Zaterdag
S October
binnenland.
Feuilleton.
Kromme Wegen.
No.236.
50e Jaargang.
1912.
VAN DEN HAK OP DEN TAK.
NGSCHE
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij de Uitgevers
Firma F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
ADVERTENTiEN van 1-4 regels ƒ0.40. Voor eiken rege,
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van. driemaal plaatsing derzeifd
advertentie, wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Groote
letters en clichés naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op 2on- en Feestdagen. TELEFOONNUMMER io.
Kamerverkiezingen 1913.
Op een vergadering van besturen
der vrijzinnige kiesvereenigingen in
bet district Veendam zijn als voor-
loopige candidaten voor den Kamer
zetel die in 1913 open komt door
bet bedanken van mr. E. A. Smidt,
aangewezen de heeren Herman Snij
ders, voorzitter van den Vrijzinnig-
Democratischen Bond te Middelburg
en jtar. mr. dr. E. A van Berensteyn,
burgemeester van Veendam. De aan
wijzing van den heer Snijders als
eersten candidaat geschiedde met
zoo goed als algemeene stemmen,
nadat gebleken was, dat de heeren
prof. mr. M, W. F. Treub en dr. D.
Bos een candidatuur in Veendam,
naast die in hun eigen district, liever
niet aanvaardden.
Bezoek van H.M. de Koningin Moe
der te Zandbergen.
Qistermlddag heeft H.M. de Konin
gin-Moeder een bezoek gebracht aan
de gebouwen van de Maatschappij
tot opvoeding van weezen enz.
.Zandbergen" te Amersfoort. H. M.
was vergezeld van den kamerheer
mr. graaf Van Limburg Stirum en van
de hofdame jonkvr. Van de Pol. Al
lereerst werd het tehuis der kinderen
bezocht, waar de weezen, vóór zij
definitief worden opgenomen, eer.igen
lijd in observatie blijven. Daar werd
H.M. ontvangen door zes leden van
het bestuur, n), den voorzitter, ds.J,
D. van Caicar, de bestuursleden
baronesse Van Boetzelaer, mej. Bou-
rlclus, prof. KVnninck. mr. Winkel
mr. Van Schevichaven, benevens den
directeur jhr. Oitt.
I Nadat het dochtertje van den voor-
Lzitter een bouquet had aangeboden,
O
99.)
De Ooslenrijksche ritmeester der
huzaren wenschte zich echter op zijn
%n grondgebied niet de wet te
hoen voorschrijven, weldra vlogen de
sabels uit de scheeden en de Russi
sche commandant was verstandig ge-
no®g lachend excuus te verzoeken en
z'ch zoo snel mogelijk in het woud
!e,ug te trekken, waarvan de zoom
luist de grens uitmaakte. Hierna reed
u® Ooslenrijksche officier op het troep-
1® Insurgenten toe en sommeerde dit
Z|ch over te geven.
Wat zal er dan met ons ge
schieden vroeg Walewski, die zich
a's aanvoerder en edelman voorstelde.
- 09 hebt niets te vreezen, luid-
°e het antwoord. Gij wordt slechts
jjutwapend, en zoolang de opstand
°u„urti gevangen gehouden. Geloof
h' dat dit het beste voor u is. De
trad H.M. het tehuis binnen, hetwelk
met veel belangstelling werd bezich
tigd.
Nadat H.M. aan den vader van het
tehuis een gift had overhandigd met
de bedoeling de kinderen hiervan te
tracteeren, verliet zij onder het gejuich
der kleinen het gesticht.
Bond van Oranje-vereenlgingen-
ia een gisteren te Zeist gehouden
vergadering is een Nationale Bond
van Oranje-vereenlgingen opgericht.
Het doel is te komen tot grootere
samenwerking tusschen de aangeslo
ten Oranje-vereenlgingen, o. a. wat
betref! het uitleenen van materiaal,
het ruilen van programma's en om-
Irer.t de viering van het onafhanke-
Iljkheidsfeest in 1913.
Er werd een commissie voor de
samenstelling van ontwerp-statuten
benoemd, bestaande uit de heeren L.
M. van Tfel, Gorinchem J. H, Mig
non, UtrechtA. M. E. Papenhuizen,
Schiedam D. A. van Dongen, Rot
terdam, en F. W. Luiking en E. C.
Klokge, Zeist.
Vredespaleis.
De stand der werkzaamheden aan
het Vredespaleis doet verwachten, dat
de vredestempel in de tweede helft van
Juli of begin Auguslus van 1913 fer
opening gereed zal zijn.
In de volgende maanden, dus nog
vóór het einde van het jaar, zullen de
laatste perceelen, die het emplacement
van het paleis nog omringen, worden
gesloopt, t.w, het hoekgebouw aan
de Anna Paulownastraat en Scheve-
ningscheweg, welke amotie ook zal
cTitntn lui uc vcJftctf avuuaciïHig
dit pun*.
Rondom het Vredespaleis is de
tuin-, terras en vijveraanleg zoo goed
als gereed, De bassins zijn reeds met
water gevuld, afkomstig uit de beek
die zich door Zorgvliet slingert en
het watervlak wordt doorsneden d >or
«enige verbindingsbruggen in den
stijl van een zuilengang. Gazons van
gras en kleine planten geven reeds
kleur aan het park.
Leger en Vloot.
Naar de „Asser Ct." verneemt zul
len de miliciens, bestemd voor de
administratietroepen, bij de korpsen
waarbij zij worden ingedeeld, gedu
rende 27a maand geoefend worden
en eerst daarna de werkzaamheden,
waarvoor zij bestemd zijn, verrichten.
Als onderscheidingsteeken voor
oppassersmecaniciens bij den vlieg-
dienst is vastgesteld, een éendekker
van scharlakerroode wol op de lin
kerbovenmouw van de korte jas (c.q
veldjas, atilla of doimar). Dit on
derscheidingsteeken wordt ook op
de mouw van de overjas gedragen.
revolutie moet toch ditmaal, tenge
volge der oneenigheden uwer land-
genooten, ten nadeele van Polen uit
vallen en hier bevindt gij u in vei
ligheid en valt niet in de handen der
Russen.
Op verzoek van Walewski legden
nu de Polen dadelijk de wapens ne
der, en lieten zij zich gewillig naar
de naastbij gelegen garnizoensstad
transporteeren. Vandaar uit werden
zij naar Krakau gebracht en hoewel
bewaakt, toch 'niet als gevangenen
behandeld.
HOOFDSTUK XXI.
Hoe gelukkig zou Esther zich niet
in hare nieuwe omgeving, bij hare
nieuw verworvene moeder kunnen ge
voeld hebben, indien zij niet voort
durend door de vreesdijkste zorgen
ware gekweld geworder. Esther waag
de thans eerst weder vrij te ademen,
nadat zij uit eene omgeving onlsnapt
was die slechts angst en afschuw bij
haar had opgewektthans eerst we
der durfde zij nieuwen levensmoed
in haardoor dankbaarheid overstroomd
hart scheppen, als zij de edele vrouw
zag, die zich harer had aangetrokken
en die haar in werkelijkheid tot eene
De machinist G. M. Feij van de
„Koningin Emma" zai den 21 Octo
ber geplaatst worden bij den dienst
der conservatie op 's Rijks werf fe
Amsterdam.
Het 3 October-feest.
Het 3-Octoberfeest tc Leiden werd
wat hef morgenprogramma betreft, op
de gebruikelpe wijzr- gevierd. De
herdenking van het Ontzet ving om
acht uur aan met de m'tdeeling in de
Stadswaag van haring en wittebrood
aan 3800 vrouwen en in de jongens
school aan de Aalmarkt van tabak,
pijpen, bier of koffie aan 3623 man
nen. Om haif negen verzamelden
zich in den tuin yan het labatorium
tegenover het standbeeld van Van
der Werff eenige honderden zangers
en zangeressen, om onder leiding
van den heer C. B. Duyser, koraal-
muziek uit te voeren. Om tien uur
begon de bespeling van het carillon
op den Stadhuistoren.
Het avondfeest bracht vooral veel
menschen op de been. Het werd in
den vooravond ingezet met twee mu
ziekuitvoeringen, de eene op de
Korenbeurs, de andere op de Lamme-
renmarkt, door liefhebberijvereenigln-
gen welwillend aangeboden. Half acht
werden de deuren van de Stadsge
hoorzaal geopend en de ouden van
dagen en anderen, die een rustig ge
nieten van de bioscoop verkozen
boven kemisgewoel op een drassig
veld, stroomden naar binnen om de
manifestaties op den Rooden Dinsdag
op hef doek te zien herleven.
De meeste drukte was echter op
het Schuttersveld en in de tuinen van
jool duurde tot klofckè half elf. Tóen
werden de lichten uitgedoofd en een
groot vuurwerk onistoken, waarna de
duizenden het veld verlieten om zich
nog langen tqd in café en koffiehuis
te amuseeren.
Op de sociëteit „Minerva" werd een
verbroederingsfuif gehouden tusschen
studenten en burgers.
Geen verhoogd tramtarief.
Burg. en Weth. van Amersfoort
hebben hun goedkeuring onthouden
aan een besluit van commissarissen
der Amersfoortsche tram, om het ta
rief van 5 cent te brengen op 6 cent.
Die oolljke Markers l Hebt ge gele
zen het kleine berichtje „Entree voor
Marken", betreffende het raadsbesluit
om van bezoekers van het eiland
een zekere hefFng te eischen. Een
oolljk besluit, niet waar Maar er is
daaraan, naar iemand aan „de Ned
schrijft, nóg een oolijkheidje verbon
den, n.i. dit: dat geen tol wordt
moeder geworden was.
Maar al verborgen de beide vrou
wen elkander ook wederkeerig haar
angst en smart, al lieten zij hare tra
nen ook slechts in het verborgene
vloeien, het leed knaagde aan haar
hart, de worm aan den bloesem, ha
re lichaams- en zielskrachten verdwe
nen ais de groei uit een stervenden
boom. Wat ook de dagen en weken
brachten, van Walewski ontbrak ieder
bericht.
Er was geen spoor van hem te
vinden, en deze onzekerheid was
verschrikkelijker dan iedere andere.
De vreeselijkste zekerheid meen
den de vrouwen zou wellicht niet
zoo verschrikkelijk wezen als dit
beurtelings hopen en vreezen, deze
smartelijke onzekerheid.
Esther was eerst ongeveer tien da
gen met de gravin op het goed „Za-
waliska", toen twee heeren bij haar
werden aangediend, in den een waar
van zijn Werkner herkende. De an
der was Rothmann.
Zij kwamen, om van Esther eenige
inlichtingen omtrent de valschemun-
tersbende te vernemen, en verklaar
den nadrukkelijk, dat het niet noodig
geheven van passagiers, die tevens
vrachtgoederen vervoeren.
't Lijkt heel onschuldig. Schept
echter in werkelijkheid een soort
monopolie voor de Noord-Hoil. Tram
weg-Mij.
Deze My., geëxploiteerd door de
Hol!. IJzeren Spoorvreg-Mij., heeit
in haar möforbootvaart op Marken
een rpe bron van inkomsten, daar
bij het reusachtig vervoer de retour-
prijs is: le ki. f0.80, 2e ki. f0.50
voor een afstand van 25 minuten
varen (hemelsbreed geen uur gaans).
Zonder bijzondere onkosten te moe
ten maken, heeft zij tegen hooge
vergoeding het postvervoer in handen,
zonder dat zij verplicht werd, door
het aanschaffen van een heusche
ijsylet, te zorgen dat dit vervoer ook
bij ijsgang zoo geregeld mogelijk
plaats vindt.
Thans is er voor de 2a ki. een
drievoudig tarief, dat bepaald eenig
is in de wereid.
Voor de heen- en terugreis betalen
gewone menschen f0.50, kooplieden
en marskramers f0 35, geboren Mar
kers f0.25.
Nu vreest men, dat de Tramweg-
Mij. den geboren Marker ook f0.50
retour zal laten betalen ais van hare
passagiers tol geheven wordt. Daarom
heefi men de formuleering uitgedacht
dat passagiers van tevens vrachtgoed
vervoerende booten vrij zijn.
Is dat niet aardig bedacht, niet
oolijk van de Markers
Maar ais dit dwaas, middeleeuwsch
gemeenteraadsbesluit wordt goedge
keurd, doen zich de volgende moei
lijkheden voorDe Havc-ndijk is van
ges cïïie'den bij n'fet "San Wal srappèrt
der passagiers, maar bij den vlonder
over de bermsloot. Aan de neuzen
kan men niet zien met welk vaartuig
de menschen reizen. Dus zal de
tramweg-Mij. hare passagiers van een
insigne moeien voorzien.
Dat zijn daar wel ooiijke, maar
zeker loch geen aanbevelenswaardige
loestanden. Diezelfde kwalificeering
is ook toepasselijk op hetgeen een
groentekoopman te Amsterdam heeft
uitgehaald.
Een juffrouw, woonachtig in de
buurt van de Raampoort te Amster
dam, wilde dezer dagen eens konijn
eten en kocht zooV. diertje, gestroopt
en wel van haar „buitenboer", zooals
de Amsterdammers de groentenhan-,
delaren noemen, die van buiten
komen.
't Was een mooi, vet beestje, dat
aangekocht werd voor den pi ijs van
f 1.50. Maar 's middags, toen de
juffrouw het dier zou gaan bereiden
voor het middagmaal, vond ze den
kop toch wel een beetje vreemd van
vorm. Zoo plat en zoo rond. Ernstige
twijfel rees bij haar omtrent de ras
was, dezen of genen iets ten laste te
leggen, allerminst iemand harer eige
ne betrekkingen. Het meisje gaf meer
inlichtingen dan de beambten konden
verwacht hebben, hoewel zij haren
vader en Walewski niet noemde en
vooral was Rothmann haar dankbaar,
daar zij hem menige bijzonderheid
mededeelde, die hem tot nu toe on
bekend was. Voorts zeide hij haar,
dat het huis in Neustadt was door
zocht en onder toezicht gesteld, dat
op het vermogen van Peiser beslag
was gelegd, en diens inhechtenisne
ming was bevolen en overal aange
kondigd, onder opgave van zijn sig
nalement.
Toen de politie-beambten van Es
ther afscheid namen, verzocht zij
dezen dringend haar bericht omtrent
Baruch te willen geven, zoodra deze
opgespoord of inmiddels teruggeko
men was, .en Rothmann, die wel wist,
hoa onschuldig deze ongelukkige aan
de misdaad van haar vader was, be
loofde haar ai het mogelijke te doen.
Sinds deze samenkomst schreef hij
haar ook dikwijls, Men einde naar
een en ander onderzoek* te doen, en
op zekeren dag berichtte hij haar op
echtheid van dit konijn, en ten slotte
pakte ze 't beest in een krant en
stapte er mee naar 't politiebureau,
waar de dienders haar al gauw du'-
delijk maakten, dat 't beestje oorspron
kelijk een snoeperig poesje geweest
was.
De juffrouw was overstuur door
de gedachte, en de agenten gingen
den boer achterna, die werkelijk
gevonden werd. De boer gaf zich
zelf terstond gewonnen en zei, dat
hij de poes voor 'n kwartje ergens
gekocht had. Dat vond hij alles
doodgewoon, maar wat hij ongewoon
vond, was de drukte, die de juffrouw
over 't geval maakte. Kat smaakt
even bestig ais konijn, was zijn
oordeel.
Nu, hierover valt niet te twisten
de smaken verschillen. En zoo'n
poesenbouije was misschien ook niet
minder deugdelqk en versterkend
dan een sappige, malache konijnen
bout.
Het gaat met den 91 jarigen prins
regent Leopold van Beieren den
laatsten tijd minder goed.
Dat wil, volgens een verkiaring
zijner geneesheeren zeggen„de
kwalen van den ouden dag doen
zich in den laatsten tijd in hooger
mate bij den prins gevoelen dan tot
dusverre het geval was. Dientenge
volge is zijn toestand onderhevig
aar« schommelingen, die hem nood
zaken zich in acht te nemen. Er is
echter geen reden tot ernstige be
zorgdheid. De regent doet geregeld
de regeeringszaken af, rijdt 's mor
gens en 's middags uit, maar moet
zich het genoegen ontzeggen een
ssars 7iftï Li fel ja
Het gaat nogalGeregeld arbei
den en uitrijden op 91-jarigen leef
tijd
Niet waar, daar willen wij gaarne
voor teekenen, als het kon
Van een ander kras oudje vertellen
ons de Engelsche bladen van een
200-jarige En deze maakte op zijn
buitengewoon hoogen leefsija nog
een achsdaagsche reis 1 Qe wordt
nieuwsgierig en kijkt misschien wat
ongeloovig Laat ik u dan zeggen,
dat dit kunststuk onlangs is verricht
door een schildpad van den
Engelsche n hertog van Beaufort. Op
een. goeden dag was deze schildpad
die blijkbaar wat vacantie wou nemen,
uit het landgoed Weutwood ver
dwenen. De eigenaar liet de cou
ranten een belooning toezeggen aan
dengene, die de vluchtelinge zou
terugbezorgen. Acht dagen later werd
zij gevonden door schoolkinderen uit
het naburige Newport, in de berm-
sloot van den weg; met zeer trage
schreden wandelde zij naar de stad.
In 9 dagen iljds had hei beestje een
afstand van 9 Engelsche mijlen afge-
de mee3t kiesche wijze den dood
haars vaders, waarvan hem door de
Russische politie was kennis gegeven.
Dit laatste bericht, dat uii den aard
der zaak Esther vreeselijk aand.eed,
in hoofdzaak echter de verschrikke-
lpe zielsangst, die haar in de laat
ste maanden had gefolterd, hadden
bij deze ongelukkige een zielslijden
veroorzaakt, da! alleen tengevolge
der zorgvuldige verpleging, die zij
van de zijde der gravin genoot, niet
tot eene plotselinge ernstige uiibar-
sting had gevoerd.
Daar kwam op zekeren dag een
brief van Rothmann, die haar mede
deelde, dat het inliggend schrijven
in Neustadt was aangekomen, sn om
verontschuldiging verzocht, dat de
brief gerechtelijk geopend was. Deze
brief bevatte het bericht van Walewski,
dat hij, na zoovele gevaren te heb
ben doorstaan, gered was en thans
voor het Poolsche vaderland streed.
Het was de brief, dien hij op den
morgen zijner bevrijding door be
middeling zijner Poolsche landgenoo-
ten verzonden had.
(Slot volgt.)
