Dinsdag 1 Juli Onwrikbaar. 1913 No. 153 51e Jaargang. Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen, j TELEFOONNUMMER 10. fibonnements- fldwertentiën op zeer uoordeelige uoorutaarden. BINNENLAND FEUILLETON 4.) Het tinde der Fransclie heerschappij Ir v lissiBgeB, VLISS1NGSCHE COURANT Prijs per drie maanden 1,30. Franco per post 1.50. Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij de Uitgevers Firma F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58. ADVERTENTIËN van 14 regels 0.40. Voor elke regel meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie, wordt de prijs slechts twee maal berekend. Qroote letters en clichés naar plaatsruimte. De politieke toestond. H. M. de Koningin heeft gisteren op het Loo in conferentie ontvangen J. E. N. baron Schimmelpenninck van der Oye, voorzitter van de Eerste Kamer. De condities van Mr Troelstra. Het „Handelsblad" schrijft De heer Troelstra heeft medegedeeld hoe hij zich dacht dat een vrijzinnig mi nisterie zou kunnen regeeren, Dat is indien zij niets voorstellen waar tegen wij sociaal-democraten bezwaar hebben, dan kunnen zij bij de uit voering der programmapunten die wij allen wenschen, de kiesrechtwijziging en de pensioenregeling, op onze medewerking rekenen. Wij kunnen ons nauwelijks voor stellen dat eenig ministerie met zulk een eenzijdige verbintenis de verant woordelijkheid zou willen dragen om te trachten de beperkte linksche op-' dracht, waarover wij vroeger spraken, uit te voeren. Een concentratiekabinet lijkt niet mogelijk het zakenkabinet dat op moet treden kan toch alleen den wensch van de geheele linker zijde op deze twee bepaalde punten helpen uitvoeren, indien het eenige zekerheid heeft om ook in andere zaken, dan die het kiesrecht en het pensioen betreffend tegen de rechter zijde die het haar zoo lastig mogelijk- wil maken, verdedigd te worden Oeen regeering zal hopelijk ooit, zij het ook slechts ten opzichte van twee hoofdpunten van politiek beleid, als linksch ministerie optreden, zoo zij niet als regeering op een meer derheid rekenen kan. Dr. A. Kuyper. De „Ned." meldt, dat de keuze voor een Eerste-Kamerlid vacature- Waller, vanwege de rechtsche groep in de Prov. Staten van Zuid-Holland, die heden en Woensdag in het ge bouw der Tweede Kamer ter ver gadering bijeengeroepen zijn, zal vallen op dr. Kuyper, die bereid zou zijn een benoeming te aanvaarden. Dr. Kuyper heeft zich, voor het ondergaan van zijn gewone jaarlijk- sche kuur naar Dresden begeven. Kamerdislrict Amsterdam II Naar de „Ned." verneemt, bestaat het voornemen in district II te Am sterdam, waar de heer Mendels ge kozen werd, en die wegens zijn ver kiezing voor Schoterland voor Am sterdam II bedankte, door de drie christelijke partijen candidaat te stel len dr. J. Th. de Visser. Pisuisse en Blokzijl. Louis Pisuisse en Max Blokzijl vertrekken den II en September met Roman door L. Haidheim. (Nadruk verboden.) Zul je spreken, m.enschHeb jij het meisje op je geweten? Hij antwoordde niet, maar ze hoorde hoe zijn tanden op elkaar sloegen. Nils Om 's hemels wil smeekte ze plotseling in grooten angst. Nils, zeg me toch, wie is ze. Charlotte Wat voor een Charlotte? Charlotte Ehrik. Is ze dood Ik ken niemand van dien naam Wat was ze voor jos Spreek! Alles komt toch aan 't licht- Ze is dood O, hemel, en jij jij mijn zoon Kan ik het helpen Ze was mijn verloofde. Ik heb het haar af geschreven. Nu ligt ze hier Men hoorde zware voetstappen. Uit een der stallen kwam een be jaarde knecht met een brandende lantaarn, die naar het woonhuis wilde de Vondel uitGenua naarNederlandsch lndië. Zij zuilen twee avonden te Sin gapore, 7 in Deli en 24 op Java geven en zijn reeds den 13 December in Marseille terug. Daarna heeft het con certbureau Guttmann uit Berlijn be slag op hen gelegd voor een tournée door Duitschïand, Zwitserland, Oos tenrijk en Skandinavië, die vermoe- moedelijk twee jaar zal duren. Sleeswijks' kaarten. Wij ontvingen een exemplaar van Sleeswijks' Atlas van Nederland voor wandelaars, wielrijders en automobi listen. Deze kaart, naar officieele gegevens bewerkt, is zeer voortreffelijk afge werkt en voldoet aan alie eischen welke aan een goede kaart gesteld mogen worden. Wij twijfelen niet of deze kaart zal den toeristen van groot nut kunnen zijn en wij wenschen den uitgever, den heer J. A. Sieeswijk te Bussutn veel succes met zijn uitgave. Aan de jaarverslagen betreffende het Archiefwezen en de Oudheidkun dige verzameling der gemeente Vlis- singen over het jaar, is door den heer H. G. van Grol, gemeente-archi varis, als bijlage toegevoegd'. „Het einde der Fransche heerschappij in Vlissingen." Daar de auteurswet verbiedt uit deze door den heer Van Grol be werkte bijlage iets over te nemen, zonder toestemming van den auteur, hebben wij den heer Van Grol ver zocht de belangrijkste bijzonderheden aan zijn werk te mogen ontleenen. Hij gaf ons de vereischte toestem ming, waarom wij in verschillende nummers tal van bijzonderheden voor onze stad van groot gewicht, aan dit geschiedkundig overzicht zullen ont leenen De gemeente-archivaris schrijft o. a. het volgende Waar 1913 in ons land het herden kingsjaar onzer staatkundige vrijheid zal zijn, zij er hier al dadelijk op gewezen, dat in 1913 voor Vlissin gen (en een deel van Zeeland) het licht der vrijheid niet doorbrak en er zelfs voorloopig geen glimp van te zien viel. Vernamen de inwoners van Walcheren, van Vlissingen al iets van de gewichtige gebeurtenis sen, buiten Zeeland afgespeeld of zich afspelende, gebeurtenissen, die snel op elkaar volgden, dan werd er toch slechts gefluisterend op ge zinspeeld, dan was het door den een of anderen schipper c.s. die met de „oproerige" gewesten het buurtverkeer onderhield. gaan. KlaasKlaas Kom gauw hier, riep de ontstelde oude vrouw en men kon hooren, hoe angstig ze was. Hé Zijt gij het, vrouw Jensen Wat is er te doen schreeuwde de knecht met een grove stem, terwijl hij haastig door de sneeuw waadde. Toen hij bij hen gekomen was, lichtte hij den jongen man in 't ge zicht en lachte smakelijk. Wel daar hebben we hem immers. Ik dacht al Hier is niets te lachen, Klaas Hier ligt een jonge vrouw,.draag haar in huis beval zijn meesteresse. Maar die is dood, vrouw Jen sen antwoordde de knecht en sprong achteruit, toen ze hem de lantaarn uit de hand rukte en het licht op de gestalte in de sneeuw liet vallen. Onzin Zoo pas leefde ze nog Met deze woorden sprong Nils Jen sen plotseling naar hen toe en er klonk angst en wanhoop uit zijn heesche stem. Klaas pakte vlug mee aan, en al begreep hij ook niet recht, wat die zonderlinge klank in de stem van zijn jongen meester moest beteeke- Viert onze stad het bevrijdings feest den 8 en 9 Augustus van dit jaar, in het departement van de mon dei^ van de Schelde „herdacht" men den 15en Augustus een heel ander feit, n.l. den verjaardag van den grooten keize» Den 27en Augustus werd voor het kanton Vlissingen de loting voor de conscriptie gehouden in het stadhuis te Middelburgbepaald was dat het arrondissement Middelburg een con tingent van 62 man zou leveren (n Middelburg 26 man, Vlissingen 22 man, Veere 14 man) voor de lichting 1813. Den lOen September daaraan volgende werd het „definitief onder zoek" der conscrifs gehouden, wat betreft het arrondissement Middel burg, waaronder Vlissingen ressor teerde. Een „avis important" van den 30en Augustus waarschuwt nadruk kelijk voor het zich opzettelijk toe brengen van verminkingen. Het Fransche gezag op Walcheren, in Vlissingen, was in het geheel niet geschokt, waar de naamdag van den keizer, zij het dan ook ook op hoog bevel luisterrijk werd herdacht, waar de gehate conscriptie zelfs onge stoord haar gang gingaan verzet, behalve dan eenig lijdelijk, werd niet gedacht tot einde September zelfs niet (vergelijk daarmede de woelin gen in andere departementen, bijv. 18 April reeds te Rotterdam bij de inschrijving, voor de nationale garde, volgende dagen Leiden, Zaandam enz. „terwijl den 20en Februari reeds de conscrifs van Oud Beijerland wei gerden te loten"./ Men zou zelfs weldra blijk geven van nog grooter onderwerping. Gedurende den veldtocht van 1813 was de keizerin Marie Louise be noemd tot regentes van het keizer rijk. In persoon had zij bij den Senaat een beroep gedaan op de offervaardigheid van het Fransche volk„FranschenUw keizer, het vaderland en de eer roepen U Maar slechts met groote moeite kon den de prefecten hier te lande de gemeentebesturen bewegen, niet om gehoor te geven aan deze roepstem, doch slechts tot het beantwoorden ervan. Een schrijven van den „sous-pré- fet" Fokker, gedateerd Middelburg den 26en October 1813, wekt het Vlissingsche gemeentebestuur op, een adres te richten aan de keizerin. Wat er ook in de gemoederen der Vlissingers om mocht gaan, men dacht er niet over, zich eenigszins te verzetten, men kon er niet aan den ken, immers de na 1809 geducht versterkte vesting had een talrijk garnizoen, meer soldaten dan inwo ners, dus hoe zou men eenige poging hebben kunnen wagen om zich aan den ijzeren greep te ontworstelen nen, hij vergat dien toch niet. In het huis ontstond een groote opschudding, toen de beide mannen met hun last in de zoogenaamde keuken kwamen, nadat zij eerst door den geheelen koestal waren gegaan, waar aan weerskanten dertig koeien stonden. In de keuken voor het breede ven ster aan de rechterhand stond de dienstbodentafel, waaraan zeven knechten en vier meiden plachten te eten. Etenstijd was echter reeds voorbijslechts drie knechten, die steenen hadden gereden naar een plek, waar men in in 't voorjaar een nieuw gebouwtje dacht te zetten en daardoor te laat waren gekomen, za ten er nog. De meiden, die met hen babbelden, gilden en de knechten sprongen op allen staarden met groote oogen naar het verschrikkelijke teoneel. In de woonkamerOp de sofa! beval de boerin, wie Klaas juist had toegefluisterdDood is ze, niet ze heeft gekreund. Antje, kom hierHan- na, haal sneeuwNeem een wasch- kom Grietje, breng de cognac Terwijl ze haar bevelen gaf, wierp ook ai had men geweten dat eenige dagen te voren de slag bij Leipzig was verloren (16, 18 en 19 October); in Vlissingen, zooals in een groot deel van Zeeland, bleef dit voor- loo-ig nog geheim. Haii Amsterdam den 15en Novem ber na het vertrek van generaal Mo- litor de vaan des opstands ontplooid, den Haag den 17den den 22en werd in het Paleis van 't gouverne ment te Vlissingen (het tegenwoor dige stadhuis) de volgende dagorder afgekondigd „De divisie generaal, gouverneur van het eiland Walcheren, komman- dant der Zeeuwsche eilanden, in staat van beleg. Onderrigt zijnde dat kwaadwilligere of lieden, die, hoewel zonder redenen, zich bevreest maken, het gerugt uit gestrooid 'hebben, dat de steden van Amsterdam, den Haag, en andere plaatsen in Holland in oproer zou den wezen, tegen onzen doorluchti- gen souverein, dat de oranjevlag al daar openbaarlijk zoude zijn uitge stoken enz. Willende aan de goede ingezetenen van Zeeland de ongelukkige gevolgen vermijden, die zouden voortspruiten uit hunne bewilliging in de gevoelens die men in de voormalige Hollanders verondersteldverwittigd hun mits dezen, dat hunne landstreek in staat van beleg zijnde, ieder persoon welke eenige schrik of oproerverwekkende propoosten zoude houden of ver spreiden, op het oogenblik zal gear resteerd worden en naar het Hoofd kwartier geleid worden, om aldaar binnen de 24 uren, door een militaire commissie te worden veroordeeld, als auteur of aanstoker van oproer. De Generaal geiast de kommandan ten der eilanden van Schouwen, Zuidbeveland en Walcheren, van alle openbare of verborgene zamenrottin- gen te verhinderen, en van alle hui zen van bijeenkomsten te doen sluiten, onder welke benaming deze ook opge- rigt zijn, het zij koffyhnis of herberg, waarin men reeds dusdanige pro poosten mogt gehouden hebben of in welke zich persoonen mogten ver gaderen, waarvan de gevoelens van getrouwheid jegens onzen dooriuch- tigen keizer zou verdagt wezen. Zij zullen zich verstaan met de civiele autoriteiten, om overal waar zij zulks goedvinden, huiszoekingen te doen, ten einde zich meester te maken van de vereenigingsteekenen die er zich zouden bevinden. In dit geval zullen de persaonen, bij wien deze aangehoudene teekenen zullen gevonden worden, en die er geene voorafgaande verklaring zouden van hebben gedaan aan den kommandant, gearresteerd en naar het hoofdkwar tier geleid worden, om aldaar te worden gevonnist. ze hoed en mantel achteloos op een stoel. Toen ze in de woonkamer kwam, had de groote meid juist de hanglamp aangestoken, een der knech ten bracht de lamp van de tafel bij den haard, waar moeder en zoon 's avonds plachten te eten en te lezen. De anderen stonden verbluft en nieuwshierig bij de deurde meiden gluurden naar de sofa en vooral naar den jongen meester, die zoo zonder ling voor zich neerstaarde. Ze zagsn alles, maar niemand zei een woord, terwijl ze daar zoo stonden. De vrouw zag er ook zoo „ver wilderd" uit. Nu, dat was goed be schouwd geen wonder maar toch Vrouw Jensen, het hart klopt dood is ze nietzei Klaas, die zich er alleen mee bezighield om het vreemde meisje gemakkelijk te leggen en haar kleeren glad te strijken. Zijn ware woord was als een straal van geluk, die zijn meesteres aanraakte. Ze was thans weer zich- zelve, er. ging haastig naar de bewus- telooze. Men had haar het pelsmutsje af genomen, Zacht, bruin haar, nat ge worden van de sneeuw, hing haar Op order van den Divisie generaal, gouverneur van 't eiland Walcheren. De chef van den generaals staf Baron DE FAYS. Den dag daarop, den 23en No vember dus werd het volgende ge publiceerd „De prefect, zooveel in zijn vermogen is willende medewer ken tot de uitvoering der dagorder van de Heer Gouverneur, en Zijne onder horigen willende behoeden voor de ongelukken die door de teekenen van hereeniging die bij hen gevon den wierden, zouden kunnen ont staan, besluit het navolgende: le. Een ieder, die oranjevaandels of an dere teekens van dien aard bezit, moet dezelve op den dag der be kendmaking van dit besluit ter mairie van zijne gemeente overbrengen. 2e, De Maires moeten binnen 48 uren, alle de teekenen van hereeniging die zulten zijn overgebragt, naar de on- der-prefecture van hun arrondisse ment zenden". Wei wijst dit alles op den ernst der tijden, niet minder .de volgende bekendmaking van den zelfden da tum „de prefect, overwegende dat het welzijn van den dienst vordert dat alle ambtenaren op hunne posten zijn en blijven om de orders, die hun zouden kunnen gegeven worden te ontvangen en in staat te zijn om dezelve uit te voeren, besluit het navolgende „De Maires en adjunkten van alle de gemeentens van het departement zuilen bij den ontvangst van dit besluit in hunne gemeentehuizen vergaderen en aldaar permanent blijven, om voor de publieke rust te waken, en de orders te ontvangen welke hun zouden kunnen gegeven worden, en zulks tot nader order. Zij zullen alle vier en twintig uren rekenschap geven aan den onderprefect van hun arrondissement van den toe stand hunner gemeentens. De onder- prefectecten zullen aan de prefect ken nis geven van de Maires en adjunkten welke zich niet op hun post begeven hebben en van alle de ambtenaren welke in deze omstandigheid de meeste kleinmoedigheid zullen toonen". Zooals men ziet, is bovenstaande een merkwaardige tegenhanger van de proclamatie tot verbreking van het Fransche juk ais eerste nummer ver schijnend van het Nederiandsclie Staatsblad, d.d. 21 November uit gaande van het Algemeen Bestuur uit naam van den Prins van Oranje. We mogen veilig aannemen dat deze maatregelen voor Walcheren althans preventief bedoeld zijn hier valt nog weinig te bespeureen van de verwar ring, de ontsteltenis, die in de Noor delijke en Oostelijke departementen heerschte onder de Fransche ambte naren, de soldateska zelfs. Werden geheele landstreken elders ontruimd, om 't gelaatwaar de muts het be schermd had, lag het in lokken ep het hoofd, en vlechten hingen in den nek. De oude vrouw wierp een onder zoekenden blik op haar zoon. „Het slechte gewetenvloog het haar door 't hoofd. Plotseling werd ze driftig. Wat staan jullie daar te ga pen? De nieuwe juffer is het, die hier de huishouding wil leeren Ze wilde immers vandaag komen En daar er geen rijtuig bij het veer was, is ze te voet gegaan en toen de sneeuw maakt nu dat je weg komt! Alle mannen! Jij ook, Nis! Och wat, jij kunt hier evenmin van dienst zijn als de knechts. Eruit, zeg ik Grietje, haai ondergoed uit mijn kamer en hang het bij de kachel Hanna, waar is de sneeuw Jij, An tje, blijft hier en helpt me. Zeg, komt er ook haast wat van Terwijl ze deze laatste woorden sprak, dreef ze de dralende meisjes en mannen de deur uit en schoof er den grendel op. (Wordt verveigii.)

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1913 | | pagina 1