OJV,
No.232,
1912.
f 22.50.
HiHAATSCH.
Dinsdag
I October
nleg. j
cifeit
1*
>EN,
>kamer.
:hines
:hines,
Feuilleton.
Kromme Wejen.
31.
50e Jaargang,
URG 1
40. 1
rste
n
rekt.
nleg
beste
BÏNNENLAND.
ffie
ieuwendljk.
anl
ies, 1
ïr uit- 1
m
t met ingang
een gemeu-
ter R. bureau
0!
garantie)
O
garantie).
afbetaling-
tornen en in
leren Din9»
ir te Vlissin-
ag van 1—3
r, uitsluitend
Middelburg
Vlissingen-
VLISSIINGSCHE
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij de Uitgever»
Firma F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
ADVERTENT1ÈN van 14 regels ƒ0.40. Voor eiken regei
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfd
advertentie, wordt de prijs slechts twee maal berekend. Groote
letters en clichés naar plaatsruimte.
Verschijn* dagelijks, uitgezonderd ©p Zon- en Feestdagen.
TELEFOONNUMMEE 10.
De koninklijke familie naar de
Residentie.
H. M. de Koningin keerde Zaterdag
per Staatsspoortrein van 11.56 uur
van Soestdijk te 's-Qravenhage te
rug. H. M. zal voorloopig in de re
sidentie verblijf houden.
Men meldt uit Apeldoorn aan de
„Tel."
De plotselinge verandering in de
reisplannen van H. M. de Koningin,
waardoor zij dit jaar niet meer op
het paleis Het Loo zal vertoeven
moet worden toegeschreven aan het
heerschen der mazelen in de onmid
dellijke omgeving der Koninklijke
hofhouding. Het telegrafisch bericht
eerst Vrijdagmorgen ten paleize ont
vangen, veroorzaakte aldaar heel
wat consternatie, daar verschillende
functionarissen nu plotseling hun
zaken moesten regelen om naar Den
Haag te kunnen vertrekken. Slechts
een klein gedeelte van het staldepar
tement vertrok naar Den Haagde
rest verbleef op Het Loo met het
oog op de te houden groote drijf
jachtpartijen.
Kamerverkiezing Ommen.
De centrale vrijzinnige kiesvereni
ging in het district Ommen, stelde
tot candidaat mr. D. Fock, oud mi
nister van koloniën, oud gouverneur
van Suriname en oud lid der Tweede
Kamer.
De centrale anti-revolutionaire kies
vereniging heeft tot candidaat gesteld
mr. H. van der Vegte, lid van Oed.
Staten van Overijsel.
Naar de „Ned." verneemt, heeft het
hoofdbestuur der Chr. Hist. Unie
eenstemmig geadviseerd, bij de
iusschentijdsche verkiezing in het
district Ommen, den zetel te laten
aan de antirevolutionairenschoon
het recht om hem te betwisten werd
erkend, achtte men het niet wensche*
lijk van dal recht thans gebruik te
maken.
De afdeeiing Hardenberg en Om
streken van de S. D. A. P. heeft als
candidaat gesteld den heer A. B
Kleerekoper.
Vrijzinnige Bondsdag te Goes.
Tegen drie uur vulde zich Zater
dagmiddag de zaal van de Sociëteit
„Van Ongenuchten Vrij', te Goes,
met een groot aantal dames en hee-
ren uit die plaats, uit het verdere
Zuid-Beveland en ook meerderen uit
Walcheren.
Toen het strijkorkest de bijeenkomst
met het „Wilhelmus van Nassauwe"
opende, was de zaal stampvol en
velen moesten zich met een staan-
plaatsje tevreden stellen.
Nog een orkestnummer en de heer
T. H. Slemelink, uit Goes, heette
O—
95.)
Thans was aan de vlucht niet meer
te denken, want hij lag zonder bewe
ging In zijne boeien, en onwillekeu
rig moest hij lachen, toen hij hoorde,
hoe onder zijn venster blijkbaar een
geheel detachement werd opgesteld
om iedere poging tot ontvluchting te
verijdelen. Nadat hg een tijd lang in
de duisternis had doorgebracht, werd
de deur zijner cel nogmaals geopend
en verscheen er een officier, die hem
mededeelde, dat de execulie den vol
genden morgen zou voltrokken worden,
en tengevolge zijner poging tot ont
vluchting zijn straf van tweehonderd
hnoetsiagen tot tweehonderd vijftig
was verhoogd.
Walewski antwoordde niets op de-
ze mededeeling en de officier verliet
de gevangenis. De verhooging der
ehaf deed Walewski niet verschrikken.
BboEiitements-ftdiiêrtêrifiisi op zeer uoordeeligs uo©ru#aard®r
allen en inzonderheid de sprekers
namens den Vrijzinnigen Bond van
Zuid-Beveland welkom.
De opkomst overtreft alle verwach
ting m doet vertrouwen, dat de
toekomst voor de vrijzinnige gedach
ten nog niet zoo duister is. Zeeland,
het klassieke land der vrijheid, doet
heden zijn naam eer aan.
Onder vrijzinnigheid verstaat spre
ker niet het opstaan van een nieuw
dogma, maar het vervangen van het
persoonlijk belang door hei algemeen
belang. „Wij bedoelen met vrijzinnig
heid noch alleen politiek, noch alleen
godsdienstmaar in alle opzichten
moet vrijzinnigheid bestaan en het
bestuur heeft thans getracht alle
vrijzinnigen op elk gebied samen te
brengen om te getuigen var, hun
liefde voor waarheid. De vrijzinnigen
op allerlei gebied moeten samen
opmarcheeren, om samen te overwin
nen". Met de woorden: „Wij wen-
schen vrijheid, recht en vrijheid te
hebben", verklaarde spr. den eersten
bondsdag geopend.
Na mededeeling, dat een wijziging
in de volgorde der sprekers was
gebracht, hield de heer Siemelink
eene rede over: „Vrijzinnigheid en
Godsdienst."
Op het gebied van godsdienst be
staat nog veel misverstand, hetgeen
spreker nader toelichtte. Velen denken,
dat zij godsdienst niet noodig hebben,
en dit is te begrijpen als men ziet
wat soms als godsdienst word aange
diend. De grootste genieïn worden
den volke als pagaaisten aangewezen.
In naam van God is reeds zooveel
misdreven, en de vooruitgang tegen
gehouden, hetgeen spr. door tal van
voorbeelden aantoonde. De eerste
deugd van het vrijzinnig godsdienstig
geloof is, dat zij die fouten erkent,
en dat het niet de menschen in
ongeloof wil doen ondergaan, maar
hen redden wil. Ook zij komen tot
de uitkomst, dat alle wegen leiden
tot God. Het geloof van den vrijzin
nige is hechter, omdat het resultaat
is van de waarheid.
Met den wensch, dat het Konink
rijk Gods onder de menschen moge
komen, eindigde spr. onder luid ap
plaus zijn rede.
Vervolgens werd door het orkest
en een koor het „Levenslied", muziek
van Jan Morks, ten gehoore gebracht.
Mevrouw Gelll van Krabbendijke,
sprak daarna „Een woord tot de
vrouwen". Zij zeide, dat zij als haar
hoogsten plicht beschouwt haar taak,
als echtgenoot en moederdit meende
spr. te moeten zeggen, omdat zoo
dikwijls gezegd wordt, dat de vrouw,
die aan politiek doet, niet voldoende
zich van die taak kan kwijten. Dit
acht spr. waarivoor de moeders van
een groot gezin, voor haar, die met
een beperkt inkomen moeten rondke-
Reeds honderd knoetslagen waren zoo
goed als een zekere dood. Hoe kon
het hem dus belang inboezemen of
men op zijn lijk honderd of honderd
vijftig knoetslagen zou geven. Meer
dan zijn eigen lot, ging hem thans
dat der arme vrouw ter harte, die
hem uit medelijden, uit vaderlands
liefde, in haar huis had opgenomen
en zichzelve daardoor een zwaar
ongeluk had berokkend. Walewski
deed zich de scherpste verwijten en
besloot, zich den volgenden morgen
nog vóór de executie tot den com
mandant der gevangenis te wenden,
en dezen mede te deelen, dat de vrouw
onschuldig was.
Hij gaf zich alle moeite een sprookje
Ie verzinnen, waardoor de onschuld
der vrouw zooveel mogelijk kon aan
getoond worden. Hij besloot ten slotte
den commandant te vertellen, dat hij
zonder haar medeweten in het huis
der vrouw was gedrongen en de
verblijfplaats had opgezocht, waarin
men hem gevonden had. Het stelde
hem eenigermate gerust, indten hij
bedacht, dat bij door dit vertellinkje
het lot der arme vrouw misschien
eenigszins zou kunnen verzachten.
men of het voorzien in eigen behoefte
het belet. Doch voor de vrouwen,
die daaronder niet vallen, acht spr.
het plicht om voor haar minder be
deelde sekse-genooten op te komen.
Zij moeten zich op de hoogte stellen
van politiek, wefgeving en staatkunde
en dan waken, dat daarbij de rechten
der vrouwen niet in gedrang komen.
Da reden, dat de vrouw niet mede-
spreekt, is de schuld van de vrouw
zeive. Geen tegenstand wil spr. op
wekken, maar zij meent, dat de
vrouw belang moet stellen in de
vragen van den dag en dan zal de
man de meening, den raad van de
vrouw op prijs stellen. Dat ook
niet-vrljzinnige vrouwen er zoo over
denken, toonde spr. aan door een
citaat uit eene rede van freule Van
Hogendorp.
Als het vaderland ook om de stem
der vrouw roept, moet men een goed
toegeruste vrouwenschare vinden.
De heer jhr. R. R. de Muralt, uit
Zierikzee, sprak over „Vrijzinnigheid
en welvaart", en besprak in de eerste
plaats de treurige werking, die
hij verwacht van de Tariefwet. Den
overgang van de protectie tot den
vrijhandel In Nederland, memoreerde
deze spreker.
De vrijhandel heeft on3 land
procentsgewljze aan het hoofd der
naties rond ons geplaatst op verschil
lend gebied. De vrijzinnigen kunnen
zich met een fiscaal tarief niet ver
eenigen, omdat dat drukt op de kleine
mannen en vooral, onjdat ook de
binnenlandsche fabrikaten in prijs
zullen stijgen, hetgeen spreker door
voorbeelden aantoonde.
Wat er ook aange- oerd wordt, spr.
houdt vol, dat de consument de dupe
wordt en het gelag moet betalen en
wijst op den drankaccijns. Volgens
hen, die zeggen, dat de Tariefwet
niet de armsten treft, ben je alleen
arm, als men „spier naakl" op straat
loopt. Ook een beschermend tarief
kunnen de vrijzinnigen niet aanvaar
den, op de bekende gronde toonde
jhr. De Muralt dit aan.
Deze met gloed uitgesproken humo
ristische rede werd herhaaldelijk door
gelach en applaus onderbroken.
Ten slolte sprak het Tweede Ka
merlid, de heer mr. M. W. F. Treub,
over „Den Staatkundigen toestand".
Spr. wees op het weinige, dat is
tot stand gebracht door het Christelijk
ministerie, waarin hij laakte den geest,
die door dr. Kuyper in ons volk is
gebracht, door welken geest schijn
heiligheid wordt aangekweekt. Het
gaat bij rechts niet om den godsdienst,
maar om de macht voor de priesters
en de orthodoxe predikanten. On
danks al hunne pogingen zullen de
conservatieven den geest van den tijd
niet kunnen tegenhouden. Spr. riep
allen op, om 1913 een afspiegeling
Langzaam, verschrikkelijk langzaam
gingen de uren voorbij. Menigmaal
verviel Walewski in eene halve slui
mering of liever verdooving. De be
hoefte naar slaap was, daar hij den
geheelen dag had uitgerust, niet zeer
dringend meer. De verschrikkeiyue
gedachte aan den volgenden morgen
hield hem wakker, al deed hem ook
soms eene zekere bewusteloosheid tijd
en plaats vergeten.
Naar Walewski's berekening moest
middernacht reeds lang voorbij zijn.
Hoe langzaam sleepen zich de minu
ten voort, die men in doffe vertwij
feling doorbrengt, en met hoe grooter
snelheid schakelen zich de gedachten
aaneen, die zien alle om het verschrik
kelijke draaien, van wat onmiddellijk
te wachten staat. Hoe zich de gehei
me diepten van het menschelljk hart
openen, en de beken van het gevoel
zich uitstorten juist in zulke uren
Een gillende schreeuw, die van
buiten af doordrong, deed Walewski
scherp toeluisteren. Dit geschreeuw
herhaalde zich gillend, vreeselpl
Een schot 1 Een tweede schot 1
Roepen en schreeuwen der Russi
sche wachten door elkander. Loopen
te doen zijn van deze vergadering.
De laatste spr., de heer Bigot,
sprak over de openbare school en
toonde op verschillende bekende
gronden aan, waarom hij deze veel
hooger stelt dan de bijzondere.
De heer Siemelink dankte allen, die
tot het welslagen van dezen landdag
hadden medegewerkt.
De vergadering was door ongeveer
800 personen bezocht.
Uit de „Staatscourant."
Bij Kon. besluit van 25 dezer is
benoemd tot gewoon hoogleeraar in
de faculteit der rechtsgeleerdheid aan
de Rijksuniversiteit te Utrecht, om
onderwijs te geven in de wijsbe
geerte van het recht, het Staatsrecht
en het administratief recht, jhr. mr.
B. C. de Savornin Lohman, te 's Gra-
venhage.
Bij Kon. besluit van 25 dezer is
lo. met ingang van 1 October: a.
aan dr. H. A. Lorentz, op zijn ver
zoek eervol ontslag verleend als ge
woon hoogleeraar aan de Rijksuni
versiteit te Leiden; b. dr. H. A. Lo
rentz voornoemd benoemd tot buiten
gewoon hoogleeraar in de faculteit
der wis- en natuurkunde aan de
Rijksuniversiteit te Leiden, om onder
wijs te geven in de theoretische
natuurkunde 2o. benoemd tot gewoon
hoogleeraar in de faculteit der wis-
en natuurkunde aan de Rijksuniver
siteit te Leiden, om onderwijs te
geven in de theoretische natuurkun
de, dr. P. Ehrenfest, te St. Peters
burg.
Verder is bij de afdeeiing hydro-
graphie bij het departement van ma
rine, met ingang van 1 October, be
noemd rot hydrographisch teekenaar,
P. C. Callenfels met evengenoem
den datum eervol ontslagen als lui
tenant ter zee 2de klasse.
Nog is met ingang van 1 October,
bij den plaatselijken staf, benoemd
tot eerste-luiienant, de tweede-luite
nant G. H. Rinsma, van dien staf,
plaatselijk adjudant te Bergen op
Zoom.
Onderofficierspensioenen.
Naar „de Avp." verneemt, zullen
de voorstellen tot herziening der pen
sioenwet voor onderofficieren en
minderen van de landmacht op zoo
danig tijdstip worden ingediend, dat
behandeling in de Tweede Kamer
omstreeks Apiil 1913 kan worden
tegemoet gezien.
Onze Vloot,
Het maandschrift „Onze Vloot" ver
meldt met groole voldoening dat het
ledental der Vereeniging in éen jaar,
te rekenen van 1 September 1911,
met twaalf honderd is vermeerderd
en thans geklommen is van 4360 op
5563.
in de gangen, in de nabijheid der
gevangenis I
Herhaalde schoten. Poolsehe com
mando's.
Droomde de ongelukkige, of
waakte hij
HOOFDSTUK XX.
Het was in de lente van het jaar
1863. De Poolsehe opstand had haar
hoogtepunt bereikt. De opstand tegen
de Russische onderdrukkers was in
helle vlammen uitgebarsten, en was
ook aan de Pruisische en Oostenrijk-
sche grenzen merkbaar. In het zuiden
van Russisch-Polen, slechts weinige
mijlen van de Oostenrijksche grenzen
verwijderd, trok een eigenaardige, met
twee paarden bespannen wagen door
de straten, die door bosschen en wei
den, door verbrande dorpen en langs
verwoeste huizen naar het binnenland
trok. Deze wagen was buitengewoon
lang, met roode en blauwe strepen
beschilderd en had aan iedere zijde
drie venstertjes, waardoor hij met de
zich aan de achterzijde bevindende
deur veel ovei eenkomst had met een
klein huis, dat men op wielen geplaatst
had.
Werkelijk was deze wagen tevens
Hel eerelid der vereeniging de heer
P. Koster, te Fiume, had, zooals be
kend is, een gift van f 1000 toegezegd,
wanneer in dat tijdsverloop het le
dental met meer dan duizend zou
zijn vermeerderd.
Bierverloven in Limburg.
Het bestunr van het Limburgsch
Kruisverbond en het bestuur van den
LimburgschenMariabond, hebben zich
per adres tot de Tweede Kamer der
Staten-Generaal gewend, waarin zij
de aandacht vestigen op het overmatig
groot aantal verloven voor sterken
drank in de provincie Limburg.
Uit een overzicht over 1910 blijkt,
dat in genoemd jaar in Noord Bra
bant 4144, in Gelderland 1767, in
Zuid-Holland 3131. in Noord Holland
2768, in Zeeland 1671, in Utrecht 479,
in Groningen 569, in Overijsel 660,
in Drente 356, in Friesland 487, in
Limburg 5480 verloven voor alcohol
houdende dranken waren. Dit aantal
bedraagt dus in Limburg hel vierde
deel van de verloven in het geheele
land.
Adressanten verzoeken daarom drin
gend er bij de regeering op te willen
aandringen, dat er afdoende maatre
gelen worden genomen tol beperking
van de bierverloven.
VOETBAL.
„E. M. M."-„Wil!en is kunnen" :5-l.
Stand bij de rust: 1—1.
Daar „E. M. M." nog geen com
petitiewedstrijd moest spelen, ontving
zij gisteren ter oefening het le eiflal
der pas alhier opgerichte voetbalver-
eeniging „Willen is kunnen". Zooals
gewoonlijk in zulke wedstrijden be-
teekent de oefening niet veel, ja wij
achten zulke ontmoetingen zelfs de
voornaamste kweekplaats van allerlei
verkeerde gewoonten als daar zijn
te veel dry ven, niet genoeg doorzetten,
te spoedig en van te grooten afstand
schieten, enz.
Bovendien verschenen de roodwiiten
met een 3-tal invallers, waardoor een
mooi combineeren van het geheele
elftal ontbrak. De nieuwe combinatie
bestaande uit spelers van het vroegere
„Vlissingen" en eenige leerlingen der
Zeevaartschool, vertoonde een goede,
stevige party voetbalvooral de doel-
verdediger werkte uitstekend'en hield
wat te houden was. Verder vielen het
meest opde linksachter, de links
midden en de linksbuitende laatste
is een zeer goed speler. Als ditzelfde
elftal in de Zeeuwsche competitie
gaat spelen, geven we het een goede
kans op een der eerste plaatsen.
Om plm. half 3 stelden beide par
tyen zich ten aanschouwe van tameiyk
veel putdiek op. De gasten speelden
vóór de rust met den wind iri den
rug, waardoor het spel gelijk verdeeld
een woonhuis en wel voor een rond
reizend kunstenmakersgezin. De man
zat vóór op den bok en dreef de ma
gere paarden met de zweep en met
allerlei toeroepen tot grootere snel
heid aan, wat echter weinig hielp,
daar de hobbelige weg door bevroren
plaatsen, sneeuwhoopen en andere
oneffenheden bijna onbegaanbaar was.
In het binnenste van den wagen
hurkte in een hoek eene vrouw, die
op een kleine kachel een maaltijd
toebereidde, terwijl de kinderen van
den eigenaar, die marionettenspeler
was, met een anderen in den wagen
gezeten man speelden en zich op die
wyze den tijd verdreven.
Den beiden knapen, waarvan de
eèn zes en de andere acht jaar oud
scheen te zyn, verveelde het blijk
baar nooit naar de zonderlinge be
wegingen van dezen man te kyken,
die met opmerkelijke volharding tel
kens zijne vingers telde.
Het was inderdaad onze vriend B^-
ruch, dien wg hier in den kunsten-
makeiswagen teiugvinden. Zijne lot
gevallen zijn spoedig verteld.
(Wordt vervolgd.)
