BI
Dinsdag
5 Maart
binnenland.
Feuilleton.
No, 55.
50e Jaargang.
1912.
ns de
neerd
aten.
iteit.
Hes.
ueilig-
strekt.
Bbormernenis-Aduertenfiën op zeer uoordeolige ooorwaarden
urg.
140.
VLISSINGSCHE
COURANT.
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij de Uitgevers
Firma F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
ADVERTENTlENvan 1—4 regels ƒ0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzeifde
advertentie, wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Groote
letters en clichés naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd ep- Zon- en Feestdagen, jj TELEFOONNUMMER 10.
Nederland en China.
Volgens niet ambtelijke berichten
volgt de gerechtelijke instructie in
zake de gearresteerden wegens de
ongeregeldheden onder de Chineezen
te Soerabaja zijn gewonen loop.
Naarmate al of niet hun schuld blijkt,
zullen de gevangenen in voorloopige
hechtenis gehouden of in vrijheid
gesteld worden, terwijl er ook aan
gehouden verdachten uit preventieve
hechtenis ontslagen kunnen worden,
die toch nog strafvervolging hebben
te wachten.
Intusschen wordt verzekerd, dat
de jongste voorvallen en maatregelen
tot dusver geen invloed hebben uit
geoefend op de handhaving der we-
derzijdsche vriendschappelijke ver
houdingen tusschen de beide rijken.
De buiienlandsche betrekkingen wor
den langs den gebruikelijke diplo-
matieken weg rechtstreeks onderhou
den lusschen de departementen van
buitenlandsche zaken der beide landen
zoodat er van onderhandelingen van
China rechtstreeks met het gouver
nement van Ned. Indtë en omgekeerd
geen sprake is.
De berichten houdende de aan
kondiging van de terugroeping der
gezanten en van het stellen van een
ultimatum door China, missen vol
gens betrouwbare inlichtingen allen
grond.
De minister van koloniën, die
laatstelijk op 23 Februari doorH.M.
de Koningin is ontvangen, was Za
terdag andermaal ter conferentie bij
H. M.
Ouderdoms- en Invaliditeits
verzekering.
De vergadering van de afdeeling
Hardenberg van «Patrimonium* heeft
de volgende motie aangenomen
.gehoord de bespreking van de
motie-Troelstra betreffende art. 357
van het wetsontwerp tot verzekering
van werklieden tegen geldelijke ge
volgen van invaliditeit en ouderdom
verzoekt dringend in 't belang van
oude en invalide arbeiders, aan dc
leden der Tweede Kamer der Staten-
Generaal hunne besprekingen voor
en tjjdens de behandeling van boven
genoemd wetsontwerp zóo te willen
bekorten, dat dit onderwerp, zoo
noodig gewijzigd, spoedig tot wet
worde verheven."
De schoolquaestie.
De antirev. partijdagge Groningen,
Vrijdag gehouden, heeft de volgende
motie aangenomen
„De anti-rev. in de prov. Gronin
gen en noordelijk Drente, saamgeko-
men op hun partijdag te Groningen,
op 1 Maart 1912, gehoord de inlei-
Want het was hem niet gemakkelijk
geweest, de zorg voor het dagelyksch
brood, vooral in de eerste jaren van
zijn huwelijk, van zijn huis verwijderd
te houden. Ook hij bad zich veel
moeten ontzeggen, maar het gelukkig
bewustzijn zijnen plicht te vervullen,
deed hem dit niet gevoelen. Toen
kwam die onverwachte erfenis en
daarna de man, dien hij haatte als
zijn doodsvijand, dia had zijne vrouw
van hem vervreemd. Als hij toch maar
«en tastbaar bewijs voor zijne ver
denking had knnnen vinden. Hij had
bij Stiver Krübbe in alle kasten en
laden gezocht in ae zwakke hoop,
een stuk van de kopie van Maren's
roman te vindenmaar alles te ver
geefs.
Van daag was er een brief van
Marianne uit Pontrezina gekomen,
ding en bespreking over het onder
werp „Schoolquaesife en School"
door den heer Wirtz, distrlcts-school-
opz. te Winschoten
overwegende, dat de behoefte aan
een algeheele herziening der wet op
het lager onderwijs zich meer en meer
doet gevoelen
spreekt den wensch uit, dat het
daartoe binnen niet te langen tijd
kome en verwacht, dat dan aan de
bevoorrechting van het eene volks
deel boven het andere voor goed
een einde zal komen."
De gemeenteraad te Groningen
heeft tot controleur der gemeente
belastingen benoemd den heer F.J. de
Zee te Zaandam met 27 stemmen.
De heer B. Nijholt te Middelburg
verkreeg 6 stemmen.
Gezondheidscongres in 1912.
De a'gemeene vergadering van hei
congres zal op 21 en 22 juni te Mid
delburg worden gehouden.
Op den eersten dag zullen de
intercommunale samenwerking op
hygiënisch gebied en de stofpiaag
onderwerpen van behandeling uit
maken.
Op den tweeden dag zullen het
ontwerp tot wijziging der Woningwet
en de smetstoflragers aan de orde
worden gesteld en zoo er tijd be
schikbaar is misschien ook nog de
nadere bespreking van het praead-
vies van dr. Ringeling over ontsmet
ting.
Het ontwerp voor herziening der
Woningwet zal wederom in handen
worden gesteld van de cemmissie,
die ter zake de Woningwet het Con
gres reeds vroeger diende van advies.
Het gemeentebestuur zal het Congres
een feestelijke ontvangst ten raadhuize
te Middelburg bereiden, terwijl een
commissie van ontvangst in wor
ding is.
Een propaganda-vergadering.
Voor de afdeeling Vlissingen van
den Nationalen Bond van handels -
en kantoorbedienden „Mercurius"
trad Zaterdagavond in de kleine zaal
van het Concertgebouw ais spreker
op de heer K. J. H. Wasch uit Dor
drecht, lid van het hoofdbestuur van
genoemden bond met het onderwerp
„Waarom zouden wij ons organi-
seeren
De voorzitter der afdeeling, de
heer L. W. R. N. de Vroom, heette
de ruim 30 aanwezigen welkom, en
gaf daarop het woord aart den spreker.
De heer Wasch constateerde aller
eerst met vreugde den vooruitgang
der afdeeling Vlissingen. De titel
zijner rede is het antwoord van vele
niet aangeslotenen als men hen aan
spoort zich aan te sluiten.
waarin ze hem weer smeekte haar
de vrijheid te hergeven. Het was
niet de eerste, die dit verzoek her
haalde. Langen lijd zat hij er over
na te denken of hij er goed aan deed,
hierop steeds een weigerend antwoord
te geven. Maar zoodra hij begon te
wankelen in zijn besluit, behoefde
hij maar aan Raven te denken, om
weer even onverbiddelijk en hard ais
te voren te worden.
Een lichte stap deed hem opzien,
Hedwig kwam uit huis het terras op.
„Ben je al hier, Jörgen Ik heb je
niet hooren komen."
„Ik ben door den tuin thuis geko
men. Heb je nog weer brieven voor
mij?"
„Ja, die van de eerste bestelling, ik
wilde ze juist hier op je plaats liggen."
„Oeef maar hier, en breng mg, als
't je blieft, de koffie. Ik heb een uurtje
rust noodig."
Hedwig legde een heel pakje brie
ven voor haren broeder neer en merkte
nog op, voor ze heenging „Er is
ook al weer een uit Indië bij."
„Zoo, zoojörgen had den eersten
brief al ongeduldig opengemaakt
hij was van Marianne's broer. Onder
Spreker wil trachten aan te toonen
dat organlseeren noodzakelijk is, hij
wil zijn collega's oproepen ten strijd.
De kantoorbediende is volgens
spr. arbeiderniet bedoeld als tegen
stelling van leeglooparmaar econo
misch bedoeld, de kantoorbediende
is afhankelijk en wel direct van
zijn patroon.
Wij werken zegt spr. om het loon
en nergens anders voor.
De kantoorbedienden zijn arbeiders
o.a. door hun lage loon, bun lange
arbeidstijden en het groot gevaar
voor werkloosheid.
Dat de loonen te laag zijn, bewijzen
o. a. de advertentie-rubrieken der
groote bladen, voor zoover zij op
roepen van kantoorpersoneel inhou
den. Ook blijkt dit uit verschillende
gehouden enquetes.
Een dagelijksche arbeidsduur van
8 uur acht spr. voldoende voor een
kantoorbediende, als deze althans
flink werkt.
Er komen thans nog werktijden
voor van 10, 11 en 12 uur. Dit al
leen is al voldoende om voor ver
betering te strijden.
De kwestie der werkeloosheid is
het brandende punt en hierin ver
schilt de kantoorbediende in het ge
heel niet van lederen anderen loon
arbeider. Bij achteruitgang van zaken
is de kantoorbediende het eerste de
dupe daarvan.
A'len staan bloot aan oud worden,
en als men oud is, wordt dat erg
duidelijk gemaakt door den patroon,
men wordt aan den dijk gezeten
dat is het engste. De afdeeling Dor
drecht heeft dan ook een voorstel
gedaan voor een pensioenverzekering,
Door verdrijving van kleine zaken
door hei oprichten van groote zaken
groeit het aantal kantoren met veel
personeel en hierdoor wordt ieders
werk op zich zelf van minder belang
en de eischen, dus ook de loonen
worden minder.
De kans om zelf patroon te worden
is tegenwoordig gering, vroeger was
het bijna regel.
Dientengevolge is de salaris kwes
tie een zéér groote factor.
De heer Wasch spoort aan tot
behalen van diploma's, maar wijst
er tcch op, dat dit den concurrentie
strijd niet makkelijker maakt. Mede-
deeleade wat „Mercurius" doet om
bovengenoemde toestanden te verbe
teren, noemde spr. allereerst de werk
loosheid. „Mercurius" heeft een werk-
loozenverzekering opgericht, waardoor
het euvel der werkloosheid gedeel
telijk bestreden wordt.
Reeds 12 afdeelingen zijn bij ge
meenteiijke fondsen aangesloten.
In 1911 werd aan 45 werklooze
leden f2042,40 uitbetaald.
Ook besprak de heer Wasch de
werking van het plaatsing-bureau.
het lezen werd dc rimpel in zijn
voorhoofd steeds dieper. Dokter Hof
man had zijn zwager in 't vertrouwen
genomen, hem echter verzocht in 't
geheel geen invloed op Marianne uit
te oefenen. Bergen had dezer dagen,
zooals hij schreef, zaken in Berlijn
gehad en wide van deze gelegenheid
gebruik m ken, om Raven te spreken
en hem het nuttelooze van zijne zaak
voor te houden
Het gelukte mij op de redactie,
waar de schrijver niet aanwezig was,
gewaar te worden, in welke restau
ratie hij zich gewoonlijk des avonds
begaf. Vreezende hem te missen, ging
ik er ai vroeg heen. ik had eene
fotografie van hem gekocht, dat in
een raam van een B?rlijner boekhan
dels*' stond, en kon cius niet in den
persoon vergissen. Om zeven uur trad
de gezochte '.zinnen en keek zoekend
rond, lot bij een heer ontdekte, die
alleen aan een tafeltje naast het mijne
zat.
„Ha, goed dat ik je tref", begroette
Raven hem.
Toen ontspon zich een heel intiem
gesprek tusschen die twee, een hu-
welp betreffende. Ik zal je de bij-
Het ondersteuningsfonds heeft thans
een kapitaal van f 19.000.
Wat „Mercurius" voor het vakon
derwijs doet zette de heer Wasch in
het kort uiteen.
Ook werkt de bond propagandis
tisch, door het publiek maken van
de eischen die gesteld worden en
dit alieen zou reeds goed werken.
Ook het werken voor jaariijksche
vacantie heeft reeds veel succes ge
had.
Verder strljdt„Mercurius"voor goede,
gezellige inrichting der kantoren
omdat de werklust en de gezondheid
er door verbeterd worden. Propagee-
ren vaq Zaterdagmiddagsluiting is
volgens spr. noodzakelijk.
Bij de regeering wordt aangedron
gen op opname der kantoorbedienden
in de sociale wetgeving.
De bond is neutraal op politiek
en godsdienstig terreindit kan
want men sluit zich aan als kantoor
bediende.
De organisatie leidt tot het gevoel
van samenhoorigheid. „Allen voor
éen, éeo voor allen".
Goede argumenten tegen aanslui
ting zijn niet te leveren volgens spr.
Tot de aanwezige georganiseerden
zeide spr. ten slotte voor deugdelijk
werken zijn noodig drie dingen één
heid, weten en enthousiasmehetgeen
hij nader uiteenzette. O.a. wees spr.
op het bestaan der christelijke en der
„Atgemeene" organisatie en bepleitte
het opgaan dier vereenigingen in
„Mercurius" althans samenwerking
met die organisaties.
Tot de ongeorganiseerden zegt spr.
zijt tevreden met uw lot als gij
wilt; maar gij zult het arbeiden voor
verbeteringen niet willen tegenwerken,
maar dit doet gij door u niet aan
te sluiten.
Luid applaus bewees dat het ge
sprokene den aanwezigen ten zeerste
had voldaan.
Daar niemand vragen had te stellen
namen de voorzitter en de spreker
aan dat geen der aanwezigen iets
tegen het gesprokene had op te mer
ken en vroegen zij de ongeorgani
seerden zich thans aan te sluiten.
Met dank aan den spreker sloot
de voorzitter hierop de openbare
vergadering.
Ann *de memorie van toelichting
op het adres door de afdeeling Vlis
singen van den Bond van Ned. On
derwijzers aan den gemeenteraad
gericht, inzake kleinere schoolklassen,
ontleenen wij het volgende:
Ofschoon de wet op het Lager
Onderwijs niet voorschrijft, hoe groot
het maximum aantal leerlingen per
klasse en per onderwijzer mag zijn,
is het toch wenschelijk, In 't belang
zonderheden besparen, het zou je ie
veel aangrijpen en tot niets leiden.
Het was een advocaat, met wien
Raven zich onderhield. Van zijn stand
punt beschouwd, is hem dat eigenlijk
niet kwalijk te nemen. Alleen het
„hoe" was in hooge mate beleedigend
en dan dat je aangelegenheid niet in
het kantoor, maar in een restauratie
ter sprake kwam. Ik zou het je in
't geheel niet hebben geschreven, als
ik niet den indruk had gekregen
dat Raven elk middel zal aangrijpen,
om zijn doel te bereiken. Blijf bij je
besluit, laat je praktijk voor eenige
dagen aan een ander over, reis naar
Marianne en doe een laatste po
ging. Binnen een paar dagen krijgt
Raven verlof en zal je vrouw opzoeken,
om ook van zijne zijde het uiterste
te beproeven
Hofman las niet verder, hij sprong
op. Neen, dat was niet langer uit te
houden. Het moest den een of anderen
kant uit. Hij greep den brief r.og
éénmaal om hem uit te lezen. Er stond
niets meer meer van belang in, alleen
dat zijn zwager na heel toevallig aan
gehoorde onderhoud.de kennismaking
met Raven niet meer had gezocht.
van vruchtdragend onderwijs, dat dit
maximum niet te groot is.
Voor verschillende scholen hier,
n.m.l. de scholen A, B en F, is het
aantal leerlingen per klasse o.i. ech
ter wel te groot. (Dit wordt nader
uiteengezet in een tabel, opgenomen
in ons nummer van 15 Jan. 1.1.)
Van de 74 schoolklassen telden er
39 meer dan dertig leerlingen, en
waren er 35 waarvan het aantal daar
beneden bleef.
Dit lijkt niet zoo ongunstig, doch
het is tut inderdaad wel. Immers
van die 39 klassen, waar de toestand
dringend verbetering eischt, bahooren
er 32 tot de scholen A, B en F dus
ruim 82 pet. en van de 35, waar de
toestand goed genoemd kan worden
behooren er slechts vier, dus lll/7
pet. tot bovengenoemde drie scholen'.
Van de 36 klassen die de scholen
A, B en F tellen, waren er 22, dus
ruim 61 pet. die 40 of meer dan 40
leerlingen telden.
Het gemiddelde aantal leerlingen
per klasse bedroeg,
voor school A 41 (ruim)
B 44 (bijna)
F 38 (ruim)
D 27 (ruim)
C 27 (bijna)
E 22 (bijna)
Nu moge in het jaar 1911 een
enkel aantal gewijzigd zijn, bijv,
het aantal leerlingen in de eerste
kiasse van school C, die inmiddels
gesplitst is geworden, en bijv. op
school A, waardoor het bestaan der
hulpklassen misschien in enkeie la
gere klassen het aantal wat gedaald
is, dit neemt niet weg, dat deze
wijzigingen tach niet van grooten
invloed op deze cijfers zullen zijn.
We tneenen dus met gerustheid te
kunnen schrijven, dat het aantal
leerlingen in de helft der klassen te
groot is.
In deze groote klassen kunnen de
verstandelijke en zedelijke ontwikke
ling onmogelijk tot haar recht komen.
Het is daar voor den onderwijzer
niet doenlijk zich met de individueeie
behoeften van ieder zijner leerlingen
bezig te houden. De meest vlugge
worden in hun ontwikkeling tegen
gehouden, en voor de minder be
gaafde kan hij geen tijd vinden om
ze te steunen en bij te werken door
dat het groote aantal leerlingen
voortdurend zijn gansche aandacht
eischt. Daardoor komen alle leer
lingen tekort in hun verstandelijke
ontwikkeling. Vooral de vakken lezen,
rekenen en Ned. taal, die daaglijks
terugkeeren, lijden het meest onder
dezen toestand.
Bovendien de nieuwe onderwijs
methoden zijn meer gebaseerd op de
zielkundige en paedagogische weten
schap. Daardoor staat het onderwijs,
Toen hij het schrijven op tafel legde,
viel zijn blik toevallig op den brief
uit indië Ook deze zou zeker raad
en deelneming bevatten, het kon als
antwoord op zijn biecht zijn.
De brief luidde
Mijn beste Jörgen
Je kunt je onmogelijk voorstellen,
hee jc treurige brief mij heeft geschokt
en bedroefd. Kon ik je foeh in je
lieve, goede oogen kijken, dan zou
ik alles beter kunnen zeggen. Hoe
nuchter staan de woorden echter op
het papier. Je mooie, lieve vrouw is
geheel van je vervreemd, en jou richt
dat verlies naar lichaam en geest
bijna te gronde. Alleen totale wanhoop
kan schrijven, zooals gij deedt.. Ma
rianne wil vrij zijn en gtj wilt haar
die vrijheid niet geven. Zie, nu be
grijp ik je niet meer. Je bent in de
klauwen van de ergste hartstocht
de ijverzucht. Als eene vrouw, die
ik beminde, tot mij zei„Geef mij
de vrijheid, ik houd niet meer van
je!" dan zou ik veel te trotsch zijn,
om haar langer aan mij te binden;
ik zou haar laten gaan, waarheen ze
wilde.
CWordt Vervolgd.)
