank gevoerd, en wan
neer haar gesuggereerd is, dat de
oorlog dient tot zelfbehoud en niet
door de machthebbers is voorbereid
en gewild, beschikt de belligerent
over het vermogen van heel de natie,
zonder dat iemand ter wereld zich
daartegen meer verzetten kan.
Aan dien afschuwelijken toestand
kan slechts een einde komen, indien
alle volken en hun regeeringen zich
bewust worden, dat een oorlog slechts
gerechtvaardigd is indien hij gevoerd
wordt tot handhaving van het recht.
Laat ons meewerken om ook ander
de leiders der volken de spreuk in
gang te doen vinden dat recht gaat
boven macht; laat ons ook tegen
over hem die ons anders sympathiek
is durven zeggengij hebt het recht
geschondenlaat ons niet, uit sym
pathie, rechtsschennis goedpraten, of
uit den weg gaan voor de veelal
Ze behoefde dus niet in een brief
te vertellen, wat er voor verandering
in de omstandigheden gekomen was,
en dat was haar zeer aangenaam.
In den grond der zsak vreesde ze
geen hardnekkigen tegenstand van
de zijde van haar moeder. Als eenige,
verwende dochter had ze in den
regel haar wil weten te doen gelden.
Veel meer zag ze op tegen den ern-
stigen blik van haar vader. Zij had
een voorgevoel, dat de oude man zich
niet zoo gemakkelijk over deze aan
gelegenheid heen zou kunnen zetten.
Maar in de bewustheid van haar
liefde voor Walter gevoelde ze de
kracht in zich om het, zoo het zijn
moest, tegen de geheele wereld op te
nemen.
Ten slotte konden haar ouders ook
niet veel zeggen zij stonden tegen
over voldongen feiten en zouden zich,
meer of minder tegenstrevend, toch
in het onvermijdelijke moeten schik
ken.
Kort nadat mevrouw von Wege
vertrokken was, had Thea aan Walter
een brief gezonden.
Toen deze hem gebracht werd lag
hij juist in een gemakkelijke kamer-
juiste opmerking dat ook wijzel-
ven aan rechtsschennis ons vaak heb
ben schuldig gemaaktlaat ons het
waandenkbeeld, hoe oud het ook zijn
moge, bestrijden, dat één volk of één
statenbond geroepen is tot de we
reldheerschappij Iaat ons duidelijk
maken aan ieder die hooren wil, dat
elk volk zijn eigen roeping heeft, n.I.
om zich naar zijn aard te ontwikkelen,
maar niet om een ander volk door
krachtmiddelen ten onder te houden
Iaat ons zoeken naar regelen waaraan
de rechtsgelijkheid van alle staten
ten grondslag ligt en naar middelen
om, desnoods met geweld, de naleving
dier regelen te verzekeren. Dan kan
ook een klein land als het onze van
beteekenis zijn in de historie der
volken.
Da heffing ineens.
Verwacht wordt, dat dezer dagen
vermoedelijk in den loop van de
volgende week het rapport zal ver
schijnen van de commissie uit den
Vrijzinnig Democratischen Bond, no
pens de heffing ineens tot dekking
der kosten, welke het gevolg zijn van
de mobilisatie.
De zending van dr. Nolens.
Het telegraaf-agentschap Stefani
meldt uit Rome, dat mgr. dr. Nolens,
die door de Nederlandsche regeering
met een politieke opdracht bij den
Heiligen Stoel was belast, verschil
lende malen een onderhoud heeft ge-
han met den staatssecretaris kardinaal
Gaspari, en dat daarbij zou zijn ge
sproken over een voorstel van Neder
land tot het instellen van eet. ver
tegenwoordiging bij den Paus. Het
Vaticaan zou aan dien wensch van
Nederland voldoen en reeds is in dien
geest aan den Nederlandschen minister
van buitenlandsche zaken geschreven.
De nieuwe Nederlandsche gezant zou
tot den leekenstand behoeren.
De Romeinsche correspondent van
het „Centrum" heeft met dr. Notens
een onderhoud gehad en vroeg hem,
of de heer Nolens misschien van het
„Centrum" gebruik zou willen maken
om een of andere voorstelling omtrent
het doel van zijn bezoek aan Rome
recht te zetten.
Dr. Nolens antwoordde hierop
Onnoodig, dat geschiedt van zelf.
Zie, als men van den Haag naar Em
merik reist, komt men in eer. klein
land als het onze zooveel personen
tegen, aan wie het onmogelijk is te
verbergen, dat men op reis is naar
Rome. Als voorzitter der R. K. Ka
merclub moest ik den leden wel mijn
afwezigheid mededeeler.. En daar de
tijden zoo ernstig zijn, en bijna nie
mand voor pleizier op reis gaat, heeft
men gedacht, dat het voor belangrijke
zaken was, dat ik een roomsche reis
ondernam. De commentaren op die
reis laten mij bepaald onverschillig,
japon op een met een kostbaar kleed
behangen divan, bladerde in den
nieuwsten roman van Zolaen rookte
daarbij een voortreffelijke sigaar.
Onverschillig stak hij de hand uit
naar den brief, dien zijn werkvrouw,
een welgedane, mooie Lettische hem
binnenbracht.
'kHcop, dat't maar niet een van
die vervloekte, eeuwigdurende reke
ningen is, mompelde hijneen, een
dameshand! Ha, van Thea.
Zeer vlug las hij den brief even
over. Daarna sprong hij met een veer
krachtige beweging uit zijn liggende
houding op. Zijn gelaat schitterde
letterlijk.
Voor den grooten spiegel, die tus-
schen de twee breede ramen van het
vertrek hing, bleef hij staan en be
schouwde met triomfantelijken blik
het beeld, dat het glas hem tegen
lachte.
Wel zeker, hij was ontegenzegge
lijk een knappe, elegante verschijning,
iets te smal misschien over de schou
ders, maar aristocratisch en onberis
pelijk elegant van het hoofd tot de
voeten.
Geen wonder, dat Thea, het meisje
en voor de rest ben ik een gesloten
boek.
De vluchtoorden in Noord-Brabant en
Zeeland.
Met uilzondering van zieken, ouden
van dagen bewoners van schepen en
woonwagens, zijn ongeveer alle onver
mogende vluchtelingen, die tot nu toe
in Noord-Brabant en Zeeland reeds
onderstand genoten, ondergebracht in
de vluchtoorden Ede, Nunspeet en
Uden. Meer bepaald zijn de vluchte-
iingverblijven te Hontenisse en Bergen
op Zoom geheel en het vluchtoord
Java te Roosendaal bijna geheel ont
ruimd.
Hiermede is in beide genoemde
provincies het vraagstuk van de ver
zorging der onvermogende vluchtelin
gen, die op yerlangen der militaire
overheid de in staat van beleg ver
klaarde gemeenten verlieten, vrij wat
eenvoudiger geworden. Tengevolge
daarvan zal het kantoor van den
regeeringscommissaris voor vluchte
lingen in Noord Brabant, Jhr. Mt.
Ruijsch de Beerenbrouck, dat tot nu
toe gevestigd was te Roosendaal, einde
dezer maand overgebracht worden
naar Uden. Als plaatsvervanger van
genoemden regeeringscommissaris, om
hem bij afwezigheid ten kantore te
vervangen, treedt op de regeerings
commissaris van het vluchtoord Uden,
overste Wilhelm.
Vergoeding aan gemobiliseerden.
Door den Ned. Bond van Post- en
en Telegraafbeambten „de Post" is
een adres gericht aan den minister
van Binnenlandsche Zaken, om het
Kon. besluit van 30 December 1914
zoodanig te doen wijzigen, dat op het
burgertraktament van de gemobiliseer
de onderofficieren slechts worden in
gehouden twee-derde van het totaal
van militair traktement en militaire
toelage en voor de lagere rangen de
korting van militaire soldijen wordt
opgeheven.
Hierop werd antwoord ontvangen,
dat geen termen zijn gevonden om
het verzoek in gunstige overweging
te nemen.
Geïnterneerden.
De Londensche berichtgever van
het „Hdbl." meldt
In de onder voorzitterschap van den
bisschop van Londen gehouden ver
gadering van het zendinggenootschap
voor zeelieden stelde de heer Cecil
Croft, die een bezoek heeft gebracht
aan Groningen, een motie voor om
dank ie betuigen aan de Nederland
sche regeering voor de behandeling
van de Britsche geïnterneerden. De
heer Croft verklaarde, dat de Britten
uitnemend worden behandeld. De Ne
derlanders deden veel voor de man
nen, en tuss<;hen deze en het Neder
landsche volk heerschten de beste
gevoelens.
het provinciestadje, doodelijk verliefd
op hem werd.
Sedert Thea binnen zijn gezichts
kring was gekomen, had hij een be
paald plan trachien te verwezenlijken.
Eerst had de schoonheid van het
meisje hem geboeid. Hij had ge-
wenscht een verovering te maken en
nu zag hij zich reeds vroeger dan hij
had durven hopen aan het doel. Het
toeval als 't ware had Thea gisteren
in zijn armen gevoerd.
Juist op 't rechte oogenblik, zei
Walter, voor den spiegel slaande, tot
zich zeiven.
Tante Eugenie heeft longontsteking
en zal niet weer herstellen. Werkelijk
vervolgde hij, het had niet voordee-
liger voor mij kunnen loopen. Ook
dat collega Keilmann onlangs de zaak
in handen kreeg en niet ik, is in de
gegeven omstandigheden voordeelig
voor mij. „Kennis is macht", zegt
men. „Geld is macht* zeg ik. Nu
mijn verloving met Thea mij zoo met
blijdschap heeft vervuld, kan ik Leonie
den armband van saffieren, waarnaar
ze zoozeer verlangt, wel ten geschenke
geven.
(Wordt vervolgd.)