ng.
rsonen.
goed.
,0.97.
E
Eerste Blad.
Wallersbrunn.
'rsche
dag
Maandag
18 iYovember
Feuilleton.
Heerlijk,opwekkend is een kop
VAN HOUTEN'S
No. 27 3
1912.
cent,
fzaal
BitnimmiirliBSlaatuit3 bladen
Oorlogskunst.
50e Jaargang,
verwerkt.
tG*ST,
ISINGEN. -
'G.
Brieven uit de Hofstad.
steur-mécenicien)
i machienwerken,
logte van pas-
jen. Behendig en
at om goed werk-
orkeur aan. deren
hebben. Voorde
ig Co., (Nieuwe
Antwerpen.)
t Meisje vreagt
e VRIENDIN.
/riendin" bureau
nt."
r
trd)
VLISSINGSCHE COURANT.
Prijs per drie maanden 130. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich by alle Boek
handelaren, Postd'recteuren of rechtstreeks by de Uitgevers
Firma F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
ADVERTENT1ÈNvan 1—4 regels 0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. By directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prys slechts tweemaal berekend. Qroote
letters en clichés naar plaatsruimte.
j¥®rsshijni dagelijks, uiigdzondsro op Zon- en Feestdagen. TELEFOONNUMMER 10. fibonnsitssnfs-ftduerfenfiën op zeer voordoolige voorwaarden
Ongetwijfeld, de tijden van lang
durige oorlogen zijn voorbij. Waar
vroeger maanden en jaren over ge
daan werd in den krijg van heteene
volk tegen het andere, daar is het nu
nog maar een kwestie van dagen,
hoogstens enkele weken nog. Een
tachtig-, een dertig-, een zeven
jarige Europeesche oorlog behoort
thans voorzeker tot de onmogelijk
heden. De moderne wetenschap heeft
ook de krijgskundige tactiek dermate
van haar wezen doordrongen, dat meer
dan ooit de krijgskunde, een toepas
sing geworden is van in daad omge
zette wetenschap. En we zouden ze
ker niet in een tijd van technische
wonderen op allerlei gebied leven,
zoo ook niet op het oorlogsveld de
daad met een snelheid voorbereid
en volbracht wordt, waarvan de vo
rige geslachten zich nauwelijks een
voorstelling hebben kunnen vormen.
Dat de enorme draagkracht van het
moderne geschut een veldslag moge
lijk maakt, waarbij de elkaar bekam-
pende legerscharen, elkander nauwe
lijks van uit de verte gewaar worden,
behoort al sedert eenigen tijd tot het
„dagewesene". Toch bleef de per
soonlijke moed der hoogst-bevelvoe-
renden nog immer een groote factor
in den strijd. De Balkan-krijg echter
leert ons anders. Niet meer wordt de
overwinning bevochten, althans de
doorslag wordt daarbij niet gegeven,
door de oude heldhaftigheid, maar
door het materiaal, niet door bajo
netten maar door de artillerie en het
is aan het volmaakt technische over
wicht der Bulgaarsche kanonnen van
Fransch fabrikaat boven deTurksche
vuurmonden van Duitsche makelij
voor het grootste deel te danken, dat
de krijg het noodlottig verloop heeft
kunnen nemen, hetwelk men kent. In
nauwelijks enkele weken is een ge
heel land door modern uitgeruste vij
andelijke legerscharen als het ware
onderst-boven gekeerd. Steden zijn
ingenomen, bruggen vernield, de
verkeerswegen naar de hoofdstad af
gesneden, tallooze dorpen verwoest
en de landelijke bevolking gevlucht
of over den kling gejaagd dat
alles in luttel aantal dagen. Hoeveel
maanden zouden voor zulk een krijgs
bedrijf niet in vroeger tijd van noode
zijn geweestMeer nog, dat alles is
bereikt, terwijl de hoogstbevelvoeren-
den, de generale staf van het Bul-
O—
19.)
Ludwig von Erlenburg mocht zyn
kamer niet verlaten een gruwzame
maatregel by de zomerhitte, die er
heerschte. Het verzoek van Oiacomo
om een vryen avond tot regeling zy-
ner particuliere zaken, werd terzyde
gelegd, zonder er verder notitie van
te nemen. En toch de onrust van
dr. Rimoli wilde maar niet tot beda
ren komen.
Qiacomo bleef er tameiyk onver
schillig onder. Wat ging het hem ook
aan, dat zyn meester vreesde voor de
ontdekking eener misdaad, die hy
voor twintig jaar begaan had om
zich te verrijken en die door hem
twintig jaar lang was voortgezet. Kon
men hem den knecht euvel
dulden dat hy het zwygen had be
waard over een misdaad, dis hy niet
tawgzen kon Hü had zyn koetjes
gaarsche leger, zich op uren afstands
van het eigenlijke gevechtsterrein
bevinden blijft. Volkomen veilig, mid
den in het Bulgaarsch grondgebied
gelegen, biedt Stara-Zagora een be
trekkelijk rustig verblijf aan den
generalen staf van koning Ferdinand.
Van daar uit doen telephoon en tele
graaf onophoudelijk dienst naar de
staven der verschillende legercorpsen
welke diep in het vijandelijk gebied
opereeren. Het draadloos telegrafie-
station boven het Bulgaarsche hoofd
kwartier zendt zijn electrische golvin
gen door het trillend luchtruim. Be
vel volgt op bevelen de legerscharen
rondom Adrianopel sluiten de benarde
vijandelijke veste nauwer en nauwer
inde bij Loele Boergas terug ge
worpen Turksche legerafdeelingen
worden genoodzaakt achter de
Tsjaltaldja linie te wijken,de afsluiting
van Constantinopd langs de landzijde
wordt een voldongen feit.
En aldoor rustig, ver van het ka
nongedonder en verre ook buiten het
bereik der vijandelijke granaten, zet
de generale staf in Stara Zagora zijn
snelle bevelen in elkaar, waarvan en
kele tientallen minuten later de vijand
de voor hem noodlottige taktiek zal
kunnen gewaar worden. Aldus is, in
weinig weken tijds een vijandelijk
land tot den rand van den ondergang
gebracht geworden.
Mag men zich, onverschillig naar
welke zijde der oorlogvoerende par
tijen onze sympathie uitgaat, over deze
snelheid der krijgsoperatien verheu
gen Ongetwijfeld nu men, eenmaal
aangenomen dat geopereerd móét
worden, wie onzer zou dan niet be-
geeren, de operatie een snel verloop
te zien nemen snel en afdoende zoo
luidt het aan het ziekbed van den
enkeling; aldus luidt het ook aan de
zieken-sponde van geheele rijken. Hoe
spoediger de operateur, hij zij medisch
chirurg of opperste chef van den ge
neralen staf, zijn werk volbracht heeft
des te minder lang zal ook het lijden
duren.
Minder lang, voorzeker; maar toch
niet minder diep zal de wonde schroei
en, zullen de rampen hun leed over
land en luiden uitstorten. De cijfers
omtrent de gevallenen ginds, daar op
de velden en de bergruggen van Zuid
oost-Europa, zij zijn niet met juistheid
op te gevendoch aan beide zijden
zijn de krijgers bij duizenden gedood,
bij tienduizenden gewond, verminkt
wellicht, voor het geheele verdere le
ven. Ook dat heeft de moderne oor
logstactiek binnen luttel weken tijds
uitgebroed. En zoo wij op dit oogen-
blik de balans moesten opmaken van
wat verkregen is aan politiek-strate-
gisch gewin, wat echter verloren werd
aan menschen-geluk, het saldo zou
geen batig slot kunnen zijn. De over
weldigde steden, de verbrande dorpen,
op het droge en de ontmoeting met
de freule Von Waldheim drong hem
om het plan, dat hy gevormd had,
zoo spoedig mogeiyk ten uitvoer te
brengen.
Op zekeren dag, dat dr. Rimoli in
een goed humeur was, trad Qiacomo
met de grootste onderdanigheid diens
scbryfvertrek binnen.
Ik zou den heer directeur wel on
derdanig willen verzoeken my aan
staanden Zondag verlof te geven om
naar Rome te gaan, waar ik zaken
te regelen heb, die voor my van het
grootste belang zyn, begon de op
passer.
Kom, komWat zaken Onzin 1
riep de directeur uit.
Met uw verlof, viel Glacomo heel
nederig in, het is nu zes jaar geleden,
dat ik kennis kreeg aan een meisje
in Rome. Ofschoon wy elkaar be
minden, was 't ons onmogeiyk om te
trouwen, daar Sofia geen geld heeft
en u geen gehuwde oppassers in dienst
wil houden. Zoo bleef de zaak sle
pende, tot dat eenige weken geleden
ons een onverwacht fortuintje ten
deel viel, waardoor wy in staat wor
den gesteld ons verlangen te verwe-
de vernielde landouwen, de dak
loosheid en de hongersnood, zijn daar
om te getuigen, hoe moorddadig, hoe
buiten alle verhouding barbaarsch
deze oorlog gevoerd wordt, in meni
gerlei opzicht.
Qenoeg ditmaal van de schaduw
zijden van het oorlogsbedrijfwenden
wij ook den blik naar de lichter ge
tinte kanten van het krijgstafereel.
Dan mag met erkentelijkheid gewag
worden gemaakt van de goede be
handeling welke de krijgsgevangenen
uitzonderingen daargelaten
deelachtig worden doch bovenal rest
de plicht te wijzen op hetgeen ge
daan wordt ter leniging van het leed,
dat zoovelen duizenden gewonden
treft. Het is alsof door de beschaafde
staten een koninklijke heraut is ge
trokken, die in naam der menschheid
zenlijken.
Gelukkige kerei 1 zeide dr. Rimoli
op spottenden toon. En wat was dat
voor een fortuintje?
Wel, mynheer, myn meisje had een
oom in Amerika, dien zy nooit ge
zien had en die zoo goed was haar
tot eenige erfgename te benoemen.
Een maand geleden vernamen wy
zyn dood. Hy was ongehuwd en kon
dus vry over zyn nalatenschap be
schikken.
Dr. Rimoli zag zyn knecht eenige
seconden doordringend aan en vroeg
toen:
En wat verder?
Och, heel eenvoud'g, mijnheer. Niets
belet ons nu het geluk te smaken,
waarnaar wy zoozeer verlangen. De
erfenis bedraagt ongeveer elfduizend
franc3 en ais ik daar myn spaar
penningen byvoeg, hebben wy genoeg
om behoorlijk te kunnen leven wan
neer ik er by werk. Het huis is goed
en de omliggende akkers zijn vrucht
baar wy zyn daarom besloten ons
in Amerika te vestigen.
Dr. Rimoji keek hem weer door
dringend aan en vroeg
Waar zyn de papieren die op deze
allen ter leniging van de oorlogs
rampen oproept, en daaraan mede te
werken op welke wijze zij kunnen.
En wie zou niet eerbied gevoelen
voor hen, die aan die oproeping ge-
hoorgevend, zich zeiven komen
aanmelden en vrijwillig zich gaan
blootsteilen aan de kwade kansen van
den krijg. Van uit alle landen, ook
ons land bleef niet achter, trekken
de ambulances derwaarts. Ook zij
zoeken het oorlogsveld op, wagen
zich vaak op de meest benarde pun
ten van het gevechtsterrein, zijn daar
waar de nood van anderen hen roept,
waar het oorlogsvuur het felste woedt,
maar slechts gedragen en voort
gestuwd door die innerlijke kracht
nooddruftigen te laven, lijdenden op
te beuren, gewonden te verplegen.
En wanneer van ons ontzag gevraagd
erfenis betrekking hebben?
Die heeft Sofia, Als ik...
Heb je ze gezien
Gezien Hoe zou dat mogelijk
wezen? Sedert twee weken weigert
u mij om uit te gaan. Ik vraag u nu
verlof om morgen alles in orde te
brengen.
De directeur dacht even na.
En wanneer wil je naar Amerika
vertrekken
Wel ik wil eerst de papieren in
zien, om te weten, hoe de zaken
staan. Ik kan niets met zekerheid
zeggen, voordat ik myn meisje ge
sproken heb; in elk geval gaan wy
zoo spoedig mogeiyir. Met het oog
op deze omstandigheden zult u my,
hoop ik, het gevraagde ontslag niet
weigeren.
Als in gepeins verzonken zweee de
directeur een poos. Toen scheen hy
een besluit genomen te hebben en
zeide plotseling:
Je kunt morgen gaan. Ik geef je
verlof na zes uur; om elf uur moet
je hier terug zyn.
Rome ligt ruim een uur van hier,
en de straat waarin myn beminde
woont, is aan het andere einde der
wordt, voor wat de oorlogstechniek
aan wonderen gesticht heeft, hoe
zouden we dan niet wenschen, dat
de wetenschap in nog veel grootere
mate wonderen stichten moge om
de oorlogsrampen te helen, beter nog,
om den oorlog-zelf, kan het zijn te
keeren, voorgoed.
Het Haagsche vereenigingsleven is
weder begonnen en daarmede de sleur
van uitgaan en pret maken.
Er staat weer heel wat voor de
deur, de jongedames, mitsgaders de
jongemannen kunnen weer ferm pro-
fiteeren naar hartelust.
Een niet-Hagenaar moet waarlijk
wel verwonderd zijn, als hij in Den
Haag komt. De aanplakborden geven
't duidelijk aan; daar is geen avond
dat er niet gefuifd en gepret kan
worden.
Nu is 'twel waar, dat wij onzen
schouwburg missen, en heel erg mis
sen ook, doch dat neemt niet weg
dat wij nog genoeg kunnen schouw
burgen en operaën en operetien en
variéteeren.
Doch het Haagsche publiek heeft
een eigenaardige manier van uitgaan.
Het komt tamelijk gaarne een wijle
te laat.
Wil men bijvoorbeeld beginnen om
8 uur, dan is men gedwongen pas
om kwart over 8en te beginnen, om
dat op den tijd van aanvang de zalen
zoo goed als leeg zijn en als men
dan kwart over acht of bij half negen
een aanvang maakt, danis
't nog leeg, en geniet men de twij
felachtige eer in 't begin van. den
avond een keer of tien te moeten op
staan, omdat 'tde familie die of die
behaagt, zich pas bij negenen te
vertoonen.
Nu is 't zeer begrijpelijk, dat
zakenmenschen maar niet éen, twee,
drie, weg kunnen loopen uit hun res
pectieve bedrijven en een gunstig
oogenblik moeten afwachten om hoed
en mantel aan te doen, maar dat
jongelui, die 't kan gerust gezegd,
niets te doen hebben dan bals loopen
en comedie mee maken, 't nog noodig
oordeelen, een uur over tijd te ver
schijnen, dat blijkt mij ten eenenmale
nog onbegrijpelijk.
En toch gebeurt dat.
Zoo ook Zaterdagavond, toen de
letterlievende vereeniging „Nieuw-
land" een uitvoering gaf met bal.
Op 't program stond vermeld, dat
om 8 uur aangevangen zou worden,
daarom werd 't doek dan ook reeds
te half negen minus vijf minuten ge
haald. En toenwas de zaal nog
akelig leeg.
Zij die toen aanwezig waren, zich
dus behoorlijk hadden gedragen, ge
noten toen de eer een tiental malen
stad. Ik heb twee uur noodig om
naar haar woning te gaan. Voor twaalf
uur zal ik dus onmogeHjk terug kun
nen zijn.
Twaalf uur dan, zei de directeur.
Wanneer fk myn ontslag kryg, be
taalt mynheer my zeker het bespaar
de loon vroeg Giacomo onderdanig.
Twintig jaar ben ik by de inrichting
in dienst, tegen vier honderd francs
'sjaars, waarvan ik twee honderd
twintig in handen kreeg, echter niet
altijd—dat bedraagt dus nu reeds meer
dan vyfduizend francs.
Dr. Rimoli haalde het kasboek voor
den dag, keek de rekening na en
zeide hooghartig
Uit overdreven welwillendheid
heb ik je zulk een hoog loon uitbe
taald.
Uitbetaaldnog niet, merkte Giacomo
op. Ik heb slechts de kleinste helft
ontvangen. De directeur scheen deze
woorden niet te boerenhy was
bezig het bedrag der rekening van
den knecht op te tellen. Toen hij
daarmede gereed was, zeide hy Je
hebt alzoo vijf duizend drie honderd
francs le goed.
(Wordt vervolgd.)