Eerste Blad Van Houten's Cacao keeren kezen. Zaterdag 8 Februari Dit iiiimner bestaat uit 2 Maden Feuilleton. Nd, 34 51e Jaargang. 1913. Gemeentebestuur. Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen. TELEFOONNUMMER 10. flhonnements-Adoertentiën op zeer uoerdeelige ooorutaarden Uitstekende dagelijksche drank, verre te ver kiezen boven koffie en thee. Opwekkend en zenuwsterkend. Vooral voor kinderen zeer aan te bevelen. Machtig wapen in den strijd tegen misbruik van alcoholische dranken. Brieven uit de hofstad. zy stapte naar de deur, doch keer de nog even terug. VLISSINGSCHE COURANT. Prijs per drie maanden i 30. Franco per post L50. Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek handelaren, Postd;recteuren of rechtstreeks bi] de Uitgevers Firma F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58. ADVERTENT1ÊN van 1—4 regels 0.40. Voor eiken regel meer 10 cent BIJ directe opgaaf van driemaal plaatsing derzeifde advertentie, wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Groote letters en clichés naar plaatsruimte. SCHOOLWEZEN. De plaatselijke commissie van toe zicht op het lager onderwijs maakt bekend, dat de openbare lessen aan onderstaande gemeentescholen zuilen worden gegeven sis volgt Maandag 10 Febru:ri 2—4 uur school A (hoefd de heer Lan sman.) Dinsdag 11 Februari 2—4 uur school B (hoofd de heer Op den Z eke.) Donderdag 13 Februari 2—4 uur school F (hj)fd da heer v. d. SI kk°.) Ouders,'-oogde i of erzorgers van leerlingen en b langsteüenden w ïrden iftgenoodig1 deze Ier sen bij Ie wo- ner. De Commissie voornoemd, JOS. VAN RAALTE, voorzitter. A KLOEKE, secretaris. Sedert kort is onze stad een nut tige instelling rijk gewordendé Openbare leeszaal, welke eenige da gen geleden voor het publiek werd opengesteld. Daarmede heeft Vlissingen in de rij &ei steden plaats genomen, waar, hetzij van overheidswege, hetzij van particuliere zijde, hetzij ook, gelijk in de meeste steden zoowel binnen- als buitenlands het geval is, door beide deze inrichtingen gesticht en onder houden worden. Het instituut der Openbare Lees zalen is er een van betrekkelijk jon gen datumwel is het een kind der vorige eeuw, doch slechts uit het laatste kwartaal daarvan. Eerst toen het universitair onderwijs reeds lang een hoogen trap van ontwikkeling bereikt had, schijnt het dat men is gaan inzien, dat om een volk waarlijk tot een ontwikkelde natie op te voeren, het niet voldoende was aan een en kele bevoorrechte klasse, al de baten der verstandelijke vorming in den schoot te leggen. Toen dit besef meer en meer doordrong, zijn in alle landen wélmeenenden aanstonds aan het werk getogen, om de groote leemte in het tekort der volksontwikkeling aan te vullen. Daarbij kwam, dat ook van onder-af een sterke drang naar betere levensverhoudingen zich deed gevoelen, welke drang gepaard ging met het besef, dat, willen betere materieele omstandigheden gedijen Het Slot Northminster en zijn laatste Grafelijke bewoners. -O— 53.) •Dezen morgen heb ik den graaf het Jawoord gegeven I" --- - gV6VI«,ll w volgde een lange poos stilte. gelaat van Beatrice was bijna »i®t te herkennen, zoo vertrokken ™as het. Plotseling verburg zy het uit handen en barstte in tranen "®e?trlce 1" riep Bertha, die er van in?? ,aan was- »Da Gods wil, schrei j'P n,et zoo! Heb je bem dan zoo innig lief 1 haaMranè 660 '00ver8'a2 verdwenen •Hem liefhebben riep zij uit. „Ik li Ir, V nlel aan- Maardat me 0fd° Waarom maakte hy o»n voortdurend het hof Waar daarnevens een ruime plaats dient ingeruimd aan de goederen van gees telijken aard. In breede lagen der maatschappij, in de niet- of weinig- bezittende klasse groeide een onstui mig verlangen naar meerdere kennis, naar grooter profijt ook voor hén, van de vele en schoone vruchten door de moderne wetenschap en kunst geschonken. En zoo vonden zij, die zich aangordden om iets van die wetenschap en kunst nader tot het volk te brengen, gereedelijk onthaal. Intusschen, aan tegenstellingen heeft het dien pioniers der volksbeschaving niet ontbroken integendeel, zij waren vele en van verscheiden aard. Doch onversaagd zijn zij voorwaarts ge trokken, bolwerk na bolwerk ver overend. De openbare meening moest op hun hand gebrachtna deze, de bestuurslichamen in stad en land van tegenstanders, tot medestanders ge maakt worden. En inmiddels deed het particulier initiatief het zijne. Vooral in het buitenland was dit het geval. Meer en meer kwam men tot de overtuiging, dat het voora! eigen lijke algemeene ontwikkelingsmate riaal niet of althans te weinig binnen het bereik van de massa lag, en dat dit euvel als het voornaamste, moest en kon overwonnen worden. Het boek, als zoodanig in de uitgebreidste beteekenis opgevat, moest voor het volk bereikbaar zijn. Daaraan vol deden zoomin de groote universiteits bibliotheken, wegens hun zuiver academisch karakter, als de bekende volksbibliotheken, wier voorraden louter uit ontspanningslectuur en niet altijd van de beste soort bestaat. Tusschen deze uitersten in, deed zich bij de volksontwikkeling deze groote leemte gevoelenvoor ieder toegankelijke boekerijen, bij welker samenstelling een milde geest voor gezeten heeft, die de wetenschap niet tot de geleerden, de kunst niet tot de kunstenaars, de wonderen der techniek niet tot de mannen van het vak beperken wil. Boekerijen, waar derhalve minder de beoefenaars der streng-dogmatische wetenschappen, der steil-vormelijke kunst-uitingen, der louter vakkennis vereischende techniek, op hun plaats zijn, dan wel de naar verdere ontwikkeling hakende midden man. Deze dorst naar méérdere kennis dan de schooljaren aan velen gegeven heeft, dan zij meestal ook later in het leven deelachtig zijn geworden, is een zich alom voordoend ver schijnsel. Daaraan tegemoet te komen is een taak der gemeenschap. Doch waar der gemeenschap reeds zoovele lasten op de schouders gelegd zijn, schijnt het, dat deze niet aanstonds zich daarvan ten volle kwijten kan. Althans in ons land is de steun, welke de Openbare bibliotheken en lees om sprak hij dan woorden tot me, die ik niet anders kon opvatten dan a's een bekentenis van zijn liefde voor mij Waarom dat, als hij jou tot vrouw begeerde En het ergste is nog, dat jij niet zooveel om hem geeft 1" Zij keek de arme Berlha aan, alsof ze haar met de oogen wilde vernie tigen. „En mag ik dan eens vragen, hoe veel jij om hem geeft, als je hem niet liefhebt?" „Meer toch dan jy, want ik ben althans niet op een ander verliefd 1 „El, op wie ben ik dan verliefd „Op Charles 1" luidde het stellige antwoord van Beatrice. „Ontken dat eens, als je durft 1 Jij bent op Char les verliefd en Charles op jou I en zij keek Bertha zoo scherp aan, dat deze de oogen neersloeg. „De dubbelzinnige rol, die je ge speeld hebt, strekt je tot eerl Voor dat jij tusscben ons kwam, onder scheidde graaf Norton mij bij elke gelegenheid. Als ik niet het ongeluk had gehad ziek te worden, dan had h)j reeds bij den overtocht uit Ame rika aanzoek om mijn band gedaan. RONA zalen lot dusver van overheidswege genoten, gering. Anders is dit over de grenzen, in Duitschland bijv., maar ook in Enge land en voor alles in Amerika. De offervaardigheid van verscheidene rijke Amerikanen, heeft liét mogelijk gemaakt, dat ginds de* Openbare leeszalen in tal van steden op een leest zijn geschoeid, zoo rijk en groot ais wel nimmer in het oude Europa zal mogelijk blijken. W-vit éen ding is den lezer zeker reeds duidelijk, dat deze boekerijen grooten finantieelen steun behoeven. Gemiddeld worden de minimum-uitgaven per hoofd der bevolking op 11 a 12 cent geraamd; voor dezen prijs kan een eenigszins behoorlijke Openbare leeszaal en bibliotheek in stand gehouden wor den, al zijn er, als bijv. in Engeland, voorbeelden dat éen veel hoogere prijs, zeer wél besteed is. In West minster o.a. wordt bij een bevolking van 185000 zielen, f 118000 per jaar aan dit doel besteed, zijnde dus 63 cent per inwoner. In ons land is men van dat alles nog ver verwijderd. De vaderlandsche steden, waar men thans Openbare leeszalen vindt, en waartoe nu ook Vlissingen behoort, blijven in hun sleun alle verre beneden den 12 cent maatstaf. Rotterdam bijv. zou van gemeentewege dan f 44000 moeten geven, in plaats van thans f 8000, welk bedrag ook door 's Gra- venhage wordt gegeven, in plaats van de f 30.000 waatop volgens de mini mum-berekening aanspraak zou ge maakt mogen worden, en volgens welke berekening van de Vlissingsche gemeente-kas voor ruim f 2600 zou mogen gevraagd worden Maar nu was je nacht en dag sa men „Houd op, BeatriceJe fantaseert „|e begrijpt wel, wat ik daarmee zeggen wil. Je hebt je best gedaan om hem te boeien, totdat hij redde loos In je macht was. Toen wist je zijn jaloerschheld nog op te wekken door je omgang me! mijn broer, en dit gaf den doorslag. Je hebt het goed overlegd, Bertha, ik wensch je het loon, dat je verdiend hebt!" „Dank voor je goede wenschen," antwoordde Bertha nu op spottenden toon. „Ik acht mij te goed om op je verwijten te antwoorden. Als je my zulke dingen toedicht, is het my ge heel onverschillig hoe je over me denkt. Hoe het zy, graaf Norton heeft my de eer bewezen zich mei my te verloven, hy bemint my en ik heb hem genomen. Als jelui mekaar te Macroom niet begrepen hebt, dan ben Ik daarvoor niet verantwoorde- iyk te stellen. Ik ga je nu weer ver laten, Beatrice, dat is voor ons bei den het beste I" „Ga niet heen," gebood Beatrice. „Ga niet heen, maar beantwoord my deze vraagBemin je Charles Intusschen, wij willen aan deze beschouwingen nog een woord toe voegen in overeenstemming met het geen wij boven den aanvang dezer regelen plaatsten. Naast den meer zakelijken kant van het. vraagstuk is er een van nog meer belangde geestelijke. Namelijk deze, hoe van het in de Openbare leeszalen en bibliotheken bijeengebrachte materiaal zooveel mogelijk geprofiteerd kan worden. Wij bedoelen hiermede hoe, als ten slotte alle materieele belem meringen overwonnen zijn, als lees zaal en bibliotheek voor het publiek toegankelijk gesteld zijn, hoe dan dit laatste zich verhoudt tegenover de schatten van kennis en kunde, welke binnen zijn bereik gebracht werden. Dit vraagstuk nu is moeilijker op te lossen, dan al de andereimmers hier baten algemeene regelen van voorschrift maar luttel, daar het in- dividueele, de persoonlijke aanleg van elk onzer de plaats bepaalt, waar en hoe hij zich tegenover het gebodene verhoudt. De trap der ont wikkeling is niet door ieder even hoog bestegen. Maar wil zelf-ontwik- keling vruchten dragen, dan dient zelf-kennis de aansporende, maar ook de vermanende leidsvrouw te zijn. Zeker, anderer voorlichting zal bij het nuttig gebruik van al het ter be schikking gestelde niet ontbreken. Doch deze voorlichting hoe deskun dig en welmeenend verstrekt, vermag slechts de eigen aandrift aan te vullen de richting waarin elk zich het best vormt, kan alleen door hemzelf ge voeld en tot uiting gebracht worden. Een boek ter hand te nemen, een Bertha keerde zich om en liet een lach hooren. „Baminnen Nu ja, Ik bemin hem genoeg om hem niet het onge luk te storten. Zoodra wy meer voor elkaar werden dan neef en nichi, zou je papa hem onterven. Charles en ik, wy zijn beiden practische menschen. Daarom hebben wy elkaar de hand gedrukt en zyn overeengekomen, dat wy ook in de toekomst niets voor elkaar zyn dan neef en nicht I" „Wat zulke practische menschen toch te bewonderen zyn!' sprak Beatrice met bytenden spot. „Weet graaf Nortotr iets van die overeen komst Bertha vertrok geen spier van haar gelaat. „ik ben graaf Norton geen ophel dering schuldig. Hy wil my nemen zooals ik ben." „Ah zoo," spotte Batrlce. „En wan neer vier je bruiloft?" „Het is nauwelijks een uur gele den dat ik myn woord heb gegeven. Hq kon toch niet in éen adem aan zoek doen en de bruiloft vaststellen I Dat kan nog lang duren 1 Lady Cai- ley zal zich wel tegen hel huwelqk maandwerk tc doorbladeren, is niet vo'doende. Het moet gelezen worden, maar niet met de oogen, doch met het verstand, dikwerf ook met het hart. Eerst dan zijn de uren daaraan besteed niet als. verloren te beschouwen. Want tusschen lezen en verstaan ligt dik wijls zulk een breede scheiding, de afstand tusschen de mate van ont wikkeling, welke de lectuur eisctvt, en die welke ons eigen is. Dit nu is de klip waarop menig geestdriftig beginneling, oud of jong, aan de taak zijner zelf-ontwikkcling, gestrand is het grijpen naar dingen die b ven zijn verstandelijk bereik liggen. Dan blijkt reeds na eenigen tijd dat het resultaat gering, de moede vergeefs, de geestdrift verdwenen is. En het een maal voorgestelde doel wurdt gemist Doch daarnevens gelde ook dit ni m r lager te grijpen dan ge ver standelijk reeds bereikt hebt. Dit toch is een euvel even groot als het andere en de uren aan minderwaardige lec tuur dan ge beval en kunt besteed, zijn uren die. evenmin tot verdere ontwikkeling van de geestelijke ver mogens van het individu kunnen leiden. Ook deze doen dus het doei missen. Waar het dus op aankomt, dat is op het lééren lezen, dat elk zichzelf in de eerste plaats moet zoeken eigen te maken. Voorzichtig schiftend kaf en koren, onderscheid leeren maken tusschen voos omkleedsel en vrucht baren inhoud en te leeren doordringen tot de dingen waar het omgaat, om ten slotte geleidelijk het gelezene en opgenomene te laten bezinken tot dien vasteren bodem, waarop het eigen levenshuis dan des te schooner kan worden opgetrokken. Eerst dan zullen wij ten volle levenswinst hebben leeren trekken uit die openbare instellingen, welke voor ieder een zegen op zijn weg kunnen zijn. - i-11 '1 Zoo ontving ik dan door tusschen- komst van de redactie der „Vlis singsche Courant", het blad van Maandagavond, waarin een „gebo ren Vlissingsche", mij er op op merkzaam maakt, dat evengoed in de beschaafde kringen aldaar, als hier, in de „goe-residentie", het woord „lollig" onder de „categorie van triviale woorden gerangschikt wordt." Daar heb-je 't ai. Nu gaat men mij in de Scheldestad ook al be strijden en kort maar krachtig nog wel. Maar wat bewijst dat nu Meent men nu werkelijk, dat ik nu „mir nichts, dir nichts" aanneem, dat het woord „lollig", werkelijk is een verzetten 1" „Ben je daar bezorgd over?" „Volstrekt niet 1 Hij is meerderjarig, dus by zyn eigen heer en mees ter. Het strekt een vrouw tot eer, wanneer haar de zuivere liefde van een man met een edel karakter ten deel valt. Als men de zaak zoo op vat, word Ik vereerd door het aan zoek van den graaf, anders niet. Ik heb geen liefde voor rykdommen of een adeliyken stamboom. Voor bet overige behoef ik voor hem niet on der te doen 1" „Na koffiedrinken gaat het gezel schap een rytoer maken. Het plan Is» dat je in het rijtuig zou worden ge dragen. |e papa en mama, lady Car- ley, kapitein Hammond en Charles zyn van de party „En jy „Ik ga Ir. een ander rytulg, dat de graaf bestuurt." „Alleen vroeg Beatrice met ver bittering. „Natuuriyk, alleen 1" zei Bertha en ging heen. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1913 | | pagina 1