Tweede Blad
liiutht Courant
IJ
erlotincr
SA>(>\.
in 812
IO.-.
ieder
nwoninj
Gemeenteraad.
•straat 31.
ZER, Nieuwendijit,
112.
rde v. f 2000
rde v. i 1000
r waarde v. f 600
[bInnenlandT"
VAN DE
'1
T-COMITÉ.
a
bovenstaande
luist te hunnen
és 4 uur,
egeven prospectus
|n beperkt aantal
enden verkrijgbaar.
HARTSINCK.
trijgbaar.
'o 's jaars. Billijke
RelfjRe aflossing.
Vooruit. De te lee-
onder Korting
tanten uitbetaald.
Hissingen, bij M.
'estraat 2, Vlissin-
urg, Segeerstr. 108.
rij Kon. besluit
ei 1911)
ezen, Halfweezen
ieden te
'ERWOLD.
5000.
Prijzen 1000.
RIJZEN
al Vee, Luxe- en
telen.
plaais hebben op
nder toezicht van
d ambtenaar.
150 cent.
r te Vlïssingeii
in gezin, f 13.—
ragen GROENE-
VAN
Maandag 15 April 1912, Ko. 89.
„Eeresaluut"
Dr. Kuyper eindigt in „De Stan
daard" een dankbetuiging voor de
gebrachte hulde aldus
Met name voelt onze redactie zich
verplicht jegens die vele persorganen,
meest van antirevolutionaire, maar
ook toch van zeer onderscheidene
andere richting, die de goedheid
hadden aan ons veertigjarig be
slaan een feestgroet t'e wijden.
Vooral is dit op prijs gesteld van de
zijde van al zoodanige organen, die
politiek legen „De Standaard over
staan, maar toch de aloude journalis
tieke gewoonten in eere hielden, om
als mannen van hei vak bij zulk een
feestviering elkarder een eeresaluut
te brengen uit „exprit de corps"
uit gilde-sympathie en vooral uit rid
derlijken zin.
Het spelling-rapport.
In de „Standaard", welks hoofdre
dacteur voorzitter der Spellingscom
missie is geweest, vinden we over het
rapport enkele bijzonderheden, die een
eigenaardig licht werpen op de Kol-
lewijn beweging. De redactie betoogt,
dat de omvang dezer beweging zoo
gering is, dat zij veronderstelt, dat
de regeering zelfs niet eens een staats
commissie zou hebben benoemd, als
zij geweten had wat zij nu weet.
De Staatscommissie heeft een uit
gebreid onderzoek laten instellen naar
wat in 1909 ten onzent in druk ver
scheen in de spelling naar De Vries
en Te Winkel en in de „vereenvou
digde" spelling naar Kollewijn.
in de eerste plaats nu heeft de
commissie laten nagaan hoe 't stond
met de 294 dag-, week- en maandbla
den die haar in handen kwamen. Om
ten deze een juiste vergelijking moge
lijk te maken, heeft zij de ongelijke
bladzijden gereduceerd tot bladzijden
van 2000 letters elk, en alstoen be
vonden, dat het resultaat was, bijna
een millioen bladzijden in de spelling
De Vries en te Winkel tegenover nog
geen 2600 in de spelling van Kollewijn.
Op gelijke wijze liet zij de tijd
schriften onderzoeken en bevond, dat
de uitkomst was, ver over de hon
derdduizend bladzijden in despeiling
De Vries en Te Winkel, tegenover
nog geen 2000 in de spellingKoilewijn.
En in de derde plaats heeft zij laten
nagaan, hoe 't stond met de in 1909
ten onzent uitgegeven werken, en
dankzij de mededeeling van de heeren
uitgevers, de uitkomst verkregen, dat
ten onzent in de gangbare spelling
van De Vries gedrukt waren ver over
de tweemaal honderdduizend bladzij
den, terwijl in de spelling Kollewijn
nog geen 2600 bladzijden het licht
zagen.
In totaal geeft dit dus bijna een en
een kwart miljoen tegenover nog geen
zevenduizend.
Het blad besluit het overzicht aldus:
„Het oordeel door de cijfers zelve
geveld, is voor dé spelling Kollewijn
dan ook ten eenenmale vernietigend,
en aan de staag gegeven voorstelling
alsof we in deze spelling te doen
hadden met een verschijnsel, dat al
lengs bezit van het land nam, is voor
goed de bodem ingeslagen".
Legaten.
Jonkvr. A. C. C. van Brakel, onlangs
te Oudenrijn overleden, heeft de vol
gende legaten bemaakt
Aan het fonds van Brakel f 50,000
aan het A. C C. fonds f 50,000aan
de mij. v. Weldadigheid Frederiks-
oord f 12,000aan de ver. v. hulpbeh.
blinden Utrecht f2000; aan het Te
huis v. Schoolg. kinderen, den Haag
f 1000 aan de vereen, hulp v. Lupus-
lijdersf 1000aan het Leger des Heils,
afd. Utrecht f4000; aan het Door
gangshuis te Hoenderloo f 1000; aan
het gesticht Zoar te ljsselstein f 300
jsn de diaconie Ned. Herv. gem.
Brielle f40,000; aan het armbest. R.
Gem., Brielle f15,000; aan de
diaconie Ev. Luth. Gem., Brielle f 5000
aan het armbes'. Israël, gem., Brielle
f5000; aan de Ned. Herv. gem. te
Everdingen f 20,000aan de diaconie
H. gem., Everdingen f 10,000aan
Eet R. K. armbestuur te Everdingen
'1000; aan het Asyl v. gebrekkige
zeelieden, Brielle f 15,000; aan het
Geuzengesticht Wilhelm, v. Nass.
5,000aan het Israël. Weesh.,
Utrecht f 20,000 aan het St. Andraeas
gesticht, Uirecht f 25,000aan de
commissie v. Kleeding en Dekking,
Utrecht f 10,000 aan de vereen. Moed,
Beleid en Trouw f5000; aan het
Nederl. Bijbelgenootschap 15000aan
de Mij. tot Nut van 't Algemeen
f 10,000aan de inrichting voor
Doofstommen-onderwijs, Rotterdam
f 25,000aan de Prins Alexander
stichting, Bennekom f 20,000 aan het
fonds v. Noodt, kerken in Nederland
f 20,000 aan het Wilhelmina Kinder
ziekenhuis, Utrecht f 25,000 aan het
Oranje Nassau Oord Renkum f25,000
aan de Prins Hendrik Stichting Eg-
mond aan Zee f 25,000 aan het dia-
conessenhuis, Utrecht f 20,000 aan
de Ned. Herv. gem. deMeern f 25,000
aan het Luth. Oude vrouwen- en
mannenhuis, Utrecht f 20,000aan het
diaconie weeshuis, Utrecht, f 20,000
aan het armbestuur Ned. Herv. gem.,
de Meern f 5000aan het R. K. arm
bestuur, Oudenrijn f2000; aan het
Ooglijders Gasthuis, Utrecht f 25,000,
totaal f579,500. Alles vrij van succes
sierechten.
Zuid-Preanger Rubb8rmaatschappij.
Wij vestigen de aandacht onzer
lezers op de gelegenheid, die is open
gesteld om in te schrijven op 812
aandeelen groot ieder f 250 van de
Zuid-Preanger Rubbermaatschappij
gevestigd te Hulst. Deze maaatscbap-
pij, waarvan president-commissaris is
de hee' V. Lacourt uit Brussel, de
bekende Rubberman, is een fusie van
de Cultuurmaatschappijen „Tübentaro
Plantations" en „Tjiagra Plantations",
terwijl zij als groot aandeelhoudster
ook samenwerkt met de „Saiatra
Plantations".
De aanplant op de aan de Zuid-
Preanger toebehoorende gronden, be
draagt 3213.47 Hevea's en 4138
Ficus. In 1913 zal een fabriek wor
den gebouwd, omdat men rekent eind
1913 of 1914 met tappen te kunnen
beginnen.
In 1914 wordt op een rubberoogsi
gerekend van 20000 pand.
(Vervolg.)
Naar aanleiding van een overge
legd schrijven van den controleur
der plaatselijke belastingen, betref
fend de opheffing der betrekkingen
van controleur en knapinne, ten
dienste der Vischmarkt, niet den in
houd van welk schrijven B. en W.
zich geheel kunnen vereenigen, stel
len B. en W. voor daartoe te be
sluiten.
In verband hiermede zal het dan
noodzakelijk zijn de verordening op
de invordering der plaatselijke be
lasting voor het gebruik der Visch
markt te herzien en opnieuw vast te
stellen, terwijl tevens een regeling
kan worden getroffen houdende be
palingen omtrent de wijze van in
vordering, de overbrenging der ge-
inde gelden bij den gemeente
ontvanger en de wijze waarop deze
van die storting doet blijken.
Burg. en Weth. stellen voor een
overgelegde concept-verordening vast
te stéllen.
De commissie voor de financiën
adviseert om de beirekking van
„knapin" te handhaven.
De heer Manse drong aan op het
behoud van de betrekking van kna
pin en zette het werk van deze vrouw
nog eens nader uiteen.
De heer De Meij vroeg of het niat
mogelijk is dat de vrouwen de visch
mogen verdee'er. op de vischmarkt.
Vroeger gebeurde dat op straat en
thans is dit door den keu: meester ver
boden.
De voorzitter zegde onderzoek toe.
De heer Stuart achtte ook behoud
van de betrekking van knapin noodig,
doch ten slotte werd goedgekeurd
eerst na te gaan of dit bij het in ge
bruik nemen van de nieuwe visch
markt noodig za! blijken.
Is dit het geval dan kan altijd een
knapin worden aangesteld.
Het voorstel werd daarop goedge
keurd.
De onbewoonbaarverklaring van
het pereeel Gevangenisstraat no. 2
werd op voorstel van B. en W.,
gunstig geadviseerd door de com
missie voor de fabricage, ingetrokken.
Ged. Staten hebben uitgenoodigd
het gevoelen van dan raad in te winnen
over een aanvrage van de tramweg
maatschappij Vlissingen-Middelburg
om opneming van de electrische tram
lijn door de Aagje Dekenstraat,over het
Betje Woiffplein, aoor de Waist-aat,
over den Nieuwendijk en het Bella-
mypark en door de Spuistraat en
Coosje Buskenstraat, en de provin
ciale concessie voor de hoofdlijn
Vlissingen-Middelburg en we! in het
bijzonder over de vraag of er in het
wegsbelang redenen zouden zijn om
het verzoek te weigeren.
Naar de meening van B. en W.
kunnen zich geen bezwaren opdoen
tegen deze aanvrage, welke een uit
vloeisel is van het raadsbesluit van
6 October 1911 tot intrekking van
de bij raadsbesluit van 25 Juni 1909
voor de hier bedoelde communale
tramlijnen verleende concessie, zulks
in aansluiting met de bij raadsbe
sluit van 5 September 1911tusschen
de gemeente Vlissingen en de Société
Anonyme aangegane overeenkomst,
waarbij de gemeente onder bepaalde
voorwaarden hare medewerking ver
leent tot een opheffing der gemeen
telijke concessie voor den aanleg
van genoemde siadslijnen, teneinde
aan de trammaatschappij geheele
vrijheid te verieenen bij haar streven
om die lijnen in de provinciale con
cessie voor de intercommunale lijn
te doen opnemen.
In artikel 3 dier overeenkomst ver
bindt de maatschappij zich onder
meer, om zoo spoedig mogelijk een
electrische tramlijn iangs genoemde
straien en pleinen te exploiteeren,
overeenkomstig de te verkrijgen con
cessie van het provinciaal bestuur.
Waar thans door de tranrmaatsch.
Vlissingen-Middelburg, in verband
met het bovenstaande deze aanvrage
tot Ged. Staten is gericht, stellen B.
en W. voor, met welk voorstel de
commissie voor de fabricage zich
vereenigt, dienaangaande een gunstig
advies aan d<t college uit te brengen.
De heer Manse vroeg of daaraan
niet de bepaling kan wo-den verbon
den wanneer de tram moet rijden.
Het worat thans werkelijk wel een
beetje bespottelijk.
Da voorzitter zeide dat alleen aan
Ged. Staten kan worden verzocht
met dezen wensch rekening te houden.
Dit werd goedgevonden.
Door B. en W. wordt voorgesteld
aan F. j. Timmerman tot wederop-
zegging vergunning ie verieenen tot
het plaatsen van een kiosk op den
Boulevard Evertsen tegen betaling van
een retributie van f50 per jaar.
De commissie voor de fi ianciën
stelt voor de retributie vanaf 1915
op f 75 te bepalen.
De heer Van N.ftsik meende dat
f50 een behoorlijke oeloöning is en
bovendien vond bij het verkeerd reeds
thans te bepalen Wot in 1915 be'aaid
moet worden.
De heer Tichelman zeide dat het
voorstel in de fmancieele commissie
is gedaan, omdat thans door den heer
Timmerman meer grond in gebruik
is genomen dan vroeger.
De heer Huson vroeg of het voor
stel niet kon worden aangehouden
tot de herziening van de bepalingen
omtrent het in gebruik nemen van
gemeentegrond.
De heer van Niftrik vond het ver
keerd af te wijken van de bestaande
gewoonten en thans reeds eenige
jaren vooruit te loopen.
Na eenige discussie werd door de
financieeie commissie haar voors'el
ingetrokken en vereenigde de raad
zich zonder hoofdelijke stemming
met het voorste! van Burg. en Weth.
Door Burg. en Weth. wordt voor
gesteld een wijziging der gerosente-
bcgrooting voor 1911 tot een ver
hoogd bedrag van f 7049.697s en
van de begrooting voor 1912 tot een
verhoogd bedrag van f 3159 647a.
Deze wijzigingen werden goedge
keurd.
Rondvraag.
De heer De Meij vroeg waarom
de spoeler van ae gemeente-reiniging
de hem toegekende verhooging van
jaarwedde niet is toegekend.
De voorzitter antwoordde dat er
geen spoelers meer zijn, doch dat
dit werk door losse werklieden ge
beurt.
De heer De Meij zeide dat de man
reeds anderhalf jaar in lossen dienst is.
De heer Rottier zeide dat aan
deze zaak een heele geschiedenis is
verbonden, welke hij gaarne in een
geheime zitting zal bespreken.
De heerTichelman vroeg opruiming
van de mestvaalt bij de remise van
de tram, waarop de voorzitter ant
woordde dat dit zal geschieden.
Verder drong hij aan om te trachten
een kettingpont te verkrijgen bij de
Bankertstraat.
Voons vroeg de heer Tichelman
wanneer de verkiezingen voor den
gemeenteraad worden uitgeschreven.
De voorzit.tr antwoordde den heer
Tichelman dat in de volgende ver
gadering de datums zullen worden
medegedeeld.
De heer Merckens zou gaarne zien
dat in de volgende vergadering de
quaestie van de Zeemans- en Vis-
schersbeurs aan de orde kan worden
gesteld.
De voorzitter deelde mede dat het
rechtskundig advies wordt afgewacht.
De heer Lindeijer vroeg of een
adres van den omroeper was inge
komen tot verbetering van jaarwedde,
waarop de voorzitter ontkennend
antwoord moest geven.
De vergadering werd daarna ge
sloten.
Vlissingen, 13 April.
Vlissingsche Oranjebond.
Voor den Vlissingschen Oranjebond
trad gisteravond in het Concertge
bouw aan de Emmastraat op de
heer F. Piekema, le luitenant dis
trict-commandant dei Kon. Maié-
chaussée alhier met een causerie met
lichtbeelden over den Atjeh-oorlog.
De zaal was stampvol en dat de
heer Piekema gedurende ruim twee
uren de aandacht gaande hield, ge
tuige de volkomen stilte, die gedu
rende al dien tijd in de zaal heerschte,
was wel een bewijs, dat zijn voor
dracht met belangstelling werd ge
volgd. Daartoe droeg de vertoonifrg
der lichtbeelden niet weinig bij en
de omstandigheid, dat de spreker
zelf met de zeden, gebruiken en ge
woonten van de volksstammen op
Sumatra, inzonderheid op Arjeh van
nabij bekend is, alsmede met plaat
sen en streken, maakte, dat zijn
voordracht zich kenmerkte door los
heid en natuurlijkheid en daardoor
als van zelf zeer boeiend was.
De aanleiding en loop van den
ooriog van 1873 werd in levendige
kleuren geschetstverschillende gou
verneurs, als Kohier, Van Swieten,-
Van Heutz, e.a. passeerden de revue
een bijzonder lient viel op den ka
pitein der maréchaussee Graafland.
Daar deze lezing reeds meer in
bijzonderheden in ons nummer van
13 Oei. 1909 is besproken geworden,
toen de heer Piekema deze voor
dracht heeft gehouden in de sociëteit
„Unitas", kunnen wij volstaan met
vermelding van bovenstaande. Alleen
dient hieraan toegevoegd, dat de heer
van N.ftrik, die na afbop een woord
van welgenteenden dank aan den
heer Piekema bracht voor zijn inter-
ressante voordracht, zeker sprak na
mens het publiek, dat dan ook dui
delijke blijken van instemming gaf.
Wij vestigen de aandacht op het
Woensdag in het Concertgebouw
door de „Vlissingsche Orkestvereeni-
ging te geven concert, onder leiding
van den heer Aleidus Coenen.
Aan dit concert zal medewerking
worden verleend door den heer dr.
v. d. K. te Middelburg (zang), den
heer E. Polak Daniels (1ste viool),
mej. E. Rappard (2de viool), den heer
A. K. W. Arntzenius (alt) en den heer
Th. W. Himpe (violoncel) allen uit
den Haag.
Het mag bekend worden geacht
dat de „Vlissingsche Orkestvereni
ging" veel bijdraagt tot verhooging
van het muzikale leven te dezer stede
en elke poging daartoe dient zoo
krachtig mogelijk gesteund te worden.
Het programma voor dit concert be
looft weer een genotvollen avond en
de medewerking van bovengenoemde
solisten is een waarborg te meer dat
er Woensdag rein muzikaal genot te
smaken zal zijn.
Dinsdagavond kan de groots repe
titie worden bijgewoond tegen be
taling van slechts 25 cent en wij
hopen dat het streven van de ver-
eeniging om de kunst ook tot het
volk te brengen zal worden gewaar
deerd en dit door een drukke op
komst zal worden bewezen.
Wij wijzen er ten slotte op dat
zoowel het concert als de repetitie
des avonds ten half acht aanvangen.
Ia een gisterenavond gehouden
vergadering is de onlangs opgeheven
afdeeling van de Vlissingsche Turn
vereniging opnieuw opgericht. Nieu
we leden kunnen zich schriftelijk
aanmelden bij het bestuur.
Aan het verslag over 1911 van de
Zuid-Hollandsche Maatschappij tot
redding van schipbreukelingen is
het volgende verleend
Te Westkapelle is een mortier met
lijnen en wippertoestel geplaatst on
der beheer van den heer K. Dekker
aldaarwelke aldaar ook trans
portmiddelen ter beschikking heeft
om een en ander zoo noodig naar
andere plaatsen van de kust tusschen
Domburg en Vlissingen ie vervoeren.
Hoewel op deze kust nimmer eene
stranding had plaatsgevonden, waar
bij het verlies van menschenlevens
te betreuren was, vond het bestuur
in de stranding van het schip „City
of Benares", in verband met de
voorstellen der Staatscommissie voor
het reddingwezen op deNederlandsche
kust, aanleiding tot de oprichting
van dit nieuwe station.
Des morgens van 9 Juli werden te
Cadzand seinen om hulp gezien van
twee schepen, welke wegens harden
wind en hooge zee niet op de haven
konden komen. De reddingboot ging
dadelijk uit en bereikte na een half
uur roeien het schip „Christina",
aan hetwelk op verzoek van den
schipper een mand werd overgegeven.
Hetzelfde geschiedde aan boord van
het schip „Nunquam Perfectum",
waarop de schipper der reddingboot
zelf overging. Na twee uren zijn
schepen en reddingboot behouden in
de haven aangekomen.
Op het station Sluis aan de Wie
lingen (Cadzand) werden des avonds
van den 23en December noodseinen
waargenomen, waarop de boot on
middellijk te water werd gebracht en
in de richting der seinen vertrok.
Het schip „Janneke Adriana" bleek
gestrand re zijn op een zeer gevaar
lijke plaats, van waar heizelve op
een steenen dam te pletter dreigde
te slaan. Daar de opvarenden het
schip niet wilden verlaten, dat met
spoedige hulp nog wel te tehouden
was, werden door de reddingboot
twee ankers uitgebracht, op welke
het vaartuig werd afg'ehieuwd, waar
na hetzelve des nachts ten een ure
behouden in de haven is gebracht.
Met Ingang van 1 Mei a.s. zal
de verbinding Berlijn—Londen via
Vlissingen—Folkestone aanmerkelijk
verkort worden doordien het ver
trek van station Eriedrichstrasse
van 11 40 vm. verschoven worat tot
1.05 nm., terwijl door de gewijzigde
route via Stendal Osnabrück de
Noordduitsche mailtrern slechts 3
minuien later te Vlissingen zal aan
komen. Van Hamburg en Bremen zal
men 14 minuten later dan thans
kunnen vertrekken. In omgekeerde
richting zal men te 4.54 of 26 minuten
vroeger te Berlijn aankomen, te Leip
zig 6.23 nm. in plaais 8.06 nm., te
Dresden 8.27 nm. inplaats 10,06 nm.
Met Zuid Duiischland is alleen
voor de doorgaande rijtuigen der
Vtissinger route een verdere versnel
ling verkregen waarmede vooral de
verbindingen met Baden en Wurt-
temberg gebaat zijn. Te Mainz b.v.
ral men ten 1.07 kunnen zijn in
plaats 1.53, Mannheim 2.22 vroeger
3.45, Karlsruhe 3.16 vr. 4.39, Stutt
gart 4.46 vr. 6.28, Ulm 6.58 vr. 8.25.
Voorts zal in den trein naar Zuid-
Duitschiand een postrijtuig worden
geplaatst en een doorgaand rijtuig
naar Kontstanz via het Scharzwala.
In de richting naar Londen zal
men met den zomerdienst ruim 37»
uur later van Triest kunnen vertrek
ken nl. 8.40 nm. in plaats van 5 nm.
Wegens de stremming in hei
scheepvaartverkeer te Antwerpen
heeft het stoomschip „Bintang" van
Gothenburg naar Antwerpen en ge
ankerd op de reede orders ontvangen
voor Rotterdam en is derwaarts ver
trokken.
De le luit. C, P. M. van Aitena
alhier word! belast met de leiding
der schietoefeningen tot verhooging
van 'sUnds weerkracht te Schoon-
dijke van 1 Mei tot 30 Augustus a.s.
De kap.tein Berkeljon, ais zoodanig
benoemd bij net 3j reg. infanterie
zal optreden als commandant van de
3e comp. van het 43 bataljon alhier.
De kapitein H. van der Zee van
het 4: bataljon alhier is aangewezen
eventueel op te trelen als plaatsver
vangend lid bij het toelatingsexamen
tot den hoofdcursus in 1912.
Heden is alhier binnengekomen
en nam ligplaats aan de Houtkade
Hr. Ms. marinekotierBoelen", onder
commando van den luitenant ter zee
2e klasse T. Akkerman, komende
van Heilevoetsluis.
Het vaartuig, bestemd tot het houden
van oefeningsiochten met jeugdige
schepelingen, zal tot Maandag alhier
vertoeven.
In de opgaaf van de gister gehouden
aanbesteding door de genie albier
meldden wij dat de heerj Loois Hz.
had ingeschreven voor f6115, dit
moet evenwel zijn f 6415.
Men schrijft ons uit Middelburg
Naar aanleiding van ingekomen
adressen van den bond Heemschut
en van de vereeniging „Nehalennia"
om de bouwverordening zoo te wij
zigen, dat althans in enkele straten
het herstellen ot het geheel of ge
deeltelijk vernieuwen van uitstekende
pothuizen, luifels, stoepen, banken en
kelderingangen veroorloofd zal zijn,
stelt de commissie voor de straf
verordeningen aan den raad voor
