18 Juni Woensdag No 142 51e Jaargang. 1913. Bij deze Courant behoort een Bijvoegsel BINNENLAND De uitslag. FEUILLETON VLISSINGSCHE COURANT Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50. Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij de Uitgevers Firma F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58. ADVERTENT1ÊN van 14 regels 0.40. Voor elke regel meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie, wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Groote letters en clichés naar plaatsruimte. Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen. TELEFOONNUMMER 10. ftbonnements- Aduerteniiën op zeer ooordeelige voorwaarden. Nieuwe Abonné's, uit gezonderd bij weReiyKsche betaling, ontvangen de dage lijks verschijnende „VLIS SINGSCHE COURANT" kos teloos tot 1 Juli 1913. De ochtendbladen bevatten reeds beschouwingen over den uitslag. De „N.R.Ct." schrijft o.a. De coalitie heeft in het eerste treffen het nadeel beslist aan haar kant gehad. Zoo ernstig is deze uitslag voor haar, dat er groote kans bestaat, dat zij bij de herstemming door verschillende drei gende verliezen in de minderheid zal gebracht worden. In een elftal districten zal zij met niet veel uit zicht op de overwinning den strijd opnieuw moeten aanbinden en er zijn er nog enkele, waar de keuze van esn vrijzinnige of van een sociaalde mocraat niet geheel buitengesloten is. De rechterzijde heeft, zoo al geen feitelijke, dan toch reeds„een gevoe lige moreele nederlaag geleden. Zeer duidelijk blijkt dit vooral uit de op de drie groote politieke groe pen coalitie, concentratie en S. D.A.P. uitgebracht» aantallen stemmen, waarin een scherp geac centueerde beweging van rechts naar links waargenomen wordt. Deze beweging is in de eerste plaats ten goede gekomen aan de sociaal-democraten. Waar zij ln 1909 bij de eerste stemming nog geen enkel lid van hun partij verkozen zagen, werd nu hun leider, mr. P.J. Troelstra, reeds onmiddellijk als de vertegenwoordiger van Amsterdam III aangewezen. Maar bovendien ko men zij met zeer gunstige kansen in verschillende districten in herstem ming en zelfs zou nagenoeg een ver dubbeling van hun aantal zetels niet tot de onmogelijkheden behooren. De roode stroom is het sterkst ge wassen. Ook de vrijzinnigen hebben hun deel gekregen van de tegen de coa litie gerichte uitspraak der kiezers. De „Nieuwe Courant" laat zich als volgt uit: Een geduchte slag is reeds bij het eerste treffen aan de rechterzijde toe gebracht. Bezette zij in 1909 op den dag der stemmingen reeds aanstonds 55 zetels, thans heeft zij er niet meer dan 41 (of Bergen op Zoom, waar tusschen twee roomschen moet herstemd wor den, meegerekend, 42) kunnen be Roman uit het leven door O. Elster (Nadruk verboden.) 60.) T- Dat treft goed. Vanavond heb ben we een zitting in „Het natte Penseel." Daar zie ik den koninklij ken hofleverancier en ik zal hem be hoorlijk de les lezen. Och, beste oom, daarvoor be staat nu heelemaal geen reden, ant woordde Brunhilde glimlachend. Nu, ik bedoelde immers alleen maar, dat ik hem eens aan den tand wil voelen, bromde oom Christoph. Laat mij maar begaan, Hildchen. Die ke rel heeft een reusachtig geluk, en als hij nu nog geen praatjes wil maken, zal ik hem de oogen wel openen. Er loopt zoo menigeen in de wereld rond, die een vlek op zijn ziel heeft en nu toch een brave kerel is. Het leven is nu eenmaal zoo. Afgespro ken dusik breng je morgen ant woord. houden. Geen enkelen zetel veroverde zij al verloor zij er dan ook gisteren nog evenmin een. Wij houden het voor mogelijk dat de rechtsche meerderheid die thans 59 leden teit, bij de herstemmingen tot 45 a 46 zal worden teruggebracht. En dat zij boven de 50 zal blijven, achten wij reeds nu in hooge mate onwaar schijnlijk. Men weet hetde rechter zijde moet het van den eersten slag hebben. Bij de herstemmingen legt zij altijd het loodje. Vaarwel dus, tarief- en „christelijke" grondwetsherziening Het „Hbl." zegt: Ons volk heelt de coalitie doen weten, dat het geen coaiitieregeering meer wenscht, dat het er ruim genoeg van heeft.- Indien alle kiezers, die nu hebben getoond de politieke zuivering het eerste noodig te achten, blijven vol harden dan brengen de herstem mingen ons een belanrijke linksche meerderheid. Een concentratie-meerderheid krij gen wij, heiaas, niet. Die kans is thans reeds volkomen uitgesloten. Want, dit zai de analyse van den uitslag, die wij geven zullen, duidelijk toonen, de grootste winst in aantal uitgebrachte stemmen is voor de sociaal-democraten geweest. Wel heb ben zij slechts in éen district Amsterdam 111, het „roode district", waar hun leider gekozen is reeds bij eerste stemming de volstrekte meerderheid hehaald, doch in niet minder dan 21 districten komt de sociaal-democraat in herstemming. Met de hulp der „burgerlijke par tijen" is het dus zeer goed mogelijk dat een 15 a 18 tal sociaal-democra ten in de nieuwe Kamer zitting zullen hebben. Hoe het loopen zal bij de her stemming tusschen liberalen en so cialisten is moeilijk te zeggen. Over- wegendq, dat de vaderlandslievende leider der anti revolutionnairen wel zijn best zal doen de komende link sche meerderheid zoo zwak mogelijk te maken door een zoo groot mogelijk deel uit sociaal-democraten te doen bestaan, en dus zijn volgelingen wel op den gesmaden socialist zal doen stemmen, zijn wij in zes van de tien districten van den goeden uitslag voor de liberalen niet geheel zeker. In Apeldoorn, waar voor het eerst sinds lange jaren de kerkelijke can- didaat weer in herstemming komt, is veel en goede hoop. In Leiden, in Kampen, in Ridderkerk, in Zwolle overal kan de liberaal het met goeden moed en hard werken best halen, ln de eerstgenoemde drie plaatsen hebben echter de Christelijk- socialen de macht voor een groot deel in handen en het is volkomen onzeker hoe zij stemmen zullen. Wel Maar dat was heelemaal niet noo dig. Want reeds vroeg in den mor gen van den volgenden dag ontving Mary een prachtig bouquet rozen van meneer Dettmer met een harte lijke uitnoodiging om den volgenden Zondag te Wannsee te komen en de villa te bezichtigen. Uw papa, juffrouw Brunhilde, meneer Wackernagel en juffrouw Wera zullen mij zeker het genoegen doen om mee van de partij te zijn, zoo eindigde het vriendelijke schrij ven. En des Zondags kwam meneer Dettmer zelf om meneer Hildebrandt en de dames af te halen. Brunhilde bleef echter thuis. Daar juffrouw Ritter een kennis was gaan bezoeken, wilde zij de wo- ding niet alleen laten, ook was ze van plan, een stuk werk te voltooien waarmee ze eenige dagen geleden begonnen was.. Mary vond het heel aardig, dat ze de ernstige oogen van Brunhilde kon ontvluchten. Ze verheugde zich on gemeen over het uitstapje, ze was levendig en vroohjk als vroeger en beteoverde meneer Dettmer door haar grappigheid, waarin, zich een zekere hebben zij het kwaad en de onze delijkheid der coaiitie-regeering be grepen, wel zijn zij door de antire- volutio*nairen verketterd en als het vuil der aarde gescholden maar bij een herstemming zijn er „des accomodements avec ie.... diable". Van de rechtsche organen kunnen wij alleen het gevoelen van „de Maasbode" opnemen, omdat dit het eenige rechtsche ochtendblad is. Het katholieke hoofdorgaan schrijft o. a De eerste indruk, welke ieder met zich naar huis heeft gedragen, is er zeker een van verwardheid. Ons volk, her en der getrokken, heeft zich bij deze stembus niet positief en geprononceerd uitgesproken. En deze situatie van onbestemd heid kan niet anders dan bij de her stemming rechts ten goede komen. Ieder rechtsche kiezer had zeker niet anders gewenscht, dan dat wij de vijftig hadden benaderd om bij de herstemmingen een beduidende meer derheid te halen. Maar de geweldige actie van het anti-tarietwet-comité, de ophitsing tegen Rome, de verbrokkeling van rechtsche krachten, welke aanleiding heeft gegeven tot de vorming van velerlei kleine partijtjes, dit alles heeft voorloopig belet, dat rechts bij de eerste stemming de meerder heid heeft gehandhaafd. Zal rechts bij de herstemming deze meerderheid, hetzij dan ook een kleine, alsnog verwerven Op het oogenblik is 't moeilijk, hierop een horoscoop te trekken, maar wei zal het onzerzijds niet al te overmoedig klinken, als wij als onze meening uitspreken, dat wij de herstemming met goed vertrouwen kunnen tegemoet gaan. ln 47 districten hebben de kiezers hun definitieve keuze opgeschort, in 41 spraken zij zich reeds beslist voor een rechtsche regeering uit. Met den verwarrenden toestand van het oogenblik voor oogen durven wij te veronderstellen dat de kiezers bij de aanstaande herstemming zich nog overwegend voor rechts zuilen uit spreken. Want te ontkennen valt het niet, dat de concentratie met haar elf diploma's een geweldig fiasco heeft gemaakt. Nederland heeft overtuigend getoond, dat het van de concentratie niet gediend is.Zij heeft zich op ge nade of ongenade aan de heerschappij van Troelstra over te geven. De ge weldige Hetze van de Tariefwet heeft nu haar werking gedaan. Ons nuchtere Hollandsche volk zal nu tot bezinning komen. En dan is er voor ons nog veel te bereiken. Ook voor ons in deze stembus leer zaam geweest. Districten als Amersfoort, Zwolle verlegen, guitige coquetterie mengde. Aan het station ontmoette men Wera en Christoph Wackernagel De eerste was ernstig en stii als altijd, de klei ne schilder daarentegen eenigszins luidruchtig vroolijk. Hij plaagde Mary zoodat deze telkens weer moest blo zen hij maakte grappen over den ko ninklijken photograaf, wat deze zich goedhartig liet welgevallen kort om, hij droeg zeer veel tot het ge noegen van het kleine gezelschap bij. In het Zweedsche paviljoen aan den oever van het meer, dat in den schoonsten zonneglans schitterde, werd het middagmaal gebruikt. Me neer Dettmer nam de vrijheid om met schuimende champagne een dronk uit te brengen op „alles, wat we liefhebben," waarbij hij Mary met zulke dwepende blikken aanzag, dat deze verlegen blozend de oogen neersloeg. Daarna ging men naar de villa om deze te bezichtigen. De kleine, maar zeer mooie villa stond leeg, maar was volkomen in orde, zoodat ze dadelijk betrokken kon worden. Een niet groote, maar mooi aangelegde tuin omringde het Apeldoorn die wij zeker naar ons toerekenden, zijn in herstemming ge vallen, al is het met een vaste kans op winst voor ons, terwijl districten, die wij zwak wisten, en waarover wij ons bezorgd maakten als Sneek, waar de heer Koetsveld een sterke anti-coalitiecandidaat was, Wijk bij Duurstede, Enkhuizen, zich bij de eerste stemming reeds met overgroote meerderheid aan rechtsche zijde schaarden. Ook dit verschijnsel moet ons hoopvol stemmen en ons met moed de herstemming doen tegemoet gaan. Als wij in de komende dagen kalm de balans opmaken en de kansen nog eens overwegen, dan zal het blijken, dat niet de coalitie, maar zeer zeker de concentratie den 17den uni als een fatalen datum heeft aan te teekenen. De stemming, die spontaan bij ons volk geboren is bij het vernemen van den einduitslag van de stembus, is ons daarvoor een waarborg. De „Tel." Iaat zich over den uit slag als volgt uit Acht jaar geleden werd de vraag gesteld: „Wat nu?" omdat de vrij zinnigen en de sociaal-democraten gezamenlijk tegenover de coaiirie be schikten over 51 tegen 49 zetels. Thans is de toestand voor links gun stiger, daar het zeer waarschijnlijk is, dat links het zal brengen tot 54 tegen 46, aangenomen, dat de partij- groepeering zich bij de herstemmin gen handhaaft als bij de eerste stem ming. Deze ommekeer is voornamelijk te danken of te wijten aan de toene ming der sociaal-democratische stem men, die in niet minder dan in 22 districten hun candidaat in herstem ming brachten, waarvan in een den ial districten met zeer goede kans. Op een dozijn sociaal-democraten in de Tweede Kamer schijnt men veilig te kunnen rekenen. Of dit aantal groot genoeg zal zijn, om de fractie te doen deelnemen aan een even- tueele regeering? Mr. Troelstra mi nister van Justitie Of de heer Van Kol minister van koloniën Een par tij, die met zooveel élan gestemd heeft en op zulk een groei trotsch kan zijn, zal zich toch niet ten eeu wigen dage achter zijn onverantwoor- delijkheidsgevoel kunnen terugtrek ken Nog één verkiezing als deze en de sociaal democraten staan tegenover de coalitie zooals vroeger de liberalen tegenover haar stonden, ln meer dan één district worden de liberalen het kind van de rekening. De heer De Klerk, een der liberale arbeiderscan- didaten, die jarenlang voor Rotter dam II heeft gezeten, is verdrongen en de sociaal democraat komt met den coalitie-man in herstemming. huis, dat het schaduwrijke, geurige woud tot achtergrond had, terwijl de tuin van voren aan de Wannsee grensde. Alles beviel Mary heel goed. Ze leunde steviger op den arm van Dett- mers, toen ze met hem door de ka mers liep en op de veranda staan bleef om de blikken over het uitge strekte meer te laten dwalen, waarop juist een zeilbooten wedstrijd werd gehouden. 't Was een heerlijk gezichtDe groene oevers, de schitterende wa terspiegel met de zacht erover glij dende zeilbooten en daarboven de blauwe wolkenlooze hemel en schit terende zonneschijn. Een beeld van vrede en vreugde en onwillekeurig ontsnapte een zucht aan Mary's iippen. Meneer Dettmer vatte haar hand Hoe bevalt het u hier, juffrouw Mary? vroeg hij fluisterend. Het is heerlijk hier won derschoon Hij drukte een kus op haar hand. Dus moet ik de villa koo- pen vervolgde hij en zijn oogen schitterden. Voor rechts is de dag van gisteren een débacle, want, gezien de cijfers, staan hun kansen hopeloos in Bever wijk, in de drie Amsterdamsche di stricten, in Enschedé, Oorinchem, Haarlem, Leiden, Middelburg, Ridder kerk, Rotterdam IV en Utrecht II, terwijl zelfs vaste burchten als Apel doorn, Amersfoort, Kampen en Zwolle wankelen. 1 loe het ook zijdit staat als een paai boven water, dat er voor de tariefwet geen meerderheid zal zijn Komt er thans een vrijzinnig kabi net met mr. Patijn als premier Een zaken kabinet, dat de tienduizend en een achterstallige zaken op elk ge bied afdoet en de zaken zakelijk be handelt, zonder inmenging van al te veel politiek? En daarbij steunt op een links-democratischen vleugel Indien dat de vrucht van deze ver kiezingen zou zijn wij zouden land en voik geluk kunnen wenschen. De wassende stroom der sociaal democraten aan de eene zijde de débScle der coalitie aan den anderen kant, dit zullen de groote feiten zijn en blijven van het verkiezingsfeest in 1913. Exit Theo Heemskerk en zijn jolig heid Uit het extra-nummer van „de (anti-rev.) Rotterdammer" nemen wij de volgende beschouwing over Nog niet beslist dat is de eer ste gedachte die van zelf bij de overwinning van den einduitslag op rijst. Sloten wij, vier jaar geleden, op den avond van den eersten stem mingsdag met 54 rechts, thans is dit cijfer gebleven op 41, waartegenover dan staan 11 gekozen leden van de linkerzijde en niet minder dan 47 herstemmingen. De kamp vindt dan ook eerst Woensdag 25 Juni zijn eindbeslissing. Toch zijn reeds enkele conclusies te trekken. In de eerste plaats deze dat, gezien de niets-sparende actie door de lin kerzijde gevoerd, waarbij anti-tarief wetmannen en nieuwer wetsche „pro- ln plaats van te antwoorden drukte ze hem zacht de hand en leunde teeder tegen hem aan. Toen sloeg hij den arm om haar leest en fluis terde Mary, lieve Mary, wil je.hier als mijn zoete, lieve vrouw wonen Wil je mij tot den gelukkigsten der sterve lingen maken Ik wil het beproeven, ant woordde ze, terwijl ze met een be koorlijken glimlach naar hem opzag. Toen kuste hij haar op den mond en trok haar in zijn armen. Dank duizendmaal dank, mijn Mary. Zij beantwoordde zijn kus ze was gelukkig bij de gedachte een haven van vredig, stil geluk te hebben gevonden. Haar hart was van dank baarheid vervuld maar plotseling vloog er een schaduw over haar ge laat en ze onttrok zich aan zijn om arming. Ze dacht aan het ongeluk van haar leven. Je weet, zei ze stamelend, ik ik was aan het tooneel... Ja, maar, niet waar, je ver langt er niet terug? (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1913 | | pagina 1