Eerste Blad.
17 APRIL
De goede zijde.
No. 90
1915
Firma F. VAN DE VEIDE Jr., Kleine Marlt 58, Vlissingen. Telefoon Interc. 10
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zondag en algemeen erkende Christelijke feestdag»
UitniiaiBBr beslaat ait2 bladen.
TiEMEENTEBESTUUR
bekendmaking.
De Burgemeester van Vlissingen
gelet op een schrijven van den
Commissaris der Koningin in deze
Provincie
FEUILLETON
Roman door MINA VON HALM.
Brieven uit de Hofstad
VLISS1NGSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS: Voor Vlissingen en de gemeenten op Walcheren ƒ1.30
per drie maanden. Franco door het geheele rijk 1.50. Voor België 2.20
Voor overige landen der Post-Unie 3.35 Afzonderlijke nummers 3 cent
ADVERTENTIEPRIJS Van 1—4 regels ƒ0.40 voor iedere regel meer 10 cent
Driemaal plaatsen wordt twee maal berekend. Bij abonnement speciale prijs
Reclames 20 ct. per regel Dienstaanbiedingen en -aanvragen 5 ct. per regel
ïC^nnés, in 't bezit eener A ft AA gulden bij levens- gulden bij dood A ftft gulden bij verlies-f gulden bij verliest flftgulden bij verlies ft r*gulden bij verlies
™lis zijn GRATIS verze- /Ijl Bil lange ongeschikt- ftil door van een hand, Iftll van| vaneen /ft van eiken
tod'tegen ongelukken voor: LUUU heid tot werken f UU een ongeluk (JUU voet of oog 1UU een duim JLUU wijsvinger UU anderen vinger,
gil» ultkeerlngen worden VERDUBBELD Indien de verzekerden, voorzien van geldig plaatsbewijs, een ongeluk bekomen op trein, boot ot tram. De ultkeerlng wordt gewaarborgd door de „Holl. Alg. Verzek. Bank" te Schiedam
Brengt ter algemeene kennis
dat Hare Majesteit wenscht, dat
met het oog op de tijdsomstandig
heden er geenerlei openbare feeste
lijkheden zullen plaats hebben ter ge
legenheid van de eerstkomende ver
jaardagen van de leden van het Ko
ninklijk Huis.
Het uitsteken van vlaggen van open
bare gebouwen is mede daaronder
begrepen.
Vlissingen, 16 April 1915.
De Burgemeester van Vlissingen,
VAN DOORN VAN KOUDEKERKE.
Het mag in zekeren zin als een
troost worden aangemerkt, dat er
weinig, ja bijna geen zaken ter we
reld zoo onaangenaam of zoo slecht
rijn, of er valt nog wel een goede
kant aan te bespeuren. Tegenspoed
dient ons immers vaak tot loutering
van vele en veleriei gebreken in
rampen leert de mensch vaak eigen
schappen bij zich en anderen erken
nen en waardeeren, omtrent welker
bestaan hij tot dusver geheel in het
onwetende voortleefde. Bij tegenslag
en achteruitgang leert men eerst zijn
ware vrienden kennen, maar ook zijn
eigen ware hoedanigheden. Dat is het
leed, dat louterend inwerkt op ons
en vaak ons en de onzen behoeden
kan voor nog grooter, nog dieper leed.
Aldus gaat het niet alleen de men-
schen afzonderlijk, doch ook de men-
schengroepen, de volken. Het leed,
de rampspoeden gelijk deze wereld
oorlog medebrengt, treft geheele vol
keren in hun diepste kern hij slaat
millioenen wonden, gelijk sedert on
heugelijke tijden niet in dien omvang
en'niet in die vérstrekkende gevolgen,
als wij thans aanschouwen, zijn voor
gekomen. De bronader van het geluk
is voor ettelijke volken, gedurende
de eerstvolgende jaren vergiftigd, zoo
niet geheel verdord zoowel in mate
rieel opzicht als in moreelen zin
worden thans der menschheid wonden
geslagen, waarvan de volkomen hee
ling, naar te vreezen staat, niet meer
door de generatie van 'thans, door
deze, onze tijdgenooten, zal aan
27) O(Nadrok verboden.
HOOFDSTUK XII.
Toen Jella den morgen na het bal
bleek en vermoeid aan de koffietafel
verscheen, vond ze daar haar broer
en tante Jettchen.
Walter liet zich met de gemak
zucht van een pacha door de oude,
kindsche tante bedienen.
Ha, Jella, goeden morgenhoe
is je het bal bekomen
Terwijl hij deze vraag deed en
daarbij een onbeschaamd glimlachje
niet heelemaal kon verbergen, stak hij,
zonder te gaan staan, zijn stiefzuster
onverschillig de hand toe.
Dank je, goed antwoordde Jella
kortaf.
Ie ziet er vermoeid uit, vervolgde
Walterkon je misschien na de mu
schouwd kunnen worden. Zóó lange
tijd toch zal noodig blijken om de
wreede, diepe kerven van dit oorlogs
leed te laten dichtgroeien en de Iit-
teekens dier wonden, zullen zij wel
ooit geheel verdwijnen
Toch, gelijk bij alle leed, heeft ook
deze wereldramp allicht haar goede
zijdevertoont ook zij een keerzijde
die niet zoo somber, niet zoo hope
loos droevig is, als die wij steeds
aanschouwen. Ook uit dezen wereld
oorlog moet, behalve welke staatkun
dige wijziging of voordeel ook, iets
goeds te voorschijn kunnen komen,
waarvoor wij niet blind mogen zijn.
In de eerste plaats zal hij, evenals
als alle ramspoed kan medebrengen,
de volken aan zich zelf kunnen doen
ontdekkendeze krijg zal aan Duit-
schers en Engelschen, aan Russen
en Franschen, aan Oostenrijkers en
Serviërs, aan Hongaren en Turken
kunnen ieeren, wat zij missen aan
nationale eigenschappen tegenover
den vijand, wat zij in andere opzichten
weder op hem vóór hebben, kortom
in welke eigenschappen zij de meer
deren, dan wel de minderen van el
kander zijn. Menigmaal wordt in de
officieele oorlogscommuniqué's van de
groote hoofdkwartieren op de ver
schillende gevechtsfronten met eerbied
gewag gemaakt van sommige voor
treffelijke eigenschappen in den vijand
herhaalde malen wordt nu eens zijn
stoutmoedigheid, dan zijn voortreffe
lijke voorbereiding, dan weder zijn
volharding en onstuimigheid vermeld.
Men mag er zich van verzekerd hou
den, dat in strategisch opzicht de
diverse generale staven thans beur
telings als het ware elkanders leerling
en elkanders leermeester zijn dat zij
elkander zoekende te doorgronden
ook omtrent eigen deugden en, waar
het nog meer op aankomt, omtrent
eigen gebreken, zich een duidelijker
beeld gaan vormen. En niet alleen
de legeraanvoerders, ook de legers
zeiven, de regeeringen, de diplomaten,
en ook de volken niet minder, kunnen
nu, maar vooral na den krijg dezelfde
soort ervaringen, zoo van elkander als
van zich zelf opdoen. Zij zullen wil
len, ja moeten doorgronden om welke
redenen de tegenstander in een of
ander opzicht de meerdere in den
kamp gebleken is zij zullen bovenal
willen weten aan welke eigenschap
pen het bij hen-zelven haperde in
de bange worsteling, waardoor deze
of gene vurig begeerde uitkomst niet
in vervulling is kunnen gaanzij
zullen, ontdaan van kortzichtige zelf
verblinding, de eigen gebreken onder
de oogen moeten zien en, na den
strijd, aan de verbetering daarvan
ernstig de hand slaan.
Deze verbetering zal, nu in mate
rieel opzicht de weerkracht der onder
scheidene groepen vrijwel gelijk tegen
zikale stoornis den slaap niet weer
vinden 't Was onverstandig van mij,
dat ik den huissleutel ter beschikking
stelde, maar buiten had men niet kun
nen spelen, het was bitter koud.
Inderdaad heb ik bijna in 't ge
heel niet geslapen, antwoordde Jella.
Tante Martha was door het onver
wachte nachtelijk rumoer geheel van
streek en moest eenige uren achter
een onafgebroken door mij worden
geholpen.
Jammer, dat die serenade jullie
zoo in de war bracht, zei Walter, ter
wijl hij behaaglijk een sigaar aanstak.
-- Ik kon het mij denken, dat jij
de hand mee in het spel gehad zoudt
hebben, Walter, nam Jella het woord.
Zeer vleiend voor mij, die ver
onderstelling, zei Walter een weinig
nijdig.
En alles samengenomen vind ik
het hoogst belachelijk zooveel drukte
over die serenade te maken. Dat is
echt kleinsteedsch.
jij en Alfred, jullie wist beiden
toch, dat de dokter tante Martha de
grootste rust heeft voorgeschreven.
Deze plotselinge nachtelijke rustver
storing had voor de arme lijdende
elkander opweegt, in hoofdzaak in
moreel opzicht tot uitdrukking moe
ten komen. De moreele eigenschappen
van een volk wegen waarlijk tegen
legers op en deze te bevorderen zal
ongetwijfeld de groote zorg der re
geeringen in de eerstvolgende jaren
uitmaken, nevens de verdere vervol
making der dusgenaamde „doode"
weermiddelen, waaromtrent wij
ons echter zeer weinig te verheugen
zullen hebben.
Echter, dat mag niemand weer
houden de oogen te sluiten voor de
goede zijde dier volkskracht-ontwik-
keling. Deze toch brengt mede een
algemeene verbetering der moreele
eigenschappen. Wij zien reeds nu
verschijnselen die daarop wijzen de
drankbestrijding, om slechts een voor
beeld te noemen, is ,in verschillende
landen een nieuw en krachtig beoe
fend tijdperk ingegaan. Rusland b.v.
heeft ernstig de hand gelegd aan de
uitroeiing van hetgeen terecht een
nationale ondeugd mag heeten, En
geland volgt. Wij zagen, dat zelfs de
Engelsche koning het voorbeeld gaf,
en alle alcoholische dranken uit de
paleizen weert. De groote Engelsche
aristocratie volgde alreeds het voor
beeld, dat ongetwijfeld in de breede
kringen der Engelsche samenleving
zijn invloed niet zal missen.
In hoofdzaak geldt deze beweging
het misbruik, minder natuurlijk het
betamelijk gebruik en de medische
aanwending van den alcohol. Doch
ook anderszins zijn verschillende kwa
len der samenleW-g door dezen oor
log aan het daglicht getreden, aan
welker verbetering reeds krachtig de
hand geslagen is of zal worden. Wij
wijzen daarbij op de leemten op liet
gebied van armenverzorging in vele
landen te voorschijn gekomen, op de
nadeelige gevolgen eener onmatige
weelde, waarvan de laatste jaren
maar al te zeer getuigen waren, en
welke te beteugelen langs de wegen
eener nieuwe wetgeving ongetwijfeld
de taak der parlementen zal zijn. Zoo
zouden er nog talrijke verschijnselen
zijn op te sommen, van toestanden
door den oorlog blootgelegd en die
blijkbaar eerst thans in het licht der
algemeene aandacht zijn getreden
eerste voorwaarde voor een afdoende
verbetering.
Aldus zal, bij het vele leed, dat
thans door den oorlog over de wereld
is uitgestort, toch ook op iets goeds,
uit dat leed geboren, gewezen kunnen
worden. En wanneer dan eenmaal de
geschiedenis van dezen krijg en zijn
gevolgen geboekstaafd zal worden
voor de nakomelingschap, dan mag
men verwachten, dat nevens de vele
bladzijden, die den rampspoed der
volkeren melden, ook enkele bladzij
den zullen kunnen getuigen van een
moreele verheffing dier volken, welke,
noodlottig kunnen worden. Den hemel
zij dank, dat het niet het geval is.
Ik heb eens gehoord of gelezen,
dat de galeislaven op den duur van
de kettingen gaan houden, waarmee
ze geboeid zijn. Nu verneem ik uit
jou mond de bevestiging van dit on-
gewonejfeit. Jouw vrijwillige slaven
dienst,dien je aanvaardt uit ingebeelde
dweperij, is mij volkomen onbegrijpe
lijk, beste jella.
Laten we daar niet over spreken,
dat behoort hier niet bij. De meenin
gen over de plichten jegens zijn naaste
loopen immers ook uiteen, antwoordde
Jella op bitteren loon.
Maar de „Hochzeitmarsch" uit
„Lohengrin" was toch zoo mooi, zei
Walter met een spotlach.
Ik begrijp niet, antwoordde Jella
thans op verdrietigen toon, hoe Alfred
zoo zoo ze zocht blijkbaar naar
een zacht woord zoo flauw kon
zijn
Beste meid, als men te veel
champagne in de maag heeft, pleegt
men onder gegeven omstandigheden
den hemel voor een doedelzak aan te
zien.
Jella beet zich hevig op de lippen.
ais de goede zijde van veel leeds uit
dienzelfden krijg, haar oorsprong nam.
De Schoolcommissie de Belgen,
de Raadsverkiezing, duur
gebouw.
Onlangs hebben wij het een en ander
gereleveerd omtrent de meest lach
wekkende commissie die in de resi
dentie bestaat, de commissie van
toezicht op het lager onderwijs, oud
tijds minder deftig schoolcommissie
genoemd. Wij hebben toen verteld,
hoe het in den boezem dier gratis
adviseurs in onderwijszaken, telken
male ruzie was, en hoe na iedere
ruzie er altijd weer eenige leden weg
liepen, hetzij uit boosheid en ergernis
over de nederlaag die zij leden, hetzij
uit schaamte over hun lidmaatschap
van een dergelijke telkens in opspraak
komende commissie.
Het wordt steeds moeilijker perso
nen bereid te vinden om in deze
commissie zitting te nemen en den
langen tijd dat de voordrachten ter
vervulling van vacatures uitblijven,
zegt voldoende. Door het overlijden
van één lid en het bedanken van vijf
andere, was het ditmaal al zeer moei
lijk de hiaten in de commissie aan te
vullen, 't is echter gelukt. Maar hoe
Met zeven menschen werden zes
voordrachten geformeerd. Een oud
schoolhoofd uit West-Indië, een ge-
pensionneerde assistent-resident, een
rentenierend oud-raadslid uit Dor
drecht, een journalist van de Kamer
perstribune, die ongetwijfeld door zijn
collega, geloofsgenoot en buurman op
die tribune is omgepraatvoorts de
secretaris van de gezondheidscom
missie en ten slotte ter vervulling van
de sociaal-democratische vacature een
willekeurige behangerspatroon.
Dezen laatsten hebben wij niet de
eer te kennen, maar van de overige
vijf weten wijdat zij geen school
gaande kinderen hebben. Het denk
beeld dat bij de instelling der school
commissie steeds* heeft voorgezeten
om eenigermate samenwerking te
krijgen met ouders van leerlingen,
omdat deze niet alleen belangstellen
den maar ook belanghebbenden zijn
bij de goede organisatie van het on
derwijs, dat denkbeeld wordt wel
op voortreffelijke wijze in praktijk
gebracht.
Wij spraken zoo even van een
sociaal-democratische vacature. Het
baart wellicht eenige verwondering dat
er politieke kleur zit aan de zetels
in de schoolcommissie. Het is echter
zoo. Men streeft er naar in deze com
missie een verhouding van de politieke
gezindheden te verkrijgen, ongeveer
gelijk aan die welke de gemeenteraad
te zien geeft. Het behoeft wel niet
gezegd te worden, wat er op die wijze
Ook dat nogAlfred beschonken Ze
had willen schreien van toorn.
Wij hebben stevig gedronken,
zoo ongeveer tot half vijf denk ik,
zei Walter en blies den rook van zijn
sigarette in sierlijke kringetjes in de
hoogte. De champagne, dien we dron
ken, was weliswaar miserabel, maar
voor W. ging het ten slotte toch nog
al. Ik voor mij ben tegen zoo iets
gehard en krijg niet te veel. Kan men
het misschien aan mij zien, dat ik
den ganschen nacht gedanst en ge
dronken heb Ik had trouwens bij je
vereerder Alfred meer weerstandsver
mogen verwacht. Maar hij schijnt mij
iemand te zijn, die zich door den wijn
en de vrouwen gemakkelijk laat over
winnen.
Walter wist heel goed, dat zijn
woorden Jella pijn deden, maar juist
daarom gebruikte hij ze. De zuster,
die hem zoo flink in den weg was
getreden, die hem niet toestond, dat
hij nog langer de tantes, die zoo van
hem hielden, zou uitbuiten, vond hij
lastig. Zijn zorgeloos spottend wezen
was een masker.
Zijn financieele omstandigen waren
van dien aard, dat hij er orde op
van de bedoeling der schoolcommissie
overblijft.
Vroeger was het lidmaatschap der
schoolcommissie de eerste schrede op
de politieke loopbaan, waarvan de
laatste het raadslidmaatschap was.
Tegenwoordig is dit vrijwel niet meer
het geval en geschiedt vaak het om
gekeerde.
Raadsleden, die in vergaderingen
van den gemeenteraad maar durven
kikken van onderwijszaken, worden
onmiddellijk opgevorderd voor het
lidmaatschap der schoolcommissie.
Zij kunnen in die commissie dan hun
wijsheid aan den man brengen en
meteen is de commissie een lastig
opponent in de raadsvergaderingen
kwijt.
Wie zich in den Haag mocht ko
men vestigen en daar eenige bekend
heid wenscht te verwerven, ambieere
het lidmaatschap van de schoolcom
missie. Men wordt Onmiddellijk aan
genomen. Het adres van aanmelding
is bij uwen dienstwilligen briefschrij
ver gaarne te verkrijgen. Discretie
verzekerd Aanbevelingen of bewijzen
van bekwaamheden zijn absoluut over
bodig. Groote mond strekt tot aan
beveling.
Het zij zoo. Gelukkig kan deze
commissie weinig kwaad stichten,
aangezien zij machteloos is. Haar
doel mist zij geheel en al en aange
zien de wet het gemeentebestuur niet
verplicht ze in te stellen, ware het
gewenscht ze eenvoudig te doen ver
dwijnen. Dat zou de radicale oplossing
zijn, waarmede het onderwijs eer ge
baat dan geschaad zou zijn.
Dezer dagen lazen wij in éen der
plaatselijke bladen een advertentie,
waarin een Belgische familie die een
villa bewoonde op Scheveningen, een
dienstbode vroeg tegen een maande-
lijksch salaris van 30 gld.
Wij weten niet of dat Belgische sala
rissen zijn voor dienstboden, maar
Haagsche zijn het zeker niet. Intus-
schen wijst deze eenvoudige adver
tentie op verschillende bijzondere
omstandigheden. Er blijkt wel uit hoe
moeilijk het is een dienstbode te
vinden, dat men er zoo'n bedrag voor
over heeft, maar ook blijkt er uit dat
er hier Belgen zijn, die aardig wat
geld over de hand hebben een villa
bewonen op Scheveningen, een meid
huren voor 30 gld. per maand, dat
is geen kleinigheid. Het doet wel eens
even onaangenaam zoo iets te lezen,
wanneer men dan bedenkt hoe de
regeering en de burgers van Neder
land toch waarlijk niet van hun rijk
dom nog geregeld een kleine honderd
duizend arme Belgen onderhouden.
Verschillende rijke Belgen, die o.a.
in het peperdure Witte Brug-hotel
verblijven, verzochten den gemeente
raad toch van gemeentelijke belasting
moest trachten te stellen. In het be
gin van de komende maand moest hij
een reeds tweemaal geprolongeerden
wissel van zeshonderd roebel betalen.
Doch waarmee Hij bezat de som
niet en zijn gering crediet in Riga was
uitgeput.
Wat hg inbeurde, moest voor een
deel nog dienen om schulden uit den
studententijd te betalen; de schuld-
eischers uit de academiestad, eerza
me handwerkslieden, maakten hem
het leven zeer lastig.
Nu was hij naar W. gegaan met
het plan om hier bij den een of den
ander een leening fe sluiten. Bij Odo
von Elmer bijvoorbeeld.
Deze was rijk en kon zonder moeite
een groote som losmaken.
Zwijgend nam Jella haar koffie zij
zette de lippen maar even aan het
kopje.
Walter stond op. Hij wilde van
daag dadelijk naar Elmershorstwant
hij moest reeds over enkele dagen naar
Riga terug en mocht de terugreis niet
onverrichter zake aanvaarden.
Hij trok zijn overjas aan en ging
heen om de postpaarden te bestellen.
(Wordt vervolgd.)