No. 343
33e Jaargang
Mer'V
nkef JmM
ER
insdag.
>rach}fi!m
leeft van
tLQG en
DELfT
IER.
let mm M3DEKUD
lagsblad"
UitgaveFirma F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58, Vlissingen. Telefoon Inters. 10
Verschijnt dagelijks, uitgezondefd op Zondag en algemeen erkende Christelijke feestdagen
VLUCHTELINGEN.
IMERMAN. a
ldierstraat
FEUILLETON
Brieven uit de Hofstad
MarM 31 de Oor-Jog.
1914'
0 cents.
ITER
ie uitgewekene, beveelt
in haar onderhoud te
als naaister,
ne G1JSSELS, Roorasch
chool, Glacisstraat.
ct. per drie maanden.
VLISS1NGSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS: Voor Vlissingen en de gemeenten op Walcheren ƒ1.30
per drie maanden. Franco door het geheelé rijk 1.50. Voor België 2.20
Voor overige landen der Post-Unie 3.35 Afzonderlijke nummers 3 cent
De abonnés, in 't bezit eener Offtfïfto gulden bij levens- gulden bij dood 4% gulden bij verlies A Fftfï gulden bij verlies 4 rni gulden bij verlies fk r^gulden bij verlies
polis, zijn GRATIS verze- J'H [j| g lange ongeschikt- a *lgI door «glgri van een hand, van ||||p vaneen van eiken
kerd tegen ongelukken voor: LU heid tot werken 3 Vv een ongeluk JUy voet of oog IvU een duim wijsvinger LJ%J anderen vinger.
Deze uitkeerlngen worden VERDUBBELD indien de verzekerden, voorzien van geldig plaatsbewijs, een ongeluk bekomen op trien, boot of tram. De ultkeering wordt gewaarborgd door de „Holl. Alg. Verzek. Bank" te Schiedam
ADVERTENTIEPRIJS Van 14 regels 0.40 voor iedere regel meer 10 cent
Driemaal plaatsen wordt /weemaal berekend. Bij abonnement speciale prijs
Reclames 20 ct. per regel Dienstaanbiedingen en -aanvragen 5 ct. per rege
lij loze Courant behoort een Bijvoegsel
"GEMEENTEBESTUUR
DRANKWET.
Burgemeester en Wethouders van
Vlissingen.
Gelet op art. 37 der Drankwet;
doen te weten
dat bij hen is ingekomen een ver
doek van C. de Jonge, om verlof tot
verkoop uitsluitend van alcoholvrije
dranken in perceel Palingstraat no. 18
dat vanaf heden gedurende veer-
Tiendagen schriftelijke bezwaren tegen
het eventueel verleenen van het ge
vraagd verlof kunnen worden inge
bracht bij Burg en Weth. voornoemd,
Vlissingen, 17 October 1914.
Bu'g. en Weths. voornoemd,
VAN DOORN VAN KOUDEKERKE.
De Secretaris,
W1TTEVEEN.
Daar komen in het boek der we
reldgeschiedenis bladzijden voor, die,
verhalend van gebeurtenissen van
eeuwen-her, ons nu nog telkenmale
bij het herlezen een huivering geven
bladzijden, die gewagen van een leed
aan gansche volkeren overkomen.
Dat waren de tijden waarin de ramp
spoed over een geheel rijk losbrekend
dood en vernieling zaaide alomtij
den waarin de vorsten hun volken
in een schier eindelooze reeks van
veldtochten voerend en elkander be-
kampend, het zwaard niet eerder in
de scheede staken, vooraleer de
vijand geheel vermorzeld, het land
geheel verwoest, have en goed gansch
geroofd, vernield, verbrand was; tij
den, waarin één enkel oorlogsrecht
gold, dat van den sterkste, en al het
denkbaar menschelijk wee den zwak
ste troftijden, waarin de rijke burger
van heden, morgen reeds tot den
bedelstaf gebracht werd, wanneer hij
al zijn goederen verbeurd verklaard
zag en nog blijde mocht zijn zoo hij
er het leven nog kon afbrengen tijden
waarin den arme al de lasten van
oorlogsslavernij en meedoogenlooze
dienstbaarheid ver van het eigen land
werden opgelegdtijden, waarin huis
noch haard, maagd noch vriend den
.geesel van den allesvernielenden
krijg vermocht te ontgaan.
In die tijden nu zag men bij 's vij-
ands nadering dikwijls de geheele
bevolking van dorpen, steden, landen,
in doodelijken angst voor wat haar
te wachten stond bij de komst des
vijands, in een radelooze vlucht haar
heil zoeken. Dan repte langs de
heirbanen des lands al wat zich rep
pen kon, dan torste een elk op schou-
;s-ArtikeIen.
»randers, Kappen»
pmfoorts.
kaarsen licht*
chting.
fjdigheden.
kachels, Haarden
brieken van Becht
M. Jaassma, Jan
isrraen in divers®
Witte Portwijn 'd,
Prima Advocaat
ïesch. Heerlijke
id f 0.70 per liter-pot-
artini Rossi (Origi*
aerk).
>rima qualiteit, aan
ianbevelend,
men zich aan het
Dt lil 1 it itiit.
door S. H.
8) O(Nadrtïk verboden.)
De wind werd schril, triomfante
lijk; er was een scheuring van wol
ken in den somberen hemel boven
hen, de plotselinge helderheid van
een ster, als van een oog, verfrischt
door den slaap, en toen kwam
de maan, rond, blauwachtig en vol
aandrijven boven de lange heuvelrij.
Griff drukte den arm van het meis
je steviger en wees naar de heide
Hij vergat alles in dat oogenblik, be
halve de pracht en de heerlijkheid
van deze nachtelijke wildernis. Wijd
en zijd was het land wit van de sneeuw
glinsterend, zoo ver het oog zien kon
de verder gelegen heuvels staken wit
af tegen den diepen blauwen hemel.
De meer nabij gelegen kloven en
hoogten waren in 't geheel niet wit
maar van dat teere sneeuw-blauw,
dat zijns gelijke niet heeft in de kleu-
der, hoofd of rug al wat maar te
torsen viel aan ijlings meegevoerde
tilbare have en wie niet loopen kon
bleef achter en viel den vijand in
handen wie niet gedragen of ver
voerd de vlucht kon medemaken zag
zich langs den weg achtergelaten,
met geen ander vooruitzicht dan den
ondergang.
Zoo ging het in vroeger tijden.
Gaat, mag men vragen, het nu nog
aldus
Daar brak in het midden van den
zomer, eensklaps een oorlog los,
bijna geheel Europa in zijn vernie
lende vlucht medesleependdaar werd
het eene volk voor, het andere na in
dezen wereldbrand betrokken, waarbij
niet minder dan ruim een dozijn oor
logsverklaringen plaats hadden daar
dondert het vernielend geschut reeds
meer dan 10 weken lang over de
slagvelden van Oost- en West-Europa;
daar doet reeds ai dien tijd het meest
moderne en vernuftig uitgedachte ver-
delgings-materiaal zijn moordend
werk gelden. Sterke vestingen vielen,
de eene voor de andere na onder
het sloopingswerk der reusachtige
Krupp-mortieren, dorpen werden ver
brand, steden overweldigd, geheele
streken veroverd en bezet, waarbij de
bevolking nameloos leed werd aan
gedaan Waarlijk, hoe doet in menig
opzicht de oorlogstijd, die wij thans
doorleven denken aan de vreeselijke
oorlogstijden van weleer 1
En opdat daar metterdaad niets
aan ontbreke, wordt de maat der
verschrikking thans volgemeten door
het schouwspel eener in doodelijken
angst vluchtende bevolking, in zoo
grooten getale als zelden of ooit nog
werd aanschouwd. Een geheele eer
tijds bloeiende en rijke wereldhan
delsstad zag haar bevolking zich groo-
tendeels ontvlieden voor de nadering
des vijands een welvarende streek,
bezaaid met vriendelijke dorpen en
steden liep voor een niet gering deel
leeg en bij tienduizenden trokken de
vluchtelingen weg van de plaatsen
des onheils, weg naar veilige
oorden, weg naar het als altoos gast
vrij Nederland.
Aldus zagen wij een bevolking
naar schatting tusschen 300.000 en
500.000 zielen hier, in ons land een
beschut en veilig loeviuchtsoord
zoeken en vinden, in doodelijken angst
gevlucht voor 's vijands nadering. En
het Holland van nu, toonde zich de
waardige nazaat van weleer, dat
steeds een wijkplaats was voor on
derdrukten,een oord van steun en hulp
voor politieke vluchtelingen. En heel
de wereld erkent en herkent weder de
oud-Hollandsche offervaardigheid en
ontferming in deze dagen door geheel
ons volk getoond. Laat dan deze er
kenning, ook van Duitsche zijde als
om strijd geuit, ons voldoende zijn
ren der natuur. En de maan steeg
aan het donkerblauw van den hemel
en de Groote Beer hing laag naar
het Noorden en zijn zeven sterren
waren bijna even helder als de Pool
ster, die hij tot gids moest dienen.
Trash de hond, begon tegen de
maan te blaffen, die zoo onverwacht
verschenen was, en hier en daar, ver
over de heide, antwoordden hem de
hofhonden met stemmen, die door den
vorst verhelderd werden tot een soort
van etfenmuziek.
Dit en de stem van den wind, nu
eens rijzende dan dalende tot een
geweeklaag,was alles,wat de stilte ver
brak,voor zoover Hester Royd kon zeg
gen maar voor Griff,die nog in nauwer
gemeenschap met moeder aarde ge
leefd had dan het meisje, waren er
vele andere geluiden, geluiden van de
geestenwereld, die hem hadden lee-
ren kennen als een vriend.
Maar Hester dacht aan haar eigen
snelstroomende bloed, haar eigen
hoop en vrees. Zij was jong en de
menschelijke dingen van liefde en
haat waren haar dierbaar. Zoo vol
was zij van haar eigen opgewekt
heid en jeugd, .dat zij niet lette op
wij vonden gelegenheid om te midden
eener strikte neutraliteit een daad te
volbrengen door niets anders dan op
recht menschelijke gevoelens inge-
gevtn. En laat ons dankbaar zijn voor
de gelegenheid die ons geboden werd
te hebben kunnen toonen, dat het
kleine plekje grond van Nederland
wederom de veiligste wijkplaats in
Europa voor arme vluchtelingen is.
Hoelang deze laatsten in ons midden
vertoeven zullen, wie zal het zeggen
Reeds zijn en worden door de regee
ringen der beide betrokken landen
daarover onderhandelingen gevoerd
reeds ontwaakt ook bij menig vluch
teling de aandrift, als het even kan,
terug re keeren ten einde ginds naar
staat van zaken te kunnen handelen
en weder in bezil te komen van de
zoo ijlings achtergelaten have en goed;
maar over het algemeen hebben de
vreeselijke gebeurtenissen de gemoe
deren te zeer geschokt dan dat nu
reeds bij allen de kalmte van oordeel
is ingetreden, noodig om een juist en
kloek besluit te nemen. Overijling zou
hierbij zeker meer schaden dan wen-
scheiijk is en even als een herstel
lende zieke slechts geleidelijk zijn
geest- en lichaamskracht herwinnen
kan, zoo kan ook dit door zooveel
rampen getroffen volk van vluchte
lingen niet op-eens zijn oude veer
kracht zien terugkeeren. Nochtans
de oud-Vlaamsche stam, immers niet
ongelijk in zooveel opzichten aan
den oud-Hollandschen, staat er ons
borg voor, dat een herstel der noo-
dige krachten, thans grootendeeis on
der het overstelpend leed geknot,
zal intreden ten e;:id_ hetdagelijksch
leven in de oude omgeving te her
vatten en gebogen, niet gebroken, we
der te gaan winnen het dagelijksch
brood.
De laatste emotie. De Handels
school. Geen iiefhebbers.
De menschelijke natuur is een
schoone zaak en geeft heel wat interes
sants te zien. Sedert op den 31 Juli
het angstwekkend tromgerof en klok
gelui ons toeriep dat er gevaar dreigde
voor ons lieve vaderland, heeft zij ons
al alle zijden van haar grilligheid
laten zien, behalve gelukkig-- die
van doodsverachting en heldenmoed.
Eerst vergat die menschelijke natuur
al haar schoone deugden van zelfop
offering, van naastenliefde en speelde
het botte egoïsme, de zucht tot zelf
behoud hoogtij, toen men n.l. de
bankbiljetten uit huis joeg en levens
middelen ophoopte alsof wij morgen
aan den dag belegerd zouden worden.
Nadat deze storm was uitgewoed en
men den toestand van ons land wat
helderder inzag, zakten die ondeugden
de verstrooidheid van den man, zijn
genot in het groote spel van vorst
en sneeuw en den oneindigen ster
renhemel.
„Mr. Lomaxzei zij. En nu was
het niet zijn hand, die zich op de
hare legde, maar haar beide handen
werden op zijn schouders gelegd.
Zij zei niets meer, maar zag hem
open en vrij in het gelaat. De maan
bescheen haar en toonde een hoofd,
dat trotsch op rechte schouders stond
donkere wenkbrauwen boven nog
donkerder oogen, een gelaat met de
eenvoudige bevalligheid van een ou
der geslacht. Hester Royd stond daar,
zichzelf trotsch en zonder valsche
schaamteeen meisje, om aan de
karnton te staan en geen vermoeid
heid te kennen, een meisje, om flin
ke jongens op te voeden, een meis
je om voor den man harer keuze een
goede, trouwe vrouw te zijneinde
lijk, een meisje, dat goed noch kwaad
kende, maar steeds de inspraak van
haar hart volgde.
„Wel, meisje vroeg Griff met
een vriendelijken glimlach.
Hij begreep eenvoudig niet, dat
haar hart naar hem uitging, dat al
en dreven op eenmaal allerlei schoong
eigenschappen boven. Men maakte
zich gereed om duizenden gewonden
liefderijk te verplegen. Hoe men
daarbij in het andere uiterste van
overdreven liefdoenerigheid verviel,
wij hebben het reeds eenmaal be
schreven.
Gelukkig, de gewonden waarvoor
de bedden gespreid, de zwachtels en
de liefde gereed lagen, bleven uit.
Het afzetgebied voor de opoffering
en bereidvaardigheid bleef uit.
Zij werden beide reeds ge
koeld op de sokken en de pols
moffen voor de soldaten, totdat op
z'n onverwachtst zich eindelijk een
nieuw arbeidsveld opende de vluch
telingen. Met een ijver, een hartstocht,
zooals wij die in begin Augustus vóór
de kruidenierswinkels hebben aan
schouwd, viel men op hen aan om
alle opgehoopte liefde voor gewonden,
voor sokken en polsmoffen óp hen uit
te storten. Wij zouden van steen ge
weest moeten zijn, waren wij niet
ontroerd geworden bij den aanblik
van de droevige stoeten vluchtelin
gen wij hebben er aan meegedaan
om hen een oogenblik van vreugde
te brengen. Maar wij hebben helaas
ook gezien hoe dat alles een ver
keerde zijde kan hebben, 't Waren
niet alle burgers van de braafste soort
die uit de havenstad vluchtten en
reeds den eersten dag waren er die
de penningen hun geschonken in
sterken drank hadden omgezet
Wij behoeven waarlijk niet te ver
tellen hoe hier alles in de weer was.
Onze lezers zijn waarlijk wel in de
gelegenheid geweest dat met eigen
oogen te zien.
Met verschillende vluchtelingen
hebben wij gesproken en het heeft
ons verbaasd hoe weinig zij van den
toestand op de oorlogsterreinen af
wisten.
Eén ding hebben wij tot ons genoe
gen, kunnen constateeren dat n.l. het
wantrouwen tegen Nederland, zoo we
lig woekerend in het geteisterde land
onzer zuidelijke naburen, verdwenen
is. Ook deze misère, van de vluch
telingen, heeft dus haar goede zijde.
De geinterneerde Belgen, in het
Loosduinsche kamp bijeengebracht,
maken het best. Wij hebben ze zien
komen, in een verschrikkelijken deer-
niswekkenden optocht en wij hebben
ze twee dagen later gezien toen ze
wat waren uitgerust. Het verschil was
wel zeer groot en de invloed van
twee dagen goede verzorging duide
lijk merkbaar.
Na een paar dagen is de emotie
die de komst der vluchtelingen ons
bracht, weer uitgewerkt en een rust
komt er over allen.
Omtrent den toestand in de resi
dentie valt niets bijzonders te mel
den. Over de toenemende werkloos-
les wat zij vroeg, was, met hem naar
de kerk te gaan en dan naast
hem te leven, alle werk voor hem te
doen, wat 2ij kon, zijn kinderen groot
te brengen, zijn pijnen te stillen, als
hij ziek of vermoeid was.
Te lang van zulke dingen verwij
derd, te lang verzekerd, dat hij de
wereld van mannen en vrouwen ver
laten had, was Griff's hart vol van
deze ruime, uitgestrekte heide, die
nu een wonderland was vol edelge
steenten, waar tooverkracht was in
alle schuilhoeken, waar zelfs het ge
blaf der hofhonden tegen de maan
klonk als onsterfelijke muziek. En zoo
zag hij niets, totaal niets van de
pathetische oogen van het jonge meis
je, noch van de tranen, die er in op
welden.
Langzaam liet zij de handen van
zijn schouders, zakken. Langzaam
sloeg zij haar dappere oogen neer.
En toen verhief zich de wind weer
en blies een wolkenjacht over de
heide; de sneeuw begon weer te
dwarrelen in onregelmatige cirkels,
en toen zij samen langs het pad door
de weide op het dek van Windy Farm
toeliepen, verborg de duisternis de
heid zijn in de laatste weken geen
nieuwe gegevens verstrekt, zoodat
wij niet weten welken omvang deze
thans heeft aangenomen. Toch is de
wetenschap daaromtrent van veel
belang, omdat de cijfers dienaangaan
de stellig van invloed zullen zijn op
de milddadigheid der burgerij. Over
het algemeen vloeien de giften niet
zoo rijk als men dat wel wenschte
het laat zich aanzien, dat de over
heid in deze ten slotte de belang
rijkste taak zal hebben.
Dezer dagen is de daghandels
school geopend, waaraan als direc
teur zal optreden dr. van Berkum,
die te Groningen als zoodanig werk
zaam was. Wij staan tegenover een
handelsschool voor den Haag, waar
geen handel is, nogal sceptisch,
doch wij zullen hopen dat ze ren
deert. Dr. van Berkum heeft een
sympathieken indruk gemaakt en zal
wel blijken een goede keuze te zijn
al waren er bij zijn benoeming even
veel leden, voor als tegen hem.
Dat laatste geschiedde met het oog
op zijn leeftijd. In hoeverre het zal
blijken een noodzakelijke instelling
voor den Haag te zijn, valt thans
niet te zeggen. De kantoren die hier
zijn, zijn meest banken en kleinere
zaken. Wij hopen niet dat fabrieken
zich hier zullen gaan vestigen en dat
op die wijze deze school meer af
zetgebied zal krijgen. Trouwens de
fabrikanten zijn wel wijzer dan dat
zij hun fabrieken bij een groote stad
vestigen.
Van onderwijs gesproken, een
voordracht voor inspecteur van het
L.O. blijft maar uit. Dat zit niet glad,
zooals wij onlangs reeds uiteenzetten.
Er zijn geen liefhebbers voor het
baantje van duivelstoejager.
Zoo blijft er bij alle werkloosheid
een baantje van 3000 gld. open.
Wie heeft er zin Eiber.
De terugkeer der vluchtelingen.
Naar wij vernemen heeft het over
leg van onze Regeering met het Duit
sche opperbestuur omtrent den terug
keer van Belgische vluchtelingen tot
een gunstig resultaat geleid. De te
rugkeer is toegestaan aan de vluch
telingen, niet alleen naar Antwerpen
en de naaste omgeving, maar naar
geheel België.
Een proclamatie gelijk aanvan
kelijk in het voornemen der Regeering
lag zal hieromtrent niet worden
uitgevaardigd, maar de burgemeesters
zullen worden uitgenoodigd zoo spoe
dig mogelijk opgaaf te doen van de
personen, die naar België wenschen
terug te keeren, opdat deze weder van
Regeeringswege daarheen zullen kun
nen worden vervoerd.
tranen, die even koud, maar vlug
ger dan de sneeuw uit Hester's oo
gen stroomden. Maar Griff, zijn eerste
verwondering reeds vergeten, dat het
meisje hem zoo ernstig in de
in de oogen zag en een vraag scheen
te doen, was vol van de wondere
pracht van de sneeuwjacht.
„Er is geen plaats in de wereld,
kind, als Ling Crag Moor", zei hij.
En Hester die haar snikken inhield,
lachte zonder eenige vroolijkheid.
Hij had gelijk, haar „kind" te noe
men, maar zij had tenminste deken
nis van een kind van wat dwaas was
in hen, die ouder waren. Zeker voor
dezen eenen keer had hij zijn oogen
van de heuvelen kunnen afwenden,
om de smart te zien van een kleine
menschenziel 1
„Geen", antwoordde zij.„Tenminste
dat hoop ik, want dan zouden er zoo
veel meer menschen koud en onge
lukkig zijn en gretig uitzien naar
de lente, die nooit komt".
(Wordt vervolgd.)
