CH
geeff
rsf -
Waliersbrunn.
Donderdag
21 November
'INGEN
(RACHT
No.270.
50e Jaargang.
1912.
Feuilleton.
>em-
lam,
iren
het
leed
it ik
'wee
vol-
r
s Modeblad!
ideibnrg
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen.
Abonnements-Aduertentiën op zeer uoordeelige voorwaarden
Bij deze Courant behoort een Bijvoegsel.
BINNENLAND
Ccuca^r
tfhma,
orsf-,
'erlng.
n band
de be-
thekers.
ULO.
.GD;
jaingen tegen 1
slaapkamer
r, met volledig
iog voor korle-
;ger verblijf ech-
■ieven metprys-
:re bijzonderhe-
11809. Adv.-bur.
21, den Haag.
.GD:
of Weduwe
/oor het schoor.-
roor rivierlood-
lenBoulevard
[e 8 en 10 uur
;n 12 en 2 uur
af 2 uur in
spreken.
hsen 37.)
Pension.
vanaf f
vanaf f 3.-~
reenkona*»*
VLISSIINGSCHE COURANT.
Prijs per drie maanden 130. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich by alle Boek
handelaren, Postd'recteuren of rechtstreeks by de Uitgevers
Firma F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
JL
ADVERTENT1ÊNvan 1—4 regels ƒ0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. By directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prys slechts twee maal berekend. Groote
letters en clichés naar plaatsruimte.
TELEFOONNUMMER 10.
Twaede Kamer.
By het algemeen debat over de
Indische begrooting critiseerden gister
de heeren De Kanier en D2 Meester
het regeeringsbeieid op financieel en
onderwysgebied.Laatstgenoemde keur
de scherp af dat van de behoefte
van den inlander aan onderwys mis
bruik wordt gemaakt door hem Chris-
teiyk onderwijs op te dringen.
Hy waarschuwde tegen de reactie
welke daarvan te duchten is.
Wat 'het Chineezen-vraagstuk be
treft, maand: spreker nadrukkeiyk
aan om naast krachtig handhaven van
het gezag alles te vermyden, wat
prikkelt de godsdienstige gevoelig
heid.
Bij de bekende Chineezenrelietjes
was z.i. weinig beleidvol opgetreden.
Spreker gaf in overweging door een
regeeringscommissaris de oorzaken
der relletjes op te sporen.
De heer Vliegen ontwikkelde het
soc. dem. standpunt inzake de kolo
niale politiek, hetgeen neerkomt op
zoo spoedig mogelijk zelfstandig ma
ken van lndië en breken met het
stelsel van economische uitputting
van lndië en onttrekking van het
kapitaal. Spreker bepleitte krachtige
staal8mynexploitatie.
Christelijke Sociale Partij i
In het restaurant Riche te Arnhem,
had Maandag een vergadering plaats,
uitgeschreven door een voorloopig
comité, bestaande uit de heeren ds.
C. W. Coolsma (Groningen), dr.
C. D. Cramer (Utrecht), ds. E. B.
Eijkman (S;ttard), A. De Geus (G n
dringen), dr. E. A. Keuchenius (Sche-
veningen), mej. M. Van Woensel
Kooy (Huizen) en mr. dr. A. R. Van
de Laar (Gendringen), onder voorzit
terschap van mr. dr. A. R. Van de
Laar.
De vergadering, die door een 60-
tai personen werd bygewoond, had
ten doei te komen tot de oprichting
eener Christelijk sociale partij.
In zyn openingswoord heette de
voorzitter de aanwezigen harteyk wel
kom, er zijn vréugde over uitspre
kende dat zoo velen hebben voldaan
aan de ultnoodiging van het comité.
Verder wijst een spreker er op, dat
de tyd dringt. Voorop sta niet een
staatkundige en politieke, maar een
algemeene beweging, die wil en
hoopt, dat God verheerlykt moge
worden in alle wegen des levens,
dat de Regeering moge regeeren vol
gens waariyk Cnristelijke beginselen,
dat worde voorzien in de social:
naoden van ons volk en dat a'les
wordt gedaan tot verbeeriyking van
22.)
Giacomo was intusschen op weg
raar het hotel De Prins van Beieren.
HOOFDSTUK XIII.
Alice von Waldheim bad sedert haar
bezoek aan San Salvatore veel gele
den. Zy bad in het gesprek met
Ludwlg von Erienburg zooveel ver
stand en nadenken opgemerkt, dat
hier van krankzinnigheid geen sprake
kon zyn. Ook zyn edel voorkomen
had veel indruk op haar hart gemaakt.
Dagen lang wachtte zij Giacomo,
zonder dat deze kwam opdagen. Zy
wenschte van hem de zekerheid te
erlangen, dat Ludwig ven Erienburg
nooit krankzinnig was geweest,
dat hy alleen een offer was van de
laagste hebzucht.
Zy begon reeds te wanhopen, dat
4e man woord zou houden, toen haar
Gods woord. Doch ook bedoelt men
een politleken strijd, een staatkundige
beweging.
En zyn er ook nu nog, die aarze
lend vragen, wat moet deze partij
worden. Dit komt, omdat de Chris
telijke politiek een zeer slechten
naam gekregen heeft.
Ws moeten het stembiljet benut
ten. 't Werk zal moeiiyk zyn en 't zou
gemakkeiyk zijn stil zich buiten de
politiek te houden, maar, vervolgt
spr., wij moeten meehelpen. Wel is
er een gevaar als men zich als Chris
ten gaat begeven in de politiek.
Doch, zegt spr., dit pad kan niet
gevaarlijk zijn, waar we Christus wil
len volger.
De arbeiders en kleine luyden mo
gen ons, zegt spreker, niet kunnen
verwijten, dat we hebben stil geze
ten en niet hebben meegestreden in
den politieken stryd. We wilhn ver
der ailes doen wat onze hand vindt
te doen, alles \oor het staatsbelang,
niet voor de partij.
De partij stelt zich tegenover de
coalitiepartijen en tegen ds linker
zijde, ze wil gaan in de lijn van
Groen van Prinsterer; de bedoeling
is, dat ons volk wete er is ten
minste éen partij, die strijdt voor
Gods ryk, die niets voor de party
wil, maar alles voor het staatsbe
lang.
Alsnu wilde spreker dadeiyk in
behandeling nemen het ontwerp-
program.
Over art. 1 volgens het ontwerp,
luidende„De Christeiyke Sociale
Party belijdt Jezus Christus als Ver
losser en Koning, zonder wien geen
ding gemaakt is, dat gemaakt is.
Zij wil zoo alle terrein des levens
voor Hen opeischen en God, den
Vader, den Zoon en den Heiligen
Geest verheerlijken, doordat alle
krachten, die tn een volk zyn ge
legd tot volle ontwikkeling en ont
plooiing komen." Zijn naam ten prijs,
ontstaat een levendige discussie,
allereerst over den naam.
Verscheidene voorsteilen voor een
anderen naam worden na stemming
verworpen, zood it de naam zal zyn
„Christelijk Sociale Partij
Over de belijdenis der party, in
a-t. 1 ultgeirukt, wordt zeer lang
durig gediscussieerd, waarin ver
schillende meeningen tegenover el
kaar worden gesteld. Nadat talrijke
amendementen zijn verworpen, wordt
met een kleine wijziging, art. I aan
genomen. Verschillende artikelen
worden met een kleine wijziging
goedgekeurd.
Een voorstel om op te nemén de
wenschelijkheid van algemeen kies
recht voor mannen en vrouwen
wordt met groote meerderheid ver
worpen.
Op verzoek van een der aanwe-
op dien Zondagavond het bericht werd
gebracht, dat zich een persoon had
aangemeld, die haar wenschte te
spreken.
je hadt my niet zoo lang moeten
laten wachten! riep zy Giacomo by
zyn binnentreden verwytend toe. Het
is reeds veertien dagen geleden, dat
ik San Salvatore bezocht.
Giacomo verontschuldigde zich met
te zeggen, dat men aan dr. Rimoli
zyn langdurig gesprek met de freule
Von Waldheim had verklapt, en dat
het hem daarom ten strengste gewei
gerd was uit te gaan.
Ik dank het aan een gunstig toe
val, zoo besloot hy, dat ik hier voor
u sta, en wanneer de freule den
eenen of anderen dienst van my ver
langt, verzoek ik beleefd my dat zoo
spoedig mogeiyk te zeggen.
Ben je een vertrouweling van dr.
Rimoli? vroeg Alice.
Dat juist niet, maar ik weet alies,
wat er in de inrichting voorvalt, ver-
verzekerde de oppasser.
Welnu, ik zal je deze beurs met
goudstukken tot beiooning geven a's
je mij naar waarheid antwoord geelt
op de vragen, die ik je doen zal.
zigen laat het comité het woord
„beperkt" voor vrouwenkiesrecht
vallen.
De vergadering spreekt zich dus
uit voor vrouwenkiesrecht, zonder
eenlge nadere omschrijving.
By art. 6 wordt roor algemeen
kiesrecht voor mannen alleen uitge
sloten iemand, die voor zyn geest
vermogens voor de uitoefening van
het kiesrecht ongeschikt is, niet by
rechteriyk vonnis tot bepaalde straf
fen is veroordeeld of van 't kies
recht is ontzet. Bedeelden worden
niet uitgesloten. Voor verkiesbaarheid
worden geen eischen van geslacht
of maatschappeiyken welstand ge
steld.
De vergadering werd met dank-
zcggiig geslotm door dr. Oberman
'uit Vlissingen.
Vredesbeweging.
Nu de achtereenvolgende oorlogen
duidelijker dan ooit doen zien hoe
ver de algemeene wereldvrede nog
van ons verwyderd is, moeten de
vrienden van dien vrede telkenmale
de schampere opmerking booren, dat
geheel hun streven nutteloos, hun
hoop slech's ijdele waan is. Het
Vredespaleis is het mikpunt van al
lerlei meer of minder geestige op
merkingen, van verborgen leedver
maak met die idealistische droomers
van vrede op aarde.
Er mag wel eens op gewezen wor-
Giacomo knikte en zei
Als de freule dan maar gelieft te
beginnen.
Goed. jy hebt dien heer Von Er
ienburg naar Sar. Salvatore gebracht,
niet waar
Ja, freule 1
Was hy toen krankzinnig?
Met begeerige blikken naar de beurs
met goudstukken antwoordde Gia
como
De heer Von Erienburg leed sedert
weken aan een hersenkoorts, die hem
van het bewustzyn beroofde. Als dat
niet het geval was geweest, dan zou
hy zich nooii naar San Salvatore heb
ben laten brengen zonder zich te
verzetten.
Toen die hersenkoorts geweken
was zat hij reeds achter slottn grendel.
Een gil ontsnapte Ai ce's mond. iy
had die bekentenis reeds lang ver
wacht maar toch onts elde zy bij het
aanhooren daarvan.
Ik dank je, Giacomo, stamelde zy.
Die woorden bevestigen hetgeen ik
sedert lang vermoedde.
Ik ben geen dokter
Alice legde haar hand op de beurs
en zeide
den, dat de oorlogen voor de vredes-
vrlenden een goede, propagandis
tische zijde hebben, al voegen wy er
dadeiyk bij, dat wy om al wat ons
lief is, dien bioedigen propagandist
liever nooit hadden aanschouwd.
De oorlogen bewyzen de noodza
kelijkheid van de vredesbeweging.
Wat gisteren in Tripolis, vandaag in
Turkqe gebeurt, kan straks in onze
onmiddeliyke nabyheld geschieden.
Zoolang de weg openstaat op andere
wyze dan die van het Recht, geschillen
te beslechten, zoolang de naijver, de
begeerte en het misverstand, geprik
keld en zelf opzweepend, naar wa
pens kunnen doen grijpen, omdat er
nog wapens zijn, zoolang, al mag de
vredeszekerheid in onze landen veel
g rooier zyn, is de vrede niet absoluut
verzekerd.
Men kan het dagelijks in de kran
tenberichten zien hoe de onweersbui,
boven den Balkan losgebroken, don
kere wolken doet heendryven over
alle Staten van Europa.
Laten wy voor het oogeablik eens
niet vragen, of er op den Balken on
recht was gepleegd, ook niet of er
thans recht geschiedt aan de Turken,
doch laat ons alleen deze ééne vraag
stellen, of in het algemeen met oor
logen ooit iets beters, iets rechtvaar-
digers kan bereikt worden, dan langs
den weg van het Recht?
In het allergunstigste geval zal het
einde van een oorlog datgene brengen,
Ik wil de waarheid weten. Heb je
ooit eenig spoor van waanzin by den
heer Von Erienburg opgemerkt?
Neen, antwoordde Giacomo nu be
slist.
Dan had je toch
Ik ben slechts een bediende.
En als je dan ziet, dat er onrecht
gepleegd wordt
ik heb niet te oordeelen over de
patiënten.
Alice zweeg en dacht eenige oogen-
blikken na.
Maar er zyn nog meer dokters in
San Salvatore, die oordeelen kunnen,
begon zy toen weer.
Giacomo sloeg de oogen neer.
Welnu? drong Alice.
Welnu, freuleEr was ongeveer
vijftien jaar geleden een hulp-arts in
ons gesticht; die beer liet meer be
langstelling voor nommer veertig blij
ken dan goed voor hem was met
het oog op zyn betrekking. Ik houd
het er voor, dat zyn raeenïng omtrent
den patiënt tegenover den directeur
volgehouden, oorzaak is geweest, dat
hij Sm Salvatore heeft moeten verla
ten. Na zyn verirek hseis dr. Rimoli
1 den heer Von Erienburg z if belai-
wat in absoiuten zin recht heet, maar
dan zal dat recht gekocht zyn met
tienduizenden menschenlevens, met
vernietiging van millioenen aan
waarde en millioenen aan arbeid.
Het zyn sombere dagen voor de
vredesvrienden. Maar wel verre van
zich te laten ontmoedigen, doorzien
zy het grootsche van hun taak, het
schoone van hun wenschen, beter
dan ooi'.
Van den beg'nne af, hebben zy
hoon voor loon gehad, zyn zy voor
utopisten, voor droomers uitgemaakt,
doch zy wijzen met rechtmaligen trots
op de vele verdragen die werden
afgesloten, op de kemering der ideeën,
bij de besten onder de geleerden, op
den groei van hun aar,tal, op de
stygir.g der belangstelli -,g in hun
streven en zy weten, dat hun onver
moeide propaganda het hare heeft
bijgedragen.
Wanneer ergens een oorlog los
barst, dan is het hun te moede als
den geneesheer, die zyn herstellenden
patiënt weer ziet instorten, maar zy
zullen de iaatsten zijn om bij de
pakken te gaan neerzitten.
Da oorlog is zoo oud als de mensch-
heid; door alle eeuwen heen zijn er
geesten geweest, die tegen deze ge
welddadige ingrijping in den ont
wikkelingsgang hebben geprotesteerd
n geyverd. Nimmer echter nam de
stryd tegen den oorlog zoo'n positief
karakter aan, als in de laatste tien
tallen jaren. Een te-hoop-loopen van
de massa tegen den oorlog, zai ten
slotte den permanenten wereldvrede
afdwingen.
Niet versagen, blijft het devies der
vredesvrierrden. Met leede oogen zien
zy het wapengeweld zich bloedig op
de wereldkaart afteekenen, maar zy
zullen daardoor niet moedeloos
worden.
Integendeel: zy zullen het eenige
nut uit den oorlog weten te trekken,
dat er in zit; de stoere propaganda
voor den vrede.
Verkiezingsactie van de vrijzinnigen.
In de besloten vergadering van den
bond van vryzinnige liberalen werd
Zaterdag medegedeeld, dat een co
mité van organisatie, bestaande uit
vertegenwoordigers van de hoofdbe
sturen der drie parfyen, de voorbe
reiding van het verkiezingswerk over
het geheele land ter haid zal nemen.
Nu wy dit in een dagblad vermeid
vinden, meenen ook wy hiervan ge
wag te mogen maken, zegt de «Nieu
we C»."
De Kamerverkiezingen In 1913.
De vryzinnige volkskiesvereeniging
te Musselkanaal (district Veendam)
heeft tot voorloopige candidaten ge
steld de heeren K'aas de Vries, te
Amsterdam, jar. mr. dr. E. van Bere-
deld.
Hoe heette die dokter?
Dat was dr. Francesco.
En waar woont die dokter nu
Dat weet ik niet, freuie. Wy wor
den in San Salvatore zoo streng be
handeld, dat wy weinig weten van
hetgeen er buiten het gesticht omgaat.
En weet niemand anders iets van
den gevangehe Heeft zich nooit
iemand om den heer Von Erienburg
bekommerd
Neen freule!
Alice dacht eenige oogenblikken na
en zeide
je zult later deze bekentenis moe
ten herhalen. Neem nu dit goud en
zwyg voorloopig over hetgeen wij
gesproken hebben. Dr. Rimoli mag
niets van ons onderhoud vernemen.
O, neenriep Giacomo uit, hy zou
my het geluk vaa myn leven ontroo-
ven, als hij er iets van gewaar werd.
Moet ik myn bekentenis herhalen
voegde hy er ontsteld by.
Wees daar niet bevreesd voor, ant
woordde Allee bedaard. Neem dat
goud maar op en zeg my nog eens
(Wordt vervolgd.)
