2000 DINSDAG Nederland en de Oorlog, No.295 52e Jaargang 1914= Uitgavefirma f. VAN BE M Ir., Kleine Ml 58, Vlissingen. Telefoon Inlero. 10 dagolijks, uiiiozonderd op Zondag en algemeen erkende feestdagen Zij die zich met 1 Januari op de dagelijks uerschijnende „VLIS SINGSCHE COURANT" abon- neeren, onfuangen de Courant tot dien datum GRATIS. FEUILLETON De toestand te Ostende en te Brugge. VLISSINGSCHE COURANT ABONNEMENTSPRIJS: Voor Vlissingen en de gemeenten op Walcheren ƒ1.30 per drie maanden. Franco door het geheele rijk I?5Q. Voor België 2.20 Voor overige landen der Post-Unie ƒ3.35 Afzonderlijke nummers 3 cent ADVERTENTIEPRIJS Van 14 regels 0.40voor iedere regel meer 10 cent Driemaal plaatsen wordt twee maal berekend. Bij abonnement speciale prijs Reclames 20 ct. per regel Dienstaanbiedingen en -aanvragen 5 ct. per rege De abonnés, in 't bezit eener polis, zijn GRATIS verze kerd tegen ongelukken voor: gulden bij levens- Pf Fffl gulden bij dood gulden bij verliest ff (ffe gulden bij verlies A fltfl gulden bij verlies ft Smeulden bij verlies lange ongeschikt- *111 door 1111 van een hand, «Tts! g van' |||ll vaneen van eiken heid tot werken B een ongeluk voet of oog een duim JiiJU wijsvinger MV anderen vinger. Deze ulljteerlngen worden VERDUBBELD Indien de verzekerden, voorzien van geldig plaatsbewijs, een ongeluk bekomen op irlen, boot ol tram. De ultkeerlng wordt gewaarborgd door de „Holl< /tig. Verzek. Bank" te Schiedam Nederland's offer aan den vrede. De oud-minister, generaal Staal, geeft onder bovenstaanden titel in „het Vaderland" zijn indrukken weer over den stand van den oorlog en dat de tijd is gekomen om te pogen ais bemiddelaar op te treden bij de strij dende partijen. Wij laten dit belangrijke ariikel hier volgen: „Volgens de berichten, die ons de laatste dagen van het Oosteiijk oor logsterrein bereikten, wordt het hoe langer hoe meer waarschijnlijk, dat de stoute operatie van Maarschalk von Hindenburg is gelukt in dien zin, dat zijn offensief dat van de Russen heeft tot staan gebracht, zonder dat de laatsten er in zijn geslaagd hem ge heel of ten deele te omvatten of in te sluiten. Het groote gevaar, waarin de Duitschers een korten tijd hebben verkeerd, schijnt te zijn geweken, in hoeverre zij dit te danken hebben aan fouten door eenige Russische gene raals begaan en aan het feit, dat zij bij machte zijn geweest (hetgeen dan ee a wonder van bewegingstechniek zou zijn) om snel sterke troepenafdeelingen var. het Westelijk porlogstooneel naar het Oosten over te brengen en ter beschikking van von Hindenburg te stellen, zal later eerst volledig blijken. Komt nu niet vandaag of morgen het bericht, dat de Russen door nieuwe manoeuvres of door het aantrekken 1 >van nieuwe reserves er toch in zijn geslaagd om de Duitschers terug te werpen dan is, meen ik, een tweede periode van den geheelen oorlog af gesloten. Als de eerste beschouwde ik die waarin de Duiischers verrassend en met overmacht zich in België en in Frankrijk wierpen, doch, na een aan vankelijk groot succes, over eenigen afstand terug werden gedrongen, en ten slotte een positiekamp ontstond over het geheele front tusschen Bel fort en de Zee, waarin met afwisse lende successen van minder beteekenis nog steeds wordt gestreden. Als de tweede beschouw ik die waarin de Russen, gereed gekomen met hunne mobilisatie, hunne gewel dige troepenmacht in beweging kon den zetten om, door Polen en Galicië heen, naar het Duitsche grondgebied op te rukken, alzoo den oorlog op dat gebied over te brengen, en het door S. H. 58) O(Hadrufe verboden. „Drommels, u spaart uzelf nietl" riep Joshua Royd met groote bewon dering. En, werkelijk, Griff was nu even druipnat als zijn patiënt, want hij wreef haar ledematen met verdubbei- de kracht en dat soort van werk is zwaar. „Kom nu, kom", mompelde hij eindelijk. „Nu ben je wel genoeg, om je wat op te richten. Daar nuZie je, Joshua, zij kan haar kop al op houden." En de bonte lag niet langer daar ter neder op de oude hulpelooze manier, maar lag op het stroo, alsof zij zich daar voor een gemakkelijke nachtrust had neergevleid. Zij at een tweede papje van zemelen met heel veel smaak en toen dekte Griff haar toe met dekens. hart van Duitschland direct te bedrei gen. Dit offensief schijnt nu ook op zijne beurt, dank zij het talent van Von Hindenburg, de toewijding en de dapperheid zijner troepen en de verba zende verplaatsbaarheid der Duitsche afdeelingen van hei eene oorlogstoo- neel naar het ander, zoo al niet geheel te zijn mislukt, dan toch tot staan te zijn gekomen. Zal hier nu ook al niet een afgesloten positiekamp ontstaan, als op het westelijk oorlogstooneel, zoo is toch aan te nemen, dat een verder oprukken van de Duitschers naar hei Oosien, óf aan de Weichsel- steüing der Russen, óf verder, een eind moet vinden. Ook op dit oor logstooneel zal dan een betrekkelijke stilstand van de operatiën intreden en hiermede zou dan de door mij be doelde tweede oorlogsperiode zijn gesloten. Mochten in de eerstvolgende dagen noch de Duitschers, noch hunne te genstanders in staat zijn, door een krachtig offensief in Frankrijk of in Polen een nieuwe wending aan den stand van zaken te geven, dan zouden wij in een derde periode van den oorlog zijn gekomen, die men zou kunnen noemen de periode van het doode punt. Zoo ooit, dan zou nu het oogenblik aangebroken zijn voor een bemidde laar om aan de strijdende machten zijne diensten aan te bieden. Ik laat in het midden, of het voor het verdere lot van Europa wensche- lijk is of niet, dat de tegenwoordige oorlog eindigen zou, zonder dat aan eene der oorlogspartijen eene besliste en beslissende overwinning is ten deel gevallen. Maar het praten en het theoreti- seeren over een vrede kan nu over gaan tot een daad, tot het doen van een poging om de oorlogspartijen tot elkander en tot verzoening te bren gen. De kans dat deze poging slaagt, moge gering, zelfs zeer gering schij nen, zij dient m. i. te worden gedaan, en ik herhaalzoo ooit, dan is het oogenblik daarvoor nu gunstig. Zal Nederland, dat al die dagen eerlijk en trouw zijn neutraliteit aan alle oorlogspartijen heeft bewezen, in deze het initiatief nemen Een hooghartige afwijzing van een of van beide oorlogspartijen met een „bemoei u niet met onze zaken", ware c.q. rechtmatig te beantwoorden met de opmerkingdat het ook gaat om onze zaak en die van alle neutrale staten, die alle lijden onder den tegen- woordigen oorlog. En nu moge er van hen die met bemiddelingsvoorstellen komen veel tact, veel geduld worden vereischt, en de kans moge groot wezen, dal al de te nemen zorg en moeite tot geen re sultaat leiden, en dus voor niets wor „Het zou al te erg geweest zijn, haar te moeten verliezen", zei hij terwijl hij zich met een zucht van verlichting uitrekte. „Zij houdt zich goed, Joshua, en zij zal er wel door komen." „Zij is er al door. Ik mag hangen, als ik weet, hoe u het gedaan hebt, want ik heb nooit nooit in al deze jaren gezien, dat een koe zich weer oprichtte als zij zich eenmaal had neergelegd, om te sterven. Maar, het is een welbestede nacht geweest, mr. Lomux, en nu wij haar een oogenblik kunnen verlaten, nu gaat u met me mee naar binnen, en zullen we een slokje rum nemen." Griff had hier niets tegen, voigde Royd in huis en viel neer op een bank in hel hoekje van den haard vermoeid als hij was, deden de warmte en gezelligheid der kamer hem aan genaam aan. Toen Joshua hun bekers gevuld had, ging hij zitten in den stoel met hoogen rug, die expresse- lijk voor gemaakt was, om hem voor de tochtige winden te beschutten, die daar op het hooge Windy Farm zoo ruimschoots toegang hadden. Toen stak hij een lange pijp op en rookte den gedaan dat alles te doen en te dragen, het zou zijn „een offer aan den vrede", Nederland waardig, en het beste dat m. i. het op dit oogenblik zou kunnen brengen. De „Nieuwe Ct." zegt naar aan leiding hiervan o.a. het volgende: Het is een wonderlijke gewaarwor ding na de lezing van de serie oor logsbeschouwingen van generaal Staal in „Het Vaderland," die blijk geven van een zeer sterk bewustzijn van de werkelijkheid van den oorlog als we- reidverschijnsel en aan pacifistische illusies ten eenenmale zijn gespeend het is een wonderlijke gewaar wording zeggen wij, gisteravond in hetzelfde blad een artikel met de zelfde onderteekening te lezen, dat onder het opschriftNederlands offer aan den vrede" zoowaar betoogl, dal thans het oogenblik voor Nederland zou zijn aangebroken, om het initia tief te nemen tot het doen van be middelingsvoorstellen. Dat oogenblik zou dan daar zijn, omdat nu zoowel op het oostelijke als op het wes'elljke oorlogsterrein de periode van hef doode punt zou zijn aangebroken. Van den oorlog ter zee, waarbij nog geen enkele beslis sing van overwegende beteekenis ge vallen en van een dood punt geen sprake is, wordt hierbij niet ge waagd. En zelfs de vraag, de alles over- heerschende vraag zou men zeggen „of het voor het verdere lot van Eu ropa wenschelijk is of niet, dat de tegenwoordige oorlog eindigen zou, zonder dat aan een der oorlogvoe renden een besFste en besiissende overwinning is ten deel gevallen" laat de geachte publicist, die eenmaal regeerings veiantwoordelgkheid droeg in het midden. Wel acht hij de kans, dat een po ging van Nederland in dezen zin thans zou slagen, gering, „zéér gering" zelfs. Waarschijnlijk zullen wij, zoo erkent hij, een hooghartige afwijzing ontmoe ten. Maar dan zal al de moeite die wij gedaan hebben en dan zal het verkrijgen van de zekerheid der mach teloosheid en nuttigheid van onze midden in den oorlog geenszins be- langlooze bemoeiingen, door ons te beschouwen zijn als „een offer aan den vrede, Nederland waardig!" Nu zouden wij den generaal, die immers ook van politieke ervaring niet geheel verstoken is, toch willen vragenzijn de offers die de oorlog aan Nederland oplegt, nog niet zwaar genoeg? Moet ons land zich nu ook nog een offer voor den vrede gaan getroosten, bestaande in het onwaar dige en droevige figuur, dat het zal slaan door met de bijna volstrekte zekerheid van een afwijzing van alle zijden, zich ongevraagd als bemidde laar te gaan begeven op het terrein haar, zooals alleen zulke langzame, eerlijke menschen een pijp kunnen rooken. „Het is zonderling, dat u zooveel voor me gedaan hebt", zei Joshua, na een lange, rustige stilte. „Het is, of ik uw vader weer voor me heb." „O, kende jij hem dan zoo goed?" vroeg Griff. „Of ik uw vader kende Ken ik mijn eigen gezicht? Hij was goed voor mij,, zeer goed, en ik schreide als een kind, toen hij stierf. O, u weet niet, wat uw vader was Nie mand weet het, behalve wij, die oud genoeg zijn, om ons hem te herin neren in zijn goeden tijd. Er zijn heel wat Lomaxes te Marshcotes Manox geweest, maar uw vader won het van ailen." Griff herinnerde zich zijn vader vaag als een vioolijke makker, die hem als jongen had leeren rijden en schieten en visschen en de waarheid zeggen aan ieder. Jaren had hij zijn best gedaan, weinig aan zulke dingen te denken geheel op te gaan in zijn werk, dat hem geheel een kind der heide maakte. Wat deed hij hier in deze woestenij, zoo vroeg hij zich dat de strijdende reuzen gezwo ren hebben niet vóór een defi nitieve beslissing (overwinning, neder laag of uitputting) te zullen verlaten? Wie waaineemt en dat heeft generaal Staal onder het schrijven zijner beschouwingen toch wel ge daan welke reserves de voorname oorlogvoerenden nog in het vuur kunnen brengen (voor Duitschland staat dit vast en voor Frankrijk mag het eveneens worden aangenomen), en hoe de geest is welke èn de re geeringen èn de volken althans der westersche oorlogvoerende Staten on danks de reeds ondergane verschrik kingen nog steeds bezielt, die kan de mislukking van elke poging tot bemiddeling die niet met dwingende macht gepaard zou gaan, voorshands als volkomen zeker voorzeggen. Vredesbeweging. Het in sommige dagbladen voor komende bericht als zou door het Internationaal Vredescomité te Am sterdam, aan H.M. de Koningin het bekende verzoekschrift om bemidde ling reeds zijn verzonden, is een misverstand, hierdoor ontstaan zijnde, dat aan de voornaamste bladen een model van dit request in vreemde taal is toegezonden met bijbehoorende circulaire, meer om te laten zien dat het comité niet stilzit. Het acht het tijdstip voor de in diening nog niet gunstig en wil ook eerst de resultaten van zijne ac tie in het buitenland afwachten. Thans zijn bedoelde circulaires bestemd om in het buitenland te worden verspreid met daarbij ver band houdend concept-verzoekschrift in 10 talen vertaald, maar slechts in 4 talen afgedrukt (Fransch, Duitsch, Engelsch en Hongaarsch) en in be perkt getal gratis verkrijgbaar aan het voorloopig adres van het Comité Heerengracht 521 Amsterdom. Die in de overige talen zullen wor den afgedrukt zoodra er meer finan- cieele steun binnenkomt. De nieuwe guldens. Bij het Tweede Kamer-afdeelings- onderzoek van de begrooting van het Staatsmuntbedrljf was de opmerking gemaakt, dat de afwerking der nieuwe guldens tegenwoordig veel te wen- schen overlaat. De minister van Financiën merkt daartegenover op, dat aan die afwer king nu, evenals vroeger, groote zorg wordt besteed. Naar de minister ver onderstelt, vindt de klacht haar grond in de omstandigheid, dat, tengevolge van het zwaardere randschrift, het welk trouwens reeds in 1910 is in gevoerd, de rand van de muntstukken den indruk maakt eenigzins onzuiver te zijn. Tegenover dit nadeel, dat zich uitsluitend doet gevoelen zoo af dezen nacht. Wachtten hem geen plichten op de plaats, die hem al deze jaren gemist had Zijn gedach ten keerden terug naar het oude heerenhuis, nu verwaarloosdnaar den tuin, waar zijn moeder de Lie- vevrouwenbedstroo en de lavendel, de dubbele madeliefjes en de stok rozen en viooltjes verzorgd had; hij dacht aan het geld, dat daar jaar in jaar uit renteloos lag, terwijl zijn ar mer buren van hem verwachtten, dat hij het zou uitgeven. Zeker, zijn plaats was daar. Hij kon bijna het slaap wekkend gegons der bijen hooren tusschen de bloemen van den Manor- tuin, alsof zij hem naar huis riepen. Deze stemming, nog nieuw en teer, ging weer voorbij. Hij dacht aan iets anders iets dat het geheele ver leden overschaduwde en hem scheidde van de mannen, die allen getrouw waren geweest aan de eer van den Lomax-naam. Hij dacht ook aan de boete, die hij zichzelf had opgelegd, die hem tot een kalme vreugde was geworden. Ik begrijp de wereld niet, als ik aan u denk, Mr. Lomax", zei Joshua plotseling, alsof hij iets had geraden lang de munten eerst korten tijd in de circulatie zijn, staat het voordeel, dat het randschrift duidelijker en be ter tegen de gevolgen van den om loop bestand is. Vooral met het oog op eventueelen namaak is dit voor deel van belang te achten. Depreciatie Onder dit opschrift schrijft dr' Bos in „De Hoofdstad" „De oorlogstoestand zal langzamer hand op economisch gebied verschil lende merkwaardige verschijnselen doen zien, welke wij eigenlijk alleen meer uit de geschiedenis van volken met een gebrekkige geldcirculatie kennen. Zoo zien wij op dit oogenblik naast allerlei strafbepalingen van verschillende staten, ten aanzien van de stijging der geldswaarde van ver schillende artikelen boven een van regeeringswege vastgesteld bedrag, nu in Duitschland een verbod om gouden munt te koopen of te verkoopen, bo ven de nominale waarde. Dat verbod zou onnoodig zijn, wanneer het feit zich niet reeds had voorgedaan. Het wijst evenwel op een depreciatie, vermindering van de waarde van het Duitsche bankpapier 'en wijst er op dat in Duitschland wellicht de papiercirculatie te groot wordt. Menigeen begon daarvoor in den laatsten tijd te vreezen. Het gebouw van allerlei Darlehnskassen was al te vernuftig en berekend op de moge gelijkheid van een zeer groote uit zetting van papiercirculatie. In de volgende maanden kan men daarvan nog allerlei verrassingen ver wachten, hooge prijzen van goederen in Duitschland, waartegen men dan weer vruchteloos regeeringsmaatrege - len neemt Tegen economische feiten verweert zich vruchteloos de wetge ver." Geen verlof naar België. De opperbevelhebber van land-en zeemacht heelt bepaald, dat tot na der order geen verlof aan Nederland- sche militairen naar België mag wor den verleend, omdat de terugkeer uit België niet te allen tijde verzekerd is. Vlissingen» 15 December. Wij waren hedenmorgen in de ge legenheid enkele personen te spreken die zoo pas uit Ostende en Brugge zijn teruggekeerd en ons verschillende bijzonderheden omtrent hun weder waardigheden mededeelden. Een dezer personen was Dinsdag 8 December van hier vertrokken om naar Ostende te gaan. De reis werd gemaakt over Breskens en Sluis naar van de gedachten van den ander. „Je hebt aardig wat land ontgonnen daar ginds te Lostwithens en je oogst daar en fokt beesten op, zooals u me verteld hebt, ofschoon ik zeif nooit tijd gevonden heb, eens te komen zien. Laat me uw handen eens zien, jongen." Griff stak een paar ruwe, gespierde handen uit, die toch nog door hun smalheid zijn goede gebooite verrie den; en boer Royd bekeek ze,^ernstig en onderzoekend. „Wel", zei Joshua Royd eindelijk, „ik heb een lang leven achter me en ik heo vreemde dingen gezien, maar van zooiets heb ik nog nooit gehoord. Adel is adel, voor zoover ik gezien heb, en eenvoudig is eenvoudig en adelijke handen moeten niet met de spade omgaan." „Aarde is aarde", zei Griff lachend „en wij zijn allen stof en zullen tot stof wederkeeren vroeger of later." De oude man klopte kalm met zijn pijp op de leuning van zijn stoel en knikte goedkeurend. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1914 | | pagina 1