Bi lit tl Mi.
MAANDAG
25 JANUARI
Nederland en da Oorlog.
No. 20
53e Jaargang
1915
singen.
lfwerpen.
10 cent per ons.
UitgaveFirma F. VAH DF HEIDE Ir., Kleine Harkt 58, Vlissingen. Teletoon Interc. 10
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zondag en algemeen erkende Christelijke leestdagen
'directeur.
FEUILLETON
BINNENLAND
ïH VL1SSINGSCHE COURANT
au de Pilotage.)
in half geld,
g gedragen,
traat 8, (Eiland.)
ien.
ia
12a
6.45
7.03
ABONNEMENTSPRIJS: Voor Vlissingen en de gemeenten op Walcheren ƒ1.30
per drie maanden. Franco door het geheele rijk 1.50. Voor België 2.20
Voor overige landen der Post-Unie ƒ3.35 Afzonderlijke nummers 3 cent
ADVERTENTIEPRIJS Van 1—4 regels ƒ0.40 voor iedere regel meer 10 cent
Driemaal plaatsen wordt twee maal berekend. Bij abonnement speciale prijs
Reclames 20 ct. per regel Dienstaanbiedingen en -aanvragen 5 ct. per regel
De abonnés, in't bezit eener AAAAguIden biï 'evens- gulden bij dood AAA gulden bij verlies A gulden bij verlies A f\ gulden bij verlies f% r^gulden bij verlies
polis, zijn GRATIS verze- /III III lange ongeschikt- Hl door -C1111 van een hand, van) 11 III vaneen /H van eiken
kerd tegen ongelukken voor: Ld Www heid tot werken M W een ongeluk VVV voet of oog 1UU een duim AVV wijsvinger uV anderen vinger.
Deze ultkecrlngen worden VERDUBBELD Indien de verzekerden, voorzien van geldig plaatsbewijs, een ongeluk bekomen op trien, boot ol tram. De ultkeerlng wordt gewaarborgd door de „Holl. Alg. Verzek. Bank" te Schiedam
.adering aangegeven!
)|ten wachten op de|
iappij-
pens(Stroobruggf-|
Afdeelings-verslagen Staatsbegrooting
1915.
Verschenen zijn de afdeelingsver-
slagen der Eerste Kamer omtrent
verschillende hoofdstukken der Staats
begrooting 1915. Wat de algemeene
beschouwingen aangaat, wordt alge
meen waardeering uitgesproken over
de wijze waarop in deze moeilijke
tijdsomstandigheden, de regeering is
opgetreden.
Deze hulde wenschte men ook uit
te strekken tot de vorige kabinetten,
voor zoover hun beleid aan de tegen
woordige handhaving der neutraliteit
ten goede is gekomen. De minister
van landbouw, enz. wordt gehuldigd
voor zijn maatregelen voor de verze
kering tegen de werkloosheid.
Inlichtingen werden gevraagd over
de redenen, die geleid hebben tot
het aftreden van minister Bertling.
Bij het hoofdstuk Finaniën werd
minister Treub geluk gewenscht met
het welslagen der Oorlogsleening en
hulde gebracht voor zijn beheer der
rijksfinanciën in deze bewogen, zorg
volle dagen.
Bij hoofdstuk Justitie werd aange
drongen met alle ten dienste staande
middelen op te komen tegen uitingen,
die in beeld of in geschrifte een op
eenigerlei wijze krenkend karakter
dragen.
Bij hoofdstuk Buitenlandsche zaken
betreurde men bij alle waardeering
voor 's ministers beleid, dat aan het
parlement zoo weinig werd medege
deeld in verband met den buitenland-
schen toestand. Men bepleitte herstel
van de missie bij den Paus, speciaal
ter verkrijging van den vrede.
Andere leden wilden tot dit doel
een interparlementaire Unie met
officieel karakter in het leven roeper-
De groote leening.
De 5 pet. Nederlandsche Staats
lening 1914 zal in de volgende
coupu es worden uitgegeven200.000
a f 1000 f 200 000.000 100.000 a
f 500 f 50 000.00050.000 f 200
f 10 000.000; en 150.000 a f 100
f 15.000.000.
Met het verlangen van inschrijvers,
om bepaalde coupures te ontvangen,
zal zooveel mogelijk rekening worden
gehouden, mits de wensch daartoe
zoo spoedig mogelijk aan den agent
van het ministerie van financiën worde
kenbaar gemaakt.
De mijnramp op de Wester Schelde.
Onder buitengewoon groole be
langstelling is Zaterdag op de alge
meene begraafplaats te Dordrecht ter
aarde besteld het stoffelijk overschot
van den zoo ongelukkig omgekomen
zeemiiicien L. Remans.
door S. H.
87) O(Nadruk verboden.
Haastig spoedde hij zich voort, tot
hij eindelijk voor haar stond, vierkant,
breed van lichaam, somber van ge
laat, met het licht van een strengen
godsdienst in zijn oogen. Trash be
snuffelde hem verachtelijk en bromde
een beetje! want Gabriël geleek te
weinig op zijn eigen baas, om genade
te vinden in de oogen van den hond.
De man en de vrouw zwegen een
oogenblik. Mevrouw Netherclilf was
opgestaan en keek hem kalm aan,
zich afvragende, wat hij te zeggen
had.
„Is Griff niet hier vroeg de pre
dikant eindelijk.
„Neen. Hij is naar Windy Farm ge
gaan."
„Dat is goed. Ik ben zijn vriend
en ik ben gekomen, om u alleen te
spreken."
Op verzoek der familie had de be
grafenis niet plaats met militaire eer,
maar op de begraafplaats stond op
gesteld een sterk detachement pon
tonniers, waar tusscben de stoet zich
voortbewoog en dat zich vervolgens
aansloot. Op de kist lagen kransen
van commandant en officieren uit het
cemmandement Hellevoetsluis, van de
officieren van Hr. Ms. zeemacht te
Vlissingen, van de schepelingen Hr.
Ms. „Noord-Brabant." van de offi
cieren der Kon, marine, directie Wil
lemsoord, van Hr. Ms. „Medusa" en
voorts van het kindje en van de familie.
Ook was tegenwoordig een deputatie
van de Vereeniging van oud-strijders
met omfloerst vaandel. Ouder de
honderden aanwezigen noemen wij de
vertegenwoordigers van H. M. de
Koningin jhr. Wittert van Hoogland,
die van den opperbevelhebber van
van land- en zeemacht, le luitenant
Hooykaas, luitenant-kolonel Colcetle,
commandant van de pontonniers met
zijn adjudant, luitenant Hooykaas van
het landweerdepöt, kapitein Hoogstra
ten van de landweer-pontonniers en
de burgemeester der gemeente de heer
H. J. Wichers.
Achtereenvolgens spraken de ver
tegenwoordigers van den opperbe
velhebber, van den vice-admiraal te
Hellevoetsluis, van den commandant
op de „Triton" die allen hulde brach
ten aan den plichtgetrouwen kameraad
die voor het Vaderland was gevallen.
Verder ds. Keiier die de familie Gods
liefderijke genade toewenschtede
voorzit er van de Dordtsche afdeeling
van Onze Vloot, die namens het
hoofdbestuur een krans op de kist
legde als een stille hulde aan een
voor het Vaderland gevallene en ten
slotte burgemeester Wichers, die na
mens de familie dankte voor de
troostwoorden en voor de eer aan
den overledene bewezen. In de eerste
plaats dankte hij den vertegenwoor
diger van H. M. en vervolgens alle
anderen.
Hiermee was de droeve plechtigheid
afgeloopen.
Onderstand Belgische vluchtelingen.
Nu het zich laat aanzien, dat door
een aantal gemeentebesturen in den
komenden tijd nog vluchtelingen moe
ten werden gehuisvest en gevoed,
komt het den minister van binnen-
iandsche zaken gewenscht voor, dat
dienaangaande nader enkele alge
meene aanwijzingen worden verstrekt.
Aangaande de voeding teekent de
minister aan, dat de gemeentebesturen
zich zooveel mogelijk moeten houden
aan de door de regeering vastgestelde
maxima. Niet dan bij noodzakelijk
heid zullen door het rijk hoogere
kosten worden vergoed. Dagelijksche
verstrekking var. vleesch is niet noo-
dig te achten. Een enkele maal
„Zeg mij o, zeg mij spoedig
wat is het, dat u te zeggen hebt
„Dat u speelt met twee zielen
de zijne en de uwe."
Hoe bedroefd zij ook was, en hoe
zeker, dat er ongeluk voor haar in
aantocht was, ontwaakte toch in haar
de trots der vrouw.
„Ik wist het niet", sprak zij koel
„en, in elk geval,voor mijn ziei be
hoeft niet te zorgen."
„ja, toch wel. Gisteravond, nadat
ik lang gebeden en geworsteld had
om licht, kwam de boodschap tot my,
dat ik u moest opzoeken, en u bei
den redden, u en Griff,"
Zij keek naar hem met een zekere
vermoeide nieuwsgierigheid. Deze
eenvoudig gekleede vierkante man,
wiens uiterlijk het midden hield tus-
schen dat van een heereboer en een
streng predikant, moest de Gabriël
Hirst zgn, waarover Griff meer dan
eens gesproken had. Toch verdween
haar trots, toen zij van het doodge
wone, stuursche gelaat naar de oogen
zag, vol, donker en schitterend van
de helderheid, die sprak van nacht
waken en visioenen; zij moest hem
laten zeggen, wat hij te zeggen had
niet meer dan twee malen per week
is voldoende. Wel kan ook zoo
nu en dan spek worden gegeven.
Natuurboter mag niet wordt verbruikt.
Het is niet noodig, dat steeds uit
sluitend volle melk wordt verstrekt.
In z.g. ondermelk (afgeroomde melk)
is nog eene hooge voedingswaarde
aanwezig. Deze melk is vermoedelijk
wel in elke gemeente verkrijgbaar.
Bier mag niet in rekening worden
gebracht Sigaren evenmin. Wel kan
nu en dan aan mannelijke vluchte
lingen wat tabak worden gegeven.
Huishoudelijk we>k, schoonmaken
van localiteiten, wasschen van goe
deren en dergelijke werkzaamheden
moeten aan de vluchtelingen worden
opgedragen.
Kosten van toezicht moeten tot het
hoogst noodzakelijke worden beperkt.
Nu de gemeentebesturen bij het lang
durig verblijf van de vluchtelingen
geacht moeten worden de meer te
vertrouwen elementen te hebben lee-
ren onderscheiden, zou het toezicht,
indien dit noodig is, kunnen worden
opgedragen aan degenen onder de
betere elementen, die overwicht over
de anderen hebben. Zoo noodig kan
de gemeentepolitie proefsgewijs con
trole uitoefenen. Zijn er geen dergelijke
personen onder de vluchtelingen en
blijft toezicht noodig, dan zal dit
zooveel mogelijk door de gemeente
poli ie moeten worden uitgeoefend.
Kleederen en schoeisel zullen door
de gemeentebesturen niet meer dan
bij uiterste noodzakelijkheid zelistan-
dig mogen worden aangeschaft. Indien
de verstrekking er van noodig is,
moet de aanvraag geschieden aan het
Nederlandsch Conrhé tot steun van
Belgische en andere slachtoffers te
Amsterdam.
Zeepostkantoor opgeheven.
De „P. T. T." deelt thans ook mee,
dat het zeepostkantoor tusschen Vlis
singen en Folkestone gedurende den
oorlogstoestond zal worden opgehe
ven en de aankomende Engelsche,
Fransche, Russische, Amerikaansche
en Noorsche post, benevens de West
Indische mail te Vlissingen zal wor
den verwerkt.
Tijdelijke afwijking Kieswet.
Tegen het wetsontwerp met tijde
lijke afwijking van de kieswet werd
in de afdeeüngen der Eerste Kamer
aangevoerd, dat het met het oog op
den godsvrede onnoodig en boven
dien ongrondwettig is, terwql de wet
in haar toepassing ongelijk en onbil
lijk zou werken, en buitendien voor
een volgend jaar dezelfde moeilijkheid
blijft bestaan.
Andere leden sloten zich daartegen
over geheel aan bij de beschouwingen
van den minister van binnenlandsche
zaken, en wezen erop, dat bij niet
en niet beleedigd zijn, omdat, wat
hij ook zijn mocht, hij tenminste door
en door oprecht was.
„U is al eens hier geweest, toen de
groote sneeuw er lag vroeg zij,
huiverend, zooals zij tot zichzelf zei,
omdat er weer zulk een crisis in haar
naderde. „Toen is u gekomen, om
mr. Lomax te spreken, en ik denk,
ofschoon hij het mij niet gezegd heeft,
dat u zei, dat ik een gevaar voor hem
was."
„Dat heb ik gezegd", antwoordde
Gabriël eenvoudig. „Hij wilde niet
luisteren en het heeft me voor hem
gespetenen toen gisteravond kwam
het tot mij, dat ik u moest opzoeken
en u waarschuwen."
Was het op het oogenblik, toen
Gabriël Hirst tot dit besluit kwam,
dat zij gisteravond een plotselingen
angst gevoelde, een gevoel, dat er
onheil naderde Het kon wel zijn.
„Ga voort", sprak zij met droge,
heesche stem.
Toch wachtte Gabriël een oogen
blik. Hij vond zijn zending niet aan
genaam de natuurlijke man in hem
was beschaamd, toen hij deze vrouw
zoo rustig, zoo lief, zoo vol goedheid
regeling dezer aangelegenheid dit jaar
bij verkiezingen ongewenschte veran
deringen zouden kunnen ontstaan in
de verhoudingen der verschillende
politieke partijen.
Nederlandsche belangen in België.
De minister van buitenlandsche
zaken brengt in herinnering dat hij op
19 October jl. eene commissie heeft
benoemd welke tot taak heeft, in
samenwerking met de Nederlandsche
Regeeringsorganen, de belangen van
Nederlanders in België voor te staan,
ieder Nederlander die ter zake van
belangen in België den steun der
regeeringsorganen wenscht in te roe
pen wordt in het belang eener spoe
dige behandeling uitgenoodigd zijne
aangelegenheid bij de bovengenoemde
commissie aan te brengen. De com
missie zal na onderzoek hetzij aan
stonds de zaak ter behandeling aan
de regeeringsorganen doen toekomen,
hetzij de noodige voorbereidende
maatregelen treffen voor de behan
deling door die organen.
De minister maakt tevens bekend,
dat hij de leden der commissie heeft
gemachtigd zoo mogelijk rechtstreeks
bij de overheden in België de belangen
der Nederlanders te bepleiten, wan
neer particulieren hun daartoe voor
hunne rekening opdracht verleenen.
Terugkeer van gouvernements-ambte-
naren naar India.
Door verschillende gouvernements
ambtenaren, die hier te lande met
verlof vertoeven en verplicht zijn naar
Indië terug te keeren, is de vraag ge
steld of een reis via Genua geen
groote bezwaren zou opleveren, daar
men steeds hoort van moeilijkheden
door reizigers in Duitschland onder
vonden.
-Epn uit Middelburg vertrokken amb
tenaar met verlof heeft thans van uit
G;nua bericht gezonden over zyn reis
en wij laten het voornaamste van zijn
mededeelingen volgen.
Van hetgeen, waarvoor men hem
bang heeft gemaakt, het gevaar van
medenemen van brieven, goudgeld
enz., van fouilleeren op den lijve, van
passen die ongeldig zijn, omdat het
visa van de consuls niet ouder dan
veertien dagen mag zijn, of omdat
behalve het visa van de consulaire
autoriteiten ook dat van de militairen
op den pas moet voorkomen, heeft
de reiziger niets bemerkt.
Van een door den conducteur aan
gezegd onderzoek door dcuanenamb-
tenaren te Nijmegen naar het aanwezig
zijn van artikelen, waarvan de uitvoer
verboden is, heeft hij niets bemerkt,
hij zag zelfs geen douane ambtenaar.
Te Cranenburg vroeg een Duitsche
officier waarheen hij ging en of hij
Hollander was. Een douanen-ambte
naar verifieerde de ci ybag de
vond de hoedanigheden, die
moeders en gelukkige vrouwen aan
haar mannen en kinderen toonen.
De predikant overwon zijn gevoel
echterhij was hier, om te waar
schuwen, en de waarschuwing had
geen Uederheid in zich.
„Deze man leefde hier in vrede,
voor u kwam," zei hij kort. „Hij ver
liet de wereld om een groote zonde,
die hij bedreven Had, zooais u weet."
„Ik had het vermoed. Het kwam
er niet op aan", voegde zij er bij met
iets uitdagends. „Wat gaf ik om zijn
zonden Hij was vriendelijk voor
mijhij redde mijn levenhij bracht
lange, ongemakkelijke nachten door
op een bed van stroo, opdat ik zijn
hut voor mij alleen zou hebben. Zoo
betere mannen even zorgvol waren
als hij wel, dan zou u vandaag
niet hier zijn."
Nu de predikant zag, dat hij tegen
stand ondervond, verzamelde hij al
zijn krachten en sprak overtuigend,
zooals hij gewoon was te doen op den
preekstoel.
Er was iets gedecideerds, iets ze
kers in hem, ofschoon zyn stem kalm
en gelijkmatig was, in 't geheel niet
eenige bagage wel nauwkeuriger
als anders, doch vroeg verder niets.
Naar een portefeuille werd niet ge
vraagd.
De reiziger behoefde zijn porte-
monnaie niet te openen. Wel werd
naar drukwerken gezocht en werd een
handboekje voor post^egelkunde nauw
keurig onderzocht.
Nadat de grenswacht de pas gevi-
steerd had ging de reis verder naar
Keulen, waar de schrijver van deze
mededeelingen overnachtte. Zijn aan
dacht werd getrokken door de licht
bundels, die in alle richtingen door
de lucht straalden om te verkennen
of ook vliegers of ballons te dicht de
stad naderden. In de stad was het
een gewoel van militairen zooals de
schrijver nog nooit gezien had. Troe
pen jonge mannen, maar ook vele
ouderen met baard en knevel trokken
door de stad.
Bij de reis langs den Rijn den
volgenden morgen, vroeg een jong-
mensch naar de stemming in Holland,
waarop voorzichtig geantwoord werd
zonder in bijzonderheden te treden.
Het jongmensch vertelde o.a. dat
in Duitschland het verhaal de ronde
deed, dat er in December een Engeisch
oorlogsschip te Vlissingen is geweest,
dal slechts na ernstige protesten van
de Duitsche regeering bij de Neder
landsche is vertrokken. Het gelukte
maar half den jongeman van het
idiote van zulke praatjes te overtuigen.
Een ander medereiziger zelde dat, in
Duitschland algemeen de meening
heeft post gevat, dat Nederland sterk
„Deutschfeindlich" is Nederland
staat onder de plak van Engeland en
het laat zich door dat land „prügeln".
Dit is de indruk dien de ambtenaar
in zijn gesprekken heeft gekregen.
Op aanraden van een medepassa
gier wijzigde onze zegsman zijn route,
daar in Leopoldshöhe de pas moet
voorzien zijn van het militaire visa
en te Singen niet. Hier werd wel de
medereiziger het verder reizen belet,
maar aan den ambtenaar werd alleen
gevraagd „U is Hollander en U gaat
naar Hoilandsch Indië Op het be
vestigend antwoord, volgde een „U
kunt verder reizen." Ook hier geen
vragen naar brieven of goud geld,
geen onderzoek aan den lijve.
Eerste Kamer.
Vermoedelijk zal de openbare be
handeling der verschillende Hoofd
stukken van de Staatsbegrooting voor
1915 door de Eerste Kamer niet voor
de tweede week van Februari aan
vangen.
Tegen het eind van de volgende
week werden, naar wij vernemen,
eerst de afdeelings-verslagen verwacht
wild, zooals wanneer hij het vuur
der hel schilderde voor ruwe boeren,
voerlui en landarbeiders. Want er was
goed bloed in Gabriël Hirst en zijn
instinct waarschuwde hem, dat er
meer kalmte noodig was, als deze
vrouw overtuigd zou worden.
„Luister," ging hij voort. „Griff
Lomax zondigde met een groote zon
de. Welke de zonde was, heb ik geen
vrijheid, u te zeggen, behalve dat zij,
volgens zijn eigen bekentenis, groot
was. Er is niemand op de heide, die
zijn geheim kern, behalve ik; maar
hij heeft gewerkt, jaar op jaar, om
zijn vergiffenis te verkrijgen. Soms
heb ik getracht, hem terug te bren
gen in de wereld, denkende, dat hij
daar meer vrede zou vinden door
onder zijn medemenschen te gaan en
hun goed te doen maar dan weer,
ziende welke kracht ik verzamel in
mijn lange nachtwaken op de heide,
scheen het, dat hij gelijk had. In
eenzaamheid moet hij bidden, tot het
licht tot hem komt."
(Wordt vervolgd.)
