Zaf@r<Ja<|
5 Juli
Eerste Blad
Onwrikbaar.
Bil Binnmerfafltaatait 2 bladen.
No. 157
51e Jaargang.
1913.
"gemeentebestuur
feuilleton
Broedertwist.
Brieven uit de Hofstad
VLISSINGSCHE COURANT
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij de Uitgevers
Firma F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
ADVERTENTlEN van 1-4 regels 0.40. Voor elke regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechts twee maal berekend. Groote
letters en clichés naar plaatsruimte.
Verschijnt dageiijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen.
TELEFOONNUMMER 10.
Abonnemenis- Aduerfenfiën op zeer uoordeeiige voorwaarden.
Schoolwezen.
De Plaatselijke commissie van toe
zicht op het lager onderwijs maakt
bekend, dat de Openbare Lessen aan
onderstaande gemeentescholen zullen
worden gehouden als volgt:
Maandag 7 Juli school A (hoofd de
heer Landsman.)
Dinsdag 8 Juli school B (hoofd de
heer Op den Zieke.)
Donderdag 10 Juli school C (hoofd
de heer Jurry.)
Vrijdag 11 Juli schooi D (hoofd de
heer de Vries.)
Maandag 14 Juli school E (hoofd
de heer Frijling.)
Dinsdag 15 Juli school F (hoofd de
heer v. d. Slikke.)
Aan alle scholen 's namiddags van
2-4 uur.
Ouders, voogden of verzorgers van
leerlingen en belangstellenden worden
uitgenoodigd deze leseen bij te
wonen.
De Commissie voornoemd,
JOS. VAN RAALTE, Voorzitter.
M. KLOEKE, Secretaris.
Zou werkelijk Europa thans aan
den vooravond staan van den dag,
waarop zich een der meest betreu
renswaardige uitingen voltrekken zal,
van menschelijken naijver en machts
misbruik? Zou inderdaad op dezen
dag getuigenis worden afgelegd van
het onveranderlijke in 's menschen
aard, en opnieuw broedertwist en
broedermoord, als in het treffend
Bijbelsch verhaal, alle andere gevoe
lens overheerschen Waarlijk, indien
de veelal verwarde maar overigens
duidelijk genoeg sprekende berichten
uit Europa's Zuid-Oostelijken hoek,
aan de werkelijke toedracht der zaken
geen geweld doen, dan is het er niet
ver meer van af, of wat kortgeleden
nog bondgenooten heetten en thans
nog broeders van éen stam zijn, zul
len als vijanden elkander gaan be
kampen.
In vele opzichten is de Balkan-
Oorlog, die een einde heeft gemaakt
aan de heerschappij in Europa van
de Halve Maan, er een geweest, die
in het grootste gedeelte van dit we
relddeel, niet met overwegenden
tegenzin is beschouwd. Al werd, ge
lijk in den tijd van onzen dichter
Vondel, thans niet meer gansch chris
telijk Europa door den Turk bedreigd,
Roman door L. Haidheim.
(Nadruk varboden.)
8.)
Dat was het punt, waarop het hart
van de moeder en dat van het vreem
de meisje elkaar ontmoetten. En dat
Nils schuldig was, dat zijn geweten
hem plaagde, dat was haar immers
reeds buiten bij den ingang uit zijn
schrik duidelijk geworden. En als
het jonge schepsel Nils werkelijk zoo
liefhad, dan had ze gelijk.net te doen
zooals ze deed. Maar het moeder
hart zond ook reeds duizend ver
klaringen en verontschuldigingen voor
haar zoon.
Zij zelf had immers de meeste
schuld, zij, die hem al jareif met den
grootsten iof over de Begemann's
had geschreven en hem het huwelijk
met Dina als iets zeer beheerlijks
had voorgesteld. Dat was nu uit.
Maar als ze alles goed naging, was
Nils door de liefde voor zijn moeder,
wiens macht toen zoo onheilspellend
wassende is geweest, op grond
van religieuse beginselen en etno
grafische stelregels, komt hem aan
deze zijde van den Bosporus eigenlijk
geen woonplaats toe. Maar de tradi
tie van tal van eeuwen heeft ook
hier een billijkheidsgrond geschapen,
en velen zullen er zich bij neder
leggen, dat wat thans nog op Euro-
peeschen grond van het Turksch im
perium rest, daar blijve. Kortom de
sympathie van Europa was aan den
kant der kleinere Balkanstaten in hun
strijd tegen het Ottomaansche rijk.
Zij wreekten zich op eenmaal, voor
den smaad van eeuwen en in den
strijdlust, waarmede zij den erfvijand
bekampten gloeide de koortsachtige
haat tegen den overweldiger.
De Turk verloor den slag en te
zijnen koste zal de kaart van het
Balkan-schiereiland een gansch an
dere worden. Met welke opofferin
gen van de zijde der bondgenooten
dit resultaat bereikt is, ligt nog te
versch in het geheugen om er over
uit te weiden. Afgescheiden van de
ontzagelijke verliezen aan menschen-
levens is ook reusachtig veel van de
finantieële draagkracht der Balkan
staten geëischt. Met niet minder dan
1350 millioen gulden, wat neerkomt
op ruim 6 millioen gulden per dag,
is deze oorlog bekostigd geworden
doch daarmede zijn dan ook 177000
vierkante mijl Turksch grondgebied
aan den veroveraar van eertijds ont
weldigd en tegelijk ruim 5% millioen
inwoners van het Turksche juk ver
lost. Inderdaad de resultaten van dien
oorlog zijn veelomvattend.
Doch nu eenmaal, ten koste van
zooveel, deze uitkomst is verkregen,
schijnen de bondgenooten het er op
toe te leggen de sympathie der groote
mogendheden, die voor hen in den
strijd van zooveel waarde is geweest,
alsmede de bewondering van Europa
voor hun onvermoeide, sluimerende
krachten te willen verbeuren. Het
spreekt dat niet zonder moeilijkheden
van allerlei aard een groot gebied
met een bevolking van millioenen
verdeeld en ingelijfd kan worden.
Doch om de zwarigheden te over
winnen en naar evenredigheid van
draagkracht en macht zulk een ver
deeling onder de overwinnaars tot
stand te brengen, is vóór alles een
zedelijke eendracht noodzakelijk, die
nadat de wapenen eensgezind
tegen den vijand de overwinning be
vochten helaas gansch en al ge
mist wordt. Het oude spreekwoord,
dat het sterke beenen zijn, die op
eenmaal verkregen weelde dragen
kunnen, wordt door de jongste his
torische feiten opnieuw naar waar
heid bevestigd. Want het is hoofd
zakelijk het thans op den Balkan
oppermachtige Bulgarije, dat de
en als gehoorzaam zoon tot dit ver
schrikkelijke conflict gekomen. Hij
had haar niet willen krenken
door haar kennis te geven van zijn
verloving met een meisje, dat niets
bezathij wist immers, welk een
groote waarde zijn moeder aan geld
hechtte.
Dus had hij ter wille van haar....
slecht, eerloos was het, wat hij ge
daan had Zij was verplicht hem weer
los te maken van al deze leugens.
Den hemel zij dank, dat hij nog niet
tot Dina had gesproken En nu kwam
weer de spijt, dat hij Dina's geiden
land niet kreeg 1 O, die spijtZe
gevoelde die bijna als een lichame
lijke smart.
Aan Dina zelf dacht ze geen oogen-
blik. Die was een kalm meisje, al
te kalm en die wist, dat ze tien
vrijers voor één kon krijgen.
Het slapende meisje op de canapé
in 't aangrenzend vertrek kreunde
zacht. Vrouw Jensen nam de lamp en
ging naar de slaapster.
Jij rustverstoorstermoest ze
onwillekeurig denken.
Onvoorziens viel een straal van het
lamplicht op het jonge gezicht, en
weelde van zijn grooten aanwas van
macht en invloed niet naar behooren
schijnt te kunnen dragen. Noch Ser
vië, noch Griekenland of Montenegro
kan zich duurzaam met de uitnemend
geschooide en aangevoerde Bulgaar-
sche legermacht meten, hoezeer vooral
ook de Serviers zich duchtig in den
oorlog tegen Turkije geweerd en
terecht bewondering hebben gewekt.
Maar waar het nu om gaat, dat is
om de opperheerschappij, de hege
monie op den Balkan, nadat de Turk
voor goed het veld heeft ontruimd.
Reeds aanstonds, nadat de oorlogs
kans ten nadeele van de Halve Maan
keerde, is de houding van Bulgarije
er eene, óok tegen bondgenooten,
van groote aanmatiging en druk ge
worden. Met Roemenië, met Grieken
land, zoo goed als met Servië heeft
het onmin gezocht en onrust verwekt,
en eischte het voor zich het grootste
deel van den oorlogsbuit. Deze, we
zagen het zoo even, is groot en de
verdeeling moeilijk. Wat Bulgarije
eischte was, dat volgens de nationa
liteiten, de volken, met hun iandstre-
ken zouden verdeeld worden en het
betoogde daarbij dat de meesten der
„bevrijden" op grond hunner afstam
men z. g. Bulgariden, dus tot Bulga
rije behoorenden, zijn. Dit uittemaken
is ondoenlijkimmers sedert eeuwen
hebben in een betrekkelijk afgeperkt
gebied tal van nationaliteiten zich
vereenden hoewel de oorspronke
lijke karakter-typen nog aanwijsbaar
zijn, valt het niet meer met afdoende
juistheid te zeggen welke oorspron
kelijke nationaliteiten thans het
sterkst vertegenwoordigd zijn in de
zeer gemengde bevolking der ver
overde landstreken. Men vindt er zoo
goed de karaktertrekken, lichamelijk
en geestelijk van Serviërs als Wal-
lachen, Bulgaren als Grieken," Roe
menen als Macedoniers, Montenegrij-
nen als Albaneezen en Osmanen.
Bulgarije wist dus wat het deed, om
zulk een onbruikbaren maatstaf aan
te leggen ter bepaling van het deel
van den buit, hetwelk van rechts
wege den sterkste der Balkanstaten
zou toebehooren. En tegenover het
verzet zijner bondgenooten, heeft het
thans het gewicht van zijn zwaard
in de weegschaal gelegd.
Met welk gevolg Dit moet de
naaste toekomst uitmaken en voor
een niet gering deel zal daarbij ook
een weord door de groote mogend
heden gesproken worden, daarvan
kan men zeker zijn. Maar in elk ge
val, de oorspronkelijke sympathie,
waarmede hun voorspoed van wape
nen bejegend werd, hebben de Bal
kanstaten grootendeels, zoo niet ge
heel, ingeboet. Want zooals Bulgarij's
optreden jegens de andere staten
uitdagend geweest mag zijn, deze
laatsten, vooral Servië onder hen,
zonder dat de oude vrouw het ver
hinderen kon, was de sluimerende
wakker geworden.
Met een haastige beweging richtte
ze zich op twee groote, grijsblauwe
oogen met lange wimpers keken ver
ward en angstig naar vrouw Jensen
en dwaalden vervolgens de kamer
rond.
Waar ben ik zei ze eindelijk
met een buitengewoon aangenaam
klinkende stem, die echter van schrik
trilde.
Stil, lief kind, ga slapen Alles
zal goed worden, zei de anders zoo
heerschzuchtige vrouw zacht.
En reeds viel het jonge meisje
weer in de kussens en sliep in, ter
wijl een vredige trek om den rooden
mond speelde.
Ze is mooier da ik dacht, zei
Nils' moeder tot zichzel/e en nu be
greep ze plotseling de zonderlinge
sympathie, welke z_- voor dit jonge
meisje gevoelde. Die was slechts op
één wijze te verklaren. In haar jonge
jaren toen Nils altijd zoo alleen moest
spelen, had ze zoo innig verlangd
bij den zoon ook een dochtertje te
hebben. Maar zeer vreemd bleef het
hebben eveneens geenszins alles ver
meden—- ai wordt het door de regeering
van koning Peter ook nog zoo ver
zekerd om een uitbarsting van
broedertwist te voorkomen, gelijk
thans ginds aanschouwd wordt.
Want hoe onderling afwijkend ook,
het zijn broeders van éen Slavischen
stam, die eikander nu naar het leven
staan, nadat zij kortgeleden zich nog
eendrachtig tegen de Ottomanen,
tegen den Turk keerden.
Aan welke zijde ook het gelijk,
beter gezegd het minste ongelijk
mag zijn, blijve als bij zoovele broe
dertwisten, moeilijk uit te maken.
Maar in elk geval zou het én voor
hen én voor het aanzien van Europa
tegenover de daarbuiten wonende
volken beter geweest zijn, zoo dit der
wereld dit weerzinwekkend schouw
spel ware bespaard gebleven.
Half 's Gravenhage is Dinsdag uit-
geloopen, om de Lustrumfeesten van
het Delftsch Studentenkorps bij te
wonen. Reeds om een uur of tien in
den morgen moest men op het Huigens-
plein queue maken en nog iets later
werd het zoo druk, dat de tram
Haag-Delft de menschenmassa niet
meer geregeld vervoeren kon, ofschoon
er massa's extra-trams liepen.
Ook de treinen hadden 't zoo druk,
dat het Hollandsche Spoorstation
prop- en propvol was en er 's mid
dags om een uur of twee reeds tien
tallen extra-treinen hadden geloopen.
En steeds maar hield de stroom
van Hagenaars die Delftwaarts trok
ken aan, zoodat ten lange leste de
auto-verhuurders 't ook druk kregen
en beste zaken maakten. Ook's avonds,
en toen vooral, was de drukte enorm
Men verdrong elkaar om een plaats
te krijgen en dat er geen ongelukken
zijn gebeurd, is waarlijk een wonder
te noemen.
De H. T. M. heeft dan ook een
best dagje gehad, waarop weer massa's
verdiend zijn.
Nu heeft de Haagsche Tramweg
Maatschappij over het algemeen nogal
eens buitenkansjes.
Thans weer krijgen wij iets nieuws,
althans voor onze residentie. „Veel
vreemdelingen zullen er in onze stad
komen", denkt men wellicht aan het
Lange Voorhout, en nu zullen wij
eens wat verdienen.
De H.T.M. organiseert dan dit jaar,
of liever dit zomerseizoen tramtochtjes
door Den Haag en Scheveningen.
Zoogenaamde„Sight seeing Tramcars"
worden op de lijnen gebracht en
hiermede kan men „en club" tochtjes
maken door onze residentie en Sche
veningen.
De tochtjes duren twee uren, en
toch, dat ze zoo heelemaal geen ver
ontwaardiging had gevoeld over het
avontuurlijke, onvrouwelijke gedrag
van het jonge meisje. Toen ze ein
delijk in haar bed lag, trad de ver
nietigde hoop op Dina's geld weer op
den voorgrond.
Wat had Nils alles voor zich be
dorven. De rijkste man uit het land
had hij kunnen worden I dat was nu
voorbij.
Eer en recht boven alles, zuchtte ze.
Haar leven had haar bijna nooit
ernstige conflicten gebracht. Daar ze
het „recht door zee" tot haar levens
beginsel had gemaakt, viel er niet
veel te twijfelen en te overwegen.
En in dezen stillen nacht worstelde
ze desniettemin voortdurend weer
met den vurigen wensch het recht
te kunnen buigen en de eet buiten
't spel te kunnen laten zonder dat de
menschen het vernamen. Maar neen,
neen zij zelf had immers nooit
weer rust kunnen hebben, waar ze
wist, dat ze onrecht had gepleegd.
Als men Charlotte Ehrik eens alles
openhartig vertelde? Als men haar
geld gaf een aanzienlijke som,
opdat ze Nils vrijliet Dat was wei
geven gelegenheid het belangrijkste
van onze stad te zien. Aan Overbosch
wordt zelfs 20 minuten gepauseerd,
om de toeristen in de gelegenheid te
stellen, het „Huis ten Bosch" te be
zichtigen.
Het idee is ongetwijfeld zeer aardig,
het streven van de directie van de
Haagsche Tramweg Maatschappij be
slist lofwaardig, doch er komt een
maar bij, een groote maar
De directie der H.T.M. die bijzon
der alleen heerscherig schijnt te zijn,
laat het personeel niet de minste vrij
heid, wil overal in gekend zijn, zelfs
in de kleinste kleinigheden, waaraan
een ander niet denktZelfs heeft het
personeel niet eens de vrijheid de
ruiten der wagens te openen of
te sluiten, al naar het weef is.
En zoo hebben wij hier reeds eenige
malen de aller, aller-idiootste situatie
gehad.
Is het bijv. des ochtends mooi weer
dan zegt de directie„Doe de ruiten
neer". Aldus geschiedt. De ruiten gaan
neer en de tram gaat rijden. Holland
zou echter geen Holland zijn, als af
en toe niet even een regenbui kwam
opzetten, of als niet eventjes een
storm op zou steken- Gevolg is dan
natuurlijk, dat het in de open, of
geopende wagens niet uit te houden
is, en dat men öf kletsnat regent, óf
doorwaait en een kou vat. Natuurlijk
zou dan zijn, dat de conducteur de
ramen opdraaide en zoo de menschen
die toch hun geld betalen, terwille is.
Maar neen, niets van dat al. De directie
heeft order gegeven, dat de ramen
geopend moeten blijven, dus heeft
het publiek te slikken wat de directie
het te slikken geeft. Nog gekker wordt
de heele historie, als men weet, dat
het absoluut verboden is, bijv. de
leuningen van de aanhangwagens van
lijn 3, die verstelbaar zijn, om te
zetten 1 Mij is bekend dat een dame,
die juist op den feilen wind zat, met
't gezicht, omdat de ramen geopend
waren, tijdens slecht weer, zeer prac-
tisch de leuning wou opzetten, zoodat
zij dan den wind in den rug kreeg.
Nog was het niet gebeurd, of daar
kwam de conducteur al aan.
Dame, wat doet u daar?
Ik zet de leuning om, conduc
teur 1
Dat mag niet dame 1
Waarom niet
Dat zult u aan de directie moe
ten vragen.
Jawel maar ik kan zoo niet
blijven zitten, want ik krijg net de
wind in 't gezicht.
U hebt gelijk, maar het mag
werkelijk niet. Hoe gaarne ik u ook
van dienst zou willen zijn.
Mag het venster dan niet ge
sloten worden
Ook niet dame 1 Orders van de
directie.
iswaar hard voor haar, maar ze kreeg
wel een ander ze was immers zoo
knap.
Ja, dat was de eenige weg
vrijwillig afstand doen.
Naar haar bloedverwanten behoef
de ze niet terug te keeren. Men kon
haar voorloopig „ergens in pension
doen wacht, de vrouw van den
dominé zocht een jong meisje tot
steun in de huishouding de vrouw
van den dominé in Medelsum Jan
Begemanns zuster Dina's halfzuster.
Dat was een idee
De oude vrouw werd kalmer.
Wat in vele jaren bijna nooit ge
beurde, gebeurde den volgenden
morgen: vrouw Jensen was niet bij
den morgenmaaltijd van haar dienst
personeel aanwezig.
Ze is erg geschrokken, fluister
de de groote meid Glas toe, die haar
veelbeteekenend aanzag.
Dat zal ze wel 1 En met onzen
jongen heer is 'tniet in orde. Dat
kan ieder wel zien.
(Wordt vervolgd.)
