inbiedingen
Donderdag
13 November
ie Strijd om een Gravenkroon.
maken,
dienen.
lelburg.
ARPfllNSES
No 269
51e Jaargang.
1913
INIST
IGEN
Breda,
;j§fWifi 12,
ISHEID.
'AANVRAGEN
trmaker
insfbode
KAMEROVERZICHT
FEUILLETON
BINNENLAND
ux
nooit echt ver-
sijt, zonder dat gij
el daartegen een
id is de
ille gevallen van
is. Uit de vele
aat 46 te 's Gra-
lik van uwer San-
De slapeloos-
neemt merkbaar
vorden door een
voel dat ik in
over. U mag dit
J. T.
als bovenstaande
oefde middel. De
jiderden geholpen
ïgulnose kost
JK
•DAM Co.
Den Haag.
Drogisten.
LUITW1ELER.
IES, door GEORGE
Jmde groote reman uit
een Amerik. Million-
tatereelen van liefde,
|tocht en misdaad, met
platen, 5 dikke dee-
19 bladz. boeiende en
rudende lectuur. Dit
ompleet is en f 10.—
weren wij voor f 1-50,
|0. (Postw. of -zegeels)
selsior", v. Beu-
13, Amsterdam
bels f 0.25, iedere
ent. Zonder rabat,
ilaataen wordt twee-
$te een
ïilitair reparatiewed!
Reg. Inf. Oranjestraat
aan een
Matinée)en alle av«n-
rorden ingewacht tot
fir S. C. Bureau „Vlis-
bt."
in het vak te worden
DE VELDE Ja-
ïlectrische Drukken)
(soenlijke
Is; Slijkstraat no.'f
VLISSINGSCHE
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij de Uitgevers
Firma F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
COURAINT
ADVERTENT1ÉNvan 1-4 regels 0.40. Voor elke regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Groote
letters en clichés naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen. TELEFOONNUMMER 10. ftbonnements- flduertentiën op zeer uoordeelige voorwaarden
Vergadering van Woensdag.
Indische Begrooting.
De heer Scheurer trof het niet,
loen hij op dezen ochtend zijn rede
jjng voortzetten. Belangstelling ont
mak ten eenenmale, omdat de uit-
der verkiezing in het Amster-
jamsche district het onderwerp van
alle gesprekken was tusschen de
(araerieden onderling en er geen
greintje aandacht was voor de preek
ran den geachten afgevaardigde uit
Sneek, Over de Sarikat Islam sprak
zijn zegen uit en over de Indi
sche Partij stortte hij de fiolen zijns
looms. De convensie der scholen in
Je Minnehassa is een hoogst inte
ressante kwestie, die wij echter al
Jroomen kunnen.
Na de pauze kwam de Indische
specialiteit der linkerzijde, de lieer
van Deventer, aan het woord. Dit
was de eerste woordvoerder van
links en zijn eerste mededeeling zal
wel verrassend geweest zijn voor
reien. Dat er velen waren, die het
aftreden van den S,heer Idenburg
gaarne hadden gezien, erkende de
lieer van Deventer, maar hij persoon
lijk had dat verlangen nooit uitge
sproken. Het leek hem een verkeerd
beginsel, dat met de verandering in
ie politieke constellatie de gouverneur
beeft rekening te houden. Hij is
slechts uitvoerder van de regeerings-
macht en het hoogste gezag blijft
berusten bij den minister en de
Slaten-Generaal. Trad de gouverneur
af als gevolg van den uitslag der
verkiezingen, dan zou daarmede ge
zegd worden dat hij het hoogste ge
zag uitoefende.
Tegenover de felle bestrijding van
Je verwijten dat door den heer Iden
burg een kersteningspolitiek zou zijn
gevoerd, zette de heer van Deventer
een zeer nuchtere opmerking. Waar
om, vroeg hij, is de rechterzijde dan
[och zoo ingenomen met den heer
Idenburg, waarom prijst zij hem dan
zoozeer als christelijk bewindsman,
wanneer hij in geenen deele afwijkt
van den koers die zijn liberale voor
gangers volgden Geen liberale gou
verneur zou zijn handteekening ooit
gezet hebben onder de beruchtge-
worden passa circulaire. Sedert mi
nister Fock's zeer verruimd subsi
die-stelsel zijn de subsidie-bedragen
onder het bewind der vorige regee-
ring zeer gestegen en niet in ver
houding met den geringen vooruit
gang, dien de zending en haar on
derwijs hebben gemaakt.
Ten aanzien van de Sarikat Islam
en de Indische Partij van den heer
Douwes Dekker, stond de heer van
Deventer op vrijwel hetzelfde stand
punt als de vorige sprekers. Het in-
Roman van G. H. v. D.
(Nadruk verboden.)
37). -o-
„Wacht af, wat mijnheer Harley
doet en als hij niet spreekt over
de ontmoeting met mij, laat dan de
zaak rusten als hij zijn vriendschap
voor je laat bekoelen, dring je dan
niet aan hem op."
Graaf Boltenstern was het bloed
naar het gelaat gestegen, toen hij
gezien had, op welke ongewone wijze
Harley afscheid had genomen.
Men had het hem kunnen aanzien,
hoe verheugd hij zich ais Adda's ca
valier zou aangeboden hebben, als
zjj er naar verlangd had, maar zoo
zij zich beleedigd voelde, dan was
het allereerst haar broeder die ge-
'oepen was, voor haar in de bres
's springen Boltenstern had daar
nog geen recht toe. En toch was
het voor hem een bittere teleurstel
ling, dat men hem dit recht niet gaf.
terneeringsbesluit van het drieman
schap keurde hij onder de gegeven
omstandigheden goed. Alleen vroeg
hij zich af of de regeering niet eer
der had kunnen ingrijpen. Dat is
echter thans gemakkelijk gezegd,
maar het is zeer waarschijnlijk en
de heer van Deventer erkende dat
ook volmondig dat de regeering
op het oogenblik dat ze dan had
moeten ingrijpen, niet voorzag welk
een vaart de beweging zou nemen.
Dat de regeering had geweigerd de
statuten goedtekeuren, vond ook de
instemming van den heer van De
venter. Al hadden die statuten niets
bevat, dat in strijd was met het open
baar gezag en de orde, dan toch
wist de regeering voldoende wat het
streven der vereeniging was. Op de
constitueerende vergadering der partij
was de geest daarvan voldoende
gebleken. Toch verguisde de heer
van Deventer de partij en haar
vertegenwoordigers niet zóó als de
he* voorafgegane sprekers. Er was
op sommige vergaderingen wel ter
dege een hoogstaand debat gevoerd,
waaraan door bekende personen was
deelgenomen.
Aan het slot zijner rede schetste
de heer van Deventer in enkele
trekken hoe hij zich het proces in
Indië dacht, hoe door ontwikkeling
van den Inlander een andere toestand
zaliintreden, die ook het Nederland-
sche gouvernement ten goede zal
komen. De Indische partij had, zij
het op onbekookte wijze, op vele mis
standen gewezen. En dat was goed.
Voor dat deel kon hij zich aansluiten.
Wij verwachten dat de nieuwe mi
nister een open oog zal hebben voor
de volksontwikkeling op Java, inden
geest zooals minister Fock en andere
liberale ministers dit hadden. Wil
men tot een goede samenwerking
der uiteenloopende elementen gera
ken, dan ziet hij als een goede over
eenkomst de facultatiefstelling van
het godsdienstonderwijs. Hiermede
zou de schoolstrijd in Indië een be
vredigende oplossing krijgen. Ook
zij die bezwaar hadden het confes-
sioneele onderwijs te volgen, zouden
de scholen der zending kunnen be
zoeken, wanneer zij vrijgesteld kun
nen worden van het godsdienston
derwijs. Of de rechterzijde een der
gelijke comprimis zal aanvaarden
staat te bezien.
De verkiezing in Amsterdam lil.
„Het Volk" treurt over het verlies
van Amsterdam III. Een smartelijker
slag kan onze partij niet treffen, dan
het verlies van het eenige district,
dat wij tot nog toe met eigen kracht
alleen hadden veroverd.
in opgewonden oogenblikken ver
raadt zich het hart had Adda
werkelijk reeds liefde voor hem ge
voeld, had hij haar zoo nagestaan,
als hij dat gewenscht had, dan zou
zij dacht hij wel onwillekeurig
haar blik op hem gericht hebben en
hem evenals Georg zwijgend ge
vraagd hebben, het gebeurde te ig-
noreeren. Maar Adda scheen in het
geheel niet te bemerken, dat hij er
was, dat ook hij er naar verlangde,
haar zijn toewijding te bewijzen. Haar
houding veiried, dat zij er in 't ge
heel niet aan dacht, dat graaf Bol
tenstern ook zoo opgewonden kon
zijn, om gekalmeerd te moeten
worden.
De koele terughouding, waarmee
de grafelijke familie aan tafel over
den ga had gesproken, die er de
voorkeur aan gaf, in de bibliotheek
te eten, de geheele manier, waarop
vooral Adda zich over Harley had
geuit, konden Boltenstern wel tegen
eiken twijfel der ijverzucht wapenen,
toen Adda zich bij de wandeling
met Harley van het gezelschap had
verwijderd. Het was zeker verklaar
baar, als zij den gast van haar
Daarna worden de oorzaken van de
nederlaag der sociaaldemocraten breed
uitgemeten.
Het blad schrijft De kracht van
den aanval der concentratie in Am
sterdam ill school in het feit, dat
de 3 vrijzinnige partijen alle verschil
len op zij zetten en door haar een
dracht geestdrift wekten bij hun aan
hangers.
De zwakte van onze verdediging is
te wijten aan het feit, dat onze partij
na Zwolle de eenheid feitelijk nog
niet heeft teruggevonden.
Nog heeft de partij niet het gevoel
dat haat strijders allen te zamen
strijdlustig als ooit tegenover den
vijand staan. Dit heeft een ontbindende
werking op den strijdlust van menig
een.
Het blad ontkent, dat de sociaal
democraten overwonnen zijn in naam
van het algemeen kiesrecht.
Had de heer Otto alleen stemmen
van kiesrechtvoorstanders gekregen,
hij was met een bebloeden kop uit
den strijd gekomen. Zijn verkiezing
is niet een triomf van de burgerlijke
democratie, zij is de triomf van het
kapitaal, verbonden met de macht
van al wat achterlijk is in de maat
schappij, over het socialisme.
Op grond van een en ander be
sluit het blad, dat de nederlaag der
sociaal democraten gisteren een stap
achteruit beteekent voor de zaak van
het algemeen kiesrecht.
Het Kamerlid Otto.
De heer P. Otto, het nieuw geko
zen lid der Tweede Kamer voor het
district Amsterdam II',. heeft het voor
nemen eervol ontslag aan te vragen
als hoofd der Van den Endeschool
te Amsterdamde heer Otto zal
daarbij zijn benoeming vragen tot
onderwijzer. Een en ander houdt
verband met het feit, dat het hoofd
eener school slechts een verlof van
vier maanden kan krijgen, anders
vervalt het rijkssubsidie voor die
school. Een onderwijzer kan daaren
tegen voor onbepaalden tijd verlof
krijgen.
Bond voor gemeentelijke salarisactie.
Zaterdag a.s. wordt in hotel Noord-
Brabant te Utrecht, op initiatief van
het comité van gemeenschappelijke
salarisactie, een vergadering gehou
den van de hoofdbesturen van alle
bij deze actie aangesloten onderwij
zersverenigingen. In deze vergadering
zullen mededeelingen worden gedaan
omtrent hetgeen in dezen geschied
is en zal worden bepaald op welke
wijze deze actie verder zal worden
gevoerd.
Nederlandsch muziekpaedagogisch
verbond.
Doof het hoofdbestuur van boven-
broeder, die zich het grootste ge
deelte van den dag aan zijn werk
had gewijd, ook een gesprek gunde,
maar daar er met hem iets voorge
vallen was, dat haar hartstochtelijk
had opgewonden, had Boltenstern op
een verklaring of tenminste op een
blik gehoopt, die hem zei, dat Adda
ook zeker was van zijn belangstelling
in de zaak.
Hij voelde in dit oogenblik, dat
hij voor haar hart nog een vreemde
was, en de bitterheid, die deze te
leurstelling hem veroorzaakte, had
de eigenaardige uitwerking, dat er
argwaan in hem ontwaakte. Vreemd
genoeg was het dat Adda niet spre
ken wilde over een voorval, dat
haar buitengewoon had ontroerd en
waarover zij zich op deze manier
had uitgelaten, „mijnheer Harley zag
het zeü in dat hij niet langer gast
op het slot mocht blijven Er was
hiervoor geen andere verklaring dan
deze, dat óf een beleediging<] had
plaats gevonden, die Adda wilde ver
geven onder de voorwaarde, dat
Harley vcrlrekken zou, óf dat tus
schen beiden een geheim behandeld
was, dat zij met Harley deelde en
genoemden Bond wordt de volgende
oproep aan ouders en voogden gericht
De in ons muziekleven bestaande
grove misstanden worden door elkeen
die er mee bekend is beklaagd. Dat
ze trots de onmiskenbare liefde en
begaafdheid van ons volk voor muziek
konden ontstaan, heeft zijn eigenlijke
oorzaak in het feit, dat een groot, ja
misschien wel het grootste deel van
onze jeugd, slecht onderwijs krijgt.
Tengevolge van deze overtuiging is
het „Nederlandsch Muziekpeadago-
gisch Verbond" opgericht, met het
doel het geheele muziekonderwijs tot
verheffing te brengen. Het heeft daarom
openbare muziekexamens ingesteld,
welke de grootst mogelijke waarbor
gen voor onpartijdigheid geven, en
reikt den geëxamineeraen diploma's
uit als bevoegd leeraar(ares.)De arbeid
van bet Verbond kan echter slechts
dan algemeenen invloed hebben en
vruchtdragend zijn als het groote
publiek, als voor alles de ouders
duidelijk hebben leeren begrijpen, dat
voor het muziekonderwijs dezelfde
grondbeginselen gelden, die zij in 't
algemeen bij de opvoeding van hun
kinderen toepassen, namelijk dat
slechts het beste voor hen goed ge
noeg is.
Voor het wetenschappelijk onder
wijs stelt zich de staat borg. Zij
examineert de leeraren, houdt toezicht
op de scholen zonder bedenken
kunnen de kinderen aan iedere open
bare of bizondere schooi toevertrouwd.
Geheel anders gaat het met de muziek
hier zijn de ouders er slecht aan toe,
als zij de onderwijs-bevoegdheid der
leerkrachten niet zelf beoordeelen
kunnen. Staatstoezicht ontbreekt
iedereen geeft les, onverschillig of
hij wat kan of niet, ieder staat het
vrij een muziekschool te openen
niemand vraagt naar zijn bevoegdheid.
Dit gemis aan controle heeft de vele
slechte elementen, de knoeiers binnen
den stand der muziekonderwijzeis
gelokt. Daardoor ontstaat het smaak-
bederf, de voorliefde voor onbedui
dende muziek, liet dilettantisme in
den slechten zin van het woord het
jammerlijke resultaat dat bereikt wordt
tegenover de massa's geld, die jaar
op jaar aan slecht muziekonderwijs
worden weggeworpen. Het is daarom
een van de hoofddoeleinden van het
Muziek-paedagogisch Verbond ook
voor het muziekonderwijs staats-exa-
mens te verkrijgen.
Zoolang dit nog niet bereikt is,
verzoeken wij de ouders en voogden
op de dringendste wijze te willen
bedenken, dat de muziek een buiten
gewoon belangrijk opvoedingsmiddel
is, dat goede muziek hart en gemoed
vormt, slechte daarentegen het ka
rakter bederft. En met den meesten
nadruk geven wij den ouders in over
weging bij de keuze van een leer-
haar familie niet vertellen wilde.
Voor een onbevooroordeelde moest
de dweperij van Georg voor Harley
reeds iets bevreemdends gehad heb
ben. Harley had dezen morgen ge
zegd, dat de Graaf in gewichtige din
gen zijn raad wenschte. Adda had
gespot met den aanmatigenden toon,
waarop Harley dit gezegd had en....
zij deelde een geheim met hem.
Terwijl de Gravin den arm harer
dochter nam en beiden vooraan gin
gen naar het slot, volgden Georg en
Boltenstern. Bij het slot aangekomen
zei graaf Boltenstern, hoe 't hem
ineens inviel, dat hij vergeten had,
een noodzakelijken brief te schrijven
en dat hij dus zijn belofte, den avond
op het slot door de brengen, moest
terugnemen. „Excuseer mij," zei hij
tot Georg, „het best is, dat ik mij
op Fransche manier verwijder; de
dames zijn toch met andere gedachten
bezig, zij zullen het me wel vergeven,
dat ik niet persoonlijk van haar af
scheid neem."
Georg had zich nog niet hersteld,
allerlei gedachten bestormden hem
en hij voelde zich zeer zenuwachtig.
Hij had den geheelen dag gestreden
kracht voor hunne kinderen navol
gende stelregels in acht te nemen
1. Vertrouw uw kind aan geen leeraar
die u geen afdoende getuigenis om
trent zijn muzikale en paedagogische
opleiding kan overlegger:. Leg den
nadruk op het „paedagogische". Meen
niet, dat ieder die naar uw oordeel
goed speelt of zingt ook een goecj
leeraar is. 2. Overdenk dit voor alles
bij het aanvangs-onderwijs, dat is het
belangrijksteslecht jeugdonderwijs
kan slechts zeiden later worden ver
beterd. 3. Laat u bij de muziekstudie
niet door de „goedkoopte" van de
leerkracht leiden. Iedere arbeid is zijn
loon waard. De „goedkoope" onder
wijzer wordt meestal de „duurste".
Na jaren van knoeien moet de leer
ling óf weer van voren af aan begin
nen óf alle muziekbeoefening moet
worden opgegeven. 4. Wacht u voor
onderwijzers en methode's die in on
gelooflijk korten tijd ongelooflijke
vorderingen voorspellen. 5. Stel er
prijs op dat de leerkracht een ont
wikkelde persoonlijkheid is, van wie
ge een goeden invloed op uw kind
moogt verwachten. 6. Hebt ge zoo
iemand gevonden, geef hem dan ook
uw volle vertrouwen. Eischt niet dat
uw kind „snelle" vorderingen maakt
en u na een maand al stukjes voor
speelt. Dat is niets dan oogenver
blinding en schijnkunst. 7. Laat aw
goeden leeraar de keuze der muziek
over. Slechte muziek is even ver
derfelijk, ja door de sterke werking
der muziek nog noodlottiger dan
slechte boeken.
De jeugd moet met goede muziek
worden opgevoed.
Vlfssiisgers, 13 November.
„Looft den Heer."
Ter gelegenheid van het veertig
jarig bestaan van deze gemengde
zangvereeniging, werd gisteravond in
de feestelijk versierde zaal van den
heer Buning een concert gegeven.
Op niemand minder dan op J. S.
Bach was de keuze gevallende
kundige en volijverige directeur, de
heer E. Batten, heeft het bestaan hef
„Weihnachts-Oratorium" van den
beroemden componist in studie te
nemen en waar het hier ter stede
tot een zeldzaamheid moet worden
gerekend iets te hooren van den be
roemden Duitschen toonkunstenaar
J. S. Bach, den genialen vader van
de moderne, universeele gewijde
kunst, van Bacil, het volmaakt op
perst genie, de muziek zelf, daar
moest men wel verlangend uitzien
naar een concert, waarop een der
meesterwerken zou worden ten ge-
hoore gebracht.
Vraagt men, waarom de toonwer
ken van dezen componist zoo'n ge-
tegen het wantrouwen jegens zijn
vriend de gedachte, dat deze man,
voor wien hij warme vriendschap, ja
zelfs geestdriftige bewondering had
gevoeld, het gewaagd had, zijn zus
ter te beleedigen, deed zijn bloed
koken. Duistere vermoedens, dat hij
nog erger zou kunnen hooren, kwa
men bij hem op en het plotselinge
besluit van Boltenstern, het slot zon
der afscheid te verlaten, scheen hem
daarom als een afkeurend oordeel
tegen zijn persoon, dat hij een onwaar
dige het huis zijner ouders had bin
nengevoerd.
Juist in dit uur had hij behoefte
aan een vriendBoltenstern was
een man, die overal doorging voor
een achtenswaardig edelman. Zou
een Harley hem uit het slot ver
drijven
„Graaf," antwoordde hij, uw be
doeling is niet vriendschappelijk,
uw raad en uw hulp zouden mij
juist nu van groote waarde geweest
zijn."
(Wordt vervolgd.)