i Eerste Blad. Maandag 2 September Dit nummaf bestaat uit 2 liladtn Feuilleton, Kromme Wegen. No,207. 50e Jaargang. 1912. TELEFOONNUMMER 10. Abonnements-Aduerfenfiën op zeer uóordselige uoorioaarden Aan den vooravond van het Eeuwjaar. ui Brieven uit de Hofstad. Zyt ge in Neustadt geweest vroeg de éene. VLISSINGSCHE COURANT. Prijs per drie maanden f 1.30. Franco per post 1.50. Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij de Uitgevers Firma F. VAN DE VELDE Jr., Kieir.e Markt 58. m. ADVERTENTIEN van 1—4 regels ƒ0.40. Voor eiken regel meer 10 cent. By directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie, wordt de prijs slechts /weemaal berekend. Qroote letters en clichés naar plaatsruimte. Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen. In die dagen was de republikein- sche regeeringsvorm bij ons, zoowei als in Frankrijk, eigenlijk reeds ten doode opgeschreven, Napoleon was hem niet gunstig gezind, onder zijn invloed kwam Kutger Jan Schimmel- penninck hier aan het hoofd der za ken, met een zeer uitgebreide macht. Feitelijk was dit niets .dan een maat regel van overgang. In" verschillende landen, door hem ingelijfd of onder zijn invloed geraakt, stelde hj een zijner verwanten tot koning aan. In Holland gebeurde hetzeltde. Voor den vorm werd het hem verzocht, maar inderdaad geschiedde het niet vrijwillig. Holland werd dus nu een koninkrijk, onder Lodewijk Napoleon, van 1806 tot 1810. Deze koning be zat vele goede hoedanigheden en hij wilde oprecht werkzaam zijn in het belang van land en volk, maar zijn broeder liet hem daartoe niet in de gelegenheid en belemmerde hem voortdurend in zijn vrijheid van han delen. Teneinde Engeland, dat telkens vijandelijkheden tegen hem begon, met meer vrucht te bestrijden, voerde Napoleon tegen dat land den eco- nomischen oorlog, bekend onder den naam van continentaal of vasteland stelsel, daarin bestaande dat de han del van het vasteland inet Engeland verbóden werd, hetgeen wel een zware slag voor dat land zelf was, maar niet minder voor de Staten van bet vasteland. De koning was er te gen gekant en aanvankelijk werd het stelsel hier dan ook niet al te streng toegepast, terwijl de smokkelhandel de rest deed. Daarom moest Napoleon ons land geheel in zijn macht hebben. Lode wijk Napoleon werd tot afstand ge dwongen door allerlei maatregelen. Reeds in 1809 werd een deel van ons land bij Frankrijk ingelijfd en voor de bewaking der kusten, tot het tegengaan van den Engelschen han del moest een geheel leger van 18000 wakers worden in dienst gesteld. Fransche legers kwamen in het land, teneinde toezicht op alles mogelijk te maken en op 1 Juli 1910 volgde 'skonings afstand van de regeering, waarover Napoleon zich boos hield, maar reeds den 9enjuli volgde de in lijving van de nog overige deelen van Holland bij Frankrijk, waaruit —O— 71.) Intusschen overlegde hij, dat dit hem weinig zou baten, daar hij geen sleutel had om het slot van buiten af 6 sluiten, en zoo wachtte hy adem- °°s, daai ieder geluid hem verra- en kon tot het den dieven behaag- e, de hut weder te verlaten, lol juist begrip van bovenstaande ene, dat de beide mannen niet anders Pachters waren, welke de wacht zoröH inÊanS? hielden. Angstig toch voo h de- aanvoerdeis der bende er p.J' "al in de geheele streek geen ven n'a 8eldstuk werd uitgege- in ii. e wer(ien alleen door agenten e grootste sleden van het land in koers Daarom kregen ook de hun a?.8 nooit valsch geld, maar en ,f.e' in de winst in echt geld ?Jr, leiten- Deze beide wachters schelmen van een byzondere vanzelf voortvloeide dat hier een ge heel Fransch bestuur kwam, de Fransche taal dezelfde rechten kreeg als de Hollandsche en de conscriptie of loting voor het leger werd inge voerd. De rente der staatsschuld, die toen de voor dien tijd ongehoorde som van meer dan twaalf honderd millioen gulden bedroeg, werd, een noodzakelijke maatregel trouwens, slechts voor een derde uitbetaald. Daardoor en ook door de toepassing van het continentaal stelsel, ontstond nog meer armoede en verval dan er reeds was. De vrijheid van spreken en schrijven werd aan banden gelegd. Op alles wat door de drukpers ver spreid werd, was een streng toezicht of censuur en aan tegenkanting of verzet viel niet te denken. In 't algemeen stond Napoleon toen op zijn hoogste standpunt. Spanje echter kon in den bloedigen krijg aldaar gevoerd, waarbij de Spanjaar den krachtig door de Engelschen gesteund werden, niet overwonnen worden. Het continentaal stelsel kon niet overal ingevoerd worden en vooral niet in Rusland, althans niet in al zijn uitgestrektheid. De Czaarwas ontevreden over Napoleon's eischen. Hij wenschte integendeel zich geheel van het stelsel los te maken en verlangde bovendien dat de Fransche legers Pruisen zouden ontruimen, dat zij na den jongsten oorlog steeds bezet hielden. Aan weerskanten be reidde men zich tot den oorlog voor en bij Napoleon rijpte het plan voor den Russischen veldtocht, na afloop waarvan hij tot Indië wilde doordrin gen,om daar de Engelschen te bestoken. Zeer groote toebereidselen werden voor dien veldtocht gemaakt, want er was niet alleen een leger van een half millioen menschen noodig, maar men moest denken aan mogelijke Engelsche invallen gedurende de afwezigheid des keizers, zelfs aan binnenlandsche opstanden en ten slotte ook aan de mogelijkheid eener mislukking. In zoodanig geval moes ten er onmiddellijk nieuwe hulptroe pen ter beschikking zijn. Zoo ving dan het groote leger den beroemden veldtocht van 1812 aan, waarvan de meesten onzer wel eens het gruwelijk einde zullen hebben gelezen. Vrij laat in het jaar kwam Napoleon eerst over de Russische grenzen. Toen had men nog ontzag lijke afstanden af te leggen. Het bleek onmogelijk om in alle behoeften van die massa menschen en paarden te voorzien. Bovendien moest men trek ken door landstreken, die door de bevolking verlaten was een doodsch en naakt land. De Russische legers trokken steeds terug in de richting van de oude hoofdstad Moskou, hun vijand als 't ware in een val lokkende. Eerst bij Borodino, een dorp bij soort, maakten er geen gewetenszaak van ook hun eigen makkers te be driegen de gelegenheid om r.u en dan hunne zakken met het mooie pas aangemunte geld was al te verleidelijk. Zy namen hun weg door de groote houien deur, die 'zy weder achler zich dicht sloten. Uit hun gesprek had Walewski vernomen, dat er vier en twintig uren waren verioopen, want zq spraken van .gisteren." Het was niet te denken, dal zy nu nog terugkomen zouden, nu zq hun doel hadden bereikt, want Walewski be greep wel, dat hunne handeling geen eeriyke was. Hy meende dus niet te veel te wagen, indien hy eens in de hut keek, om te ziei wat de bezoekers uitgevoerd hadden. Hy liet zich naar beneden zakken en waagde het zelfs een stukje kaars met een lucifer aan te steken. Aan de opeengehoopte stapels geldstukken was niels byzon- ders te bemerken, de bezoekers sche nen dus zóo verstandig geweest te zqn, niet al te veel weg te nemen. Hy lichtte in alle hoeken, om zoo mogeiyk nog eenig brood te vinden, Want zijn voorraad Was ofc doch hij Moskou hield men ernstig stand en daar had de beroemde veldslag plaats, die de Franschen wonnen,doch waarin zij de zege door een ontzaglijk ver lies aan menschenlevens veel te duur kochten. Napoleon trok toen de stad binnen en hoopte daar te overwinte ren, maar ook daar was de eigenlijke bevolking geslachjt, moest men geheel voor zich zelf zorgen en was alleen het grauw achtergebleven. Weldra brak er, hetzij dan met opzet, hetzij bij ongeluk, brand uit en de van hout gebouwde onmetelijke stad werd voor een groot deel door het vuur vernield. Toen moest Napoleon, in den barren Russischen winter, met het overschot van zijn leger den terugtocht aannemen, dien tocht vol ellende en ontbering, waarop het weldra aan al het noodige ontbrak, de Franschen onophoudelijk door hun verbitterde vijander in den rug werden aangevallen, duizenden en duizenden dooden, gewonden en gevangenen achterlatende, waarvan aan de laatsten weinig genade ten deel viel. Een der merkwaardigste oogenblikken van dien treurigen terugtocht was het instorten van een der bruggen over de Bere zina, die op nieuw aan velen het leven kostte en inet de verschrikke lijkste tooneelen gepaard ging. Een deel van het leger kwam in deerniswaardigen toestand in Polen en Pruisen, terwijl Napoleon reeds vroeger op een slede terug gegaan was, om dadelijk maatregelen te ne men tot verzameling van nieuwe legers. inderdaad geschiedde ditmaar de volken begrepen dat zij van het gunstige oogenblik gebruik moesten maken om de vrijheid te herkrijgen. Pruisen, waar men zich sinds lang had voorbereid, greep op nieuw naar de wapens en Oostenrijk, dat zich in den strijd tegen Rusland feitelijk onzijdig gehouden had, insgelijks. Zóo was 1813 weer een oorlogs jaar. Napoleon won zelfs een slag bij Dresden, doch daarna werden zijn generaals driemaal geslagen en ver volgens werd zijn lot beslist in den driedaagschen zoogenaamden volken slag bij Leipzig, die Napoleon nood zaakte over Lden Rijn naar Frankrijk terug te trekken. Het Fransche keizerrijk stortte van zijn hoogte neer. De lezer zal nog wel weten, dat ik de eerste van mijn serie „Brieven uit de Hofstad" ben begonnen met te vertellen van den geweldigen storm die vco-al in 't Haagsche Bosch op 30 September 1911, zoo verschrik- kelyk huis gehouden heeft. Dat was myn kennismaking met de „Vlissing- sche Courant"-lezers. ontdekte niets eetbaars. Wel vond hy aan eenige spykersrokken, hoe den en mutsen, zooals die door de werklieden in alle streken gedragen worden en die waarschljniyk door de valsche munters by den arbeid ge dragen weiden. Hy óverlegde, of hy niet zijn by iedere beweging hinder lijken kaftan tegen een kiel zou ver ruilen en besloot daarby ook een hoed te nemen, daar hem een hoofddeksel ontbrak. Van zyn kaftin maakte hy in zyn schuilplaats een hoofdkussen. Hy handelde hierbij niet zonder over leg. Indien het mogeiyk was, dat Baruch terugkwam, dan kon dit slechts plaats vinden, als de valsche munters weder aan den arbeid waren. Wilde Walewski zich dan met Ba ruch te zamen onder de valsche mun ters bewegen, ais daartoe de mo- gelykheid bestond dan mocht hy vooral niet door zyne kleeding in het oog loopen. De honger pynigde hem, maar zyn moed scheen toe te nemen. Het scheen wel of, nu hy ook voor de tweede maal niet ontdekt was, hy er langza- zamerhand aan durfde gelooven, dat men hem ten minste niet vervolgde, Thans schryven wy Augustus 1912, is dus byna een jaar verioopen. De ruïne was zoo goed als opgeruimd, zelfs hebben er al aanplan'ingen plaats gehad. En nu, nu wy den storm alweer bijna vergeten hebben, nu plotseling, komt een nieuwe ramp ons Haagsche Bosch bedreigen. De nacht van 26 op 27 Augustus 1912 heeft al 't wetk weer te niet gedaan Ruim 500 booraen zyn in 't Haag sche bosch weer gesneuveld. Achter de Maliebaan, vertoont zich schier weer een maliebaanvijf maal honderd woud-reuzen hebben 't lijde lijke met 't eeuwige weer verwisseld. Treurig I Nog niet hadden de jonge boomen behoorlijk tijd. hun wortels vast te zetten in den grond, of zy worden door den woedenden storm geknakt en neergeveld. Een geluk is 't nog, dat de regen reeds dagen en dagen viel, zoo dat de grond taai en kleverig was en de oude boomen houvast hadden met hun wortels. De Scheveningsche weg was als 't ware weder gebarricideerd, 't tram verkeer stond stop en ook de rytuigen en wagens konden niet passeeren, door zware stammen, die over den weg lagen. Doch dit heeft men'betrekkelijk gauw in ord? gemaakt, zoodat des middags de voertuigen weer passeeren konden. 's Morgens ook stond 't vervoer met de S. S. stoomtram naar Schevenin- gen geheel stil. Zware boomen lagen over de ra is, zoodat er geen door komen aan was. De locomotieven heeft men 's morgens dan ook maar gebruikt, om op de Koningskade zware boomen van de rails te trekken. Dat was een mooi gezicht, die kolossen langzaam te zien voorttrek ken, door die puffende en dampende en hijgende machines. De Duinoord wijk heeft het zwaar te verantwoorden gehad. Hier is de s:hade aan particuliere gebouwen aangebracht, enorm. Ruiten werden ingedrukt, schuttingen en heiningen weggeblazen, zelfs halve daken wer den weggeveegd. Tuinen werden ver woest. Dakpannen werden als stukjes papier opgenomen, voortgezeild en meters en meters verder neergekwakt, tot gruizels. In meer dan een pand, ontdaan van het dak, gutste de regen neer, als had men er een straal van de waterleiding opgezet. De stormvlagen geieken hier soms op donderslagen, zoo hevig waren zy. Opmerkeiyk is, dat aan den zoom van 't bosch de storm 't meeste ver woest heeft, hier is weer geen boom scbier blijven staan en wat niet ge vallen is, is ontdaan van takken en bladeren. De grond is éen groen tapyt hoewel by de reden daarvan niet kon begrijpen. Bovendien hield de ge dachte aan het beminde meisje zyn moed staande, juist zyne bemoeiingen met den kaftan hadden weder zyne gedachten op Esther gevestigd. O, als hy haar nog slechts ééns kon terugzienNu, aan deze plaats der verschrikking, gevoelde hij eerst, hoe hij dit me'sje beminde. Vóór zich in de duisternis zag hy de oogen, die zoo vol angst en liefde op hem gerust hadden, hy zag ze lichten als leidss'erren eener gelukkige toekomst. Zou er nog een toekomst voor hem bestaan Hy sliep nu nog slechts korte poosjes, onderbroken doorsluimeren en zenuwachtige opwinding, in wel ken toestand hem nu eens zyne oogen, dan weder zijne ooren allerlei phan- tasieën voortooverden. Hy moest zich dan ook eerst bezinnen, of hij wer- kelyk het knarsen van sloten gehoord 3ad, ontstaan door het opengaan van e houten deur. Inderdaad echtfr betraden twee mannen, die mynlam- Sen droegen, het gewelf. Zy hingen eze aan haken aan den wand en begonnen daarna vuur op den haard geworden, waarop men zichzelf niet hoort loopen, alleen is waarneembaar 't gekraak der twijgjes, die onder zwaren stap verbrijzeld worden. Het zoogenaamde Philosophenheu- veltje is als 't ware vernield. De om gevallen boomen hebben massa's aarde meegetrokken. Daar achter staan byna alle boomen scheef, zcodat een flinke windvlaag ze omwerpt. Scheveningen zelf heeft het er blyk- baar nog ai goed afgebracht. De zee die aan de duinen gestaan heeft, heeft hier de ververschingstenljes danig aangepakt De verschillende artikelen, die er in opgeborgen waren, zijn totaal onbruikbaar geworden, door regen en zeewatir. 't Fiont van d:e tentjes zat 's morgens vol schuim en zand. Blijkbaar had men den storm zien aankomen, went den avond te voren waren de badstoelen en badkoetsjes op den strandmuur gebracht. De linnen-tentjes zyn als parapluies ingedrukt. Hier lag een stuk, terwyi honderden meters verder weer een deel iag. Op 't Gevers Deynooi-plein zyn van de zomer-etablissementen de or namenten afgeruktook heele stukken zink zijn afgerukt, terwyi ook hier massa's ruiten ingedrukt zyn. In de electrische verlichting op het Plein ontstond kortsluiting, met een begin van brand. Door stroomafslui- ting werd erger voorkomen. In de Scheveningsche haven geraakte een schokker en een bom los van de touwen, doch de avery was gering. De Waaldotperweg heeft eveneens veel geleden. Hier hebben de bouw- vailende woud-Koningen de straat schier opgebroken. Het kamp van de jagers op de Waaldorpervhkte heeft 't al heel ha*d te verantwoorden gehad. Tegen drie uur 's nachts was er van de tenten zoo goed als niets meer te zien. De cantine was uit el kaar geslagen, de keukens waren een prooi van den wind, de linnentenien op een vijftal na uit elkaar geslagen en in een oogenblik was 'l goed der soldaten drytnat. De kampwachter gaf de heeren echter onderdak, zoodat dit nogal afliep. Toen 't weer wat bedaard was, was er van 't heele kamp niets meer te zien, dan stukken van de cantine, hier en daar stapeltjes dryfnat goed en hier en daar eet- en dtinkwaren. De schade aan de tram veroorzaakt is niet zoo ernstig als verleden jaar Zij beperkt zich tot de gedeelten van het net, dat door het Bosch, langs den Scheveningschen weg en langs wegen en kaden met boog geboomte is aangelegd. 's Ochtends kon, dank zy 't reeds om drie uur uitrukken van een her- aan te leggen en dit met blaasbalgen aan te wakkeren. Het waren niet de beide bezoekers, die Walewski twee malen gestoord hadden, ofschoon zy eveneens de kleederen van arbeiders droegen. Hij twijfelde er geen oogenblik aan, dat deze lieden de voorberei dende werkzaamheden voor den ar beid verrichtten en in zyn hart begon zich de hoop op bevryding allengs te verlevendigen. Zou Baruch terugkomen Hij luis terde ingespannen naar het gesprek der beide mannen, dat eveneens in het Poolsche grensdialect werd ge voerd. I'awel, antwoordde de andere; ik was by Peiser, omdat Koppenha gen niet te zien was en wy niet wis ten of heden ai dan niet moest ge werkt worden. Ik heb echter Peiser niet kunnen spreken, en dus niets vernomen. Niemand weet, waar hy heen is. Ook zyne dochter is op reis. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1912 | | pagina 1