L0
Vrijdag
27 Juni
Onwrikbaar.
m.
No. 150
51 e Jaargang.
1913.
r.
Prov.
wor-
cerpar-
voort-
Staten
IMAAN-
leden
:rs op,
jrengen
het
BINNENLAND
FEUILLETON
W'.'v,
ten.
PL
IJK.
uoor het
is.
iau
o> c©
©5
ell. "O 153
jteit.
T]
CO
VLISSINGSCHE COURAiNT
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij de Uitgevers
Firma F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
ADVERTENT1ËNvan 1—4 regels 0.40. Voor elke regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Groote
letters en clichés naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen.
TELEFOONNUMMER 10.
Abonnements- Aduertentiën op zeer uoordeelige uooriuaarden.
en
l
Nieuwe Abonné's, uit
gezonderd bij weKeiijKsche
betaling, ontvangen de dage
lijks verschijnende „VLIS
SINGSCHE COURANT" kos
teloos tot 1 Juli 1913.
De Ministerraad.
De ministerraad is gistermiddag
om 3 uur in een buitengewone ver
gadering bijeengekomen in verband
met den politieken toestand door
den uitslag der Tweede Kamerver
kiezingen geschapen.
De minister van binneniandsche
zaken, president van den minister
raad, begaf zich hedenochtend naar
H. M. de Koningin op Het Lqo, ten
einde door H. M. te worden ont
vangen.
De Uitslag.
De „Standaard" herinnert er aan,
dat het nu de derde maal is, dat een
Kabinet van rechts, na korter of lan
ger bewindvoering, zich de teugels
ontglippen ziet. Maar het blad troost
zich bij de gedachte, dat de link-
sche partijen van haar zooveel gevoe
liger nederlaag in 1909, na vier jaar
worstelens, er thans weer boven op
zijn gekomen, en dat hierin een pro
fetie ligt voor rechts, dat in 1917 de
positie nog gemakkelijker zal herwon
nen worden.
Wat we voorhands alleen doen
kunnen, is den regel van 't constitu-
tioneele staatsrecht in herinnering
brengen, die ook nu zijn toepassing
behoort te vinden.
Het zittend Kabinet is ten val ge
bracht, niet door een toevallige,
maar door een opzettelijk gewilde
combinatie.
Op zichzelf ware het zeer wel
denkbaar, dat een Kabinet zijn meer
derheid verloor door tweeërlei gelijk-
tijdigen aanval van twee geheel af
zonderlijke groepen, die niets met
elkaar uitstaande hadden. Bleek dan na
afloop van de stembus, dat de twee
groepen, die 't Kabinet ten val brach
ten, niets in haar programma's met
elkaar gemeen hadden, dan zou er
niets anders op overschieten, dan
Cabinet d'affaires te laten optreden,
en het scheepje van Staat tijdelijk
zonder vlag te laten uitzeilen. Dit
geval echter doet zich hier in geen
enkel opzicht voor. Met name door
de vragen, die mr. Troelstra aan de
in herstemming gekomen liberalen
voorhield, en waarop hij hun een
volmondig ja afperste, is er onder
de zegenpralende groepen eenheid
van program, althans voor de naaste
toekomst. Naar constitutioneelen eisch
moet. Links thans gecombineerd
Roman door L. Haidheim.
(Nadruk verboden.)
2.)
Nils Jensen Alleen den naam heeft
het vreemde meisje gehoord, maar
die naam doet haar schrikken en vol
nieuwsgierigheid opkijken.
Je wilt zeker bij vrouw Jensen
de huishouding leeren vraagt vrouw
Wontje de vreemde in slecht Hoog-
duitsch.
Neen Ja Misschien En nu
nam het jonge meisje haar zakdoek
uit den zak en snikte, alsof haar het
hart zou breken. De anderen wissel
den verschrikte blikken. Niemand
sprak weer tot het vreemde meisje
en ook met elkander onderhielden ze
zich slechts op gedempten toon. Als
de vreemde had geluisterd en hen had
kunnen verstaan, zou ze gehoord heb
ben, dat Jan Begeman en Nils Jensen
elkaar om de weide bij den zuider-
«dijk, waarover ze nu reeds twee jaar
in het Kabinet optreden, gelijk
het gecombineerd ten slotte onder
één vlag streed, en eerst zóó won.
Mocht men nu, in flagranten strijd
met dezen vaststaanden constitutio
neelen regel, toch op een Kabinet
van Zaken aansturen, wete men dan
wel, dat wij van anti-revolutionaire
zijde in geen geval hiertoe de hand
leenen. Wie ook van Rechts, door
portefeuille-honger verleid, zich hier
toe leende, zou van dat eigen oogen-
blik af, voor ons anti-revolutionairen
althans, een volstrekt onmogelijk
man geworden zijn. De .groote ban
zou van dat oogenblik op hem rus
ten. Er zou nooit en nimmer voor
zijn tent een plaats in ons kamp
meer zijn. Ook twijfelen we niet, of
de beide andere partijen zullen er
evenzoo over denken. Natuurlijk zijn
beide geheel vrij, en ten volle zullen
we die vrijheid eerbiedigenmaar
kozen ze anders, dan zou vanzelf
elke verstandhouding met deze par
tijen voor ons wegvallen.
Daarom meent „de Standdaard" dat
Troelstra thans de verantwoordelijk
heid heeft te dragen. Borgesius, Tij-
deman en Bos zijn slechts zijn slip-
pedragers.
„Troelstra zit nu op den bok. Zij
als zijn gehoorzame palfreniers hebben
zich te contenteeren met de kattebak."
De „Tijd" begint met de opmerking
dat ieder ministerie zich door zijn
werkzaamheid vijanden maakt, vooral
onder de kortzichtigen.
Zoo vergaat het schier iederen mi
nister en aan het Kabinet-Heemskerk
was het bovendien nog beschoren,
dat het, vooral in de eerste jaren van
zijn werkzaamheid, de oppositie had
te verduren van den eigen leider, dr.
Kuyper, die in de positie van be
strijder meer dan in die van bescher
mer genoegen had een oppositie,
die wel tot bedaren gekomen is, maar
ongetwijfeld heeft nagewerkt.
Afgescheiden van bijzondere oor
zaken acht „de Tijd" het dus niet
verwonderlijk, dat het Kabinet Heems
kerk van de kiezers in 1913 den ont
slagbrief heeft thuis gekregen. Doch
het blad wijst ook op den haat tegen
„Rome" en den haat tegen „Kuyper"
en schrijft voorts
Het is te betreuren, dat het machtige
wapen van het verzet tegen de voor
gestelde Tarief wet nu juist bij de
stembus in handen gegeven was van
de bestrijders der Rechterzijde
Als in 1905 hing de verhooging van
Invoerrechten boven het hoofd van de
Rechterzijde. Deze indirecte belasting
waaruit een Sprenger van Eijk nieuwe
millioenen te slaan wist, die Pierson
heeft voorgesteld, kostte nu twee maal
het leven aan een Rechtsch kabinet.
Ook volgens De „Tijd" hebben de
partijen der concentratie zelf vóer den
dag der herstemmingen aan hun eigen
met elkaar in proces lagen, bijna in
'thaar waren gevlogen.
Maar 'twas, alsof het arme ding
langzamerhand in een soort bedwel
ming geraakte. Het schommelen van
de veerboot, het voortdurend gezicht
op 't water en daarbij de snijdende
kou, waartegen haar het met pels
omzoomde korte manteltje en het
kleine pelsmutsje niet voldoende
beschermden, verlamden niet
alleen haar ledematen, maar ook haar
geest, en ze zat, alsof ze niets meer
hoorde of zag.
HolaJe moet nu uitstappen 1
Met deze woorden wekte de veer
man haar uit haar verdooving en hij
greep haar bij den schouder, zoodat
ze hevig verschrikt opsprong.
Ontsteld keek ze rond het was
donker geworden. Aan den mast van
de veerboot hing de helder branden
de lantaarn. In het licht daarvan zag
ze het gezicht van den ouden man,
die met onbeweeglijk gelaat, maar
toch met bezorgd vragende oogen
naar haar bleek en angstig gezicht
keek.
Ja, je moet er nu uitik vaar
weer terug; herhaalde hij en rad-
- wagen van
beginselen den dood aangedaan, nu de
mannen der concentratie^ zich hebben
laten keienen aan de#
Troelstra.
„Het Volk" is van oordeel, dat wat
triumfeerde in de eerste plaats was
de zaak van het Algemeen Kiesrecht.
Er werd in de afgeloopen campagne
afbreuk gedaan aan de coalitie dooi
de anti-Kuyperiaansche orthodoxie,
maar deze zou de regeering niet
hebben omgezet. Er is een zeer ac
tieve campagne gevoerd tegen de
Tariefwet en deze heeft bijgedragen
tot de overwinning, maar de verbluf
fende verandering, die de Tweede
Kamer heeft ondergaan, de sterke
verschuiving, niet alleen naar links,
maar in liet bijzonder naar de sociaal
democratie, is allereerst veroorzaakt
door het kiesrechtleger.
De sociaal democratische Kamer
fractie, de partij van achttien man,
spreekt en handelt niet alleen namens
de 144.375 kiezeis die op 17 Juni
hun stem gaven aan de candidaten
der S. D. A. P., zij is de tolk en ae
kampioen van minstens e/enveel vol
wassen mannen van Nederland, die
door een mammonistisëh „knutsel-
kiesrecht" van allen rechtstreekschen
invloed op de wetgeving zijn versto
ken, en die dat onrecht voélen als
onduldbaar
Dit bepaalt de positf
dem. partij in de nieu
Indien er mocht op
het gewone spraakgeb
zakenkabinet, een re;
eenig doel is te zorge
lastinggelden binnenkomen" "enweer
worden uitgegeven, die nieuwe bur
gemeesters benoemt waar oude zijn
uitgevallen, de Zuiderzee gaat droog
maken en zich wijdt aan de bevaar-
baarmaking van de Maas, dan kan zij
op den steun van de sociaal-demo
cratie niet rekenen. Dan dient zoo'n
kabinet door zijn program zelf zich
aan als een zaakwaarnemer van de
bezittende klasse, als een college, dat
blind is voor het belangrijkste feit dat
in den jongsten tijd in Nederland
heeft plaats gehadde politieke
rijpwording van de verdrukte en
rechtlooze massa. Dat groote bescha
vingsverschijnsel, door onze partij
gewekt, en tot steeds sterker leven
gebracht, het moet worden erkend
in onze staats-regeling. De arbeider
moet uit zijn politieke minderwaardig
heid worden verlost, ook bij de wet.
Wie poogt daaraan te ontkomen, poogt
de vreedzame ontwikkeling der ar
beidersklasse te verstoren, hij is
onze vijand
Wij eischen, als logisch gevolg
van onzen jarenlangen kiesrechtstrljd,
als logisch gevolg van deze verkie
zingscampagne, een kiesrechtministe
rie
De „Nederlander" zegt, dat de vrij
de SQC.-
.amér.
n wat in
heet een
ring, 'wier.
lat de ge
braakte daarbij het Hoogduitsch.
Ja, jazei ze gejaagd en greep,
blijkbaar geheel vanstreek, naar het
kleine,1leeren handtaschje, dat ze had
meegebracht. Toen keek ze radeloos
om zich heen. Ze was zoo duizelig
dat hij haar moest helpen om over
de volgende bank te komen. Ze kreun
de zacht.
Je bent zeker ziek Zoo kun
je niet naar de Moyenbarg gaan, bij
nacht en
Ja, ja ik moet er heen In elk
gevalWaar is de weg Och toe,
help mij als 't u blieft terechtzei
ze angstig en haar sierlijke, slanke
gestalte rilde.
Maar altijd langs den dijk gaan,
tot je bij de lichten aan de linker
hand komt. Dat is de Moyenburg,
dan moet je afdraaien altijd de lich
ten aan de linkerhand houden.
Ze bedankte hem en ging in de
richting van den d.jk, die duidelijk
zichtbaar op ongeveer vijftig schre
den afstands van den oever in noor
delijke richting liep.
De oude Ries keek haar achterna.
Plotseling zette hij de hand als een
spreekbuis voor den mond en brulde
liberale fractie haar succes te dan
ken heeft „aan eene systematische
verleugening van het vólk, gepaard
aan eene systematische verloochening
hater gepretenteerde beginsels".
Tusschen ons en deze lieden zij
voortaan natuurlijk eike gemeenschap
afgesneden.
Wat ons betreft, wij gaan de toe
komst tegen in het gevoel van rus
tige kracht.
De nederlaag dezer regecring ach
ten wij een ramp voor het land.
Stilstand in de sociale wetgeving
verzwakking der defensie uitstel der
strikt noodzakelijke Indische vloot-
plannen molest voor de vrijheid der
zendingnoodeloos .uitstel van de
oplossing der schoolkwestie
ziedaar de eerste zegeningen, die wij
van den tegenwoordigen toestand
hebben te wachten.
Uit partij-oogpunt is deze neder
laag echter bijna een buitenkansje
te noemen. Geen middel is beter dan
het aanschouwelijk onderricht in het
absolute gebrek aan homogeniteit der
linkerzijde, dat ons thans te wachten
staat, om de sterke regeerkracht der
coalitie dan te leeren waardeeren.
De „Residentiebode" schrijft o„ a.
Wij gelooven, dat de toekomst bin
nen niet al te langen tijd een ver
nietigend vonnis zal vellen over de
uitspraak der stemming van 25 Juni.
De leiders van den „Nationaien
Bond van Protestants'ehe kiezers" en
dergelijke Staatslieden, die daaraan
gedreven door anti-Roomsch fana
tisme,. samenraamd met totaje onkun
de omtrent dé eerste beginsëleii van
ons staatsrecht voor een groot
deel schuldig zijn zullen eerlang,
wanneer zij in hun geweten gekeerd
zijn, de verantwoordelijkheid van hun
wanbedrijf met bitteren rouw ge
voelen.
In het „Huisgezin" lezen wij
Een tactische fout is de driehoek
Leiden-Ede-Ommengeweest.Al waren
de anti-revolutionairen honderdmaal
in hun recht, zij hadden beter beleid
moeten toonen.
Wij beweren niet, dat, indien Leiden
en Ede aan de christelijk-historischen
waren gelaten, de protestantsche actie
achterwege ware gebleven, maar zij
had toch allicht niet dat acuut karak
ter gekregen en zou den afval van
elementen, die nu de linkerzijde gin
gen versterken, hebben voorkómen.
Een tactische fout is mede geweest,
dat de tariefherziening sleepende is
gehouden, althans gebleven. Ware ze
tijdig tot stand gekomen, zij zou niet
die noodlottige uitwerking op den
stembusuitslag hebben gehad, welke
zij thans heeft uitgeoefend.
Ten slotte mogen wij ons wel eens
ernstig afvragen, of ook onder de
rechtsche kiezers niet, een opschui
ving mogen we niet zeggen, maar
Hé, juffertje, juffertje
Ze stond stil en scheen in twijfel
of zij wel bedoeld werd. De oude
man kwam in zijn groote zeelaarzen
die hem tot over de knieën reikten,
met eenigszins schommelenden gang
naar haar toe.
JuffertjeJe zult onderweg be
vriezen Neem eens een flinken slok
't is zuivere brandewijn. Ik heb hem
van onzen graaf. Neem er maar van
dat is overat goed voor. Zoo is 't
goed. Nog een beetje, juffertjeZie
zoo, nu zul je wel warm worden.
En luister nu eens, juffertje, die
vrouw Jensen blaft wel, maar ze bijt
niet. Het is een doodgoede vrouw
en de kost is bij haar beter dan bij
iemand anders
O, ik dank u. Wat zijtge goed
voor mij En ge kent mij heelemaal
nietDank, duizendmaal dank
Ze had zonder tegenstribbelen de
flesch van den ouden man aan den
mond gezet. Dat brandde als vuur
en liep haar warm door de aderen.
Ten slotte vloeide 'thart haar over.
Ge zijt zoo goed, als mijn groot
papa waszei ze en hield zijn ver-
vereelte knuisten in haar beide kleine
een afval naar de sociaal democratie
merkbaai is, Sommige uitslagen doen
daarvoor zeer ernstige vrees koes
teren.
Dat de niet geloovige arbeiders
op socialisten stemmen is zeer na
tuurlijk. Maar bedenkelijk zou het
worden, indien ook in de gelederen
der christelijke arbeiders niet direct
een overgang naar het socialisme,
maar toch reeds stemmen op de so
cialistische candidaten moest worden
geconstateerd. Is dit vermoeden juist
dan is het een zeer ernstig verschijn
sel, waaraan wij alle aandacht hebben
te wijden.
Een verklaring van mr. Troelstra.
Woensdagavond sprak mr. P. J.
Troelstra te Leeuwarden voor een
aanzienlijke menigte. Spr. noemde
dezen dag een der gelukkigste van
zijn leven en zeide, dat hij zoo lang
hij leeft of in staat is in het poli
tieke leven mede te leven, hoopt dit
district niet te verliezen. Hij bracht
in herinnering, dat Leeuwarden de
plaats is, waar de sociaal-democra
tische arbeid in Nederland begon.
De coalitie is gevallen, omdat zij
inging tegen den geest des tijds en
reactionair was. Er moet iets beters
voor in de plaats komen. Algemeen
kiesrecht ook voor vrouwen willen
wij;in de wet practiseeren het regres-
recht voor de Eerste Kamer is een
vervlogen illusie voor de vrije libe
ralen geworden.
Nu de toekomst. Deze zal voor de
'soc.-dempctatische politici, niet ge
makkelijk zijn.' Bijna één vijfde der
Kamer is ons en één-derde is voor
de concentratie. Nu kan meer bereikt
worden. Echter ook de verantwoor
delijkheid is toegenomen, maar ons
anti-kapitalistisch standpunt kunnen
wij niet prijsgeven. Als de vrijzinnige
meeloopers in ons zien, hebben ze
't mis. Ook de coalitie dwaalt, zoo
ze meent, dat wij de regeering zul
len tegenwerken, zoo deze dingen
wil tot stand brengen, die in het be
lang van het volk zijn.
Na een gloeiende peroratie, die
geestdriftig werd toegejuicht, eindigde
de heer Troelstra zijn rede.
Herziening
Wetboek van Strafvordering.
Bij Kon. besluit is ontbonden de
staatscommissie voor de herziening
van het Wetboek van Strafvordering
ingesteld bij Kon. besluit van 8 April
1910 onder betuiging van bijzonderen
dank en hooge tevredenheid aan haar
voorzitter, secretaris en leden
zijn benoemd tot commandeur in de
orde van Oranje-Nassaumr B. Ort,
advocaatgeneraai bij den Hoogen Raad
van Nederlanden, en mr. H. C. Dres-
selhuys, secretaris-generaal bij het
departement van justitie, beiden te
33
handjes.
Neen neen, dat is niets dan
menschenplicht. Loop nu maar goed
door, en goede reis zei de oude
Ries, die verlegen werd door de hem
volkomen onbegrijpelijke warmte in
haar weeke, melodieuse slem.
Ze drukte hem nogmaals de hand,
sloeg den weg naar den dijk in, en
wendde zich toen noordwaarts. Daar
boven pakte haar de akelige wind
weer en slingerden haai de rokken om
de beenen. Ze stapte flink op de
brandewijn had haar bloed reeds
warm gemaaktnu wilde ze zich warm
loopen. De rivier aan de rechterhand
glinsterde vaalbleek. In de verte zag
ze de lichten der stad. Den weg op
den dijk, die juist breed genoeg was
voor twee voetgangers, bon ze onder
scheiden overigens was alles in
een donker schemerlicht gehuld.
Alleen in het haar geheel vreemde
landLieve hemel, ze was slechts
een dagreize van huis, maar ze had
in Afrika of Groenland niet vreemder
kunnen zijn dan hier.
En daarbij was ze zoo erg neer
slachtig En dan het booze geweten
(Wordt vervolgd.)
