18 Juni
Woensdag
No 142
51e Jaargang.
1913.
Bij deze Courant behoort een Bijvoegsel
BINNENLAND
De uitslag.
FEUILLETON
VLISSINGSCHE COURANT
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij de Uitgevers
Firma F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
ADVERTENT1ÊN van 14 regels 0.40. Voor elke regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Groote
letters en clichés naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen.
TELEFOONNUMMER 10.
ftbonnements- Aduerteniiën op zeer ooordeelige voorwaarden.
Nieuwe Abonné's, uit
gezonderd bij weReiyKsche
betaling, ontvangen de dage
lijks verschijnende „VLIS
SINGSCHE COURANT" kos
teloos tot 1 Juli 1913.
De ochtendbladen bevatten reeds
beschouwingen over den uitslag.
De „N.R.Ct." schrijft o.a.
De coalitie heeft in het eerste
treffen het nadeel beslist aan haar
kant gehad.
Zoo ernstig is deze uitslag voor haar,
dat er groote kans bestaat, dat zij bij de
herstemming door verschillende drei
gende verliezen in de minderheid
zal gebracht worden. In een elftal
districten zal zij met niet veel uit
zicht op de overwinning den strijd
opnieuw moeten aanbinden en er zijn
er nog enkele, waar de keuze van
esn vrijzinnige of van een sociaalde
mocraat niet geheel buitengesloten is.
De rechterzijde heeft, zoo al geen
feitelijke, dan toch reeds„een gevoe
lige moreele nederlaag geleden.
Zeer duidelijk blijkt dit vooral uit
de op de drie groote politieke groe
pen coalitie, concentratie en S.
D.A.P. uitgebracht» aantallen
stemmen, waarin een scherp geac
centueerde beweging van rechts naar
links waargenomen wordt.
Deze beweging is in de eerste
plaats ten goede gekomen aan de
sociaal-democraten. Waar zij ln 1909
bij de eerste stemming nog geen
enkel lid van hun partij verkozen
zagen, werd nu hun leider, mr. P.J.
Troelstra, reeds onmiddellijk als de
vertegenwoordiger van Amsterdam
III aangewezen. Maar bovendien ko
men zij met zeer gunstige kansen in
verschillende districten in herstem
ming en zelfs zou nagenoeg een ver
dubbeling van hun aantal zetels niet
tot de onmogelijkheden behooren.
De roode stroom is het sterkst ge
wassen.
Ook de vrijzinnigen hebben hun
deel gekregen van de tegen de coa
litie gerichte uitspraak der kiezers.
De „Nieuwe Courant" laat zich als
volgt uit:
Een geduchte slag is reeds bij het
eerste treffen aan de rechterzijde toe
gebracht.
Bezette zij in 1909 op den dag der
stemmingen reeds aanstonds 55 zetels,
thans heeft zij er niet meer dan 41
(of Bergen op Zoom, waar tusschen
twee roomschen moet herstemd wor
den, meegerekend, 42) kunnen be
Roman uit het leven door O. Elster
(Nadruk verboden.)
60.)
T- Dat treft goed. Vanavond heb
ben we een zitting in „Het natte
Penseel." Daar zie ik den koninklij
ken hofleverancier en ik zal hem be
hoorlijk de les lezen.
Och, beste oom, daarvoor be
staat nu heelemaal geen reden, ant
woordde Brunhilde glimlachend.
Nu, ik bedoelde immers alleen
maar, dat ik hem eens aan den tand wil
voelen, bromde oom Christoph. Laat
mij maar begaan, Hildchen. Die ke
rel heeft een reusachtig geluk, en als
hij nu nog geen praatjes wil maken,
zal ik hem de oogen wel openen. Er
loopt zoo menigeen in de wereld
rond, die een vlek op zijn ziel heeft
en nu toch een brave kerel is. Het
leven is nu eenmaal zoo. Afgespro
ken dusik breng je morgen ant
woord.
houden. Geen enkelen zetel veroverde
zij al verloor zij er dan ook gisteren
nog evenmin een.
Wij houden het voor mogelijk dat de
rechtsche meerderheid die thans 59
leden teit, bij de herstemmingen tot
45 a 46 zal worden teruggebracht. En
dat zij boven de 50 zal blijven, achten
wij reeds nu in hooge mate onwaar
schijnlijk. Men weet hetde rechter
zijde moet het van den eersten slag
hebben. Bij de herstemmingen legt zij
altijd het loodje.
Vaarwel dus, tarief- en „christelijke"
grondwetsherziening
Het „Hbl." zegt:
Ons volk heelt de coalitie doen
weten, dat het geen coaiitieregeering
meer wenscht, dat het er ruim genoeg
van heeft.-
Indien alle kiezers, die nu hebben
getoond de politieke zuivering het
eerste noodig te achten, blijven vol
harden dan brengen de herstem
mingen ons een belanrijke linksche
meerderheid.
Een concentratie-meerderheid krij
gen wij, heiaas, niet. Die kans is
thans reeds volkomen uitgesloten.
Want, dit zai de analyse van den
uitslag, die wij geven zullen, duidelijk
toonen, de grootste winst in aantal
uitgebrachte stemmen is voor de
sociaal-democraten geweest. Wel heb
ben zij slechts in éen district
Amsterdam 111, het „roode district",
waar hun leider gekozen is reeds
bij eerste stemming de volstrekte
meerderheid hehaald, doch in niet
minder dan 21 districten komt de
sociaal-democraat in herstemming.
Met de hulp der „burgerlijke par
tijen" is het dus zeer goed mogelijk
dat een 15 a 18 tal sociaal-democra
ten in de nieuwe Kamer zitting zullen
hebben.
Hoe het loopen zal bij de her
stemming tusschen liberalen en so
cialisten is moeilijk te zeggen. Over-
wegendq, dat de vaderlandslievende
leider der anti revolutionnairen wel
zijn best zal doen de komende link
sche meerderheid zoo zwak mogelijk
te maken door een zoo groot mogelijk
deel uit sociaal-democraten te doen
bestaan, en dus zijn volgelingen wel
op den gesmaden socialist zal doen
stemmen, zijn wij in zes van de tien
districten van den goeden uitslag
voor de liberalen niet geheel zeker.
In Apeldoorn, waar voor het eerst
sinds lange jaren de kerkelijke can-
didaat weer in herstemming komt, is
veel en goede hoop. In Leiden, in
Kampen, in Ridderkerk, in Zwolle
overal kan de liberaal het met
goeden moed en hard werken best
halen, ln de eerstgenoemde drie
plaatsen hebben echter de Christelijk-
socialen de macht voor een groot
deel in handen en het is volkomen
onzeker hoe zij stemmen zullen. Wel
Maar dat was heelemaal niet noo
dig. Want reeds vroeg in den mor
gen van den volgenden dag ontving
Mary een prachtig bouquet rozen
van meneer Dettmer met een harte
lijke uitnoodiging om den volgenden
Zondag te Wannsee te komen en de
villa te bezichtigen.
Uw papa, juffrouw Brunhilde,
meneer Wackernagel en juffrouw
Wera zullen mij zeker het genoegen
doen om mee van de partij te zijn,
zoo eindigde het vriendelijke schrij
ven. En des Zondags kwam meneer
Dettmer zelf om meneer Hildebrandt
en de dames af te halen.
Brunhilde bleef echter thuis.
Daar juffrouw Ritter een kennis
was gaan bezoeken, wilde zij de wo-
ding niet alleen laten, ook was ze
van plan, een stuk werk te voltooien
waarmee ze eenige dagen geleden
begonnen was..
Mary vond het heel aardig, dat ze
de ernstige oogen van Brunhilde kon
ontvluchten. Ze verheugde zich on
gemeen over het uitstapje, ze was
levendig en vroohjk als vroeger en
beteoverde meneer Dettmer door haar
grappigheid, waarin, zich een zekere
hebben zij het kwaad en de onze
delijkheid der coaiitie-regeering be
grepen, wel zijn zij door de antire-
volutio*nairen verketterd en als het
vuil der aarde gescholden maar
bij een herstemming zijn er „des
accomodements avec ie.... diable".
Van de rechtsche organen kunnen
wij alleen het gevoelen van „de
Maasbode" opnemen, omdat dit het
eenige rechtsche ochtendblad is.
Het katholieke hoofdorgaan schrijft
o. a
De eerste indruk, welke ieder met
zich naar huis heeft gedragen, is er
zeker een van verwardheid. Ons
volk, her en der getrokken, heeft
zich bij deze stembus niet positief en
geprononceerd uitgesproken.
En deze situatie van onbestemd
heid kan niet anders dan bij de her
stemming rechts ten goede komen.
Ieder rechtsche kiezer had zeker niet
anders gewenscht, dan dat wij de
vijftig hadden benaderd om bij de
herstemmingen een beduidende meer
derheid te halen.
Maar de geweldige actie van het
anti-tarietwet-comité, de ophitsing
tegen Rome, de verbrokkeling van
rechtsche krachten, welke aanleiding
heeft gegeven tot de vorming van
velerlei kleine partijtjes, dit alles
heeft voorloopig belet, dat rechts
bij de eerste stemming de meerder
heid heeft gehandhaafd.
Zal rechts bij de herstemming deze
meerderheid, hetzij dan ook een
kleine, alsnog verwerven
Op het oogenblik is 't moeilijk,
hierop een horoscoop te trekken,
maar wei zal het onzerzijds niet al
te overmoedig klinken, als wij als
onze meening uitspreken, dat wij de
herstemming met goed vertrouwen
kunnen tegemoet gaan.
ln 47 districten hebben de kiezers
hun definitieve keuze opgeschort, in
41 spraken zij zich reeds beslist voor
een rechtsche regeering uit.
Met den verwarrenden toestand van
het oogenblik voor oogen durven wij
te veronderstellen dat de kiezers bij
de aanstaande herstemming zich nog
overwegend voor rechts zuilen uit
spreken.
Want te ontkennen valt het niet,
dat de concentratie met haar elf
diploma's een geweldig fiasco heeft
gemaakt. Nederland heeft overtuigend
getoond, dat het van de concentratie
niet gediend is.Zij heeft zich op ge
nade of ongenade aan de heerschappij
van Troelstra over te geven. De ge
weldige Hetze van de Tariefwet heeft
nu haar werking gedaan.
Ons nuchtere Hollandsche volk zal
nu tot bezinning komen. En dan is
er voor ons nog veel te bereiken.
Ook voor ons in deze stembus leer
zaam geweest.
Districten als Amersfoort, Zwolle
verlegen, guitige coquetterie mengde.
Aan het station ontmoette men Wera
en Christoph Wackernagel De eerste
was ernstig en stii als altijd, de klei
ne schilder daarentegen eenigszins
luidruchtig vroolijk. Hij plaagde Mary
zoodat deze telkens weer moest blo
zen hij maakte grappen over den ko
ninklijken photograaf, wat deze zich
goedhartig liet welgevallen kort
om, hij droeg zeer veel tot het ge
noegen van het kleine gezelschap bij.
In het Zweedsche paviljoen aan
den oever van het meer, dat in den
schoonsten zonneglans schitterde,
werd het middagmaal gebruikt. Me
neer Dettmer nam de vrijheid om
met schuimende champagne een dronk
uit te brengen op „alles, wat we
liefhebben," waarbij hij Mary met
zulke dwepende blikken aanzag, dat
deze verlegen blozend de oogen
neersloeg.
Daarna ging men naar de villa om
deze te bezichtigen.
De kleine, maar zeer mooie villa
stond leeg, maar was volkomen in
orde, zoodat ze dadelijk betrokken
kon worden. Een niet groote, maar
mooi aangelegde tuin omringde het
Apeldoorn die wij zeker naar ons
toerekenden, zijn in herstemming ge
vallen, al is het met een vaste kans
op winst voor ons, terwijl districten,
die wij zwak wisten, en waarover
wij ons bezorgd maakten als Sneek,
waar de heer Koetsveld een sterke
anti-coalitiecandidaat was, Wijk bij
Duurstede, Enkhuizen, zich bij de
eerste stemming reeds met overgroote
meerderheid aan rechtsche zijde
schaarden.
Ook dit verschijnsel moet ons
hoopvol stemmen en ons met moed
de herstemming doen tegemoet gaan.
Als wij in de komende dagen kalm
de balans opmaken en de kansen
nog eens overwegen, dan zal het
blijken, dat niet de coalitie, maar
zeer zeker de concentratie den 17den
uni als een fatalen datum heeft aan
te teekenen.
De stemming, die spontaan bij ons
volk geboren is bij het vernemen van
den einduitslag van de stembus, is
ons daarvoor een waarborg.
De „Tel." Iaat zich over den uit
slag als volgt uit
Acht jaar geleden werd de vraag
gesteld: „Wat nu?" omdat de vrij
zinnigen en de sociaal-democraten
gezamenlijk tegenover de coaiirie be
schikten over 51 tegen 49 zetels.
Thans is de toestand voor links gun
stiger, daar het zeer waarschijnlijk
is, dat links het zal brengen tot 54
tegen 46, aangenomen, dat de partij-
groepeering zich bij de herstemmin
gen handhaaft als bij de eerste stem
ming.
Deze ommekeer is voornamelijk te
danken of te wijten aan de toene
ming der sociaal-democratische stem
men, die in niet minder dan in 22
districten hun candidaat in herstem
ming brachten, waarvan in een den
ial districten met zeer goede kans.
Op een dozijn sociaal-democraten in
de Tweede Kamer schijnt men veilig
te kunnen rekenen. Of dit aantal
groot genoeg zal zijn, om de fractie
te doen deelnemen aan een even-
tueele regeering? Mr. Troelstra mi
nister van Justitie Of de heer Van
Kol minister van koloniën Een par
tij, die met zooveel élan gestemd
heeft en op zulk een groei trotsch
kan zijn, zal zich toch niet ten eeu
wigen dage achter zijn onverantwoor-
delijkheidsgevoel kunnen terugtrek
ken
Nog één verkiezing als deze en de
sociaal democraten staan tegenover de
coalitie zooals vroeger de liberalen
tegenover haar stonden, ln meer dan
één district worden de liberalen het
kind van de rekening. De heer De
Klerk, een der liberale arbeiderscan-
didaten, die jarenlang voor Rotter
dam II heeft gezeten, is verdrongen
en de sociaal democraat komt met
den coalitie-man in herstemming.
huis, dat het schaduwrijke, geurige
woud tot achtergrond had, terwijl de
tuin van voren aan de Wannsee
grensde.
Alles beviel Mary heel goed. Ze
leunde steviger op den arm van Dett-
mers, toen ze met hem door de ka
mers liep en op de veranda staan
bleef om de blikken over het uitge
strekte meer te laten dwalen, waarop
juist een zeilbooten wedstrijd werd
gehouden.
't Was een heerlijk gezichtDe
groene oevers, de schitterende wa
terspiegel met de zacht erover glij
dende zeilbooten en daarboven de
blauwe wolkenlooze hemel en schit
terende zonneschijn.
Een beeld van vrede en vreugde
en onwillekeurig ontsnapte een zucht
aan Mary's iippen.
Meneer Dettmer vatte haar hand
Hoe bevalt het u hier, juffrouw
Mary? vroeg hij fluisterend.
Het is heerlijk hier won
derschoon
Hij drukte een kus op haar hand.
Dus moet ik de villa koo-
pen vervolgde hij en zijn oogen
schitterden.
Voor rechts is de dag van gisteren
een débacle, want, gezien de cijfers,
staan hun kansen hopeloos in Bever
wijk, in de drie Amsterdamsche di
stricten, in Enschedé, Oorinchem,
Haarlem, Leiden, Middelburg, Ridder
kerk, Rotterdam IV en Utrecht II,
terwijl zelfs vaste burchten als Apel
doorn, Amersfoort, Kampen en Zwolle
wankelen.
1 loe het ook zijdit staat als een
paai boven water, dat er voor de
tariefwet geen meerderheid zal zijn
Komt er thans een vrijzinnig kabi
net met mr. Patijn als premier Een
zaken kabinet, dat de tienduizend en
een achterstallige zaken op elk ge
bied afdoet en de zaken zakelijk be
handelt, zonder inmenging van al te
veel politiek? En daarbij steunt op
een links-democratischen vleugel
Indien dat de vrucht van deze ver
kiezingen zou zijn wij zouden land
en voik geluk kunnen wenschen.
De wassende stroom der sociaal
democraten aan de eene zijde de
débScle der coalitie aan den anderen
kant, dit zullen de groote feiten zijn
en blijven van het verkiezingsfeest in
1913.
Exit Theo Heemskerk en zijn jolig
heid
Uit het extra-nummer van „de
(anti-rev.) Rotterdammer" nemen wij
de volgende beschouwing over
Nog niet beslist dat is de eer
ste gedachte die van zelf bij de
overwinning van den einduitslag op
rijst. Sloten wij, vier jaar geleden,
op den avond van den eersten stem
mingsdag met 54 rechts, thans is dit
cijfer gebleven op 41, waartegenover
dan staan 11 gekozen leden van de
linkerzijde en niet minder dan 47
herstemmingen. De kamp vindt dan
ook eerst Woensdag 25 Juni zijn
eindbeslissing.
Toch zijn reeds enkele conclusies
te trekken.
In de eerste plaats deze dat, gezien
de niets-sparende actie door de lin
kerzijde gevoerd, waarbij anti-tarief
wetmannen en nieuwer wetsche „pro-
ln plaats van te antwoorden drukte
ze hem zacht de hand en leunde
teeder tegen hem aan. Toen sloeg
hij den arm om haar leest en fluis
terde
Mary, lieve Mary, wil je.hier als
mijn zoete, lieve vrouw wonen Wil je
mij tot den gelukkigsten der sterve
lingen maken
Ik wil het beproeven, ant
woordde ze, terwijl ze met een be
koorlijken glimlach naar hem opzag.
Toen kuste hij haar op den mond
en trok haar in zijn armen.
Dank duizendmaal dank, mijn
Mary.
Zij beantwoordde zijn kus ze
was gelukkig bij de gedachte een
haven van vredig, stil geluk te hebben
gevonden. Haar hart was van dank
baarheid vervuld maar plotseling
vloog er een schaduw over haar ge
laat en ze onttrok zich aan zijn om
arming. Ze dacht aan het ongeluk van
haar leven.
Je weet, zei ze stamelend, ik
ik was aan het tooneel...
Ja, maar, niet waar, je ver
langt er niet terug?
(Wordt vervolgd.)