Het Stiefkind.
Vrijdag*
17 November
feuilleton,
272
1911
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen.
BINNENLAND.
49e Jaargang.
VLISSINGSCHE COURANT
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post S.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij de Uitgevers
Firma F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
ADVERTENTIÉNvan 1—4 regels ƒ0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Qroote
letters en clichés naar plaatsruimte.
Tweede Kamer.
Voortgezet werd gisteren het debat
over mr. Troelstra's-kiesrechiadres.
De heer Borgesius verklaarde dat
de Unie-liberalen ten volle instemmen
met den eisch naar algemees kies
recht, hetgeen door geen enkele re
geering of partij is tegen te houden,
doch opperde bedenkingen tegen den
vorm door mr .Troelstra voor zijn voor
stel gekozen en gaf daarom verre de
vootkeur aan een motie voor een be
perkte grondwetherziening nog voor
1913, voor invoering van algemeen
kiesrecht en evenredige vertegen
woordiging.
De heer Kuyper, vooropstellende
dat de anti-rev. pa-tij voor kiesrecht
herziening is, wees echter beslist het
voorstel Troelstra af, omdat waar nu
eenmaal de grondwetcommissie nog
werkzaam is, het zenden van een
adres aan de Koningin onvoegzaam
jegens de kroon zou zijn.
ue heer Limburg constateerde, dat
de viijz. aem. partij steeds voor alge
meen kiesrecht is geweest en ook de
zaak van het vrouwenkiesrecht mat
toewijding beeft gediend, en raadde
mr.Troelstra ook aan zijn voorstel om
te zetten in een motie. Spreker vroeg
of de regeeiing bereid was, aan de
Koningin voor te s'elien de taak der
grondweicommissie alsnog te be
perken.
De heer Lohman en Tydeman mo
tiveerden ook hun siera tegen mr.
Troeistra's voorstel. De heer Tydeman
was wel voor de verruiming van
artikel 80 der grondwet.
De Rijksmiddelen.
De maand October schijnt niet
tot de gelukkige voor 's Rijks schat
kist te behooren. De opbrengst der
middelen bleef toch in de afgeloop;n
maand niet slechts bened.n die van
dezelfde maand in het vorig jaar,
maar was ook lager dan de opbrengst
in October 1909. Het totaal bedrag was
f 16 146.129 66, tegen f 16,397,390 39
in 1910, dus f 251,260.73l/s minder.
Toch kan in dit gevai niet van een
buitengewoon „slechte" maand wor
den gesproken, omdat de mindere
opbrengst in de eerste plaats werd
veroorzaakt door een lagere ontvangst
uit de wisselvallige successierechten
van ruim f 238,000, en ih de tweede
plaats de suikeraccijns met het niet
onaanzienlijk bedrag van f377,000
beneden 1910 bleef. Opmerking ver
dient dat die accijns in het vorig jaar
eveneens ruim 3 ton minder opbracht
dan in de gelijknamige maand van
1909.
In de laatste drie maanden van dit
jaar was de opbrengst van den sui
keraccijns echter hooger dan in gelijk
65.)
Als Marie beneden kon komen,
ging alles bijna goed, maar wanneer
hare moeder haar zwak zenuwgestel
niet behoefte te ontzien, greep zij de
talrijke gelegenheden aan, om haar
echtgenoot te bevitten, Jeanne te be
knorren, de werkvrouw bijna gek te
maken. Die redeneeringen, verwijten
en toornige uitvallen waren voor
Ciémence verschrikkelijk pijnlijk en
zij zelve was niet vrij van sommige
uitbarstingen van haar tantes slecht
humeur, ze kreeg steken over hare
lange onverschilligheid en de min
achting van mijnheer Fonsoiies.
Dien dag deugde er niets. De
oude vrouw, die bietsiuk moest bak
ken, had er runderlappen van ge
maakt er kwam een knoop te kort
aan 't lijfje van Jeanne en mijnheer
Liévin had zonder vergunning een
tijdvak van 1909. Deze bedroeg nl.
f6,643,348.81, tegen f6,217,217.71
in hel vorig jaar.
De overige cijfers geven geen aan
leiding tot bijzondere opmerkingen.
Meer dan in 1910 brachten in de
afgeioopen maand opde grondbe
lasting f92,000, de vermogensbelas
ting f 66,000, hel recht op da mijnen
f5000, de invoerrechten f 148,000, de
accijns op bier en azijn f26,000, die
op hel geslacht f 1000, de belasting
op gouden en zilveren werken f 5000,
de zegelrechten f 13,000, de posterijen
f 92,000, de rijkstelegraaf f 54,000, de
Staatsloterij f 84,000 en de loodsgel
den f 14,000. Daarentegen werd min
der ontvangen uit de personeeie be
lasting f 28,000, de bedrijfsbelasting
f 110,000, den suikeraccijns f 377,000,
dien op de wijn f 2000, het gedistil
leerd f4000, en dien op hef zout
f 19,Q00tde registratierechten f 70,000,
de hypotheekrechten f 1000, de suc
cessierechten f 238,000 en de domei-
meinen f2000.
Tengevolge van het resuiiaaf der
vorige maand zijn we nu in de af
geioopen tien maanden ongeveer ge
lijk gekomen met '%2 der raming
over het geheels jaar, doch de ont
vangsten overtreffen toch altijd nog
met een aanzienlijk bedrag de op
brengst van 1910. Werd toen ont
vangen f 141 231,282.22°, in de eersie
10 maanden van 1911 was de op
brengst f 146,773,940.04-, zoodat we
tot nog toe f5,542,657.815 op het
vorig jaar vooruit zijn. („N. Ct.")
Da Stormramp.
Het Provinciaal Watersnoodcomité
ia Zeeland ontving tot leniging van
de gevolgen van de gevoigen van de
stormramp op 30 September in het
geheel t 24551.415.
Jubileum Mevrouw Mann—
Bouwmeester.
Het Leidscheplein en heel de
Lerdschebuurt te Amsterdam stonden
gisteren in het teeken van mevr. Mann
Bouwmeester's feest.
In bloemwinkeis zag men bloeman
en bloemgeschenken, die de jubila-
ress-ï gisterenavond werden aangebo
den, met opschriften van bloemen
„In arte Voluptas". De bioemenkoo-
pers op „het plein" hebben een schat
van chrisantenum's te prijk en ie koop
gesteld. Van ders schouwburg woei
de vlag, ook uit hotel Amerieain, uit
deArtisten-Societeit, terwijl twee vlag
gen vroeiijk wapperden op de hoeken
van het modemagazijn van Hirsch
Co.
Daar verdrongen zich voor een der
grootste uitstalkasten honderden en
honderden jonge en minder jonge
dames om te bewonderen het nieuwe
costuum van Mevrouw Mann—
tientje geleend aan een ongeiukkigen
vriend.
Ciémence had nooit zoo'n woor
denvloed gehoord. De scheldwoorden
harer tante volgden elkander op,
soms heel onverwacht De
oude dienstbode zou weggestuurd,
op straat gezet worden. Had zij niet
door hare schuld anderhalf pond
vleesch bedorven En men wist
niet hoe duur het vleesch was. De
slordigheid, de zorgeloosheid van
Jeanne waren voor geen verbetering
vatbaar 1 Hare moeder zeide in ver
zoeking te komen, om toestemming
te weigerrn tot een huwelijk, dat
zulke slechte waarborgen bood. Wat
kan men verwachten van eene vrouw,
die verzuimt een knoop aan te
naaien Armoede in het vooruit
zicht, dat was zekerEn tot over
maat van ramp hij, die het hoofd
en de beschermer van het huisgezin
moest wezen, hij, die het voorbeeld
van spaarzaamheid behoorde te ge
ven, verkwistte schandelijk het geld,
waarop zijne vrouw zoo doodzuinig
was. Men wist wel, wat zij in huis
deed. Of liever niemand zag het
Neen niemand merkte, dai zij om
TELEFOONNUMMER 10.
Bouwmeester dat de jubelende actrice
gisterenavond droeg op haar juhi-
ieumsvoorstelling, in de ro! van Ba
rones d'Ange in Alex Duma's comedie
„Demi-monde".
(De Goden der Mode schragen mij
in de beschrijving van dezen droom
van schoonheid, aldus schrijft de
heer j. H. Róssing in het „N. v. d. D."
Tegen een achtergrond van paarsche
soepele stof staat een beeidschoone
jonge vrouw, geboetseerd van was of
andere stof, op een roomkleurig
tapijt. Deze scïioorre verbeeldt Ba
rones d'Ange. Met beminnelijke fier
heid heft zij het hoofd op, zachtk'eurig
van tint, met blond kapsel in lange
krullen afhangend. Zij, bescheiden
gedécolleteerd, is een sprekende lof
voor hen, die het kostuum ontwierpen.
Een droom, een bekoorlijke droom
Het is een robe van „satin ondo-
yantc", geborduurd met similidiaman-
len, die een zacht.schitterendea rand
vormen tusschen buste en corsage.
Deze corsage is met Alengon-kant
gegarneerd. Het onderkleed bestaat
uit roise voile Ninon, insgelijks ge
garneerd met Alenconkant. De sleep
bij wijze van écharpe, van onderen
afgewerkt met zilveren bouderie, is
gegarneerd met zilverdiamant. In de
rechterzijde droomt een enkele rose
roos en verhoogt een andere roos da
schoonheid van het opneemsei.
Deze robs is speciaal ontworpen
voor mevrouw MannBouwmeester
door de firma Hirsch Co., en door
dezelfde firma de gevierde actrice
ten geschenke aangeboden ais hulde
voor hare kunst, bij gelegenheid van
haar 40jarig jubileum.
Afstanden in het Heelal.
Meer juiste begrippen van de grootse
van het Heeial heeft de menschheïd
eerst sedert de ontdekking van het
beloop cïer hemellichamen door Ko-
pernicus, derhalve sedert nog geen
vier eeuwen. De fantaisie der Grieken
maakte zich een voorstelling van den
afstand tusschen hemel en aarde door
aan te nemen, dat de Titanen een
metalen aambeeld latende vallen, dit
voorwerp negen dagen en even zoo
vele nachten noodig had om de aarde
te biieiken. Zulk een lange valcuur
moest naar de meening der ouder),
overeenkomen met de ongehoorde
valhoogte, ofschoon de Grieksche
wereldwijzen die hoogte volstrekt niet
konden berekenen. Tegenwoordig is
het gemakkelijk na te rekenen dat
die hoogte 77,350 mijlen moet bedra
gen, een hoogte die tot den afstand
van de dichtst bij ons staande vaste
ster in verhouding staat als 1 tot 50
miliioen.
Toen dan de aarde afstand moest
doen van haar vermeende plaats in
't midden van de wereld, verruimde
zich de voorstelling omtrent de grootte
flbonnerrtsitfs-Muertenfiin op uoerdeslige yoorwaardert
vijf uur opstond en om elf uur naar
bed ging, dai zij meer deed dan tien
werksters, hoewel
Hierop, daar Jeanne hartroerend
schreide en de dienstbode in de
keuken snikte, zonder te spreken
van het ongelukkig en vernederd
voorkomen van haar echtgenoot, die
beproefde zich te verontschuldigen
met zijne gewone zachtzinnigheid,
hierop kreeg mevrouw Liévin een
aanvai van spijf, die zich uitte door
een nieuwen aanval van toorn. Dit
maal werd Ciémence niet gespaard,
want hare tante verweet scherp aan
mijnheer Liévin en aan Jeanne, dat
zij zulk een bespottelijk schouwspel
boden aan een jong meisje, dat niet
aan die manieren gewoon was en
we! bitter den gril moest betreuren,
die in haar opgekomtn was om zoo
lang miskende betrekkingen weer te
vernieuwen en in zso'n eiiendig en
vervelend huishouden te komen.
Toen het jonge meisje weer alleen
was tegenover het plechtig schouw
spel der zee, kwam het haar voor,
alsof ze uit een soort hel ontsnapt was.
De lucht was koud, want de
Maartsche zon bezat meer glans dan
van het heelal. Men leerde den hoek
bepaien welke een vaste stat maakt,
als men van haar een lijn trekt naar
twee tegenover eikaar in de aardbaan
liggend punten. Dit was natuurlijk
niet te bereiken door directe meting,
maar door uit te gran van de ver
schuiving welke de ster schijnbaar
aan den hemel ondergaat, wannéér
men haar eerst uit 'net eene punt
van de aardbaan en vervolgens uit
het tegenovergestelde punt waarneemt.
De helft van den aldus berekenden
hoek wordt de parallax van de ster
genoemd. De moeilijkheid was echter
dat de aldus te meten hoeken, wegens
den enormen afstand van de sterren,
zoo buitengewoon klein waren. Eerst
in de jaren 1837 en 1838 gelukte
het den beroemden Bessel te Königs-
berg bij de ster no. 61 in „De Zwaan"
een parallax van ongeveer 0,4 boog-
seconde te bepalen en aldus haar
afstand op ongeveer 11 billioen mijlen
vast te stellen.
Van dezen afstand zich een begrip
te vormen iigt buiten het menschelijke
voorstellingsvermogen. Intusschen kan
men die voorstelling wel eenigszins
tegemoet komen door te zeggen dat
het geluid, wanneer het van de aarde
tot genoemde ster kon doordringen,
de ruimte die er tusschen ligt, eerst
na zeven miliioen jaren zou doorkliefd
hebben. Om nog wat dichter bij het
voorstellingsvermogen te komen kan
men gebruik maken van de snelste
bode, die in de werf ld om ons be
staat, den lichtstraal, die in elke
seconde 300,000 kilometer aflegt.
Toch heeft het licht 8 jaren noodig
om van de ster 61 in „de Zwaan"
naar de aarde te komen. Men drukt
dit uit door te zeggende afstand
bedraagt 8 lichtjaren. Daaruit volgt
dat deze ster, als zij heden mocht
uitdooven, toch nog 8 jaten lang voor
ons lichten zou, aangezien eerst na
vetloop van dien tijd haar laatste
stralen ons zouden bereiken.
Sedert heeft men nog bij een aan
tal andere sterren de parallax bepaald
en die steeds beneden 1 boogseconde
bevonden. De naaste vaste ster is,
voor zoover men thans weet, de aan
den zuidelijken hemel zichtbare hel
dere ster Alfa van „Centaurus." Haar
afstand van de aarde bedraagt 4,3
lichtjaren. Overigens heeft men sterren
gevonden, wier afstand 12 lichtjaren
bedraagt. Verder reikten de toegepaste
metingsmethoden niet en men kon
slechts vermoeden, dat de zeer licht
zwakke sterren 100 en zelfs 1000
lichtjaren van ons verwijderd zijn.
Toen kwam echter de fotografie
van den hemel te hulp, de methode
namelijk ora in een telescoop de te
onderzoeken streek des hemels op
een fotografische plaat te fix teren.
Worden op die manier twee fotogra
fische opnamen gemaakt welke, wat
warmte en de duinen waren nog met
late sneeuw bestrooid, die 's nachts
gevallen was. Maar de heme! was
zachtblauw en de kieine golfjes met
lichtschuimende kopjes voerden goud
korrels mee.
Op den dijk, die zich ten westen
der stad uitstrekte, stonden villa's
die nu gesloten waren, en bij wel
ker bouw de architecten hunne ver
beelding vrij spel hadden gelaten.
Men zag gothische huizen, waarvan
het lofwerk van geschilderd hout
zich aanmatigde om graniet te ge
lijken, Chineesche pagoden, ver
kleinde Italiaansche paleizen met een
plat dak. Sommige waren leeiijk en
aanmatigend, andere sieriijk en mooi
met de glazen veranda. Maar al die
gesloten vensters maakten den in
druk eener verlaten stad en daaren-
boven Ciémence kende reeds alle
bijzonderheden der bouwkunst en
alle min of meer poëtische namen,
waarmede ze prijkten, uit haar hoofd.
Zij ging een der trappen af, die
van den dijk naar het strand leidde
en ze wandelde lang op het witte,
stevige zand, vlak bij het water,
terwij! ze naar cle kleine golfjes keek,
den tijd betreft, zes maanden van
elkaar verwijderd zijn, dan kan de
parallax van een ster later door me
tingen op de plaat bepaald worden.
Slechts in 't grove wordt de methode
hier aangegeven in de werkelijkheid
is de arbeid uiterst gecompliceerd en
hei uitmeten van de platen buitenge
woon moeilijk, want de parallactische
verschuivingen daarop bereiken te
nauwernood het duizendste deel van
een millimeter. Evenwel is het daar
door mogelijk geworden, de afstanden
van meer dan 200 sterren te bereke
nen, waaronder er inderdaad tot 100
lichtjaren van ons verwijderd zijn.
Derhalve ook dit midde! verzinkt
ten slotte in de oneindige diepten der
hemelruimte. Toch heeft de mensche-
lijke geest een nieuwen weg gevonden
waarlangs reeds na korten tijd zeer
belangrijke resultaten verkregen zijn.
De astronoom Curtis van de L'ck
sterrenwacht te San-Francisco heeft
daaromtrent onlangs de eerste mede-
deelingen gedaan. Da methode berust
eenerzijds op de onderzoekingen met
de spectegraaf, en voor. een ander
deel op de waargenomen eigen be
wegingen van de vasts sterren, die
wij danken aan de vlijt van astrono
men die reeds voor meer dan 100
jaren, zonder daarvan veel ophef te
maken, hun werkkracht gewijd hebben
aan het bepaien van de juiste plaatsen
aan den hemel en de schijnbaar eigen
bewegingen van een groot aantal
sterren. Daardoor en door de spec
troscopische waarnemingen op de L'ck
sterrenwacht kennen wij de radiaai-
snelheden in kilometers van meer dan
1000 sterren. Nu vond dr. Campbell
bij 180 sterren, wier spectrum op dat
van de zon typisch gelijkt, dat hun
snelheid in de gezichtsiijn naar de
aarde gemiddeld 8,9 Eng. mijlen in
ae seconde is, terwijl hun schijnbare
eigen beweging aan den he,mel 0,11
boogseconde ia hei j iar aadraagf.
Hieruit vindt men door een eenvou
dige berekening, dat de gemiddelde
afstand van die sterren tot ons 90
lichtjaren omvat.
Maar nog iets en zeer verrassends
kwam aan het licht. U t de spectra
der sterren bleek dat zij onder ver
schillende typen gebracht kunnen
worden, naar geiang van het stadium
van ontwikkeling of verval waarin zij
verkeeren en dat hun ratiiaal-snelheid
toeneemt naarmate zij ouder worden.
Zoo zijn da jongere sterren, van het
B type, zeer ver van ons en die van
het F en G»!ype, wier spectra met
dat van de zon overeenkomt het dichtst
bij ons. Zoo schijnt men te mogen
aannemen, dat onze zon deel uitmaakt
van een groote sterrenhoop, waarvan
de sterren haars gelijken zijn en het
dichtst bij de aarde staan.
Maar wat maakt dai uit naast de tal-
looze kleine sterren, die zich op veel
die zich in de verte bruisend vorm
den, om zich zachtjes tot mooi lof
werk aan den oever af te komen
ronden.
Niet zonder zorg dacht ze aan
haar toestand en hoe kalm net too-
neei ook was, dat zij voor oogen
had, zij kon den angst niet verzetten,
die zich van haar meester maakte,
als zij aan haar lot dacht,
Op dit oogenblik was haar ver
langen vervuld, zij was bij die bloed
verwanten, die zij bemind had, zon
der ze te kennen Was zij on
dankbaar of frotsch Helaas, zonder
Marie zou ze zelfs haar hoogmoed
overwonnen hebben, om aan de naar
geestigheid van dit huis te ontsnappen,
Hare tante, hoe goed ook in haar
hart, boezemde haar eene mengeling
in van afkeer en schrik, haar oom
was uitmuntend, maar gebukt onder
de zorgen en het eentonig werk van
zijn ieven.
(Wordt vervolgd.)