Dt M i ilt hult.
DONDERDAG
4 FEBRUARI
Nederland en de Oorlog.
No. 29
53e Jaargang
1915
liloave: Firma f. VAH DE VELDE lf„ Kleine Markt 58, Vlissingen. Teleloon Inteic. 10
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zondag en algemeen erkende Christelijke ieestdagen
jïEMEENTEBESTUUR
FEUILLETON
BINNENLAND
VLISSINGSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS: Voor Vlissingen en de gemeenten op Walcheren ƒ1.30
per drie maanden. Franco door het geheelê rijk 1.50. Voor België 2.20
Voor overige landen der Post-Unie ƒ3.35 Afzonderlijke nummers 3 cent
m,
ADVERTENTIEPRIJS Van 1—4 regels 0.40 voor iedere regel meer 10 cent
Driemaal plaatsen wordt twee maal berekend. Bij abonnement speciale prijs
Reclames 20 ct. per regel Dienstaanbiedingen en -aanvragen 5 ct. per rege
Deabonnés, in 't bezit eener Art ft f| gulden bij levens-py ft gulden bij dood ft ft ft gulden bij verlies .J HA gulden bij verlies |rt ft gulden bij verlies O Pfgulden bij verlies
nolis zijn GRATIS verze- /111 III lange ongeschikt- rt|| door <1111 van een hand, |rt|| van! vaneen /ft van eiken
kerd tegen ongelukken voor: LUUU beid tot werken f een ongeluk UUU voet of oog luU een duim 1UU wijsvinger U%M anderen vinger.
D«ze ultkeerlngen worden VERDUBBELD Indien de verzekerden, voorzien van geldig plaatsbewijs, een ongeluk bekomen op trien, boot ol tram. De ultkeerlng wordt gewaarborgd door de „Holl. Alg. Verzek. Bank" te Schiedam
SCHOOLGELD.
Afkondiging van de uitvoerbaar ver
klaarde Kohieren voor het School
geld op de Openbare Lagere
Scholen Schooljaar
1914/1915 A.
Burgemeester en Wethouders van
Vlissingen
maken bekend
dat de kohieren nos. 1 voor het
schoolgeld op de openbare lagere
scholen A en B en F voor het school
jaar 1914/1915 na door Gedeputeerde
Staten van Zeeland bij hun besluit
van 29 Januari 1915 no. 36 te zijn
goedgekeurd, op heden in afschrift
gedurende den tijd van vijf maanden
op de Secretarie der gemeente voor
een ieder ter lezing zijn neergelegd.
Er is hiervan afkondiging geschied
waar het behoort, den 4 Februari 1915.
Burg. en Weth. voornoemd,
VAN DOORN VAN KOUQEKERKE.
De Secretaris,
WITTEVEEN.
Regeeringsmeel.
Door den minister van landbouw,
nijverheid en handel is, na overleg
met het bestuur van de Vereeniging
van Nederlandsche Meelfabrikanten
tn de sub commissie voor de Voe
ding van mensch en dier uit het Ko
ninklijk Nationaal Steuncomité 1914
bepaald, dat de verwerking van re-
geeringstarwe onder controle zal wor
den geplaatst.
De minister heeft aan het Station
voor Maalderij en Bakkerij te Wage-
ningen opgedragen deze controle uit
te oefenen en van uiterlijk 14 Februari
a.s. af gegevens voor nadere voor
schriften te verschaffen.
Volkeren- of diplomatenoorlog
Prof. dr. F. J. L. Kramer schrijft in
„Onze Eeuw" over de toorlogsoor-
zaken. Hij schelst de tegenstelling
der belangen op politiek en econo
misch gebied, welke de groepen der
mogendheden naar het gewapende
conflict hebben heen gedreven en z.i.
op den du ar moesten heen drijven,
aan het slot waarvan hij zegt
Zoowel in het Oosten als in het
Westen werd de buitenlandsche staat
kunde eene zaak der volken, en zoo
het tot een strijd moest komen, dan
zou het een strijd zijn tusschen stam
men, bijna zou men zeggen tusschen
rassen. Het ligt in den aard der zaak
dat in elk land, hetzij meer of minder
ontwikkeld, een groot deel der be
volking niet verder denkt of ziet dan
de grenzen van zijn eigen kleine
persoonlijke belangen, maardeziens-
door S. H.
95) O(Hadruk verboden.
Zij kunnen beloven eiken last op
hun schouders te nemen, maar als
hij te zwaar blijkt te zijn, laten zij
hem aan den weg liggen en vertellen
aan iedereen, dien zij ontmoeten, welk
een goed excuus zij hadden. Neen, ik
wil u niet laten beloven, dat u alles
zult doen, en wat ik vraag, is niet zoo
heet veel. Wilt u vandaag naar Brac
ken Clough rijden
Griff bewoog zich onrustig in het
zadel. Hij had al een week geleden
plan gehad, naar Bracken Clough te
tijden en zelts 't zien van Hester de
zen morgen had hem niet aan zijn
besluit herinnerd. Nell Nethercliff had
alles voor hem op den achtergrond
geschoven behalve de groote, nieuwe
waarheid.
„Ik weet, dat het u vreemd zal
toeschijnen", ging Greta voort, „maar
wijze van dat gedeelte kan niet mee
tellen, waar er sprake is van het be
lang of de stemming der volken in
het algemeen. De bittere ergernis,
die uit de Engelsche klachten over
den achteruitgang van handel en nij
verheid spreekt, meermalen in offi-
cieele stukken uitgedrukt, de beroe
ring, in Frankrijk veroorzaakt door de
Marokkozaak, tijdens |de conferentie
van Algeciras en later van het Agadir-
incident, de hevige toorn in Duitsch-
land ten tijde van Engeland's oorlog
tegen de Bóeren-republieken, zijn on
weerlegbare getuigenissen van de
vijandige stemming van weerszijden
en even duidelijk waren sedert vele
jaren de teekenen des tijds in Oost-
Europa.
Dat alles dwong Duitschiand en
Oostenrijk tot het hechte verbond,
dat die staten thans broederlijk in het
gelid doet staan in Oost en West,
maar het dreef ook de drie volken,
die in hef Duitsche rijk den gemeen-
schappelijken vijand bleven zien van
ieders belang, ondanks de vele rede
nen tot onderlinge verdeeldheid, in
elkanders armen.
Na Bismarck's aftreden begint zich
deze groepeering van de, aan di'e van
Duitschiand en Oostenrijk tegenstrij
dige, belangen te voltrekken
Na Bismarck's aftreden in 1890 en
zijn acht jaren later gevolgden dood
is de kans op de aaneensluiting van
de mogendheden, die een of andere
grief tegen de Pruisische staatkunde
meenden te hebben, allengs grooter
geworden. Men meent tegenwoordig,
dat de triple entente het werk is van
Koning Eduard Vli, en dat is zeer
aannemelijk, maar vroeger of later
was eene samenwerking der drie
volken even noodwendig voor elk
hunner als het zoogenaamd „drie
voudig verbond" het was voor Oos
tenrijk en Duitschiand.
De vrede van Frankfort, d.i. de
aanhechting van Lotharingen, de con
ferentie van Berlijn, d.i. de bemach
tiging van Bosnië en de Herzegowina
en de verzwakking der Slavenstaten,
de groote oeconomische kamp van
de industrieele, commercieele en ko
loniale volken tegen de mededinging
van Midden-Europa, en omgekeerd
de onweerstaanbare dwang van een
krachtig volk, dat zich door zijn
eigen inspanning eene eerste plaats
had veroverd en zich bewust was
geworden dat het in vele opzichten
zijn oudere mededingers niet alleen
op zijde, maar voorbij gestreefd had,
dat alles beieidde den worstelstrijd
voor van het jaar 1914.
Tevergeefs heeft de diplomatie ge
tracht dien te voorkomen een strijd
tusschen volken is op den duur niet
af te wenden.
De oorlog is geen oorlog van di
plomaten of militairen.
ik kan u niet zeggen, waarom ik het
wensch. Toch is er reden voor; en
als u naar Ned gaat en hem dringend
vraagt te doen „wat hij weet, dat
recht en billijk" is, dan zal hij het
begrijpen. Gabriël heeft getracht hem
te overtuigen, maar het is nutteloos,
en, mr. Lomax, u hebt tegenwoordig
de gave, onze wonden te heelen
„Zij noemen het de gave van den
„Ongelukkige", zei de ander met een
voorbijgaande aanvechting van zijn
oude bitterheid.
„Hoe zij het ook noemen, u zult
nu die gave gebruiken? U is ook
bevriend met Ned en u kunt hem
misschien overtuigen. Zeg me, dat
u het doen wilt
„ja", zei Griff, en wendde zijn
paard, niet links door Ling Crag dorp,
maar rechts naar Bracken Clough.
Toch zei hij Greta niet, dat hij den
aard van zijn boodschap kende en
ook niet, welke eenvoudige argumen
ten hij dacht te gebruiken om den
zondaar tot betere gedachten te bren
gen.
Echter kon hij een glimlach niet
inhouden, toen hij den top van Water
Lane bereikte en weer op de open
De vorming en uitbreiding der
groote staten was de hoofdoorzaak
der dynastieke oorlogen in de zes
tiende eeuw en later, de opkomst der
zeestaten leidde tot de handelsoor-
logen in de zeventiende en achttiende,
en deze reeds brachten de volken
zelf tegen elkander in het strijdperk,
niet alleen hunne hoofdenin de
negentiende en twintigste eeuw is
dat alles veranderd: het wereldver
keer, het nationalisme, de dagblad
pers, doen de volken partij kiezen
voor of tegen elkander, hun belangen
zijn het, die beslissen over vrede of
oorlog. En juist daarin ligt het schrik
wekkende van de moderne oorlogen
„vorsten onder elkander" zei een
Pruisisch staatsman op het eind der
achttiende eeuw, „willen elkander
beoorlogen, maar zij willen elkander
niet verdelgen" neen, vorsten
willen dat niet en met huivering leest
men wat tegenwoordig verkondigd
wordt, nu het geen vorstenoorlog
meer geldt.
De wereldoorlog het werk van
diplomaten en militairen Verwaar
lozing .alleen of terzijdestelling van
de kennis van het verleden en het
heden beide kan die vraag bevesti
gend beantwoorden. De overtalrijke
geschriften, sinds het begin van den
oorlog in het licht gegeven over zijn
oorzaak en doel, zullen trouwens door
den verbitterden toorn der schrijvers
menigeen wel overtuigen, dat die
„diplomaten-oorlog" nog iets anders
is dan dat.
Staat van Beleg en vergaderingen.
De heer A. B. Kleerekoper, lid der
Tweede Kamer heeft tot den minister
van oorlog de volgende schriftelijke
vragen gericht
Door den opperbevelhebber is be
paald, dat in gemeenten, waar de
staat van beleg is afgekondigd, door
de mililaire autoriteit geen vergunning
wordt verleend tot het houden van
openbare vergaderingen dan nadat
door den voorzitter van de organisatie,
welke zoodanige vergaderingen belegt,
een verklaring is onderteekend, waarin
deze zich verbindt namens de spre
kers die het woord zullen voeren
a. Rechtstreeks noch zijdelings op
minder eerbiedige of kleinachtende
wijze te spreken over H. M. de Ko
ningin
b. rechtstreeks noch zijdelings het
militair gezag, de krijgstucht of neu
traliteit aan te tasten.
Ter vergadering zijn voorts twee
officieren aanwezig en waken voor de
naleving dezer toezeggingen en om
bij de schending daarvan onverwijld
de vergadering te ontbinden.
Is de minister van oorlog bereid
mede te deelen, of deze regeling door
den opperbevelhebber is getroffen in
overleg met de regeering, en zoo niet
heide kwam.
„Ned zal mij niet teleurstellen",
mompelde hij; „de beslissing hangt
af van zijn kracht en van de mijne."
Hij had de boodschap vergeten,
waarvoor hij dezen dag was uitge
gaan, maar toevallig voerde hel ge
makkelijkste pad naar Bracken Clough
hem voorbij Roper's huis. Roper zelf
een kort man en plomp, met een
mond en kin, die altijd lachten
stond aan de deur van de loods, die
tot kantoor diende. Hij was niet ver
anderd met de jaren, en scheen ook
niet te vinden, dat Griff veranderd
was,want hij groette hem als van ouds.
„Wel, mr. Lomax, ik durf wedden
dat u gekomen is, om een paar hanen
te koopen!" riep hij.
„Je hebt je weddenschap verloren,
William. Ik ben gekomen om een
rekening te betalen."
„Drommels, dan moet u wel ver
anderd zijn 1 Vroeger was u anders,
sir, of u het hooren wilt of niet."
„O, hef is niet voor mezelf" zei
de ander lachend. „Joshua Royd van
Windy Farm is niet goed in orde,
en hij heeft mij gevraagd, dit geld
te betalen."
kan de regeering haar goedkeuren
Kan de minister mededeelen welke
feiten aanleiding hebben gegeven tot
dezen maatregel, ondanks de omstan
digheid, dat de afkondiging van den
Staat van Beleg slechts heeft plaats
gehad ter verhindering van verboden
uitvoer óf met het oog op de bewa
kingsmaatregelen ter plaats, waar
interneeringsdepots zijn gevestigd
Spoorwegpersoneel.
In antwoord op de desbetreffende
vragen van den heer Kleerekooper,
heeft de minister van waterstaat me
degedeeld, dat hem van eenig voor
nemen van spoorwegmaatschappijen
om met leden van haar personeel een
arbeidsovereenkomst van meerdere
jaren te doen aangaan niets bekend
is en dat blijkens ingewonnen be
richten bij de vier groote spoorweg
maatschappijen van zoodanig voor
nemen dan ook geen sprake is.
Dergelijke overeenkomsten zouden
zegt de minister blijkbaar niet
in overeenstemming zijn met de re
gelen betreffende de opzeggingvan de
dienstbetrekking, vervat in de regle
menten en dienstvoorwaarden.
Anti-Oorlog-Raad.
In Januari heeft het secretariaat van
den Ned. Anti-Oorlog-Raad van ruim
100 vereenigingen bewijzen van in
stemming ontvangen, zoodat het aan
tal aangesloten vereenigingen thans
407 bedraagt. Het aantal medestan
ders is thans ruim 10.000.
Uitvoerverbod van vleesch.
Naar de „Ned." verneemt, over
weegt de Regeering een uitvoerverbod
van vleesch, van vleeschconserven en
van met vleesch toebereide conserven.
De kruiers van de Staatsspoor.
De Maatschappij tot Exploitatie van
Staatsspoorwegen heeft, in verband
met de tijdsomstandigheden, aan de
zoogenaamde kruiers een tijdelijke
toelage van f2 per week verleend,
welke gerekend wordt te zijn inge
gaan met November jl. Gisteren heeft
voor het eerst de uitbetaling van deze
tegemoetkoming plaats gehad.
Legaten.
Door wijlen den heer A. Mulder
Kz., overleden te Goes 26 Januari 1915,
zijn de navolgende legaten bemaakt
aan de hierna te noemen instellingen
aan de Theologische School der Gere-
lormeerde Kerken te Kampen f 1000,
aan de Buitenlandsche of uitwendige
zending der Gereformeerde Kerken in
Zeeland f 1000, aan de Vereeniging
tot Christelijke Verzorging van Krank
zinnigen, gevestigd te Middelburg, de
Roper nam het geld aan, telde het
en stak het in den zak, waarin hij
het met welgevallen liet rammelen.
„Er gaat niets boven geld", zei hij
„het is voor een zak, wat voedsel
is voor iemands lichaam. Niet, dat
Joshua zich zoo had behoeven te
haasten hij is een man, dien men
vertrouwen kan, niemand beter dan
hij, en hij is eer te vroeg dan te
laat met wat hij schuldig is. Nu, ik
zal zijn rekeningetje quitteeren en u
kan de kwitantie meenemen."
De gequitteerde rekening werd ge
bracht en Griff reed de brug over en
de laan in, die hem naar Bracken
moest brengen, toen Roper hem na
riep.
„Dus u gaat nog verder, mr. Lo
max zei hij, de aangeboren nieuws
gierigheid der heidebewoners niet
verloochenend.
„ja, naar Bracken Clough", ant
woordde Griff over zijn schouder.
„Och, Ned o'Bracken blijft dezelfde
deugniet. Een dwaze jongen, een
sombere boerderij, een meisje met
de geuren van hooi, heide en koeien
om zich heen ziedaar in het kort
Ned's geschiedenis."
som vanf 1000, aan de Weesinrichting
te Neerbosch, de som van f 200, aan
de Vereeniging tot bevordering van
Christelijk meer uitgebreid lager
onderwijs te Goes, Wijngaardstraat,
de som van f 1000, aan de Gerefor
meerde Kerk te Goes, Wijngaardstraat,
de .som van f2000, aan de Diaconie
der Gereformeerde Kerk van Goes,
Wijngaardstraat, de som van f 1000,
aan de Gereformeerde Kerk te Baar
land, de som van f 1000, aan die te
Borselen, de som van f 1000, aan die
te Driewegen, de som vanf 1000, aan
die te 's Gravenpolder, de som van
f 1000, aan die te Heinkenszand, de
som van f 1000, aan die te lerseke,
de som van f 1000, aan die te Kapelle-
Biezelinge, de som van f 1000, aan
die te Kruiningen, de som van f 1000,
aan die teNieuwdorp, de som van f1000,
aan die te Wemeldinge de som van
f 1000, aan die te Wolfertsdijk de som
van f 1000, aan die te Krabbendijke de
som van f 1000, aan die te Rilland-
Bath de som van f 1000, aan die te
's Hertogenbosch voor den Evangeli
satie arbeid in Noord-Brabant en Lim
burg de som van f1000, aan de ver
eeniging „de Kerkelijke Kas" ten be
hoeve van „Sudokia" stichting voor
lijders aan chronische ziekten Berg
weg 323, Rotterdam de som van f 200,
aan de vereeniging tot opvoeding
van idioten en achterlijke kinderen
„'s Heerenloo" gevestigd te Utrecht
de som van f 200, aan de vereeniging
tot bevordering van Christelijke op
voeding en onderwijs van doofstomme
en blinde kinderen en jongelieden
„Effatha" gevestigd te Utrecht de som
van f 200.
Bond voor Staatspensioneering.
Volgens het jaarboekje van den
Bond voor Staatspensioneering be
stond de vereeniging op het einde
van 1914 uit 454 afdeelingen met
52428 leden en 300 algemeene leden.
Het ledental ging als gevolg van den
oorlogstoestand met ongeveer 400
achteruit.
Bovendien zijn 122 bonden en ver
eenigingen aangesloten met J42.000
leden tegen 118 met 40,000 leden op
het einde van 1913.
De kermis te Dordrecht.
De gemeenteraad te Dordrecht heeft
een voorstel, om de kermis niet te
doen doorgaan, verworpen met 16
tegen 7 stemmen.
Een voorstel om de kermis niet te
doen doorgaan, wanneer de oorlogs
toestand nog voortduurt werd aange
nomen met 19 tegen 7 stemmen.
Ook werd verworpen een voorstel
om des Zondagsavonds geen kermis
meer te houden.
Griff hield zijn merrie in. „Wat be
doel je, William vroeg hij.
„Niets meer dan wat ik zeg. Wie
het laatste meisje is, kan ik u niet
zeggen, maar hier of daar zal er ze
ker wel een zijn, daar kunt u op
rekenen. En het gekke is, wij kunnen
Ned niet veroordeelen, zooals wij
moesten doen. Het is, alsof hij er
voor geboren is, en er is geen grein
tje kwaad in den jongen, als hij maar
wal bezadigder wil worden. Boven
dien, de meisjes komen hem tege
moet komen hem meer dan half
tegemoet, daar is geen twijfel aan.
En al denken haar vaders en broe
ders niet zoo vriendelijk over Ned als
de meesten van ons zij komen er
niet toe, om Ned tot rede te brengen."
Zijn oogen rustten een oogenblik
op de gestalte van den ruiter. „Er
is in den geheelen omtrek niemand
dan u, die door een goede afrossing
Ned o'Bracken lot rede zou kunnen
brengen," voegde hij er bij.
Griff lachte toen reed hij met een
knikje tot afscheid den heuvel op.
(Wordt vervolgd.)