zoo%
ASCHEI
Maandag
21 April
even
S,
in 't gebruik
WHfmSHM
Y'
51 e Jaargang. 1913
M&MMiïi
Vlfssingen.1
the Wasscherij
CJRG"
pekering-
stoezicht
HEN.
BINNENLAND
FEUILLETON
I!
ngatraat 31.
./AZIDR.» Nieuwendijft
4
digd, is practisch,
nen niet te onder-
OOPER dan het
NNENGOED.
VLISSINGSCHE COURANT
i s s i n g e n bij
lierwindenplcin 23, 2
straat 22, C. BER- 5
[ANSE—DAMAVE, 2
irk 56 en Schelde-
lat 12.
voor militairen
flOOO.-, fSOO -,1
0/
/O
venaard.
rd55l8, Amsterdam.
181 - LOSKADEI
Issehen, droog toe-1
poon.
verminderde]
HJSEN-KLOP.
laar", Walstr. 125.
AARIHW
rstrekt door de pjj
:-Kantooi L. A.
DON en W. L.
en door
Idelburg
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij de Uitgevers
Firma F. VAN DE VELDE Jr., Kieine Markt 58.
ADVERT ENTILNvan 14 regels 0.40. Voor eike regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Groote
letters en clichés naar plaatsruimte.
Kustverdediglngsor.twerp.
De heer Eland stelt als amendement
voorom in artikel 1 van het ontwerp
het punt lo. aldus te lezen:
„lo. het verbeteren van de werken
aan de Westerschelde".
Voorts om in art. 5 de woorden
„twaalf millioen gulden (f 12.000.000)"
te vervangen doorzeven millioen
gulden (f7.000.000).
Daar dit amendement geen toe
lichting bevat doch art. 1 van het
gptwerp onder lo. vermeldt: „het
piakgn van pen fort bij Vlissingen",
terwijl bovendien de door den heer
Eland voorgestelde vermindering met
f 5,000,000 ongeveer overeenkomt met
fiet voor dp regeering in tiet ontwerp
uitgetrokken bedrag voor het maken
van genoemd fort, valt uit het voorstel
van den heer Eland af te leiden dat
het diens bedoeling is niet over te
gaan tot den bouw van dit fort en
te volstaan met eenvoudiger verbe-
teringswerken aan de Westerschelde.
SSP
|en gastmaal.
De leden van de Tweede Kamer
der Staten Generaal zullen op 29
dezer in Hotel „De Twee Steden" te
'sGravenhage een gastmaal aanbie
den aan hun oud-voorzitter, den heer
Van Bylandt, en aan den tegenwoor-
gen voorzitter, den heer Van Nispen
tot Sevenaer.
De verjaardag van Prins Hendrik.
Pp viering van 's Prinsen verjaardag
is Zaterdag te 's Gravenhage niet
zooals vorige jaren voorbijgegaan.
Daaraan ontbrak ditmaal ais schakel
de deelneming van het militaire gar
nizoen. De parade {och werd niet
gehouden omdat de garnizoensautori
teiten gebruik hadden gemaakt van
de bij een onlangs gemaakte regeling
hun gegeven bevoegdheid om, wan
neer geen voldoend troepengetal in
de stad aanwezig is, te bepalen dat
de troepen niet ter parade zullen
uitrukken.
Ten Koninklijken paleize en in dat
van H. M. de Koningin-Moeder werd
Zaterdag door de vreemde gezanten,
de civiele en militaire autoriteiten,
de leden van staatscollegiën en volks
vertegenwoordiging druk ingeschreven
in de felicitatieboeken, die er op 's
Prinsen verjaardag gereed lagen.
Generaal J. H Kretzerf
In den ouderdom van bijna 93 jaren
is te 's Gravenhage overleden de ge-
pensionneerde luitenant-generaal der
artillerie de heer j. H. Kretzer.
Na volbrachte studie aan de Kon.
Mil. Academie werd de ontslapene in
1840 benoemd tot tweede-luitenant
Roman uit het leven door O. Elster
12) (Nadruk verboden.)
Twee corridordeuren leidden naar
4e woningen. Op het naamplaatje
op de eene deur stondvon Was-
Sow> geheime regeeringsraad, op dat
van de andere deur de eenvoudige
»aam: Walter Hildebrandt.
Brunhilde schrikte.
We gaan naar je broer vroeg ze.
Ja, vindt je dat zoo verschrik
kelijk? Walter hééft ons immers
'eeds dikwijls uitgenoodigd zijn
'erzamelingen en zijn atelier te bezien.
Zeker maar je weet ook, dat
ie moeder ons vergezellen wilde, als
w'l dit bezoek-
Ik houd niet veel van zulktoe-
ïj?m. viel Mary haar in de rede.
ï£os toch geen kind, Brunhilde
jjM steekt daar nu in, dat je in
'jn gezelschap mijn broer bezoekt
In den grond der zaak had Mary
bij het wapen der artillerie. Als ma
joor was hij gedurende eeniger. tijd
chef van het bureau materieel der
artillerie bij het departement van oor
log, totdat hij in 1878 benoemd werd
tot commandant van het 2e regiment
der vestingartillerie. Spoedig daarna
volgde zijne bevordering tot kolonel
commandant van de ie afd. vesting
artillerie. In 1881 werd de heer
Kretzer generaal-majoor tevens com
mandant der vesting-artillerie en drie
jaren later werd hij benoemd tót
luitenant-generaal, inspecteur van zijn
wapen.
Ónder dankbetuiging vpor de door
hem bewezen diensten verliet dé heer
Kretzer iri 1887 den militairen dienst
met pensioen.
Bezoek van Hollandsche
torpedobooten aan Brugge.
De Brusselsehe „Gazette" weet
mede te deelen, dat de zes torpedo
jagers, die den 3den Mei a. s. te
Brugge zullen arriveeren, onder bevel
van kapitein Greve staan en dat zij
tot den 7en Ajei in genoemde Bel
gische haven zullen vertoeven.
De zaak'Duys-
De heer Duys, die wegens eenvou
dige beleediging door de rechtbank
te Haarlem tot f 25 boete, subs. 5 da
gen hechtenis werd veroordeeld, deelt
in de „Voorpost" mede, dat hij niet in
hooger beroep gaat.
Overplaatsing onderofficieren.
De inspecteur der infanterie heeft
ter kennis van de korpscommandanten
gebracht, dat tengevolge van het feit
dat de bevordering in de hoqgere
onderofficiersrangen door hem, inspec
teur, moet geschieden, reeds verzoe
ken om overplaatsing naar een be
paald garnizoen bij hem zijn ingeko
men.
De inspecteur acht het daarom ge-
wenscht er de aandacht op te vesti
gen dat de overplaatsing bij andere
korpsen niet tot zijn bevoegdheid be
hoort.
Alleen wanneer meerdere vacatures
in denzelfden rang tegelijkertijd moe
ten worden aangevuld, zou verdeeling
over de garnizoenen zooveel mogelijk
in overeenstemming met de wenschen
der candidaten kunnen geschieden.
Aangezien het den inspecteur der
infanterie noodzakelijk voorkomt
alvorens tot bevordering over te gaan
den korpscommandant een ver
klaring te vragen of de te bevorderen
onderofficier nog geschikt wordt ge
oordeeld, wordt alsdan tevens mede-
deeling verzocht van de wenschen
der aan de beurt voor bevordering
zijnde candidaten, ten opzichte van
vacante plaatsen-
gelijk. Brunhilde zou zich stellig niet
geërgerd hebben, dat ze dit bezoek
moest afleggen, wanneer ze niet aan
den argwanenden blik had gedacht,
waarmee mevrouw Hildebrandt den
omgang van Walter met haar scheen
te bewaken. Walter was thans veel
vaker dan anders in het ouderlijke
huis; hij bracht daar bijna eiken
avond door, kwam reeds des namid
dags, als de Bank gesloten was, mu
siceerde en schilderde met Brunhilde
sprak met haar uitvoerig over kunst
werken en dergelijke, bracht haar
photografiën en andere kleine kunst
voorwerpen mee kortom, hij toon
de de belangstelling, welke hij voor
de schoone nicht koesterde, op een
manier, die wel geschikt was om de
opmerkzaamheid van een moeder te
trekken.
Brunhilde had de wantrouwende
blikken van haar tante reeds lang
opgemerkt en zocht den omgang met
Walter op alle mogelijke manieren
te ontwijken. Ze was veel te trotsch
om ook maar den schijn te wekken,
dat ze er naar streefde om in de
gunst van den rijken erfgenaam te
komen, ofschoon het haar groote
Oranje-Nassau's Oord
Verschenen is het Jaarverslag over
1912 van liet Sanatorium „Oranje
Nassau's Oord" te Wageningen.
Daaraan is het volgende ontleend
In 1912 werden verpleegd 261
patiënten, met 27.183 verpleegdagen
tegen in 1911 268 patiënten met
28.496 verpleegdagen. Op 1 Jan.
1912 waren aanwezig 41 'm. en 29
vrtotaal 70er werden opgenomen
114 m. en 77 vr., totaal 191. E?n
mannelijk patiënt oy^rleed, terwijl
vertrokken }15 m. en 74 vr., totaal
169; op 3,1 Dec. waren aanwezig
39 m. en 32 vr., totaal 71 patiënten.
De patiënten kwamen uit alle deelen
d^s lands, voornamelijk pit dê pro
vincies met de meesje groote steden,
n.|. ^uid-Holland 64, Noord-Holland
40, N.-Brabant 26, enz,
Van de 191 opgenomen patiënten
waren 66 erfelijk belast, met dien
verstande, dat van 33 patiënten de
vader, van 24 de moeder en van 9
beide ouders $an tuberculose over
leden waren. De gemiddelde duur
van het verblijf was in 1912; 146
verpleegdagen, iif 191} was dit 151.
Van de 190 patiënten, die in 1912
het Sanatorium verlieten, was het
resultaat der behandeling, dat er
136 patiënten veel verbeterden, d.i.
72 pCt.30 patiënten iets verbeter
den, d.i. 16 pCt.22 patiënten niets
verbeterden, d.i. 11 pCt. 1 patiënt
achteruitging, d.i. 0.5 pCt. en 1 over
leed, d.i. 0.5 pCt. Eyenals vorige
jaren moet nog steéds helaas gecon
stateerd, dat zoovele patiënten zich
veel te laat in een Santorium doen
opnemen en al ziet men o,ok dan
nog vaak onverwachte resultaten,
deze zquden zoo,veel grooter en meer
blijvend zijn, indien men vroeger was
opgenqmen,
Wat de specifieke behandeling
aangaat, werden 60 patiënten be
handeld met tuberculine-injecties,
met afwisselend resultaat, terwijl men
soms een onmiskenbaar gunstig re
sultaat meende te zien, liet het ook
vaak in den steek. Met Dioradin
werden vier patiënten behandeld,
zonder dat de indruk verkregen
werd, dat het iets hielp, terwijl zes
patiënten behandeld werden met het
middel van dr. Van Stockum uit
Rotterdam bij twee patiënten scheen
het aanvankelijk iets te helpen, maar
ook hier bleek de gunstige invloed
niet blijvend te zijn.
Volgens het financieele overzicht
eischte de exploitatie van het Sa
natorium van de Stichting een bij
drage van f 18863.60. Aan giften,
legaten en subsidieën werd ontvan
gen f 38521.07, aan jaarlijksche giften
en contributiën f 1403. Het kapitaal
der Stichting vermeerderde met
f 5336 en bedraagt uit. Dec. 1912
smart veroorzaakte, dat ze haar ge
voelens moest bedwingen, en daar,
waar ze genoigd was om warme en
hartelijke genegenheid met dezelfde
gevoelens te beantwoorden, slechts
koele teruggetrokkenheid kon toonen.
Nog kon het gevoel, dat haar tot
Walter aantrok, geen liefde worden
genoemd, maar Brunhilde zelf had
een voorgevoel van het gevaar, dat
er lag in een intiemer omgang met
den haar zoo sympathieken jongen
man, en in haar maagdelijk gevoel
deinsde ze voor een herhaald samen
zijn terug.
Mary had haar heden overrompeld.
Moest ze omkeeren Moest ze zich
beleedigd terugtrekken Maar zij
voelde, dat zulk een gedrag klein
geestig en haar onwaardig was. Zou
ze daardoor niet juist dat verraden,
wat ze verbergen moest en wilde?
En was ze zicli niet bewust van haar
trots, haar kracht, haar reinheid
Zou ze kleinmoedig een ontmoeting
ontwijken, die toch vroeger of later
moest plaats hebben
Ik vind het nu juist niet kiesch
van je, Mary, zei ze met gefronste
wenkbrauwen, dat je mij op deze
f 549.451.40". Het Emmafonds keerde
aan 215 minvermogende patiënten
uit f 12041.38; ten bate van het
stamkapitaal kon een belegging
plaats vinden van f 3200, zoodat
het fonds uit. December 1912 een
nominaal kapitaal bezit van f 267.000.
Aan giften in eens werd ontvangen
f 1175.04; van begiinstigers(sters) en
donateurs(trices) f 4065.59.
Weinig eerbied of eenzeifou'.
Niet uit onzen, duim, maar heusch
gelezen,
Den laatsten tijd ontbrak nog al
eens 's morgens te 11 uur het vol
doende aantal leden der Kamer. Wan
neer het voldoende aantal, het quorum
er niet was, werd de vergadering ge
schorst voor een half uur of een uur.
Aldus is Dinsdag 1. 1. geschied.
Aile kranten hebben het vermeld. Een
blad echter, een provinciaal blad in
de provincie Noord-Holland, deelde
het feit Woensdag aan zijn lezers
mee in dezen vorm
„Maarhet schorum was er niet."
Als het niet historisch was, ware
de grap te cru. Men ziet echter, hoe
gevaarlijk het is, dat de zetters van
heden geen grondig onderricht in
Latijn genoten hebben. („Maasb.")
De woonhuizen der De Witten.
Naar de „Dordt, Ct." verneemt,
heeft de R. K. gemeente te Dordrecht
aangekocht het pand Grootekerksbuurt
21, ten einde daar na afbraak te
stichten een pensionaat ten behoeve
van oude dames. Wanneer no 21
wordt gesloopt, zal daarmee verdwij
nen het huis, waarin na 1625 mr.
Jacob de Witt, de vader van Jan en
Cornells de Witt, woonde, en waar
deze gebroeders hoogstwaarschijnlijk
geboren zijn. Mr. Cornells de Witt
woonde er ook 1655 naast zijn vader,
die no. 23 bewoonde, nadat hij het
pand in 1633 had gekocht. Het pand
no. 21 was, zoo ver men nagaan kan
een familiehuis der De Witten, dat het
nageslacht wel wat meer in eere had
mogen houden.
De tuberculose en hare
bestrijding.
In de zaal van den heer Buning
trad Zaterdagavond op uitnoodiging
van de plaatselijke commissie tot
bestrijding der tuberculose als spre
ker op de heer dr. H. van der Voo,
adjunct-secretaris der Centrale Ver-
eeniging, uit Den Haag, die boven
staand tot onderwerp had gekozen.
De zaal was zeer goed bezet.
De heer Van der Voo, begon met
mede te deelen, dat hij slechts be
knopt het onderwerp zou kunnen be
spreken en hij zou trachten dit zoo
populair mogelijk te doen.
Aan de hand van cijfers wees spr.
wijze beetgenomen hebt. Ik wensch
niet tegen den wil van je moeder te
handelen.
Wees niet dwaas, Brunhilde,
zei Mary lachend. Wij zijn nu een
maal hier en blijven hier.
Dit zeggende trok ze aan de bel
van Walters deur.
Onmiddellijk daarna hoorde men
vlugge, luchtige voetstappen, de deur
werd geopend en Walter zelf stond
voor de beide jonge meisjes.
Daar zijn we, Waiterriep Mary
vroolijk.
Een lichte bloos vloog over het
knappe gelaat van Walter.
Hoe vriendelijk van je, aan
mijn uitnoodiging te voldoen, begon
hij, maar hield plotseling op en kleurde
nog heviger, toen Brunhilde hem
de hand niet reikte en geheel koel
antwoordde
Mary heeft me beetgenomen.
Ik wist niet, dat haar bezoek jou
gold, anders was ik niet meegekomen.
Brunhilde is een zottin riep
Mary op levendigen toon. Het is
toch geen misdaad, dat wij mijn
broer bezoekenLaten we binnen
gaan.
er op, dat de tuberculose veel meer
slachtoffers maakt, dan alle andere
ziekten, zelfs meer dan cholera, pok
ken of zelfs dan oorlogen.
Door het groote verlies, dat deze
ziekte in familiekringen bracht, door
de finantieële schade, die de samen
leving leed, werd meer belangstel
ling in de bestrijding verwekt en
vooral nadat Robert Koch in 1882 de
tuberkelbacil ontdekte.
Het verder onderzoek heeft uitge
wezen, dat deze bacillen door het
zonlicht worden gedood, doch in
uitgedroogde vluim bijv. maanden
kunnen blijven leven.
Ook koken doodt de bacillen, kookt
daarom uw melk zegt spreker, maar
roert er bij, opdat zich geen vel
vormt, dat de bacillen tegen de lucht
kan beschermen.
Als de drie wijzen waarop de ba
cillen in het lichaam kunnen dringen,
noemde spr. door de ademhalingsor
ganen, met de spijzen, vooral melk
en vleesch en door de huid.
De heer Van der Voo zette hierop
uiteen hoe het ziekenproces verder
werkt. Het gevaarlijkst is de open
tuberculose, dat is die waarvan de
„haard" met de buitenlucht in ver
binding staat, zooals bijv. bij long-
tnberculose, waarbij de luchtpijp be
doelde verbinding tot stand brengt.
Spr. wijst verder op het gevaar
vooral voor kinderen om besmet te
worden door tuberculeus vee, en in
verband daarmede op de wet, welke
men in Frankrijk voorbereidt ter be
strijding der veetuberculese.
- Ais voornaamste middelen ter voor
koming van besmetting noemde de
spreker netheid, reinheid en welle
vendheid. Het vluim, door patiënten
uitgeworpen moet vernietigd worden
het is echter ongemotiveerd bang te
zijn voor de lijders. Tuberculosevrees
heeft geen reden van bestaan bij
goede behandeling der patiënten.
Bij ziekten als influenza, longont
steking en dergelijke en ook bij al
coholmisbruik wordt het gevaar tuber
culeus te worden ten zeerste ver
hoogd. Alles wat verzwakt, wat het
lichaam minder weerstandsvermogen
geeft, werkt mede om de ziekte te
verspreiden.
Hoe de plaatselijke, provinciale en
centrale vereenigingen ter bestrijding
werken en hoe nuttig het werk der
huisbezoeksters, die inlichtingen ge
ven over de gewenschte inrichting
der woning, de noodzakelijlijke ver
zorging der patiënten enz. is, werd
doer den heer Van der Voo duidelijk
gemaakt.
Tegen het gebruik van kwakzal
versmiddelen waarschuwde spreker.
Bijna ieder krijgt eenmaal in zijn
leven tuberkels en wel in zijn prilste
jeugd veie zijn sterk genoeg den in
vloed daarvan te overwinnen. Voor
Moet ik onder deze omstandig
heden het genoegen van je bezoek
missen, Brunhilde vroeg Walter en
zijn stem klonk droevig.
Ze had medelijden met hem.
Nu we eenmaal hier zijn, kun
nen we wel van de gelegenheid ge
bruik maken om je verzamelingen te
zien, antwoordde ze.
Men trad binnen. Mary snelde da
delijk naar de weonkamer van haar
broer, terwijl Brunhilde langzamer
volgde. Walter liep naast haar. Maar
zijn gezicht, dat in 't begin van vreug
de schitterde, was ernstig en droef
geworden. Met een beweging met de
hand noodigde hij haar uit om zijn
kamer binnen te gaan.
Walter, de deelgenoot van de firma
Hildebrandt en Zoon of, zooals
de spotters zeiden Hildebrandt en
zijn zoon Hadubrandt" behoefde zich
niet tevreden te stellen met een
kleine vrijgezellenwoning hij had de
eene helft der verdieping voor zich
alleen gehuurd. Links naar de ont
vangkamer lag de eetzaal, rechts de
werkkamer, het vertrek, waar Walter
gewoonlijk vertoefde
(Wordt vervolgd.)
