Eerste Blad.
Wallersbrunn.
Maandag
41 i\«vember
Oit9ummerbestaatuit2 bladen
Het kind en dn schonl.
Feuilleton.
$o.26L
50e Jaargang.
1912.
BINNENLAND.
VLISSINGSCHE COURANT.
Prijs per drie maanden 130. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij de Uitgevers
Firma F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
ADVERTENTIÊNvan 1—4 regels 0.40. Voor eiken rege
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechts /weemaal berekend. CSroote
letters en clichés naar plaatsruimte.
Verschijn* dageSifkSj uiitgesondard op Zon- an Fsestdagen.
TELEFOONNUMMER 10.
flbonnemants-fidisarfênfiën op zeer ooordeelige ooorioaardeti
oOo
Het begrip „schoolziekten" geeft
een scherp omschreven verband aan
tusschen een oorzaak en zijn gevolg,
en maakt de school onmiddellijk ver
antwoordelijk voor een bepaald soort
ziekten. We hebben slechts een enkele
ziektegroep, waarbij het verband tus
schen oorzaak en ziekte zoo sterk op
den voorgrond komt, nl. de groep
der beroepsziekten. Intusschen treedt
de oorzaak de school niet zoo
duidelijk aan den dag bij de als
schoolziekten aangegeven stoornissen,
en al kan ook door vele het bewijs
van schadelijken invloed geleverd
worden, bij andere tot deze groep
gerekende ziektevormen bestaat maar
een losse samenhang, nog andere
blijken geheel onafhankelijk van de
school. Uit deze verhouding verklaart
zich de strijd over de school als
ziekteverwekker. Hier wordt de schooi,
door het ouderlijke huis, nu eens de
manier van onderwijzen, dan weer de
sociale positie der ouders verantwoor
delijk geacht voor de in de ontwik
kelingsperiode optredende afwijkingen
bij kinderen. Het groote bezwaar ligt
hierin, dat de schoolkinderen noch
voortdurend aan den invloed van het
ouderlijke huis, noch aan dien van de
school zijn onderworpen, dat zij onder
den invloed staan van in het ouderlijk
huis bestaande omstandigheden, van
woning, voeding en kleeding en van
vele andere toestanden, aan welke
zich de mensch, zelfs al is hij allang
aan de school ontgroeid, niet kan
onttrekken. Immers juist in deze le
vensperiode, waar lichamelijke groei
en geestelijke ontwikkeling zich zoo
sterk doen gelden, komen aangeboren
eigenschappen voor den dag en het
is niet onmogelijk, dat aan inwerkin
gen van buitenaf ziekelijke afwij
kingen worden toegeschreven, welke
in het organisme van het kind reeds
bij de geboorte aanwezig waren. Aan
den anderen kant is het niet te loo
chenen, dat een bezigheid, die dage
lijks 5 uren in beslag neemt, jaar in
jaar uit, en juist in de ontwikkelings
periode, op de jeugd van invloed
moet zijn, zelfs wanneer die bezigheid
onderbroken wordt door vrije uren,
vrije middagen en vacanties. De ar
beid van den handwerksman begint
pas op een tijd, waarop het geneele
lichaam veel meer gevormd is dan
in den schoolleeftijd, en toch komt
7.)
Machteloos zonk hij in een leun
stoel neer en bedekte zijn gelaat met
beide handen, om door een oogenblik
rust de wilskracht te krijgen, die hem
had staande gehouden gedurende zijn
verblijf in San Salvatore.
Genade, prevelde hij zacht. Al is
het geluk op deze wereld mij ont
zegd verlos mij uit dit huis, geef
mij de vrpeid, o Heerlaat mij leven
als een vrij man.
Met gevouwen handen en de oogen
len hemel geslagen, scheen hij een
Poos zijn smeekingen in stilte voort
te zetten.
Amalia, begon hij weer op verwij
lenden toon, kon je dan geen middel
vinden om mij te redden Zal ik nog
het geluk hebben je aan deze zijde
van het graf terug te zien Maar
niemand weet door wiens geweld ik
binnen de muren van dezen kerker
feen gekomen.
juist aan de oogenschijnlijk sterkste
deelen, de beenderen en spieren,
zonder twijfel de invloed van het
beroep te voorschijnmen herkent
immers den meubelmaker zonder naar
zijn ambacht te vragen aan zijn hoogen
rug, den schoenmaker aan zijn inge
drukte borstbeen, den bakkersjongen
aan zijn „bakkersbeenen". Ten on
rechte heeft men gezegd, dat deze
misvormingen tot stand komen, omdat
het lichaam voortdurend aan den
zelfden schadelijken invloed bloot
staat, steeds weer dezelfde houding
aanneemt, wat in de school niet het
geval .is. Doch ook de ambachtsman
heeft zijn schofttijd, de leerling vooral
is niet voortdurend bezig en toch
ontstaan de afwijkingen het meest in
den leertijd. Voor hen, voor wie deze
voorbeelden nog niet bewijzend ge
noeg zijn, in verband met den invloed
van de school, kan men nog een
meer sprekend voorbeeld aanhalen,
nl. dat mannen, die een bureau- of
kantoorleven leiden, waarbij zij 67
uur daags moeten schrijven, in den
loop der jaren een lichte scoliose
krijgen, dat zij er bleek gaan uitzien,
gaan lijden aan ademhalings- en stof-
wisselingsbezwaren, gezichtsstoornis
sen etc., in éen woord onder den
invloed van hun betrekking dezelfde
nadeelen met hun volwassen lichaam
ondervinden, welke wij onder den
naam schoolziekten samenvatten. Hier
komt de overeenkomst nog duidelijker
uit, als we bedenken, dat ook deze
menschen evenals schoolkinderen,
vrije uren en vacanties hebben. Wan
neer we nu bij volwassenen ziekte
beelden vinden, afhankelijk van de
bezigheid, dan zal ieder schoolautori-
teit moeten toegeven, dat een ziekte
makende invloed der school op zijn
minst genomen niet tot de onmoge
lijkheden behoort, en dat dit onder
werp ten allen tijde zoowel zijn aan
dacht als dat van den medicus vergt.
Het kinderlijk organisme bevindt
zich tegenover de school in een hoogst
précaire situatie, omdat de leerplicht
wet uitsluitend het oog heeft op den
leeftijd en uitzonderingen slechts in
beperkte mate toelaat. Daardoor is
deze wet, hoe beteekenisvol zij mis
schien moge zijn voor de ontwikkeling
der natie, niet dienstig voor de ge
zondheid van het individu afzonder
lijk, ja eerder vijandig. Het toezicht
op de individualiteit is daarom des
te meer van belang bij het onderwijs,
hoe dwingender de algemeene wet is
en het verre houden van schadelijken
invloed welke de school in zich bergt,
van het individu is slechts dan mo
gelijk, wanneer zoowel de onderwijzer
als de arts de oogen niet sluit voor
de nadeelen, welke tengevolge van
een algemeenen maatregel van den
Staat den enkeling treffen.
Uit deze overwegingen volgt, dat
Niemand weet, of mijn vrouw nog
leeft. Vader in den hemelAls mijn
Amalia nog leeft, bescherm haar dan 1
Behoed haar en mijn kind voor ge
brek en ellende 1
In vertwijfeling drukte hq de han
den voor het gelaal en zonk weer
achterover in zijn leunstoel. Afgemat
zonken eindelijk zijn armen omlaag
en verviel hij na een stil gebed in
een diepen slaap. De nacht ging
voorbij en ioen de dag aanbrak, viel
het schemerlicht op het bieeke gelaat
van den ongelukkige, die twintig van
zijn beste levensjaren in een kerker
had doorgebracht en niet wist, of er
ooit redding zou opdagen.
Die rampzalige was Ludwig von
Erlenburg.
HOOFDSTUK V.
Alice von Waldheim had Wallers
brunn verlaten om er nimmer terug te
keeren.
Toen zij met den postwagen ver
trok, had zij een plaatskaart naar
Weenen genomen, om het eigenlijke
doel van haar reis verborgen te
houden.
By het verlaten van Wallersbrunn
het niet verstandig is, wanneer pae-
dagogen het inzicht van oordeelkun
dige, onpartijdige artsen negeeren,
terwijl het eveneens afkeuringswaardig
is, wanneer de arts zijn ervaring op
zij zet en zich waagt in veronderstel
lingen over de mogelijkheid van nadeel
der school voor het kinderlijk orga
nisme.
Wanneer kinderen pas naar school
gaan, treden na enkele weken al
lichamelijke afwijkingen op, maag
darmstoornissen, zenuwachtigheid,
slapeloosheid, anaemie. Hoewel dit
voor een groot deel kan worden toe
geschreven aan den enormen overgang,
die het kind doormaakt van het vol
komen vrije leven naar den school
dwang, rijst toch ook de vraag, of de
algemeen vastgestelde leeftijd van
uiterlijk 7 jaar wel de geschikte is,
om de kinderen naar de school te
zenden, m. a. w. is het kind al rijp
voor het onderwijs. Waarom is de
schoolplichtige leeftijd op 7 jaar ge
steld Men heeft zich hierbij laten
leiden door verschillende waarnemin
gen. In de eerste plaats treedt op 7-
jarigen leeftijd het tandwisselen op,
het beenig skelet is dan nog wel niet
volkomen, doch heeft zich toch al
goed gevormd. De massale ontwik
keling der hersenen is zoo goed als
voltooid, terwijl de oogen voortdurend
meer weerstandsvermogen krijgen en
scherper functioneeren. Doch ook de
ervaring heeft geleerd, dat in 't al
gemeen deze leeftijd als geschikt kan
worden aangenomen. „In 'talgemeen",
want juist hier is 't noodig, dat elk
kind niet te kort gedaan wordt in
zijn rechten ais afzonderlijk individu.
Inderdaad zijn er een massa kinderen,
die nog niet geschikt zijn voor de
school op 7-jarigen leeftijd, omdat
zij door hunne constitutie niet in
staat zijn, den invloed van de school
weerstand te bieden. Hieruit volgt
direct de vraag, of er bepaalde symp-
tonen bestaan, waaraan dergelijke
kinderen te ontdekken zijn. Met vrij
groote zekerheid kan deze vraag be
vestigend beantwoord worden. De
medicus is door zijn kennis hierom
trent de man om uitspraak te doen.
Mijns inziens moet het daarom ver
wondering baren, dat de wetgever bij
het in elkaar zetten van de leerplicht
wet, waarbij hij geneeskundig toezicht
op de school verwaarloost, terwijl
hij toch het kind den schooldwang
oplegt, niet als voorwaarde voor toe
lating tot de school een geneeskun
dige verklaring eischt.
Deze maatregel zou zeer nuttig
werken en het zou voorzeker zeer
toe te juichen zijn, wanneer gemeente
besturen haar verplichtend stelden,
zoolang ze geen schoolartsen hebben
of kunnen bekostigen. Natuurlijk is
het nog beter, dat de ouders zonder
had zq vaarwel gezegd aan den rijk
dom, aan hare begeerten, hare lief
hebberijen en kinderlqke vermaken,
kortom aan alles, wat voor haar
bloeiende jeugd aantrekkelqkheid be
zat. Het noodlot had haar toegerust
met zelfvertrouwen en een vasten wil.
Ze was niet op goed geluk af weg
gegaan, maar had haar plan rypelijk
overwogen, eer zij Wallersbrunn ver
liet. Uit Weenen had zy aan haar
voogd, den geestelijke Barna, geschre
ven en verliet toen de hoofdstad met
den postwagen. Een paar weken ge
leden zou zy den moed tot zulk een
onderneming niet gehad hebben
het betrof niets minder, dan een reis
naar Rome.
Tien dagen later had zij het doel
van hare reis bereikt. Zy nam haar
intrek in een logement in een der
buitenwyken. Het was haar plan, ai
wat de papieren uit het schildpadden
kistje haar geopenbaard hadden,
grondig te onderzoeken, voor zy tot
handelen overging. Sedert twintig
dagen wist Alice, dat baron von Er
lenburg nog leefde, maar het was
haar nog duister, onderwelke omstan
digheden hq destijds in San Salvatore
er toe verplicht te worden, het advies
van hun geneesheer inroepende
ervaring echter is in dit opzicht zoo
erbarmelijk treurig, (het gebeurt im
mers zoo goed ais nooit), dat daarvan
absoluut geen heil te verwachten is.
A.
Tweede Kamer.
Gisteren werd voortgegaan met
de behandeling van het ontwerp ln-
validitelts en ouderdomsverzekering.
De heer Treub bestreed, met een
beroep op de soc.-democratie in
Oostenryk en Duitschtand en op de
parlementaire soc aa democraten in
Frankrijk, in een uitvoerige, met fei
ten en citaten gedocumenteerde rede,
het standpunt van den heer Troel-
sira en ae zijnen tegen verplichie ver
zekering, en vóór staatspensioen.
Spreker oordeelde, dat verplicnte
verzekering, maar zoodanig georga
niseerd dat de arbeiders zelf de zaak
in handen hebben, moet worden aan
vaard als een noodzakelijk kwaad,
toidat de maatschappelijke toestan
den zqn verbeterd en de menschen,
meer dan tnans, doordrongen zijn
van het besef, dat zy zich moeien
verzekeren tegen de gevolgen van
ziekte, oude.dom en invaliditeit.
Op het punt van ouderdomsverze
kering gaat spreker nies mede met
het concentratieprogram der vryztn-
nigen, doch overigens kan de heer
Treuo er zich wel mee vereenigen
om front te maken tegen de verder-
fedjke pohttek van geesieiyke-en eco
nomische achteruitgang welke door
de rtcnterzijae gevoerd wordt.
Baron Mackay.
«Nederlander" en «Standaard"
hadden gisteravond het bericht, dat
;nr. JE. baron Mackay bedankt zou
hebben voor zyn benoeming tot
lid van de Tweede Kamer voor
Ommen.
Vlootplannen.
De «Fakkel" verneemt uit goede
bron, doch deelt het onder voorbe
houd mede, dat minister Coiyn
piannen overweegt, die lelden zouden
tot het voorstel om voor de verdedi
ging van Neö.-lnüië vyf dreadnoughts
te doen bouwen.
De hosten zouden op 24 millioen
gulden per stuk berekend zyn, te
zamen 120 millioen gulden. Daarbq
zou 30 millioen worden uitgetrokken
yoor den noodigen aanleg en ver
sterking van havenwerken in Ned.-
Irtmë, makende een totaal ullgave
van 150 millioen gulden, die, volgens
den zegsman van De «Fakkel", over
vyf jaar verdeeld zou worden.
was opgenomen. Ook was er nog
iets, dat hare belangstelling had ge
wekt.
Zq had in het kistje twee brieven
gevonden onderteekend Amalia, over
wier inhoud zy niet goed kon oor-
deelen, daar zy gedeeltelik verscheurd
waren. Zq begreep echter, dat er be
trekking had bestaan tusschen deze
Amalia en den baron Von Erlenburg.
Onervaren als Alice was, hoopte zy
bij Amalia steun te vinden om haar
doel te bereiken, doch zq vergat, dat
er twintig jaren verloopen waren,
sedert het vootval, dat zij nu tot
klaarheid wilde brengen. Zij nam de
brieven uit het kistje en noteerde
Villa Monti, Crovigno.
Zoo luidde het adres, waarheen het
antwoord op de brieven moest ge
zonden worden.
Op zekeren morgen ging zij vroegtij
dig op reis naar Crovigno, een land
stadje niet ver van Napels, om Ama
lia op ie zoeken. Haar hart klopte
hevig, toen zy het stadje had bereikt.
Zq was nooit zonder geleide uitge
gaan en had veel minder buitenlands
alleen gereisd. In verwarring stond
zy nu aan het posthuis en mompelde
Uit de „Staatscourant."
Bij Kon. besluit is met ingang van
16 November aan den inspecteur van
administratie bij de zeemacht W.
Baett?, wegens ongeschiktheid voor
de verdere waarneming van den mi-
Iftairen dienst tengevolge van lichaams
gebreken eervol onts'ag uit den zee
dienst verleend onder toekenning van
pensioen en het bedrag van het pensioen
bepaald op f 2460 's jaarszijn met
dienzelfden datum bevorderd tot in
specteur van administratie 'der le kl.
C. Flaes en tot officier van admini
stratie der le k'. de officier van ad
ministratie der 2e kl. L. Hollaar.
Onze Vlooi.
Het eerelid der Ned. Vereeniging
.Onze Vloot" de heer P. Koster, te
Flume, looft f 100 of een kunstvoor
werp ter waarde van dat bedrag, uit,
aan het lid der vereeniging dat het
meest practische en best uitvoerbare
voorstel doet, om het ledental der
vereeniging snel en sterk uit te brei
den-
De inzendingen worden vóór of
uiterlijk op 1 Maart 1913 by het
hoofdbestuur ingewacht.
Voor het Roode Kruis.
Het vrouwencomité van het Ne-
derlandsche Roode Kruis te Rotter
dam is door de medewerking van
een aantal firma's in staat gesteld 50
kisten met levensmiddelen op te zen
den naar het hoofdcomilé van het
Ned. Roode Kruis te 's-Gravenhage
voor de ambulance die onder leidign
van dr. Bierens de Haan naar Grie
kenland vertrek'. De kisten bevatten
l'Her, koffie, thee, chocolade, wijn,
eau de cologne, cakes, limonade,
kaarsen, conserven, worst, mineraal
water, zout enz.
Tevens is het vrouwencomité door
giften van dames in staat gesteld een
bedrag in geld aan bijna f 2500 af te
dragen.
De gemeentebegroting van
Rotterdam.
Voor de eerste maal in de laatste
tientallen van jaren heeft de Rotter-
damsche gemeenteraad de gemeente-
begrooting voor den len November
afgehandeld. De avondzitting duurde
dan ook tot omstreeks half een, maar
men het had er nu eenmaal op gezet,
gereed te komen. De begrooting werd
vastgesteld in ontvangst ep
f36.023 626.69Vs en in uitgaaf op
f 35.373.626.69Vs. met een post voor
onvoorziene uitgaven adfl01.422.86Vj
Het batig slot van f650.000 zal ge
stort worden in het fonds voor slads-
verbetering, dat daardoor tot f1.000.000
stijgt.
Geen enkele begroolingspost onder
ging een wyziging.
Villa Montl, waar vind ik nu Villa
Monti
Men moet aan haar jeugdige oner
varenheid toeschryven, dat die ge
dachte nu eerst bij haar opkwam.
Kunt u my ook de straat aanwij
zen, waar Villa Monti ligt, vroeg ze
eindeiyk aan een man, die voorby
ging.
De boer keek haar aan met een
spottenden glimlach.
Villa Monti Zoudt u dan niet
weten dat die villa den naam Villa
Barnero draagt, sedert Pietro et de
eigenaar van is.
Ah zoo zeide Alice verlegen.
Ik zou denken dat u de Monti
nauwelijks gekend hebt, grynsde de
boer. Het is meer dan tien jaren ge
leden dat Pietro de herberg overnam.
Herberg herhaalde Alice.
Nu ja, tegenwoordig noemen ze het
een Zwitsersch koffiehuis. Het huis
ligt hierover, op dien berg. Als u er
heen wilt de weg is een half uur
gaans. En met een grynslach draaide
hq AHce den rug toe.
Besluiteloos stond zy stil.
(Wordt vervolgd.)