:sje
IBIEDINGEN
Woensdag
19 November
AANVRAGEN
No 274
51e Jaargang.
1913
- Teleioon 195
RAMMA
<iw vaa dt
s van Kadcr
Voorstellingen
per;
1ENSCH
ONGEN
ter-halfwas,
leisje
BODE.
KAMEROVERZICHT
FEUILLETON
De Strijd em een Gravenkroon,
BINNENLAND
A. van Boekhout,
ef, W. Piel.
O R
tot en met
ouember 1913.
o—
°.vue.
'ken van Ossola.
iurde Natuuropn.)
Acten
300 M. kunstfilm,
igelijke verklaring
inet.
chters van den
Comedie)
Contran heeft een
'indje (Komisch)
oudt zich het recht
imma zoo noodig
e week van Maan
:t Vrijdagavond,
ie omstreeks 9 uur
hebben nog recht
sle Voorstelling,
nen aan geen aan-
ïden.
DE DIRECTIE
fils t 0.35, iedere
pt. Zonder rabat,
ataen wordt twee-
?ITE WORKS LTD.,
innen twee
ien, bekend met de
draaibank,
imelding ten kantore
/orden voor kantoor-
enhandig geschreven
gave van leeftijd en
werkkring onder
bureau van dit blad.
:en flinke
ïst te treden,
an het bureau dezer
n in PLOUVlER's
euwendijk.
en eenige Juffrouw,
evenlett. W. Bureau
rant.
lie te Gent wordt ge-
fatsoenlijk
ouw, R. K. gods-
N., bureau „Vlis-
Wagenaarstraat 19.
PER SLIKKE, Joost
vraagt tegen
inke
lden tusschen 1 en
VLISSINGSCHE COURANT
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij de Uitgevers
Firma F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
ADVERTENT1ÊNvan 1-4 regels 0.40. Voor elke regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Oroote
letters en clichés naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen.
TELEFOONNUMMER 10.
flbonnements- fidyertentiën op zeer uoordeelige voorwaarden.
Vergaderiag van Dinsdag.
De minister aan 't woord.
De eerste van het negental, thans
aan de regeeringstafel geschaard, die
in het vuur moest, was de minister
van koloniën. Vijf volle dagen heeft
het om zijn hoofd gestormd, al is het
grootste gedeelte van den storm over
zijn hoofd heengegaan. Dat hij niet
van een klein geruchtje vervaard is,
weten wij uit de verkiezingsdagen, toen
hij candidaat der concentratie van
Amsterdam IX was. Van de rhetorische
bloempjes die hij in zijn verkiezings-
speeches had gevlochten, hadden zijn
tegenstanders een ruikertje gevormd,
dat zij hem, die toen wel niet ge
droomd zal hebben van een minister
portefeuille, thans aanboden. Van hem
was afkomstig het pendant van de
leuze „de Meiboom in de kap,"
de minder liefelijke leuze van „de
bezem in den mast". Nu werd deze
leuze tegen hem uitgespeeld, doch
de minister verklaarde dat zij op de
geheeie politiek der coalitie doelde en
niet speciaal op de Indische. Men
herinnert zich, dat de heer van Veen
den minister het mes op de keel zet
ten öf te verloochenen wat hij in
luni.zeide öf te erkennen dat hij ge
draaid was.
Het ging om de eer van den gou
verneur-generaal. Men is het er nu
wel over eens dat deze niet behoefde
heen te gaan. Het hoogste gezag en
de verantwoordelijkheid berusten bij
den minister. Het zou den indruk van
een andere verhouding geven, wan
neer een gouverneur aftrad na een
wisseling van minister. Hij kan heen
gaan als het hem niet bevalt.
Geheel onverwacht, nog in den
aanvang van de ministerieele rede
deed zich een incident voor dat nog
wel een staartje zal hebben. Het komt
hierop neer: de minister betreurde
het, dat de heer van Veen hem heeft
gepasseerd en met een ambtenaar van
zijn departement is gaan spreken.
Waarschijnlijk ging dat over de be
wuste circulaire betreffende de subsi
dies uit de landschapskassen. De
minister was daarover zeer gegriefd
en stak dit niet onder stoeien of ban
ken. De heer van Veen interrum
peerde reeds dat hij het ontkendeen
aan het slot der vergadering vroeg hij
het woord voor een persoonlijk feit,
wat hem echter niet werd verleend
omdat de minister zijn rede nog niet
had beëindigd. De mededeeling van
den minister maakte grooten indruk.
Wij zijn wel benieuwd naar het ver
volg van deze kwestie.
Na dit incidentje heeft de minister
ons vergast op een redevoering die
tot titel zou kunnen dragenBijdragen
tot de kennis van de gemoedsge
steldheid van den Javaan. Hij heeft
Roman van G. H. v.
(Nadruk verboden.)
D.
42). -o-
Maar hij moest zijn vader gelijk
geven dat hij zich toch niet zoo vol
komen meester gevoelde zijner op
gewondenheid, om bij een woorden
wisseling niet meer te ver
raden, dan de voorzichtigheid gebood
daar bracht men hem een briefje
van Harley.
„Mijnheer," zoo luidden de rege
len, „de houding, die u heden tegen
over mij hebt aangenomen en een
ruwe afwijzing van goed gemeende
toespelingen, die ik mij tegenover
de zuster van een vriend w&I meen
de te mogen veroorloven zeggen mij,
dat tusschen ons geen volle harmonie
kan heerschen en dat ik in geen ge
val als gast in uw familie de plaats
kan innemen, die ik gehoopt had, te
veroveren.
Ik ben daarom besloten, met den
geschetst de ontwikkeling van de
Sarekat Islam, van de groote beteeke-
nis die de Islam heeft voor den Javaan.
De Islam is niet alleen zijn gods
dienst, maar hij is ook de drager van
hei nationale bewustzijn.
De Javaan gaat trotsch op zijn is
lam alle vernedering, alle onderdruk
king lijdt hij gewillig en bijna slaafs,
want hij bezit toch iets dat de blanke
man niet bezit, de Islam.
Kraakporcelein noemde de minister
den godsdienst der Javanen, in zoo
verre dan dat het voor den Europe
aan uiterst gevaarlijk is dat aan te
raken. De uiterste voorzichtigheid
dient betracht te worden. Heel licht
krijgt de Javaan wantrouwen in da
den en personen, wanneer hij slechts
vermoedt dat het op zijn Islam ge
munt is. Die voorzichtigheid is
ook door de zending niet vol
doende betracht. Er wordt vaak
minachtend over den Javaan ge
sproken en zelfs in de Tweede Ka
mer is dat gedaan. Die beschouwin
gen dringen door tot de Javanen en
stichten er kwaad, veel kwaad. Er
is in de laatste jaren bij de Javanen
een machtige begeerte ontstaan naar
onderwijs, naar kennis, vooral van
de Hollandsche taal, omdat zij hebben
ingezien dat hun taai niet geschikt
is voor voertaal bij meer ontwikke
ling. Onderwijs en nog geen onder
wijs dat was het doel van de Boedi
Oetomo, dat is het doel van de
Sarakat islam ook. De bezwaren, die
tegen deze laatste zijn aan te voeren
bestaan in de weinige ontwikkeling
der bestuurders, het wanbeheer der
gelden en de buitensporigheden
waaraan men zich soms in ai te
grooten ijver schuldig maakt.
De Sarekat islam mist goede lei
ding: het individu dat ze thans leidt,
is niet geschikt, ook al omdat zijn
reputatie, bij de leiding van een
soortgelijke vereeniging verworven,
niet onbevlekt is.
Het was een interessante causerie
van den minister, gezellig, aange
naam, maar met de Indische begroo
ting stond ze slechts in verwijderd
verband.
Misschien komt er morgen wat
meer politiek en wat meer mededee-
lingen over de plannen van den
minister, die vandaag getoond heeft
Indië goed te kennen en lief te
hebben.
Evenredig kiesrecht.
Bij Kon. besluit is een Staatscom
missie ingesteld tot onderzoek van
de vraag, welk stelsel van evenredig
kiesrecht voor onze vertegenwoordi
gende lichamen het verkieselijkst is.
Benoemd zijntot lid en voorzitter
mr. J. Oppenheim, lid van den Raad
morgentrein naar de residentie terug
te keerenik geloof, dat een ont
moeting tusschen ons slechts iets
pijnlijks kan hebben voor beide par
tijen en verzoek u, mij dit te be
sparen, terwijl ik beken, dat ik daar
bij de beschaamde zou zijn.
Het is natuurlijk, dat ik mij na
dit voorgevallene niet meer aan de
taak kan wijden, waarmee het ver
trouwen van uw vader mij vereerde.
Ik ben echter zoo gelukkig, het be
wijs te leveren, dat zijn vertrouwen
geen al te slechte keuze heeft ge
daan. Ik zal, zoodra ik de rust ge
vonden heb, de ontdekkingen, die
ik gedaan heb, rijpelijk te overwe
gen, uw vader het resultaat per brief
meedeelen misschien dat ik wan
neer ik vanavond nog rust en kracht
tot ongestoord werken vind,
bij mijn vertrek hem een bewijs kan
leveren, waaruit hem mijn ijver, om
hem te dienen, zal blijken.
In elk geval verzoek ik ook uw
vader, mij toe te staan, zonder per
soonlijk afscheid, te mogen vertrek
ken. Men heeft mij te verstaan ge
geven, dat ik op ongepaste wijz
misbruik heb gemaakt van de rech
van Statetot lid en ondervoorzitter,
mr. J. A. Loeff, lid van de Tweede
Kamertot leden jhr. mr. D. J. de
Geer, lid van de Tweede Kamer;
mr. J. A. van Gilse, oud-lid van de
Tweede Kamermr. D. A. P. N.
Kooien, lid van de Tweede Kamer;
mr. F. A C. graaf van Lynden van
Sandenburg, lid van het college van
Ged. Staten van Utrechtmr. P. Rink,
lid van de Tweede Kamer; W. H.
Vliegen, lid yan de Tweede Kamer
tot lid en secretarismr. J. von Ge-
lein Vitringa, rechter in de rechtbank
te 's Gravenhagetot adj. secr. mr.
L, A. Nijpels, advocaat en procureur.
De ziekenfondsen en de genees-
beeren.
Naar de „N. Ct." verneemt is hier
te lande een federatie van Zieken
fondsen opgericht.
Men stelt zich ten doel de belan
gen van het ziekenfondswezen, in
verband met invoering van de Ziek
tewet, te behartigen. Ook het besluit
tot het oprichten van eigen zieken
fondsen in de algemeene vergadering
van de Mij. tot bevordering der Ge
neeskunst, te Breda, in Augustus ge
houden, gaf aanleiding tot oprichting
dezer federatie. Reeds een groot aan
tal vereenigingen met pi.m. 150.000
leden, is toegetreden.
Vaandelultreiking.
Na afloop der vaandeluitreiking is
Maandag aan ieder der officieren,
onder-officieren, korporaals en sol
daten, die aan de plechtigheid deel
namen, een afdruk uitgereikt van de
door H. M. de Koningin in het Ma
lieveld te 's Gravenhage tot de troe
pen gerichte toespraak.
Het dagelijksch bestuur van den
Bond ter behartiging van de belan
gen van het Kind, heeft den minister
van binnenlandsche zaken een defi
nitieve beslissing verzocht op een
vroeger adres, ingezonden namens
een 50 tal vereenigingen, waarin
gevraagd wasa. het maken van ïepo-
ducties naar voorwerpen in onze
musea ten behoeve van het onder
wijs zooveel mogelijk te bevorderen
b. speciale collecties van deze repro
ducties onder bevoegde leiding te doen
vervaardigen en onderhouden en voor
het onderwijs beschikbaar te stellen
c.een permanente commissie te benoe
men, bestaande uit personen, die in
verschillende takken van onderwijs
werkzaam zijn, welke commissie
advies kan uitbrengen voor het sa
menstellen van deze collecties en
voor het practisch gebruik er van.
Postzegeinleuws.
De frankeerzegels van VU cent
zullen voortaan in meer donkerblauwe
kleur dan die der tegenwoordige
ten, die ik als uw vriend meende te
bezittende begrippen over de rech
ten van ware vriendschap kunnen
verschillend opgevat worden, al naar
de karakters en maatschappelijke
vooroordeelen en inzichten; ik laat
ieder het recht zijner meening, maar
behoud mij ook het mijne voor. Heb
ik door mijn optreden een lid uwer
familie beleedigd, dan betreur ik dit
zeer, neem echter geen woord terug,
geef geen opheldering en herhaal
daarom mijn dringend verzoek, het
slot Wildenfels te mogen verlaten,
zonder met een lid uwer hoogge
schatte familie in aanraking te ko
men."
De brief ging tusschen de drie
heeren van hand tot handgeen
van allen scheen het eerste oordeel
te willen uitspreken. Ieder had het
gevoel, dat men tegenover een man
stond, die zich tegen eiken aanval ge
wapend had.
„Dat ziet er uit," zei Georg ein
delijk, „aisof Harley vermoedde, wat
wij afgesproken hebben."
Boltenstern knikte toestemmend.
„Hij heeft het licht in de bibliotheek
gezien." zei hij.
worden gedrukt en de zegels van 50
cent zullen in lila-kleur met grijze
omlijsting uitkomen.
Met de verstrekking aan de post
kantoren van genoemde zegels in
de nieuwe kleuren zal worden aan
gevangen, zoodra de voorraad van
de oude kleuren is uitgeput.
Ook de zegelopdrukken van l'/3
cent op de enkele en dubbele brief
kaarten zullen in donkerblauwe kleur
worden opgedrukt.
Met zekerheid verneemt „de
Maasb." dat de jubileumzegels tegen
het einde van deze maand zullen
worden uitgegeven.
Geen belasting op publieke
vermakelijkheden.
In de Maandag gehouden vergade
ring van den raad der gemeente Arn
hem werd voortgegaan met de be
handeling der verordening tot instel
ling van een belasting op de publieke
vermakelijkheden, in de vorige zitting
werd art. 1 der verordening, behel
zende het principe der belasting, aan
genomen.
Thans werd o. m. door den heer
De Wilde voorgesteld, oin van deze
belasting uit te zonderen de vereeni
gingen voor tooneel, muziek, enz., die
een subsidie van de gemeente ge
nieten. Het ging hier in hoofdzaak
om de Arnh. Orkestvereeniging, welke
vereeniging jaarlijks een subsidie ge
niet van f 12,000 en ondanks dit, nog
steeds sukkelt met tekorten. De weh
houder De Visser bestreed dit voor
stel krachtig op grond, dat het niet
aanging, dat degenen, die genieten
van een concert der A. V. V., geen
belasting betalen, terwijl zij, die b. v.
naar den schouwburg gaan, wel be
lasting moeten betalen.
Het voorstel De Wilde werd na
een uitvoerige discussie aangenomen
zoodat onder de vrijstellingen ook de
vereenigingen, die gesubsidieerd wor
den, werden opgenomen.
De wethouder De Visser stelde nu
voor, om art. 3, behelzende de vrij
stellingen, in stemming te brengen.
Door aanneming van het amendement
De Wilde is voor hem en ook voor
B. en W. de verordening onaanneme
lijk; mogelijk, dat de meerderheid
van den raad het met deze opvatting
eens is. In stemming gebracht, wordt
dit artikel met 23 tegen 6 stemmen
verworpen.
B. en W. trokken daarop de geheeie
ontwerp verordening in.
Onze Vioot.
Na een lezing van den heer H. M.
van Bemmelen, oud-zee-officier en
lid van het hoofdbestuur van boven
genoemde vereeniging, is te Amers
foort een af deeling van „Onze Vloot"
opgericht met aanvankelijk 250 leden.
Uniform Postassfstenfen.
Het bestuur van den Bond van
Nederl. Post-, Telegraaf- en Tele
foonpersoneel heeft den directeur-
generaal der P. en T. medegedeeld,
dat nader gebleken is, dat onder het
korps assistenten de zucht om te
komen tot afschaffing der uniform
zoo groot is, dat al werd aan de
bezwaren, genoemd in hun 7 dezer
aan U gezonden adres, te gemoet ge
komen, dit toch geen invloed op
den uitslag der gehouden stemming
zou kunnen hebben en daardoor dus
onnoodig vertraging zoude ontstaan,
weshalve den directeur generaal Ver
zocht wordt, bedoeld adres als niet
gezonden Ie willen beschouwen en
rekening houdende met den uitslag
der stemming aan zijne voornemens
uitvoering te willen geven.
„Als hij niet geluisterd heeft ef
iemand gehad, die voor hem dat
handwerk heeft uitgeoefend!" riep
Georg. „Het is, alsof hij zich reeds
verdedigde tegen het verwijt van den
diefstal, hij houdt er aan vast, dat
vader hem een opdracht heeft ge
geven. Hij zei mij vandaag, dat hij
zijn belofte terugnam. Harley weet,
wat hem bedreigt. Hij zou mij ze
ker, toen ik hem in de bibliotheek
afhaalde, gezegd hebben, dat hij de
documenten gevonden had, als hij de
bedoeling had gehad, dit aan het licht
te brengen."
„Het ééne is even mogelijk als
het andere," zoo nam de oude Graaf
het woord. „Het is mogelijk, dat hij
zijn besluiten eerst neerlegt, dat de
terechtwijzing, die hij van Adda ge
kregen heeft, op deze beslissing in
vloed heeft gehadhet kan echter
ook zijn, dat hij hier in huis reeds
een aanbrenger heeft gevonden, die
ons beluisterd heeft, ofschoon het
moeilijk te begrijpen is, hoe hij zoo
spoedig aan den rechten helper is
gekomen.' Ik vertrouw Kathi niet. Zij
hangt nog altijd aan dien deugniet,
den zoon van den houtvester. Mijn
VHssiragen, 19 November.
„Hulp in Nood."
De vereeniging „Hulp in Nood"
hield gisterenavond in een der loka
len van de „Oude Vriendschap" hare
jaarlijksche algemeene vergadering,
onder voorzitterschap van den heer
A. J. van Ockenburg. De vergadering
was zeer slecht bezocht. Door den
penningmeester werd rekening en
verantwoording gedaan van de gelden*
in het afgeloopen jaar. Deze werd
nagezien door een daarvoor benoemde
commissie Bij monde van een der
leden dezer commissie, den heer J.
Clarisse, werd hieromtrent verslag
uitgebracht en onder goedkeuring
daarvan dank gebracht aan den
penningmeester voor zijn accuraat
gehouden beheer.
Door den secretaris, den heer M.
van der Beke Callenfels, werd in
een uitvoerig verslag mededeeling
gedaan van hetgeen in het afgeloo
pen jaar in de vereeniging was voor
gevallen. Hieraan ontieenen wij het
navolgende: In de samenstelling van
het bestuur kwam geen verandering.
De bestuursleden die aan de beurt
van aftreding waren, n.l. de heeren
A. van de Sande, J. M. Stuart en
M. J. Hemmekam werden herkozen
en lieten zich deze herbenoeming
welgevallen. De financieële toestand
der vereeniging kan wel bevredigend
genoemd worden, doch is toch van
dien aard dat steeds met de meest
mogelijke zuinigheid te werk moet
worden gegaan.
Het iedenial bleef stationnair. De
vereeniging ontving van het ge
meentebestuur de jaarlijksche subsi
die ingevolge art. 35 der leerplicht
wet ad f 200, waaromtrent aan ge
noemd bestuur op de gebruikelijke
wijze verantwoording werd overge
legd. Een subsidie tot hooger be
drag werd noodzakelijk geacht en is
vrouw had haar reeds lang uit den
dienst moeten ontslaan inplaats van
zich te verbeteren, wordt zij slechts
voorzichtiger. Ik wed, dat zij weer
steelt als vroeger."
„Adda houdt het meisje steeds de
handen beven 't hoofd," antwoordde
Georg, alsof hij Boltenstern de woor
den van den Graaf wilde verklaren.
„Zij heeft medelijden met haar, om
dat zij den zoon van den houtvester
niet wil laten loopen en verontschul
digt kleine oneerlijkheden door de
zwakheid van Kati voor den knaap,
die haar tot het kwade verleidt. Maar
welk belang zous Kathi er bij heb
ben, gesprekken te beluisteren, die
noch haar, noch haar beminde iets
aangaan
„Frans bemoeide zich, toen hij nog
©p het slot diende, met alles, wat er
gebeurde," antwoordde de oude heer,
„hij was niet alleen nieuwsgierig, hij
wilde alle verhoudingen leeren ken
nen, om zich een zekeren invloed te
verschaffen."
(Wordt vervolgd.)
