Vrijdag
9 Februari
No. 34.
50e Jaargang.
1912.
Bloedvergiftiging.
Feuilleton.
BINNENLAND.
48.)
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij de Uitgevers
Firma F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
RANT.
ADVERTENTIEN van 1—4 regels 0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Qroote
letters en clichés naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks^ uitgezonderd op Zon- en Feestdagen.
TELEFOONNUMMER 10.
Een vergiftiging van het menscheiijk
organisme kan op verschillende ma
nieren tot stand komen. Men kan aan
vergiftiging sterven door inademing
van schadelijke gassen, zooals kool-
oxydegas, verder door innemen van
vloeibare en vaste vergiftige stoffen,
bijv. syaankali, of door het brengen
van gift onder de huid, zooals bij
een slangenbeet gebeurt.
Merkwaardigerwijze werken vele
giften slechts dan, wanneer ze in de
maag komen, terwijl ze geheel on
schadelijk zijn, wanneer ze door een
wond in het bloed geraken, andere
doen juist andersom. Het slangengift
dat van uit een wond zoo intensief
werkt, kan bv. zonder nadeelige ge
volgen ingeslikt worden; het anders
zoo gifiige ammoniak wordt, in 't
bloed gebracht, door chemische om
zettingen veranderd in het ongiftige
ureum. Ons organisme is eigenlijk
een onophoudelijk in werking zijnd
chemisch laboratorium, dat vele ver
giften in onschandeüjke stoffen omzet.
Natuurlijk zal het lichaam des te
doelmatiger zijn werking volbrengen,
naarmate zijn chemische bestanddee-
len, zijn weefselsappen nl. beter van
quaiiteit zijn. Derhalve komt bij een
vergiftiging het voordeel van een ge
zond lichaam duidelijk voor den dag.
Al die bovengenoemde vergiftigingen
noemt men in den volksmond nog
geen bloedvergiftiging, zelfs niet de
vergiftiging ontstaan door een slan
genbeet,hoewel dit er toch eigenlijk een
is. Onder bloedvergiftiging verstaat
men een van een wondje uitgaande
veretteiing van verschillende lichaams
organen. Deze onwetenschappelijke
aanduiding is afkomstig van vroegere
overleveringen. In de geneeskundige
geschriften van de oudheid en de
middeleeuwen, bij Ceisus, Galenus
e.a. wordt onder den naam bloed
vergiftiging verstaan het optreden van
abcessen, welke snel voortschrijden
en zich verplaatsen, waardoor 't leven
bedreigd wordt. Paré verklaart in zijn
boek „wondbehandeling" van 1635
het slechte verloop, dat de wond
soms neemt, daardoor, dat de lucht
schadelijke bestanddeelen bevat, die
de wond in rottenden toestand brengt.
Men vindt aldus reeds voor twee en
een halve eeuw het vermoeden uit
gesproken, dat de nadeelige stoffen,
die gedurende de genezing van een
wond tot bloedvergiftiging voeren,
van buitenaf moeten binnendringen
en zich niet al reeds in de wond of
in het bloed bevinden.
Hoe komt nu een dergelijk lijden
tof stand Door de verbetering der
microscopen en hei uitgebreider wor
den der geneeskundige onderzoe
kingsmethoden heeft men ontdekt,
o
„Hebt ge Bosz gelezen
„Neen, ik herhaal alleen wat op
een steen in het park van mijn ho
tel staat. Ik heb dat opschrift dage
lijks voor oogen", antwoordde Ma
rianne.
„En ik begrijp nu hoe ge aan het
talent voor de dichtkunst komt en
aan de eenvoudige taal, aan de in
nemende toevalligheid en frischheid
uwer vrouwengestalten. De natuur
rondom u predikt het u eiken dag,
en dat gij hare taai beter dan iemand
anders verstaat, dat leest men in
uwe oogen. Vandaag zijn we juist
in de rechte stemming, om de plek
betreden, waar Karei Maria von
Weber werd geboren en een Johan
Bosz als rector werkte. Als wij hier
wat hebben ontbeten, wandelen wij
naar Eutin, waar wij in den tuin
dat de geheele natuur is overvuld
van de kleinste plantaardige levende
wezens, de zgn. microben of bacte-
tlën. Lucht, water en vaste lichamen
bevatten in groot aantal dtrgelijke
wezens, die zich onder gunstige om
standigheden zeer snel tot in 't on
eindige kunnen vermenigvuldigen.
Onder deze bacteriën komen er
nu zu ke soorlen voor, die in aan
raking met levende weefsels, ettering
en rotting veroorzaken. Komen deze
microben in een wond, dan ontstaat
ettering. Bij een normaal wondver-
loop vormen zich in de doorgesne
den bloedvaten stolsels, die het
bloedvat afsluiten en zoo de bloe
ding stillen. Komen nu tegelijk met
de verwonding etlerbacteriën in de
wond, dan ontstaat een ettering van
de wondvlakten, welke snel overgaat
op de stolsels in de vaten. Daar nu
de bloedstroom voortdurend voorbij
deze stolsels stroomt, gaat er allicht
een deeltje van de etter mee, dik
wijls naar een verwijderd lichaams
deel, waar het in de fijnste takjes
van de aderen blijft zitten. Onmid
dellijk beginnen de bacteriën zich
daar te vermenigvuldigen en veroor
zaken op die plaats een heftige et
terige ontsteking, een abces.
Nu zijn er dus al twee etterhaar
den in 't lichaam. Weldra worden
nu op dezelfde wijze andere etter
haarden gevormd, het bloed bevat
door de snelle vermeerdering der
bacteriën steeds meer etier en ien
slotte gaat de mensch ten gronde
aan bloedvergiftiging.
Behalve in minder edele organen
kan de etter ook terecht komen in
meer gewichtige als de longen en de
hersenen. In de longen kan dan b.v.
een locale ontsteking ontstaan, die
een kwaadaardig verloop neemt.
Direct na de vorming van de
eerste etterhaard vertoonen zich bij
den patient zware algemeene ver
schijnselen. Eerst ontstaat een sterk
rillen, waaraan zich meestal een
hooge koorts aansluit, die weldra
tot groote zwakte, «vermagering en
lichamelijk verval leidt; onder toe
name dezer verschijnselen volgt na
eenigen tijd de dood.
De behandeling van een dusdanige
bloedvergiftiging is meestal vruchte
loos. Zelfs ei ergische operalies kun
nen het leven niet meer redden. Wel
poogt men soms door amputatie van
het lid, waar de oorspronkelijke in-
fectiehaatd zit, het overige deel van
het lichaam voor verrotting te vrij
waren, gewoonlijk echter zonder ge
volg. In den regei immers wordt de
etter zeer snel door het geheele or
ganisme verspreid, en daarom zijn
dergelijke operaties volkomen nutte
loos. Men moet het fatum in deze
gevallen zijn loop laten, de mensch
staat volkomen machteloos.
van 't huis van Bosz ons middag-
maat willen gebruiken. Altijd wan
neer gij er mee instemt."
„Neemt gij de leiding maar op u,
en ik volg."
Zoo wandelden zij dan als twee
vroolijke kinderen naar Sieibeek,
waar ze de stoomboot namen, die
hen tot de Keizer Wilhelmbrug
bracht. Van daar tot Eutin was het
niet ver meer, en zoo kwamen ze
dan spoedig bij het huis van Bosz
aan, dat van buiten nog geheel het
oude uitzien had behouden, terwijl
van binnen niets meer aan het een
voudige rectorshuis herinnerde. Maar
in den tuin wachtte hun een idylle.
Marianne kon hare oogen er nier aan
verzadigen. Daar breidt zich uit
het diep blauwe meer in zijne geheele
uitgestrektheid voor haar oogen. Tot
aan zijnen oever ziet men rechts de
overoude boomen van den slottuin
en heel op den voorgrond teekenen
zich schilderachtig de huizen der
stad af, die aan het meer grenzen,
met de daarachteriiggende kerk. Be
groeide hellingen omsluiten het meer
aan de linkerzijde en recht vooruit
duikt een dicht begroeid eiland uit
De wetenschap nu, wier dienaren
nooit rusten en altijd maar door zoe
ken, is zoo ver vooruitgegaan, dat
ze de oorzaak der bloedvergiftiging
heeft gevonden in de bovengenoemde
bacteriën, die van buitenaf in de
wond dringen. En waar de oorzaak
bekend was, zijn al spoedig midde
len gevonden, om het kwaad zoo
veel mogelijk den kop in te drukken.
Men heeft ni. ontdekt, dat, wanneer
er een wond is, deze beschut moet
worden tegen de lucht en tegen het
vuil, dat overal aanwezig is, aan de
kleeren, aan de voorwerpen, waar
mede we dagelijks in aanraking ko
men. Men moet nl. de wond anti
septisch behandelen. Wat beteekent
dit nu? Elke wond moet, hoe klein
zij ook is, zorgvuldig worden uitge-
wasschen met antiseptische vloei
stoffen, als sublimaat, carbol, boor
water e, d., terwijl ook de omgeving
daarmee schoongemaakt moet wor
den. Daarna moet er een goed slui
tend verband om gelegd worden.
Toch is gebleken, dat deze wijze
van behandelen nog niet altijd tot
het doel leidde, en is een betere
methode gevonden. Met dat afspoe
len van de wond weet men niet
altijd, of er niet bacteriën juist
dieper in de wondvlakten worden
gedreven, waardoor men het tegen
overgestelde bereikt van wat men
wil. Daarom is het beste, van de
wond zelf maar af te blijven, en
alleen de omgeving schoon te ma
ken, dit echter zoodanig, dal het
vuil van die omgeving niet in de
wond komt. Vervolgens het verband.
Men gebruikt wei .ens pleister, om
de wond te bedekken. De ondervin
ding heeft geleetd, dat dit ook aan
leiding kan geven tot bloedvergifti
ging en wel door de volgende om
standigheid. De wondranden schei
den altijd wat wondvocht af, waar
door de aanwezige bacteriën naar
buiten worden gebracht en zoo on
schadelijk worden. Wordt die afschei
ding door pleister of een ander im-
permiabie verband onmogelijk ge
maakt, dan werken de bacteriën zich
naar binnen en ontstaat het gevaar
voor algemeene infectie. Er volgt
dus vanzelf uit, dat men voor ver
band materiaal moet nemen, dat het
wondvocht gemakkelijk opneemt en
zoo mogelijk opzuigt. Dit nu heeft
men gevonden in het bekende bydro-
phile gaas, zoo genoemd, omdat het
vocht aantrekt. Hij, die een wond op
deze manier behandelt, kan zich
overtuigd houden, in vele gevallen
den gewonde het leven te redden.
Dat het na het aanleggen van het
eerste verband zeer wenschelijk is,
ook bij kleine wonden, een deskun-
digr te raadplegen, behoeft voorze
ker nief gezegd te worden. Hoofd
zaak echter is, dat de leek niets be
het water op. Het riet is zoo dicht
en verbergt de inhammen zoo geheel
dat de bezoeker het kleine, sierlijke
zeilbootje als 't ware uit een groenen
mand te voorschijn ziet komèn.
„Ach, wij willen straks ook gaan
zeilen, Raven!" zei Marianne,terwijl
ze het scheepje verlangend nakeek.
„Zoolang als ge wilt. Onze t ein
gaat pas om zeven uur, we hebben
dus overvloed van tijd. Maar na het
eten gaan we eerst in den tuin van
't slot onze siësta houden.Ik houd
het er voor, dat het daar dan heel
stil en eenzaam is.
Oe zijt toch niet bang voor de
geesten, die daar 's middags rond
wandelen
„Ik dacht, dat die zich maar alleen
d.s nachts vertoonden."
„Oe zult het nog beleven, dat de
geesten ook van de zon gaan houden",
schertste Raven.
Het was twee uur, toen ze naar
het slot terugwandelden. Eutin lag
in den middagslaap, de drukke jeugd
werd in de school vastgehouden, het
park van het slot was rusiig, even
als Riven had voorspeld. Ze liepen
er rond, als in het slot van de schoone
Fgbonnements-fiduertenfiën op zeer uoordeeiige ucorwaarden
derft, en wanneer hij op de aange
geven wijze handelt, dan bestaat
daarvoor zeker geen gevaar. A,
H. M. de Koningin.
H. M. de Koningin is gisterenna
middag tusschen 1 en 2 uur voor
het eerst sedert de helft der vorige
maand in een open victoria uitgere
den. Z. K. H. vergezelde H. M. op
dien tocht. H, M. zag er goed uiten
keerde na een rijtoertje van een half
uur ten Paleize terug.
Eerste Kamer.
Bij de algemeene beschouwingen
over de Staatsbegroting werd na het
pleidooi van den heer Franssen over
de bevordering van de rechtsgelijk
heid voor het bijzonder en het open
baar onderwijs, door minister Heems
kerk het regeeringsbeleid verdedigd,
daarbij nadrukkelijk protesteerende
tegen het veiwijt van den heer Van
Pallandt, dat de houding van de re
geering, met betrekking tot het bij
zonder ondetwijs, predikantssalasis-
regeling en afschaffing der staatslo
terij, de verwachtingen heeft teleur
gesteld.
Wat het bijzonder onderwijs aan
gaat, heeft het Kabinet volkomen na
geleefd het program waarmede het
is opgetreden en dat slechts inhield
tegemoetkoming in schoolbouw en
daarom critiseerde de minister den
heer Van Pallandt's grief, als absoluut
onbillijk, onrechtvaardig en een po
litieke fout. Met den heer Staal ver
trouwde de minister op de naleving
door de groote mogendheden jegens
ons, van de neutraliteits-clausule in
het vredesverdrag, hetgeen niet uit
sluit dat ons leger moet geteed staan.
Minister Kolkman verdedigde het
financieel beleid tegenover den heer
Van Nierop's leer, dat voor buitenge
wone uitgaven slechts in alleruiterste
gevallen zou mogen geleend worden.
Na replieken werden de algemeene
beschouwingen geëindigd en hoofd
stuk 2 (hooge college's) goedgekeurd.
Met de behandeling van de marine-
begrooting werd aangevangen en
deze ook goedgekeurd.
De Kamerverkiezing in het district
Hilversum.
De uitslag van de gisteren gehouden
herstemming ter verkiezing van een
lid van de Tweede Kamer is als
volgt
Aantal kiezers 12,669; uitgebracht
9010 geldige stemmendaarvan ver
kreeg mr. V. H. Rutgers (A. R.) 4942
en de heer W. de Jong (U. L.)4068
stemmen, zoodat mr. Rutgers geko
zen is.
slaapstee. De woudreuzen stonden
als betooverd. Qeen windje bewoog
bladeren of takken. In spookachtig
grauw slaken de hooge populieren
hunne kruinen uit boven het sappig
groen hunner kameraden.
De rozen bloeiden, alsof het Juli
was. Eene 'bedwelmende geur van
resida en viooltjes vervulde de lucht
en trok over de middeneeuwsch slot
gracht, waarop de sneeuwwitte zwanen
in sierlijke bewegingen heengleden.
Marianne werd bevangen als door een
bangen droom, zwijgend liep ze naast
Raven voort, die haar van ter zijde
opnam. Nu kwamen ze bij een bank,
die onder eene groep prachtige boo
men stond.
De jonge vrouw gevoelde zich
vermoeid en ging zitten, zij keek met
daoomerigen blik over de groene
grastapijten en den met biezen begroei
den vijver heen naar het roode slot,
dat daar zoo zwijgend lag tusschen
zijne omgeving van boomen. De een
zaamheid en stilte beklemden hare
borst. Een vergeten slot het geleek
op een vergeten grafMarianne sloot
de oogen, en ze opende ze ook, toen
ze Ravens slem hoorde hij leunde
Bij de eerste stemming waren uit
gebracht 8293 geldige stemmen,
waarvan op de lieeren mr. H. Th.
's Jacob (C. H.) 1736, W. de Jong
(U. L.) 2092, mr. V. H. Rutgeis (A. R.)
3584, dr. Th. van der Waerden (S.
D.A P.) 784 en D. Wijnkoop (S.D.P.)
103 stemmen.
Tariefwet.
In het geheel zijn thans 323 adres
sen, van welke 39 ongezegeld, bij
de Tweede Kamer Ingekomen tegen
en voor de Tariefwet. In het cijfer
zijn begrepen de soms boekdoelen
vormende stukken van Kamers van
Koophandel.
De geheele stapel is in handen
geweest of is nog in handen van de
commissie van voorbereiding, die
bovendien ook nog belanghebbenden
heeft gehoord.
Er is dus zeker geen gebrek aan be
langstelling van de zijde van het pu
bliek, noch aan gemis van voor
lichting.
De verwerping van den duurte-
toeslag door de Eerste Kamer.
Door den Algemeenen Nederiand-
schen Rijkswerkliedenbond, den Al
gemeenen Bond van Ned. Post
Telegraaf- en Telefoonpersoneel en
den Alg. Ned. Ambtenaarsbond, is
een comiié gevormd met het doel
een protest-beweging te organiseeren
door het geheele land tegen de ver
werping der duurte-toeslagontwerpen
door de Eerste Kamer. De actie zal
worden geopend door de verspreiding
in den loop dezer week van een ma
nifest in 20000 exempla-en, terwijl
een reeks van 20 openbare vergade
ringen zal plaats hebben.
Huldeblijk dr. Nouwens.
Dinsdagmiddag had te Heeswijk
(N. Br.) een eenvoudige plechtigheid
plaats, n.l. de aanbieding van het
huldeblijk, door den Nederlandschen
Middenstand aan dr. Nouwens 'ver
eerd-bij zijn vertrek uit Nederland.
Op verzoen van de moeder van
dr. Nouwens, voor wie de baste
bestemd is, had de aanbieding eergis-
termiddag plaats in het Klooster van
de Orde, waartoe dr. N. behoort.
Namens de commissie voor het hul
deblijk voerde de heer J. S. Meuwser.
hierbij het woord en bracht in her
innering het vele goede, dat doordr.
Nouwens voor den Middenstand was
verricht, voornamelijk de ontwikke
ling van den Middenstand op vak-
en handelsgebied en de prettige sa
menwerking die er steeds tusschen
de verschillende Middenstandsveree-
nigingen bestaan had. Als hulde voor
het vele goede, dat door hem verricht
was, had de commissie aan den
bekenden beeldhouwer August Falise
tegen den stam van een reusachtigen
zilverpopulier, die met zijn grijs loof
een vreemd licht op ke jonge vrouw
wierp.
„Hebt ge de geesten bespeurd, die
hier op het middaguur rondwaren
Het slot slaapt, de hofhouding
heeft hare landelijke spelen gestaakt,
om te rusten tot het middagmaal tot
nieuwe genoegens roept. Het park .is
eenzaam op dit uur, dat weet de
schoone hofdame ook.
Zij zweeft in sierlijke spitse schoen
tjes over het fluweclig gras en ver
dwijnt in den schaduw van de boomen.
Haar hart klopt onder haar herders
gewaad, want zij denkt aan den vo-
rigen avond, aan de beangstigende
en toch zoo bedwelmend zoete uren,
toen de Hertog haar op deze bank
teedere woorden in het kleine, rosi-
ge oor had toegefluisterd. Nu is zij
zeker van zijn liefde. Slechts een
paar bloeiende takje wil ze plukken
aan den oever van het meer.
(Wordt vervolgd.)
