lig»
€3
din"
flELER
Vrijdag
10 Mei
in,
Spraakstoornissen.
Feuilleton»
Haaf en Smart.
[heids-Sloten.
No. 111.
50e* Jaargang.
gbaar.
\HSEN,
rend.
TER.
;elt U in
WEKE-
ONTRÏ-
E R te
GOED-
OF voor
it op b.et
kelen der
1912.
IbinnénlandT
ekenden noo-
VRIJZIN-
NEDERD.
RK uit tot
Vergade-
.Woensdag
ids 8 uur, in
H. BUNINQ,
ar aanleiding
sg in de Ker-
ok van vrou-
gewenscht.
1R.
ERMAN.
E.
NIFTRIK.
P.
DTTIER.
>E SANDE.
Iwaterverf,
rt niet. In ver-
de zeer dien-
krijgbaar bij
AAT.
ars. Billijke
ke aflossing,
ait. De te lee-
ler korting
en uitbetaald,
igen, Vrouwe-
jurg, Segeer-
S-MOTOR-
SLOEPEN
OEISLOE-
i bevelend,
erneuzen,
^Importeur.)
cen.
raad.
1
COURANT.
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij de Uitgevers
Firma F. VAN DE VELDE Jr., Kieine Markt 58.
ADVERTENTIÊNvan 14 regels 0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Qroote
letters en clichés naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, yifgê^ondsrd op Zon- en feestdagen.
Het ontstaan van deze afwijkingen
heeft voor een groot deel plaats in den
lijd van de kinderlijke spraakontwik-
keling. Wii men er een goed idéé van
hebben, dan moeten we dus de gar.g
der normale spraakontwikkeling eerst
r.ader beschouwen. Het eerste geluid
dat een kind voortbrengt, is het
schreeuwen, dat in den aanvang geen
beteekenis als spraakuiting heeft.
Weldra echter bedient het kind er
zich van om aan zijn verlangen of
behoefte uitdrukking te geven en een
opmerkzame moeder weet uit de
verschillend nuances van het schreeu
wen te herkennen, of het kind honger,
dorst, kou of pijn heeft. Aan het
huilstadium sluit zich het zoogen.
stamelstadium aan. Het kind stoot
onsamenhangende geluiden en letter
grepen uit, in zekeren zin toegevend
aan een instinctmatigen drang, die
het ook tot schoppen en spartelen
aanzet.
De stamelgeluiden bevatten naast
verschillende klanken der moederlijke
spraak ook sommige, zooals smakge-
luiden (het smakken met de tong),
die by onbeschaafde volkeren voor
komen. Na het stamelen komt het
napraten. Het kind is reeds te voren
in staat gehoorde woorden te begrij
pen, zonder ze te bunnen nazeggen,
het bevindt zich in den toestand der
physiologische gehoorstomheid. Maar
al spoedig beproeft het, de gehoorde
klanken na te boolsen en met voor
werpen en personen in verband te
brengen. Die nabootsing gelukt in 't
begin niet geheel. Het kind verandert
letters in gehoorde woorden, die hem
moeilijkheden opleveren, zoo b. v.
zegt hij een d voor een g of een t
voor een k, of wel laat een gedeelte
van het woord weg.
Deze woordontzettingen zijn gedeel
telik te verklaren uit de ongeoefend
heid der kinderlijke spraakorganen
er bestaat een wanverhouding
tusschen spreeklust en spreekvermo-
gen ten deele ook daaruit, dat
het kind de gesproken geluiden ver
keerd in zich opneemt. Langzamer
hand wordt de geoefendheid grooter
en leert het kind woorden tot zinnen
verbinden. Deze kinderlyke zinnen
zijn van een eigenaardige structuur,
waarby nog weinig samenhang valt
Ie constateeren, maar ten slotte ver
dwijnt cok dit euvel, en tegen het
einde van het derde jaar is het kind
al een heele virtuoos in het praten.
De spraakontwikkeling gaat nog
steeds door, tot in de schooijaren.
Deze korte schets iaat reeds duidelijk
de klippen herkennen, waarop de
spraakontwikkeling stranden kan.
Op een bepaald tijdstip treedt een
wanverhouding op tusschen het spre
ken willen en het spreken kunnen.
42.)
Men herinnerde zich de bedrei
gingen van Rainers diep ingewortelde
haat. Hij had het toch nimmer onder
stoelen of banken gestoken, dat het
prachtige paviljoen hem een doorn
in het oog was, en hoe gaarne hij
den eigenaar op deze of gene wijze
eens flink benadeeien wilde. Nu kon
hij triomfeeren, doch wee hem, als
de waarheid aan het licht zou
komen
De rentmeester trad naar buiten.
«Waarheen, mijnheer B-aun vroeg
een grondbezitter.
«Naar den burgemeester.®
„Zeker aangifte doen van het ver
moeden van brandstichting
„Ja".
„Weet men al reeds wie
„Nog niet."
„Verdenkt men er iemand van
De rentmeester trok zijn schouders
De kinderen kunnen hun gedachten
niet zoo snel uitdrukken, ais ze het
willen. Ze beginnen een zin, bemer
ken, dat het gekozen woord het goede
niet is, kiezen een nieuw, vinden ook
dit niet goed en blijven tan slotte in
hun zin steken. Deze lichte stoornis
sen verdwijnen bij de meeste kinde
ren, bij een deel van hen wordt de
afwijking erger en voert ten slotte
tot stotteren.
De ouders hebben vaak niet de
kennis, dat deze afwijkingen in 't
begin in een zwakte van het spraak-
mechanisme bestaan, maar gelooven,
dat het een slechte gewoonte is, die
men met strengheid moet afwennen.
Het kind moei den begonnen zin
telkens herhalenvooral de moeilijke
kianken worden geoefend, waardoor
een zekere angst voor het spreken
ontstaat, die het gebrek slechts ver
ergert.
Dat het psychische moment de
angst om te spreken bij het stot
teren een groote rol speelt, blijkt het
best daaruit, dat vele stotteraars,
wanneer ze alleen zijn, vloeiend kun
nen spreken, daarentegen in de hef
tigste stotterparoxismen vervallen,
wanneer ze tegen hun vader of leeraar
moeten praten. Een menigvuldige
oorzaak van het stotteren vormt ook
de aanwezigheid van andere stotte
raars. Is er in een familie een, dan
gaan gewoonlijk de andere kinderen
het ook doen, hetzelfde wat ook in
schoolklassen gebeurt.
De omgeving van hel stotterende
kind kan er vee! toe bijdragen, om
het ontstaan te voorkomen, wanneer
ze een helder inzicht in de zaak heb
ben. Treden de eerste coordinatie-
stoornissen op, dan moet eik actief
ingrypen vermeden worden. Het is
beslist voldoende, op het kind in te
werken door zelf correct te spreken.
Spreken we met het kind en met
andere personen der huishouding
langzaam en duidelijk, dan bootst het
kind deze spraak na en gewent zich
zalf eraan, langzaam te spreken.
Spreken we zelf haastig en slordig,
dan ook volgt het kind ons hierin na.
Verder zyn er kinderen, die te vlug
spreken en daardoor woorden of
lettergrepen ervan inslikken. Oak dit
ontstaat by het Ieeren spreken en is
op een wanverhouding tusschen het
denken en spreken terug te voeren.
Om dit gebrek af te leeren, moet men
den kinderen gelegenheid geven cor
rect te hooren spreken, en tevens te
gewennen om het tempo van hun
prater, te matigen.
Van het stotteren is het stamelen
wel te onderscheiden. De spraak van
den stamelaar is in tegenstelling met
die van den statteraar vloeiend, doch
hy kan bepaalde klanken niet zuiver
uitspreken, b.v. hij zegt een t voor
een k, een d voor een g. Tot op
een bepaalden tijd is ieder kind,
op en ging zyns weegs.
Eenige uren later ging de gemeente-
omroeper door het dorp. Op het
marktplein en in alle voorname
strafen bleef bij staan en las hij,
omringd door èea groote schare
nieuwsgierigen „Dezen nacht brand
de het nieuwe paviljoen, tot het
landgoed Hohenfels bshoorend met
de daarbij behoorende oranjerie tot
den grond af. Men vermoedt dat de
brand is aangestoken. Ieder, die
nadere aanwijzing omtrent den dader
zou kunnen geven, ontvangt een
premie van 300 Mark. Voor mede-
deelingen vervoege men zich aan het
gerechtshof, kamer no. 5
In den loop van den namiddag
verscheen Kruidenlize by den burge
meester.
„ik weet, wie de brandstichter is,"
zeide zei.
„Wel spreek vrij uit. Niets echter
dan de waarheid", antwoordde hy,
terwijl hq haar met wantrouwen ga
desloeg.
„De Hemel straffe mg, als ik het
niet doen mocht verzekerde zij.
„Hans Rainer is het I"
„Pas op 1 het is overal bekend, dat
TELEFOONNUMMER 10.
fibosinements-Hdwertenfiën op zeer uoordeeiigs uoortwaarden
zooals algemeen bekend, een stame
laar, welk verschgnsel echter weer
kalmpjes verdwijnt Men kan twee
soorten stamelen onderscheiden, n.l.
een organischen en een funclioneelen
vorm. De organische vorm is een ga-
volg van abnormaliteiten der lippen
(hazenlip) tong, tanden en kaken,
gehemelte (gespleten) neuskeelholte
en van doofheid. Bij het functioneele
stamelen zijn de spraakorganen vol
komen intact, hier heeft men te doen
met het achterbleven der spraak
ontwikkeling.
Voorkoming van het organische
stamelen 13 ten deele onmogeiyk,
daar ook na operatief ingrypen een
byzondere behandeling tot het ver
krijgen van een norm de spraak nood
zakelijk is. Eén oorzaak is echter
zeer gemakkeiyk te ondervangen,
n.l. daar, waar het stamelen ontstaat
door een gebrekkige neusademhaling.
Dit is meestal een gevo'g van de
vergrooti ïg van de derde amandel,
welke eveneens vaak middenooront
stekingen veroorzaakt in den kinder-
leeftyd en aanleiding tot doofheid
geeft. Door een lichte operatie is die
derde amandal weg te nemen, waar
mede heel dikwijls de andere ver
schijnselen ook verdwynen.
Veel gemakkelijker is het ontstaan
van het functioneele stamelen te voor
komen. Ieder kind heeft, zooals reeds
gezegd, een bepaalden tyd, dat het
stamelt. Dit wordt vaak aardig ge
vonden, wanneer het kind twee of drie
jaar is, maar het wordt belachelijk,
wanneer dit stamelen nog op zesja
rigen leef yd bestaat. Daarvoor zijn de
ouders verplicht, door z iver spreken
deze periode zoo kort mogelijk te
maken.
Blijft de spraakontwikkeling ge
heel uit, dan hebben we met stom
heid te doen. Men onderscheidt doof
stomheid en gehoorstomheid. De
eerste is het gevolg van doofheid,
waarmee hei kind ter wereld komt,
welke het in de eerste jaren, door
verschillende kinderziekten oploopt
de gehoorstomheid, waarbij het ge
hoor geheel intact is, is het gevolg
van een verstandsdefect, idiotie of
imbeciliteit. De doofstommen kunnen
op bijzondere wijzen leeren spreken,
de hoorende stommen echter leeren
wegens het bestaande gebrek aan
verstand gewoonlijk niets deze we
zens zyn alleen geschikt om in een
gesticht verpleegd te worden.
Tweede Kamer.
De Tweede Kamer begon gisteren
met de behandeling der bakkerswet.
Over artikel 2, verbiedende den
bakkersarbeid des Zondags en des
nachts, ontspon zich een breedvoerige
discussie, vooral naar aanleiiing van
hij den man zeer vijandig gezind
was, en als ge niets hebt dan een
vaag vermoeden, zwijg dan liever,
anders zoudt ge nog wel eens wegens
laster kunnen worden aangeklaagd.
„Neen, geen vaag vermoeden
Niets, dan wat ik met eigen oogen
heb gez'en 1"
„Nu, laat hooren."
„Den vorigen nacht was het met
het kruiden zoeken wat Iaat geworden.
Toen ik naar huis ging, moest ik
den „Edeihof" voorbij. Daar scheen
alies in diepe rusl. Uit geen der
vensters scheen nog licht, doch de
maan was helderder dan ooit. Ik zag,
dat Rainer nog in den tuin was."
„Nu, dat is niets bijzonders".
„De tuinmuur v in „Edeihof" grenst
aan het park, en we! juist daar, waar
zich bet paviljoen bevond. Tegen
dezen muur stond een ladder, die
Rainer beklom."
„Wat verder!"
„Dicht bij het paviljoen stond,
zooals u weet, een zeer oude boom
welks takken over den muur
hingen. Wie niet al te stijf was
en Rainer weet zich best te helpen
kon, zonder eenig gevaar aldus in
een amendement van.den heer Snoeck-
Henckemans, dat tegenover het
regeeringsstelsel bedoelt de vrijheid
voor beperkten nachtarbeid en geen
verbod van arbeiden voor den pa
troon.
Vooral de heeren De Klerk, Schaper,
Passtoors en Aalberse bestreden dit
uitschakelen van de patroons.
De heer Schaper wenschte in het
regeeringsstehel, dat hij tegenover
den heer Snoeck Henckamans verde
digde, alleen beter omlijnd te hebben
den arbeidsuur tot hoogstens 10 uur.
De heer Borgesius trok zijn amen
dement in betreffende de invoering
van het drlepioegenstelsel. Hij meende
dat een oplossing gezocht kon worden
in de richting van het amendement-
Snoeck Henckemans. Wanneer daarbij
de nachtarbeid meer wordt ingeperkt.
De heer Bos oordeelde dat niet
slechts het euvel van nachtarbeid,
maar ook dat van den langen arbeids
duur dient bestreden te worden.
Minister Talma betoogde dat af
schaffing van nachtarbeid het uit
gangspunt der regeling moet zyn en
het patroonsverbod opgenomen moet
worden in den koop.
Het departement van Marine.
De „Nederlander" schrijftNaar in
parlementaire kringen verluidt, zal
indien de heer Wentholt als mi
nister aftreedt voor diens depar
tement niet aanstonds een opvolger
worden aangewezende heer Colyn,
minister van oorlog, zou dan met de
tijdelijke waarneming worden belast,
voornameiyk uit overweging, dat wat
dadelyk voorziening behoeft, de ver
dediging van Indië is, waarmede de
tegenwoordige minister van oorlog
uir den aard van zyn verleden van
nabij zeer bekend is.
Dit intérimair zou dan tot de alge-
meene verkiezingen in 1913 duren.
Het Ga'a-bal.
Hrt bal ten paleize te Amsterdam
was gisterenavond zeer druk bezocht.
De schitterende ambtsgewaden en
uniformen waren verre in de meer
derheid tegenover het burgeiyk
avondcostuum. In tegenstelling met
anders waren er dit jaar vele dames
in fraaie toiletten.
De Koninklijke Familie kwam ten
9 uren in de burgerzaal, waar de
genood gden aan weerszijden van H.
M. werden geschaard.
H. M. droeg een crème zijden
avondtoilet met goudbestiksel en
gazen onderkleed met lila doorschyn.
Verder was H. M. getooid met een
diadeem en om den hals droeg zij
de edelgesteenten van het national!
huldeblijk.
De Koningin-Moeder droeg een lila
fluweelen robe met witte kant, een
het park komen".
„U beweert dus
„Dat hy er over is geklommen, en
den brand heeft aangestoken".
„Hebt ge dat gezien
„Neen, het was al reeds iaat en ik
maakte, dat ik thuis kwam. Maar ik
heb hem op den ladder zien staan.
Dat kan ik bezweren. Wat heeft hy
daar midden in den nacht te maken.
U kunt op uw vingers natellen, hos
de zaak zich heeft toegedragen. Hoor
de lui maar pratenWaar men ook
is overal hetzelfdeRainer was het
en niemand anders 1 Zij zullen u nog
lastig vallen, als u denbrandstichter
op vrye voeten Iaat. Denk daarom".
„Dank u, die raadgeving geef ik
u cadeau. 03 nu heen 1"
Lize strompelde weg, bleef onder
weg met dezen en genen praten,
redeneerde en gesticuleerde druk en
wees met haar stok in de richting
van den burgemeester. Zij was een
gewichtig persoon geworden en vele
zilverstukken werden haar in de hand
gedrukt.
Van minuut tot minuut steeg de
opwinding, Men vertelde elkander,
wat men had gehoord, er natuurlyk
zijden mu'sje en diamanten in het
kapsel.
De Prins was gekleed in generaals
uniform.
Na korten tijd in de burgerzaal
vertoefd te hebben, begaf de Konink-
ïyke Familie zich met gevolg gedu
rende tien minuten naar de'balzaal
om vervolgens weer naar de burger
zaal terug te kesren. Hier stonden
drie "zetels voor de Vorstelijke per
sonen gereed. H. M. hield hier eerst
geruimen tijd staande, daarna zittend
cercle. De Prins bewoog zich onge
dwongen onder de gasten.
De balzaal was met planten en
bloemen, de buffetten waren met
roode tulpen versierd.
Verbetering toestand gemeente
ambtenaren.
Het Centraal Persbureau van den
Ned. Bond van gemeente-ambtenaren
schrijft ons
Ia de kringen der burgemeesters,
secretarissen, ontvangers, secretarie-
en ontvangersambtenaren, leeft sterk
de overtuiging, dat de sociale positie
dier ambtenaren, na enkele in de
laatste jaren aangebrachte geringe
verbeteringen, nog zeer veel te wen-
schen oyerlaat
De Nederlandsche bond van ge
meente-ambtenaren maakte zich her-
haaldeiyk tot tolk daarvan. Onder meer
werden in een uitnemend bewerkte en
toegelichte proeve van wijziging der
gemeentewet, de wenschen dezer ge
meente-ambtenaren blootgelegd. Tot
nog toe, bleef intusschen ook deze
stem vrijwel die eens roepende in de
woestijn. De bond is thans voornemens
een krachtige actie te ontwikkelen
voor verwezenlyking van de proeve.
Daartoe wordt over het geheele iand
een onderzoek ingesteld betreffende
salarissen en ste k sprekende tegen
stellingen met die van tal van andere
ambtenaren. Vrageniysten zyn totdat
einde aan alle gemeente-secretarissen
toegezonden.
De aldus te bekomen gegevens zul
len ongetwijfeld in schrille kleuren
aan het licht brengen, hoe karig is
ons land deze ambtenaren, van wier
bekwaamheid en yverige werkzaam
heid het algemeen belang in zoo
hooge mate afhankelijk is, bezoldigd
worden.
Vrijzinnig Hervormden.
Aan den oproep tot bijwoni ïg van
een vergadering voor vrijzinnige leden
der Ned. Herv. gemeente, naar aan
leiding van den geheven aanslag in
de kerkelijke belasting, welke ver
gadering gisterenavond in de zaal
van den heerBuning werd gehouden,
hadden zeer velen gehoor gegeven.
Ook werden vele vrouwelijke belang-
s e'lenden opgemerkt.
De vergadering werd geopend door
nog het zyne aan toegevoegd. En
al spoedig was er geen huis en
hofstede in het dorp en de omstreken
meer, waar men niet wist te vertillen,
dat K-uiden!ize Hans Riiner bij het
misdrijf had gadegeslagen, en hem
verraden had.
Op den „Edeihof" heeischte een
diep, eigenaardig en bang stilzwijgen.
Het was alsoi men onderling had
afgesproken, over het feit geen woord
te reppen. Rainer stond in den hoek
van de kamer en tuurde naar huiten.
Steeds hing zijn blik aan de puin-
hoopen van het paviljoen. Vreugde
was er nu juist op zijn gelaat niet
te lezen. De mond was zoo vast
gesloten, dat twee scherp geteekende
rimpels over de kaken liepen, tus
schen de wenkbrauwen waren even
eens diepe rimpels m ;rkbaar in de
oogen echter gloeiden en fonkelden,
als toen hij den Baron naar zijn ster
vende vrouw had geleid.
(Wordt vervolgd)
