Vrijdag
15 December
Feuilleton.
N o 296
49e Jaargang,
1911
Verschijnt dagelijks,
Bij deze Courant behoort een lijvougsel.
3e nieuwe l K. Kerk aan hei
Paul Krugerpiein
VLISSINGSCHE COURANT.
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij de Uitgevers
Firma F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
ADVERTENTÏÊN van 1—4 regels 0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechts twee maal berekend. Qroote
letters en clichés naar plaatsruimte.
ultgszondsrd op Zon-
Feestdagen.
lH~NNENLANIi.
Tweede Kamer.
Voortgezet werd gisteren de be
handeling der begroofing voor bin-
nenlandsche zaken. De minister ver
dedigde nadrukkelijk de werkwijze
van de staatscommissie inzake drink
watervoorziening tegen de aanmerking
van den heer Bolsius, dat de com
missie te vee! als uitvoerend college
optreedt.
Aan den heer Schaper beloofde de
minister het instellen van een onder
hoek naar de dienstvoorwaarden en
de behandeling van verpleegsters en
verplegers in 's Rijks ziekenhuizen.
Ook zal de minister overwegen
ruime interpretatie bij de subsidies-
ring van vereenigingen tot bestrijding
der tuberculose.
Bij de onderwijs-paragraaf klaagde
de heer De Visser over den weinigen
voortgang op onderwijsgebied en
drong aan op onverwijlde wettelijke
regeling van het vakonderwijs. Zeer
sterk critiseerde spreker de schand
daad van de Leidsche studenten- en
de daarbij gebleken zedelij keascnsEiip-
tie. Spreker meende echter dat na
het uitstekend optreden van den Se»
naat tegenover de studenten v-artyer-
dere maatregelen moet worde&sjifge-
zien.
Gisterenavond werd de behandeling
van hoofdstuk waterstaat voortgezet.
De heer Fruijïier wees op bet ge
vaar waarin de Zeeuwsche spoorweg-
lijn verkeerde tijdens den jongsten
storm. De afsluiting door middel van
schotbalken is naar spr. vreest niet
voldoende en ook zal de noodige tijd
ontbreken om al de formaliteiten te
vervullen voordat ingeval van gevaar
tot het leggen dier balken kan over
gegaan worden. De dijken welke door
den storm beschadigd werden zijn
hersteldmaar 't gevaar is toch niet
geweken. Was de dijk doorgebroken,
dan zou het spoorwegverkeer stop
gezet zijn.
In het Voorloopig Verslag is om
afdoende maatregelen gevraagd vast
staat dan ook, dat er iets moet ge
beuren. Het plan schijnt nu te zijn de
dijken zoodanig te versterken, dat
voldoende waarborg tegen doorbraak
geboden wordtkomen de polderbe
sturen hiertoe, laat het Rijk dan de
polders helpen, waar 't een buiten
gewone versterking geldt.
Wie is de legendendichter
Wij lezen in „de Nederlander" De
„Standaard" klaagt. Er vormt zich
weer een legende, zegt het blad: Die
legende zou zijndat dr. Kuyper bij
de jongste debatten minister Talma
aanviel, en hem noodzaken wilde, de
3.)
„Ik zou het prettig vinden, als u
mij eens iets verzocht. Zal ik mijne
vrouw eens bij u zenden
„Ach neen, neen", weerde de
zieke angstig af. „Gij zijt goed
maar geen vreemde gezichten."
„Wat kan ik dan voor u doen
„Wil u de papieren, die daar op
tafel liggen, inpakken Ik legde
alies naar volgorde, maar ik werd
plotseling zoo zwak. Er is groote
haast bij."
Hebt ge weer een heelen roman
afgeschreven, en dat waarschijnlijk
zoo haastig mogelijk. Ik weet hoe
weinig medelijden die heeren schrij
vers gewoonlijk met hunne voort
gejaagde copeïsten hebben. Het liefst
zou ik die heele schrijfmachine voor
een poos verbannen. En als het dan
ten minste nog maar fatsoenlijk be
orde, waarin hij de verzekeringsont-
werpen wilde behandelen, te wijzigen.
Maar, zegt het blad, natuurlijk is
hier niets var. aan. Het staat immers
niet aan den minister, maar aan de
Kamer om die ontwerpen thans te
behandelen.
Maar links wilde de invaliditeitswet
tegenhouden. Waarna „de Stand."
schrijft
Met het oog daarop nu heeft dr.
Kuyper een verklaring gevraagd, die
in de memorie van antwoord ontbrak
de verklaring namelijk, dat ook de
regeering, als het onverhoopt voor
beide wetten saam te laat mocht loo-
pen, voor zooveel van haar afhing,
aan de invaliditeitswet voorkeur zou
geven. Deze verklaring heeft de re
geering dan ook gegeven. Dit is de
voorstelling van „de Stand."
De juiste echter vindt men in de
Handelingen. Laat ons nu de stukken
naast elkaar leggenDr. Kuyper zegt
in de Tweede Kamer der regeering
dank voor deze verklaringdat zij
haar maatregelen zoo meende te
kunnen nemen, dat indien zij riet op
verzet van de Kamer stuitte, eerst de
ziekteverzekeringswet en daarna ook
de invaliditeitswet nog in den loop
van deze periode zoud ;n kunnen
worden afgedaan.
,Da Stand." omschrijii de regee-
ringsvei klaring als volgtdat ook de
regeering als het onverhoopt voor
beide wetten saam te laat mocht
loopen, voor., zooveel van haar afhing,
aan de invaliditeitswet de voorkeur
zou geven.
Gelukkig dat de heer Kuyper re
laties genoeg met „de Standaard"
(heeft), om de redacties te verzoeken
daar een correctie op te willen leve-
n.
De legenden-dichter moet in de
nabijheid van „de Standaard" worden
gezocht.
Soms althans wil het ons voorko
men, alsof de schrijver van „de Stan
daard "artikelen met de Kamer en wat
daar geschiedt te weinig voeling
houdt. Zoo lezen wij in hetzelfde
entrefilet, dat de Kamer te weinig
werk maakte van de Invaliditeitsver
zekering „reeds maanden ligt het
ontwerp aan de griffie, en nu hoort
men pas, dat eerst op 9 Januari de
spade in den grond zal worden ge
slagen. Dit nu is ee r fout". De feiten
zijn echter heel anders. Het ontwerp
kwam in op 5 Mei, en kon, wegens
zijn uitgebreidheid, voor het reces
onmogelijk meer in de afdeeiingen
worden onderzocht. Dit is echter na
het zomer-reces geschied, onmiddellijk
na het onderzoek in de afdeeiingen
van de begrootingen. Op 8 Januari
komt de uitgebreide commissie van
voorbereiding bijeen dus alweer
onmiddellijk na afloop van de open
bare behandeling van het begrooüngs-
TELBFOOMWÜMMEE 10.
ontwerp de meest mogelijke spoed
betracht 1"
Het ontwerp ziektewet en
drankbestrijding.
Het bestuur der artsen-geheelont-
houders-vereeniging voor Nederland
en zijn koloniën, heeft aan de Tweede
Kamer der Staten-Generaal een ver
zoekschrift gericht, waarin, in een
zestal punten, wordt weergegeven, in
welke mate, naar zijn meening, een
wettelijk geregelde ziekteverzekering
ten goede behoort te komen aan de
zorg voor drankzuchtigen.
Verkiezing Prov. Staten.
Bij de gisteren te 's Gravenhage
gehouden herstemming voor de ver
kiezing van een lid van Prov. Staten,
(vacature dr. Kraus), werden 13404
geldige stemmen uitgebracht. Daarvan
verkreeg de heer mr. dr. A. van Gijn
(lib.) 7554, de heer C D Wesseling
(R. K5850, zoodat gekozen is de
heer van Gijn.
Nederlandsche Bond van
Gemeente-ambtenaren.
Het bondsnestuur heeft betrekkin
gen aangeknoopt met Indische ge
meenten. Gevolg daarvan is reeds,
dat het sollicitanten oproept voor
vacatures bij de gemeente-administra
tie in een der hoofdplaatsen van Java,
te vervullen in 1912.
Besloten is geen pogingen aan te
wenden, om te bevorderen, datsolli-
itanlen naar hei ambt van burge
meester zuilen kunnen volstaan met
slechts een keer op audiëntie te gaan
bij den minister van bhin-slandsehe
zak n. Gemeend wordt, dat menige
sollicitant er de voorkeur aan zal
geven, bij herhaalde sollicitatie op-
audiëntie te gaan.
Opgekomen zal worden, bij debe
trokken gemeentebesturen tegen een
adres van de broederschap van can-
didaat notarissen om candidaat-no-
tarissen in aanmerking te doen komen
voor de vervulling van gemeentelijke
administratieve betrekkingen. Een
candidaat-notaris, die geen studie
van de gemeente-administratie heeft
gemaakt, wordt voor deze betrekkin
gen nog niet geschikt geoordeeld,
Het bondsbestuur zal nader over
wegen de vraag of het voor den bond
wel gewenscht is langer lid te blijven
van den bond voor den rechtstoestand
dei burgerlijke ambtenaren en of niet
beter is, meer zelfstandig voor een
wettelijke regeling van den rechtstoe
stand der gemeenteambten'aren werk
zaam te zijn.
Bij voortduring zal krachtig worden
geijverd voor spoedige totstandkoming
eener rijkspensioenregeling voor de
gemeente-ambtenaren en hunne wedu
wen en weezen. Naar het in de
jongste openingsrede der Slaten-
fibonnemêfifs-ftdwertentiën op zmr uoordesligs uoorivaarden
taald werd
„Neen, met dit werk ben ik lang
bezig geweest lk maakte het er zoo
tusschen door. Maar daarom is er
nu des te meer haast bij. Misschien
ik heb er zulke goede verwach
tingen van misschien komt het
geluk toch nog eenmaal tot mij. Als
ik het nog maar ééns terug mag
zien
„Dit hier?' De dokter, die bezig
was, het keurig net schrijfwerk in
te pakken, hield haar het adres voor.
Maren knikte alleen en hare oogen
schitterden. De arts keek haar zwij
gend aan, toen zei hij vriendelijk
„Als die Dr. Raven u toch zoo eens
kon zien. Hij zou naar u toe komen
en niet weer heengaan".
Het meisje keek hem dankbaar
aan en zei alleen„Och geef u het
mij nog even terug, voor het voor
goed weggaat. Ik heb het adres
toch wel goed geschreven Ach
als u eens wist, wat ik zoo vurig
wenscfa. Maar men mag niets bepra
ten, dat heb ik geleerd van de schrij
vers, voor wie ik zooveel jaren heb
gewerkt, anders vliegt het geluk
voorbij".
generaal toegezegd wetsontwerp wordt
onder de gemeente-ambtenaren alge
meen met groot verlangen uitgezien
en groote teleurstelling zou zeker
worden gewekt ais de onlangs in de
groole bladen gedane mededeeling,
betreffende vermoedelijke totstandko
ming in dit zittingsjaar niet bewaar
heid werd.
In Maart a.s. zal te Utrecht een
buitengewone vergadering worden ge
houden voor behandeling der ont
worpen nieuwe bondsstatuien.
Het legerbestuur heef! bepaald, dat,
ten behoeve van de 48 bataljons
landweerinfanterie het noodige genees
kundig materieel geleidelijk zal wor
den aangemaakt en opgelegd in de
verschillende ziekeninrichtlngen.
12 bataljons zijn of komen eerst
daags reeds in het bezit van de zie
kenkazen met een stel veld verband
en veld medicijnkisten.
Aan den inspecteur der exploitatie
bij de Maatschappij tut exploitatie van
Staatsspoorwegen, den heer C, Wal
raven ie Breda, is de titel toegekend
van hoofdinspecteur.
De 25e jaargang van de „De Goede
Raadgever, almanak voor 1912, uitge
geven door de Neder!, Vereeniging
tot Afschaffmg van Alcoholhoudende
Dranken, is verschenen.
Het boekje inhoudende o. m. een
kalender, mengelwerk enz,, geeft een
beknopt overzicht hoe de vereeniging
werkt. Verder worden er in vermeld
verschillende vereenigingen tegen
drankmisbruik met namsn der be
stuursleden, pröpagandacömhiissie
correspondenten enz.
„Hofman reikte haar hei vastge
bonden pak nog eenmaal toe.
„Ziezoo, nu zal ik het ook zelf
naar de post brengen, veiligheids
halve", zei Hofman, toen Maren het
hem terug gaf.
„Och, dokter, dat is te veel
„ik behoef er niét voor om te loo
pen, juffrouw Jebsen. Maar nu nog
een ernstig woord. Mijne voorschriften
worden toch nauwkeurig gevolgd Ik
zal ze vrouw Kriibbe vooralle zeker
heid nog eens herhalen. En geen open
venster bij dit weer, en de kachel
duchtig opgestookt. In Mei gaan we
dan bij den eersten, mooien zonne
schijn naar buiten".
„Ach, ik zou nog zoo graag eens
weer aan het water zitten. Vandaag
zal de Schlei een p-achtig gezicht
hebben opgeleverd. Waart ge weer
buiten
„Natuurlijk Maren". Hofman noem
de haar plotseling vertrouwelijk bij
den voornaam hst in hem gestelde
vertrouwen had hen zooveel nader tot
elkaar gebracht. „Ge weet immers,
dat ik er met alle kracht word heen
getrokken, als ik in de buurt ben".
„Zoo ging het mij vroeger ook. Kon
Bij het geven van een beschrijving
van dit bouwwerk is de plaatsing het
eerste, wat onze aandacht vraagi. Het
was al spoedig duidelijk, dat de meest
gunstige ligging voor de kerk een
zoodanige was, dat de voorgevel aan
het ruime plein zou ontworpen wor
den, waardoor dan tevens, als gevolg
hiervan, aan den nieuwen verkeersweg,
den Singelweg, de achtergevel met
zijn spel van lijnen, teweeggebracht
door het ronde Priesterkoor, de ter
weerszijden daarvan opgaande Rap
torens en de halfronde afsluitingen
der aUaarnissen, kwam te liggen, het
geen uit een schoonheidsoogpunt zeer
gunstig was. Daarenboven had deze
plaatsing nog het voordeel, dat de
pastorie, welke men ook aan den Sin
gelweg bouwen wilde, thans in directe
verbinding kwam te staan met de
sacristie.
Wat betreft de stijl, waarin het
bouwwerk is ontworpen, valt op te
merken, dat in alle onderdeden de
halfronde vorm is doorgevoerd. Niet
alleen in grondplan, de afsluitingen
van aitaarkapellen en transept, maar
ook inwendig de overspanning der
bogen en gewelven en uitwendig de
afsluiting der raamopeningen doen
dezen vorm steeds terugkomen, zoo
dat daatdoor een eenheid in vormen
taal is verkregen, die vanzelf de schaal
der verschillende deelen het beste
doet uitkomen. Gezien ook eindelijk
de versieringen van bUndbooggalerijen
rondom de priesterkoor- en transept-
afsluitingen en de Raptorens, kas men
zeggen, dat het bouwwerk het meest
geïnspireerd blijkt te zijn door Ro-
maansche voorbeelden.
Bij een beschouwing van het grond
plan blijkt, dat gestreefd is naar het
verkrijgen van een groote ruimtewer
king, om ook, volgens den eisch van
den tijd, zooveel mogelijk aan alle
geloovigen bet vrij gezicht op het voi-
trekken der Heilige Handelingen 'te
waarborgen. Vanzelf was daardoor
een groote breedte van den hoofdbeuk,
nl. van ruim elf meier tusschen de
kolommen, aangewezen. Deze breedte
vindt men terug in den afstand der
hoofdpijlers, die de middenruimte
steunen en waardoor een transept ge
vormd wordt, dat aan het plan den
Latijosehen kruisvorm geef;. Nog meer
zal deze vorm tot uitdrukking komen,
ais later de hoofdbeuk mei twee tra-
vtën zal worden verlengd. De totale
lengte van hst thans gebouwde stuk
is, gemeten van uit de uitersts ronding
van het Priesterkoor tot aan den noord-
gevel ongeveer 37 M., de totale breedte
over hef midden van het transept 31 M.
Rechts van hst Priesterkoor sluit
zich aan de sacristie met bergplaats
en brandkluis, waarnaast verder de
pastorie aansluit. Voorloopig is ook
van deze pastorie slechts de helft ge
bouwd en met een noodgeve! afge
sloten. Aan de andere zijde der kerk
bevindt zich een catechismus-lokaal,
dat eveneens bij de latere uitbreiding
der kerk een vergooting zal onder
gaan.
Wat betreft het inwendige der kerk
moet vermeld worden, dat alle muren
en hoofdconstructiedeelen zijn gemet
seld in rooden verblendsteen, gevoegd
met een geelkleurigen voeg en ver
levendigd door eenige versiering in
geien verblendsteen, waarmede bereikt
is, dat in het geheele gebouw een
aangename, warme toon heerscht. Ook
de gelijkmatige verdeeUng van het
licht mag als gunstig geslaagd worden
aangemerkt, en werkt mede tot hei
vormen van een behaaglijke ruimte.
In alle vensters is aangebracht een
eenvoudige glas-in-lood-beglazing,uit -
gevoerd door de firma Hawinkels, te
Swalmen, bij Roermond, terwijl in de
ramen van het Priesterkoor dit gias
nnt is toegepast, in de hoop, dat daar
het maar weer zoo worden als toen.
Wat was ik flink ter been niemand
haalde mij in. En het zwemmen en
zeilen! Siiver Krinbe heeft het mij
geleerd, vóór vader naar Berlijn trok,
en ik nog een Holmerkind mocht zijn".
„En mij ook Maren", viel Hofman
vrooltjk in. Daarom begrepen we elkaar
van 't begin af aan zeker dadelijk zoo
goed. Als het eerst warm is en er
een zachte zuide windje waait, dan
probeeren wij het ook eens samen
op het water, lk ben nieuwsgierig,
om te zien, of ge het zeilen even
goed in uwe macht hebt als de schrijf
machine".
„Zoover zal het niet komen".
„Waarom niet Een zomer hier in
deze lucht doet wonderen, die maakt
alles gezond. Als we eerst den heelen
dag buiten kunnen liggen, dan zullen
de zonnebaden je wel genezen. Ja,
als ge zestig jaar oud waart, maar
nu. Pas op, je zult het eens on
dervinden. Mijn raad maar getrouw
opvolgen. En nu zal ik het pakje be
zorgen, omdat er haast bij is".
Toen Hofman door de lage huis
deur naar buiten trad, sloeg hij een
ernstigen blik op het kleine kerkhof,
dat zeker wel spoedig weer een Hol-
mer kind in zijnen schoot zou op
nemen, om er voor eeuwig te rusten.
Dus Raven heette de man, dien zij
in haar hart droeg, en die haar nu
wellicht uit barmhartigheid brood gaf
in plaats van liefde. Het was 's we
relds beloop, en het was den schrijver,
die zich misschien zeiven met moeite
door het ieven sioeg, mogelijk niet
kwalijk te nemen. De tijd, waarin
Maren in zijn bestaan eene rol speelde,
was voor hem maar eene episode,
die hij zich graag herinnerde. Voor
haar was het „het leven" en bleef
haar bij tot haar laatste ure.
Deze Maren had voor Hofman eene
bijzondere aantrekkelijkheid als
mensch, niet als arts, want haar lij
den had niets raadselachtigs voor
hem, maar zuiver als mensch inte
resseerde hem dit zeldzaam begaafd
meisje. Hoe kwam Maren aan die
buitengewone beschaving? Had ze
die verkregen door haren voortdu-
renden omgang met letterkundigen.
Had de wereldstad het eenvoudige
Holmerkind zoo veranderd
Een hevige windvlaag wekte hem
uit zijne ge lachten. (Wordt vervolgd.)
