Jdeiurj
Des.
i
Maandag
14 Juli
Onwrikbaar.
n'
binnenland
feuilleton
No, 164
51e Jaargang.
1913.
nneschormeii
enz.
ïnstraat 65
DAM,
ndrikkade
gesloten hutten.
9
raal-Agenten
'ELS,
.Jansteen,
>es.
7
7.60
ÖB
BM
°0
10.38
11.38
7.14
P-
io.5a
11.52
12,02
VLISSINGSCHE COURANT
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij de Uitgevers
Firma F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
ADVERTENTIÊNvan 1—-4 regels 0.40. Voor elke regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Qroote
letters en clichés naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen.
TELEFOONNUMMER 10.
ftbonnements- flduertentiën op zeer uoordeelige oooriuaarden.
De kabinetscrisis-
Zaterdagavond heeft de formateur
van het nieuwe kabinet, dr. Bos, te
zijnen huize een langdurige conferentie
gehad met leiders en voormannen van
verschillende partijen uit de linker
zijde, met name mrs. Drucker, Goeman
Borgesius, De Meester, De Beaufort
en Tydeman.
De opdracht tot Kabinetsformatie.
„Het Vaderland" noemt de opdracht
tet een vorming van een Ministerie
uit de geheele Linkerzijde in consti-
tutioneeien zin zuiver logisch, want
het is de geheele linkerzijde geweest,
en niet de Vrijzinnige Concentra
tie alleen, nóch de sociaal-democra
ten alleen, die bij de verkiezingen
de overwinning heeft behaald, en die
dus de eerstgeroepene is om van de
rechterzijde de regeering over te ne
men.
Het zal de aandacht trekken, dat
het juist de kleinste groep ter linker
zijde is, waarvan een der voorman
nen tot de kabinetsformatie is geroe
pen, en dat die onderscheiding niet
is te beurt gevallen aan den leider
van de grootste groep, n.l. de Libe
rale Unie. Naar wij vermoeden staat
dit in verband met geiuchten om
trent den minder gunstigen gezond
heidstoestand van den heer Goeman
Borgesius in de maanden voorafgaande
aan en tijdens de verkiezingen, waar
omtrent wij echter met genoegen ver
nemen, dat daarin in den laatsten tijd
een aanmerkelijke verandering ten
goede is ingetreden.
De „Nieuwe Courant" noemt de
keuze van dr. Bos een zeer gelukkige.
Het zou voorbarig zijn uit de ver
leende en aanvaarde koninklijke op
dracht de gevolgtrekking te maken
dat wij nu weldra het optreden zul
len vernemen van een gemengd vrij -
zinnig sociaal-democratisch kabinet,
zij het ook (wat moeilijk anders kan)
met een precies omschreven wetge
vende taak, een ministerie ad hoe.
Daarvoor zijn er te veel wij zeg
gen niet onoverkomelijke, maar nog
onberekenbare moeilijkheden te
overwinnen. Doch de eerste schrede
op den weg naar de oplossing der
crisis is gedaan en zij komt ons voor
de juiste te zijn.
„De Nederlander" schrijft
Aldus is de voorspelling van mr.
Troelstra, die eenigen tijd geleden
bij 't debat met dr. Bos in Gronin
gen zeide er van overtuigd te zijn,
dat bij een aanwinning van links aan
dr. Bos de kabinetsformatie zou wor
den opgedragen, uitgekomen.
Toch is deze beslissing wel eenigs-
zins onverwacht uitgekomen. Andere,
meer imposante politici, waren bij
H. M. de Koningin in audiëntie ge-
15.)
Roman door L. Haidheim.
(Nadruk verboden.)
Komt de boot later
whland. a. en b.
Oberhausen, maar
o Ö-treiaen wak
«1-Soropiiecbe tijé*
Jan zweeg maar dat Nils zoo ver
waand had gesproken, verdroot hem
toeh en zijn goedhartigheid was niet
zoo groot, dat hij maar elke belee-
diging zou vergeven.
Je wilt zeker zeggen, dat ze
geen geld heeft, vervolgde hij. Maar
je weet immers wel: bij mij komt
het er alleen op aan, dat ik haar
liefheb 1
Nu, zeg dan eindelijk toch eens
wie het is Waar heb je haar leeren
kennen,Jan
B'j je moederzei Jan, en hij
lachte weer over zijn gansche ge
zicht, en uit zij* oogen gluurde de
schalk. Als Jan's „vlam" geen geld
had, dan was de zaak Nils goed
beschouwde vrij onverschillig. Maar
dat Jan niet alleen zeer verheugd
was, maar ook tot grappen geneigd
vraagd en de geruchten gingen, dat
aan heel anderen de kabinetsformatie
zou worden opgedragen. Dat mr.
Troelstra er zich mee belasten zou,
was onwaarschijnlijk na zijn uitlatin
gen en die van andere sociaal-demo
craten, benevens de besprekingen op
socialistische vergaderingen. Maar dan
nog was het niet waarschijnlijk, dat
dr. Bos de formateur van het nieuwe
kabinet zou zijn. Daar worden nog
andere, veel imposanter figuren ge
noemd dan hij. Van De Meester en
Patijn en nog anderen gingen ge
ruchten. Toch is de keuze van H. M.
ten slotte op dr. Bos gevallen.
Al is dr. Bos geen van die figuren,
die immer weei naar voren komen,
zoowel bij rechts als bij links geldt
hij als een man van groote kennis,
doorzicht en leidende kracht. Sprak
dr. Bos in de Kamer bij bijv. de on-
derwijs-debatten, dan kon hij zeker
zijn van de volle aandacht der Ka
mer. Langen tijd achtereen spreekt
dr. Bos maar zeiden in de Kamer,
maar wat hij zegt is duidelijker
gioeit overtuiging uit en een vast
weten. Hij spreekt niet met veel pa
thos, accentueert niettemin duidelijk.
Zijn argumenten zijn goed, zijn uit
eenzettingen klaar. De afgevaardigde
van Winschoten heeft al langer, tijd
goeden naam bij wat zich in de po
litiek beweegt.
„Het Volk", de kabinetsformatie
besprekend, wijst er op, dat om den
heer Bos als kabinetsformateur aan
te wijzen, men blijkbaar een man
heeft willen hebbea, die een gemengd
vrijzinnig-socialistisch ministerie kan
samenstellen.
De vrijzinnigen hadden de zaak
eenvoudiger kunnen stellen, door zelf
een ministerie te vormen met de vier
punten, die in de herstemmingsvra-
gen werden behandeld, op het pro
gram. In dat geval ware de S. D. A.
P. aan heel haar optreden bij de
verkiezingen en daarvoor, verplicht
geweest, die regeering het leven mo
gelijk te maken, indien de rechter
zijde zich als een onverbiddelijke
oppositie had gedragen. In deze een
voudige oplossing heeft men blijk
baar geen trek.
In het artikel wordt er ook nog op
gewezen, dat alleen een congres be
slissen kan of een of meer sociaal
democraten zitting zullen nemen in
de regeering.
„De Maasbode" merkt o. a. op
Wat het effect zal wezen der on
derhandelingen, die tusschen dr. Bos
en mr. Troelstra nu gaan aanvangen,
laat zich, dunkt ons, wel voorspellen.
Indien dan deze pourparlers tot
geen bevredigend resultaat voeren en
naar vrij algemeene verwachting slechts
dienen, om een nieuwe phase in den
politieken toestand voor te bereiden,
zal weer de vraag rijzen: Wat nu?
in dat geval, wanneer men de be
scheen, prikkelde Nils toch tot ver
der vragen. En hij vond het babbelen
ten minste ook nog prettiger dan
voortdurend te moeten nadenken.
Bij ons In ons huis Dat zou
ik toch moeten wetenOf was het,
eer ik uit Hannover terugkwam.
Neen^ vanmorgen was 't.
Mensch, jij hebt zeker gisteravond
je nieuwe juffrouw in 't geheel niet
aangekeken? Maar je moeder wil
haar niet bij zich houden.
Nils Jensen stiet een vloek uit;
zijn polsstok viel hem uit de hand
en gleed bij den dijk neer.
Ze is haar te fijn, vervolgde
Jan, die in 't geheel niet op Nils
lette. Je moeder brengt haar bij den
dominee. Wat doet mij dat een plei-
zierIk zou van pret luidkeels kun
nen lachenBij Ida zal ze liet goed
hebben, de lieve, kleine Charlotte
Zoo heet ze namelijk. Charlotte Eh-
rik. En ik behoef Ida maar een en
kel woordje omtrent mijn plannen in
't eor te fluisteren, dan heeft ze 't bij
haar als een prinses. Ja, nu erger je
je! Maar nu heb ik de voorhand,
vriendje, onthoud dat
Nils Jensen had zijn zelfbeheer-
wijzen in handen heeft, dat mede
werking der socialisten aan de vor
ming van een kabinet niette verkrij
gen is, zal nog niets veranderd wezen
aan het simpele feit, dat de verant
woordelijkheid op links rust en
we zeiden het reeds blijft rusten.
Deze „eerste schrede" ter oplossing
van de crisis zooals we de op
dracht aan dr. Bos reeds zagen noe
men is zelt minder gewichtig dan
de tweede, die verwacht wordt.
Ook die tweede pas is voor links.
Waartoe we intussciien gekomen
zijn, doet dit jongste feit onzer poli
tieke geschiedenis vrij sprekend zien.
Minnaars van rust zullen misschien
zich paaien met de gedachte, dat het
onbehaaglijke schouwspel van socia
listische ministers wei niet zal wor
den gezien.
Dezen moeten evenwel bedenken,
dat dit geheel van de socialisten af
hangt, en van niemand anders, zeker
niet van de vrijzinnigen, is de intree
van socialisten in het kabinet een
ramp voor ons land, dan zeker de
toestand, dien ze boven deze nog
zullen verkiezen.
Rechts blijft bij dit al in afwachting
leven.
„De Tijd" laat zich als volgt uit:
Aldus geen concentratie-Kabinet,
maar een Kabinet uit de geheele lin
kerzijde 1 Zoo luidt de opdracht, door
H. M. de Koningin aan dr. Bos, als
Kabinetsformateur, verstrekt.
De oplossing is ongetwijfeld
gelet op den uitslag der verkiezingen
—- de meest logische en meest voor
de hand liggende. Immers, niet door
de liberale concentratie, die het niet
verder bracht dan 37 zetels, maar
door de geheele linkerzijde, d. w. z.
door de liberalen gezamenlijk met de
socialisten werd de overwinning be
haald.
De vraag is nu naar, of deze lo
gische oplossing ook in de practijk
een mogelijke oplossing is. 't Valt
gemakkelijk te betoogen, dat het vol
gens parlementaire zede plicht is der
sociaal-democraten de verantwoorde
lijkheid van den tegenwoordigen
toestand mede te dragen en hun aan
deel in de nieuw te vormen regee
ring op zich te nemen. Dit te betoo
gen, dit te bewijzen zelfs, valt ge
makkelijk genoeg.
Maar wat, indien deze partij, gelijk
tot dusver, blijft weigeren
Dat H. M. de Koningin de consti-
tutioneele verplichtingen met zóo
strenge consequentie zou toepassen,
dat zij zelfs voor de benoeming van
socialistische ministers niet zou terug
deinzen, werd voor slechts enkele
dagen doormr. Troelstra niet voorzien.
Thans staat hij voor het geval.
Slaagt dr. Bos niet in de vervulling
van zijn opdracht, blijkt het hem bij
den onwil der sociaal-democraten
onmogelijk, 'n Kabinet samen te stel-
sching geheel verloren hij lachte
als een krankzinnige hahahaha-
haha
Jan Begemann keek hem aan zon
der iets te begrijpen. Maar weldra
zwol de ader van den toorn op zijn
voorhoofd dik op en een razende
woede maakte zich van hem mees
ter. Hij vloog op Nils af, greep hem
beet en schudde hem met zijn reu
zenvuist heen en weer.
Wat is daar te lachen Spreek
op, wat heb je te lachen Wien
geldt dat Mij of haar Zul je ant
woorden of moet ik je neerslaan
Probeer het, probeer het toch 1
schreeuwde Nils, dien Jan had los
gelaten en die op het zelfde oogen-
blik zijn geweer van den schouder
rukte en 'op jan wilde aanleggen.
Deze was filter reeds weer onmid
dellijk nanst hem gaan staan enter-
wijl hij nog eenmaal met beide han
den Nil's arm omklemde, riep hij
Verroer je niet! Ik raad het je!
De groote blauwe oogen van Jan
schoten letterlijk vonken. Elke trek
van zijn gelaat was gespannen en
getuigde van een woeste kracht, die
voor een daad van geweld niet zou
len uit de geheele linkerzijde, dan is
natuurlijk een concentratie-Kabinet de
eenige mogelijkheid, welke overblijft.
Een tweede Kabinet-De Meester
derhalve met nóg slechtere kansen
dan dateen Kabinet, hetwelk zal
moeten strijd voeren met twee fron
ten. Vooreerst tegen de rechterzijde,
welke alleen reeds sterker is dan het
eigen leger en terzelfdertijd tegen de
machtige groep sociaal-democraten,
overmoediger dan ooit na de be
haalde overwinning en niets ontzien
de, als steeds, in het gevoel harer
eigene niet-verantwoordelijkheid.
Een hulde aan H. M. de Koningin.
Een groot aantal werklieden-,
Oranje-, militaire en jongemannen-
vereenigingen te Amsterdam hebben
zich aaneengesloten om een adres
van hulde, in album met oorkonde,
aan H. M. de Koningin aan te bie
den tijdens het bezoek van het Ko
ninklijk gezin aan de hoofdstad. Deze
aanbieding zal vergezeld gaan van
een gezamenlijk opgaan naar het Pa
leis op den Dam om met muziek en
vaandels voor H. M. te defileeren.
Kardinaal Van Rossum.
Uit Den Haag meldt men aan „de
Tijd," dat, ai droeg het onderhoud,
aan kardinaal Van Rossum ten Hove
toegestaan, een streng officieel en
particulier karakter, het toch ook
niet geheel van diplomatiek belang
ontbloot was. De kardinaal moet zich
over het bezoek zeer voldaan ge
toond hebben.
De kardinaal zal later een bezoek
brengen aan de katholieke ministers
mr. Kolkman en mr. Regout, aan
laatstgenoemde op diens buitenver
blijf te Meersen.
Kamerverkiezingen.
Voor de na-verkiezingen in de dis
tricten Amsterdam II en III zijn door
de S.D.A.P. gesteld de heeren A. H.
Gerhard en Henri Polak. Laatstge
noemde zal waarschijnlijk bij can-
didaatstelling gekozen worden, terwijl
in Amsterdam li door de Christelijke
partijen zal worden gesteld de heer
R. Snoeck Henkemans.
Legertoestanden.
De legercommisie is bezig een
onderzoek in loco in te stellen naar
de legertoestanden. Vooral de militaire
kleeding maakt een punt van onder
zoek uit. De bedoeling is voor de
vacantie met het onderzoek gereed
te komen.
N. O. G.
Bij de opening der jongstgehouden
vergadering van het hoofdbestuur van
het Nederlandsch Onderwijzers-Ge
nootschap memoreert de voorzitter, de
heer W. P. Spaarenburg te Hilversum,
den gunstigen uitslag der verkiezingen,
terugdeinzen.
Nooit was het onderscheid in na
tuur en karakter bij de beide buren,
die zich vrienden noemden, zonder
het ooit in werkelijkheid geweest te
zijn, zoo sterk uitgekomen als he
den. De hoogmoedige Nils met zijn
meer verfijnde beschaving had zijn
zelfbeheersching reeds weer terugge
kregen, zijn koel berekende natuur
overwon spoedig de opvlammende
jaloerschheid, waaraan hij geen an
dere uitdrukking had wagen te ge
ven dan het spottend lachen. Ja
loerschheid op Jan en diens rijkdom
thans ook op diens recht om
zich een vrouw uit de rijen der arme
meisjes te kiezen, hadden Nils voor
ee* oogenblik overweldigd. Maar
heel spoedig vloog hem de gedachte
aan de Süderplaatz door 't hoofd en
hij overlegde, dat er geen vijand
schap mocht komen tusschen hem
en Jan. Waarom zou dat ook moeten
gebeuren, jan mocht gerust oprapen,
wat hij Nils had weggewor
pen Hij wilde Charlotte immers
volstrekt niet, hij wilde Dina met
haar geld en haar land. En bemin
nen zqu Charlotte den ander toch
waardoor, mede dank zij het krachtig
werken van het N. O. G. in zijn geheel
en van zeer veel afdeelingen, het ge
vaar dat de openbare school bedreigde
is afgewend.
De heer H. J. Bon, te Amsterdam,
zal het N. O. G. vertegenwoordigen
op een samenkomst der Maatschappij
tot bevordering der geneeskunst, ter
bespreking van maatregelen tegen
geslachtsziekten.
Het hoofdbestuur zal niet deelnemen
aan het te Brussel te houden Inter
nationaal Congres voor Kinderbescher
ming. daar het reeds deelneemt aan
het dit jaar te houden nationaal
congres.
Besloten werd tot medewerking in
zake een te houden congres voor
lichamelijke opvoeding door het Ge
nootschap voor Heilgytnnasiiek.
Alsnog werd besloten niet toe te
treden tot het comité voer congres
wereldvrede, daar het ligt buiten den
kring der bemoeiingen van het Ge
nootschap.
Vereen, voor Vrouwenkiesrecht.
Gisteren werd te Apeldoorn in de
groote zaal van Tivoli een buiten
gewone algemeene vergadering van
de vereeniging voor Vrouwenkiesrecht
gehouden.
Aan dezen dag ging Zaterdag een
dag hoofdzakelijk aan propaganda
gewijd, vooraf, waarbij het nuttige
met het aangename vereenigd werd.
Het meerendeel der afgevaardigden
kwam in den loop van den morgen
uit de verschillende deelen des lands
daar.aan, aan het station verwelkomd
door damesleden van de afdeeling
Apeldoorn, allen getooid met een
zijden band, waarop „Vrouwenkies
recht" op den arm en die de afge
vaardigden naar hotels en pensions
brachten.
De reünie was des middags na 12
uur in het hotel „Oranje-Park", van
waar om 2 uur afgereden werd voor
een rijtoer naar Hoog Soeren en de
Wiesselsche bosschen.
Om halfvier ongeveer was de steet
aan het hotel terug en korten tijd
daarna stonden de rijtuigen gereed
voor een propagandatocht door de
gemeente. Van de zijde der ingeze
tenen genoten de dames tijdens den
tocht veel belangstelling. Van veie
huizen in het centrum woei de va-
derlandsc'ne driekleur, waarmede vol
daan was aan het verzoek van het
afdelingsbestuur aan de ingezetenen
om bij deze gelegenheid de viag uit
te steken.
Om haifzes vereenigden de dames
zich aan een gemeenschappelijk diner
in hotel „Oranje-Park."
De dag werd 's avonds besloten
met een feestelijke bijeenkomst in
Park Tivoli. Muziek en zang en
declamatie staan o.m. op het pro
gramma.
nooit 1
Zijn gezicht was tkans vaalbleek
tengevolge der gemoedsbeweging en
zijn «ogen fonkelden boosaardig. Hij
leek nu op zijn moeder, maar bij
haar sprak er eerlijkheid en oprecht
heid uit de harde trekken bij hem
daarentegen list en geslepenheid ea
daarbij verstond hij ook nog de kunst
om vriendelijk te glimlachen.
Thans lachte hij gedwongen, maar
hij zocht en vond een kameraadschap-
pelijken toon.
We zijn in weerwil van enze
jaren toch nog echte jongens, Jan 1
Nu, daarom geen vijanden 1 Ik zal
het je maar zeggen ik heb groote
herrie met moeder gehad. Gister
avond was het, toen wij van jullie
vandaan kwamen, je kent haar. Altijd
met het hoofd door den muur. „Recht
door zee zegt ze. Maar ik heb
geen lust, mijn hoofd te pletter te
stooten. Nu weet je het. Schamen
moeten we ons allebei volwassen
mannen en stuiven als gekken op
om niets,
Hij stak Jan de hand toe.
Deze legde aarzelend dé zijne erin.
(Wordt vervalgd.)
