Het Stiefkind. Vrijdag* 17 November feuilleton, 272 1911 Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen. BINNENLAND. 49e Jaargang. VLISSINGSCHE COURANT Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post S.50. Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij de Uitgevers Firma F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58. ADVERTENTIÉNvan 1—4 regels ƒ0.40. Voor eiken regel meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie, wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Qroote letters en clichés naar plaatsruimte. Tweede Kamer. Voortgezet werd gisteren het debat over mr. Troelstra's-kiesrechiadres. De heer Borgesius verklaarde dat de Unie-liberalen ten volle instemmen met den eisch naar algemees kies recht, hetgeen door geen enkele re geering of partij is tegen te houden, doch opperde bedenkingen tegen den vorm door mr .Troelstra voor zijn voor stel gekozen en gaf daarom verre de vootkeur aan een motie voor een be perkte grondwetherziening nog voor 1913, voor invoering van algemeen kiesrecht en evenredige vertegen woordiging. De heer Kuyper, vooropstellende dat de anti-rev. pa-tij voor kiesrecht herziening is, wees echter beslist het voorstel Troelstra af, omdat waar nu eenmaal de grondwetcommissie nog werkzaam is, het zenden van een adres aan de Koningin onvoegzaam jegens de kroon zou zijn. ue heer Limburg constateerde, dat de viijz. aem. partij steeds voor alge meen kiesrecht is geweest en ook de zaak van het vrouwenkiesrecht mat toewijding beeft gediend, en raadde mr.Troelstra ook aan zijn voorstel om te zetten in een motie. Spreker vroeg of de regeeiing bereid was, aan de Koningin voor te s'elien de taak der grondweicommissie alsnog te be perken. De heer Lohman en Tydeman mo tiveerden ook hun siera tegen mr. Troeistra's voorstel. De heer Tydeman was wel voor de verruiming van artikel 80 der grondwet. De Rijksmiddelen. De maand October schijnt niet tot de gelukkige voor 's Rijks schat kist te behooren. De opbrengst der middelen bleef toch in de afgeloop;n maand niet slechts bened.n die van dezelfde maand in het vorig jaar, maar was ook lager dan de opbrengst in October 1909. Het totaal bedrag was f 16 146.129 66, tegen f 16,397,390 39 in 1910, dus f 251,260.73l/s minder. Toch kan in dit gevai niet van een buitengewoon „slechte" maand wor den gesproken, omdat de mindere opbrengst in de eerste plaats werd veroorzaakt door een lagere ontvangst uit de wisselvallige successierechten van ruim f 238,000, en ih de tweede plaats de suikeraccijns met het niet onaanzienlijk bedrag van f377,000 beneden 1910 bleef. Opmerking ver dient dat die accijns in het vorig jaar eveneens ruim 3 ton minder opbracht dan in de gelijknamige maand van 1909. In de laatste drie maanden van dit jaar was de opbrengst van den sui keraccijns echter hooger dan in gelijk 65.) Als Marie beneden kon komen, ging alles bijna goed, maar wanneer hare moeder haar zwak zenuwgestel niet behoefte te ontzien, greep zij de talrijke gelegenheden aan, om haar echtgenoot te bevitten, Jeanne te be knorren, de werkvrouw bijna gek te maken. Die redeneeringen, verwijten en toornige uitvallen waren voor Ciémence verschrikkelijk pijnlijk en zij zelve was niet vrij van sommige uitbarstingen van haar tantes slecht humeur, ze kreeg steken over hare lange onverschilligheid en de min achting van mijnheer Fonsoiies. Dien dag deugde er niets. De oude vrouw, die bietsiuk moest bak ken, had er runderlappen van ge maakt er kwam een knoop te kort aan 't lijfje van Jeanne en mijnheer Liévin had zonder vergunning een tijdvak van 1909. Deze bedroeg nl. f6,643,348.81, tegen f6,217,217.71 in hel vorig jaar. De overige cijfers geven geen aan leiding tot bijzondere opmerkingen. Meer dan in 1910 brachten in de afgeioopen maand opde grondbe lasting f92,000, de vermogensbelas ting f 66,000, hel recht op da mijnen f5000, de invoerrechten f 148,000, de accijns op bier en azijn f26,000, die op hel geslacht f 1000, de belasting op gouden en zilveren werken f 5000, de zegelrechten f 13,000, de posterijen f 92,000, de rijkstelegraaf f 54,000, de Staatsloterij f 84,000 en de loodsgel den f 14,000. Daarentegen werd min der ontvangen uit de personeeie be lasting f 28,000, de bedrijfsbelasting f 110,000, den suikeraccijns f 377,000, dien op de wijn f 2000, het gedistil leerd f4000, en dien op hef zout f 19,Q00tde registratierechten f 70,000, de hypotheekrechten f 1000, de suc cessierechten f 238,000 en de domei- meinen f2000. Tengevolge van het resuiiaaf der vorige maand zijn we nu in de af geioopen tien maanden ongeveer ge lijk gekomen met '%2 der raming over het geheels jaar, doch de ont vangsten overtreffen toch altijd nog met een aanzienlijk bedrag de op brengst van 1910. Werd toen ont vangen f 141 231,282.22°, in de eersie 10 maanden van 1911 was de op brengst f 146,773,940.04-, zoodat we tot nog toe f5,542,657.815 op het vorig jaar vooruit zijn. („N. Ct.") Da Stormramp. Het Provinciaal Watersnoodcomité ia Zeeland ontving tot leniging van de gevolgen van de gevoigen van de stormramp op 30 September in het geheel t 24551.415. Jubileum Mevrouw Mann— Bouwmeester. Het Leidscheplein en heel de Lerdschebuurt te Amsterdam stonden gisteren in het teeken van mevr. Mann Bouwmeester's feest. In bloemwinkeis zag men bloeman en bloemgeschenken, die de jubila- ress-ï gisterenavond werden aangebo den, met opschriften van bloemen „In arte Voluptas". De bioemenkoo- pers op „het plein" hebben een schat van chrisantenum's te prijk en ie koop gesteld. Van ders schouwburg woei de vlag, ook uit hotel Amerieain, uit deArtisten-Societeit, terwijl twee vlag gen vroeiijk wapperden op de hoeken van het modemagazijn van Hirsch Co. Daar verdrongen zich voor een der grootste uitstalkasten honderden en honderden jonge en minder jonge dames om te bewonderen het nieuwe costuum van Mevrouw Mann— tientje geleend aan een ongeiukkigen vriend. Ciémence had nooit zoo'n woor denvloed gehoord. De scheldwoorden harer tante volgden elkander op, soms heel onverwacht De oude dienstbode zou weggestuurd, op straat gezet worden. Had zij niet door hare schuld anderhalf pond vleesch bedorven En men wist niet hoe duur het vleesch was. De slordigheid, de zorgeloosheid van Jeanne waren voor geen verbetering vatbaar 1 Hare moeder zeide in ver zoeking te komen, om toestemming te weigerrn tot een huwelijk, dat zulke slechte waarborgen bood. Wat kan men verwachten van eene vrouw, die verzuimt een knoop aan te naaien Armoede in het vooruit zicht, dat was zekerEn tot over maat van ramp hij, die het hoofd en de beschermer van het huisgezin moest wezen, hij, die het voorbeeld van spaarzaamheid behoorde te ge ven, verkwistte schandelijk het geld, waarop zijne vrouw zoo doodzuinig was. Men wist wel, wat zij in huis deed. Of liever niemand zag het Neen niemand merkte, dai zij om TELEFOONNUMMER 10. Bouwmeester dat de jubelende actrice gisterenavond droeg op haar juhi- ieumsvoorstelling, in de ro! van Ba rones d'Ange in Alex Duma's comedie „Demi-monde". (De Goden der Mode schragen mij in de beschrijving van dezen droom van schoonheid, aldus schrijft de heer j. H. Róssing in het „N. v. d. D." Tegen een achtergrond van paarsche soepele stof staat een beeidschoone jonge vrouw, geboetseerd van was of andere stof, op een roomkleurig tapijt. Deze scïioorre verbeeldt Ba rones d'Ange. Met beminnelijke fier heid heft zij het hoofd op, zachtk'eurig van tint, met blond kapsel in lange krullen afhangend. Zij, bescheiden gedécolleteerd, is een sprekende lof voor hen, die het kostuum ontwierpen. Een droom, een bekoorlijke droom Het is een robe van „satin ondo- yantc", geborduurd met similidiaman- len, die een zacht.schitterendea rand vormen tusschen buste en corsage. Deze corsage is met Alengon-kant gegarneerd. Het onderkleed bestaat uit roise voile Ninon, insgelijks ge garneerd met Alenconkant. De sleep bij wijze van écharpe, van onderen afgewerkt met zilveren bouderie, is gegarneerd met zilverdiamant. In de rechterzijde droomt een enkele rose roos en verhoogt een andere roos da schoonheid van het opneemsei. Deze robs is speciaal ontworpen voor mevrouw MannBouwmeester door de firma Hirsch Co., en door dezelfde firma de gevierde actrice ten geschenke aangeboden ais hulde voor hare kunst, bij gelegenheid van haar 40jarig jubileum. Afstanden in het Heelal. Meer juiste begrippen van de grootse van het Heeial heeft de menschheïd eerst sedert de ontdekking van het beloop cïer hemellichamen door Ko- pernicus, derhalve sedert nog geen vier eeuwen. De fantaisie der Grieken maakte zich een voorstelling van den afstand tusschen hemel en aarde door aan te nemen, dat de Titanen een metalen aambeeld latende vallen, dit voorwerp negen dagen en even zoo vele nachten noodig had om de aarde te biieiken. Zulk een lange valcuur moest naar de meening der ouder), overeenkomen met de ongehoorde valhoogte, ofschoon de Grieksche wereldwijzen die hoogte volstrekt niet konden berekenen. Tegenwoordig is het gemakkelijk na te rekenen dat die hoogte 77,350 mijlen moet bedra gen, een hoogte die tot den afstand van de dichtst bij ons staande vaste ster in verhouding staat als 1 tot 50 miliioen. Toen dan de aarde afstand moest doen van haar vermeende plaats in 't midden van de wereld, verruimde zich de voorstelling omtrent de grootte flbonnerrtsitfs-Muertenfiin op uoerdeslige yoorwaardert vijf uur opstond en om elf uur naar bed ging, dai zij meer deed dan tien werksters, hoewel Hierop, daar Jeanne hartroerend schreide en de dienstbode in de keuken snikte, zonder te spreken van het ongelukkig en vernederd voorkomen van haar echtgenoot, die beproefde zich te verontschuldigen met zijne gewone zachtzinnigheid, hierop kreeg mevrouw Liévin een aanvai van spijf, die zich uitte door een nieuwen aanval van toorn. Dit maal werd Ciémence niet gespaard, want hare tante verweet scherp aan mijnheer Liévin en aan Jeanne, dat zij zulk een bespottelijk schouwspel boden aan een jong meisje, dat niet aan die manieren gewoon was en we! bitter den gril moest betreuren, die in haar opgekomtn was om zoo lang miskende betrekkingen weer te vernieuwen en in zso'n eiiendig en vervelend huishouden te komen. Toen het jonge meisje weer alleen was tegenover het plechtig schouw spel der zee, kwam het haar voor, alsof ze uit een soort hel ontsnapt was. De lucht was koud, want de Maartsche zon bezat meer glans dan van het heelal. Men leerde den hoek bepaien welke een vaste stat maakt, als men van haar een lijn trekt naar twee tegenover eikaar in de aardbaan liggend punten. Dit was natuurlijk niet te bereiken door directe meting, maar door uit te gran van de ver schuiving welke de ster schijnbaar aan den hemel ondergaat, wannéér men haar eerst uit 'net eene punt van de aardbaan en vervolgens uit het tegenovergestelde punt waarneemt. De helft van den aldus berekenden hoek wordt de parallax van de ster genoemd. De moeilijkheid was echter dat de aldus te meten hoeken, wegens den enormen afstand van de sterren, zoo buitengewoon klein waren. Eerst in de jaren 1837 en 1838 gelukte het den beroemden Bessel te Königs- berg bij de ster no. 61 in „De Zwaan" een parallax van ongeveer 0,4 boog- seconde te bepalen en aldus haar afstand op ongeveer 11 billioen mijlen vast te stellen. Van dezen afstand zich een begrip te vormen iigt buiten het menschelijke voorstellingsvermogen. Intusschen kan men die voorstelling wel eenigszins tegemoet komen door te zeggen dat het geluid, wanneer het van de aarde tot genoemde ster kon doordringen, de ruimte die er tusschen ligt, eerst na zeven miliioen jaren zou doorkliefd hebben. Om nog wat dichter bij het voorstellingsvermogen te komen kan men gebruik maken van de snelste bode, die in de werf ld om ons be staat, den lichtstraal, die in elke seconde 300,000 kilometer aflegt. Toch heeft het licht 8 jaren noodig om van de ster 61 in „de Zwaan" naar de aarde te komen. Men drukt dit uit door te zeggende afstand bedraagt 8 lichtjaren. Daaruit volgt dat deze ster, als zij heden mocht uitdooven, toch nog 8 jaten lang voor ons lichten zou, aangezien eerst na vetloop van dien tijd haar laatste stralen ons zouden bereiken. Sedert heeft men nog bij een aan tal andere sterren de parallax bepaald en die steeds beneden 1 boogseconde bevonden. De naaste vaste ster is, voor zoover men thans weet, de aan den zuidelijken hemel zichtbare hel dere ster Alfa van „Centaurus." Haar afstand van de aarde bedraagt 4,3 lichtjaren. Overigens heeft men sterren gevonden, wier afstand 12 lichtjaren bedraagt. Verder reikten de toegepaste metingsmethoden niet en men kon slechts vermoeden, dat de zeer licht zwakke sterren 100 en zelfs 1000 lichtjaren van ons verwijderd zijn. Toen kwam echter de fotografie van den hemel te hulp, de methode namelijk ora in een telescoop de te onderzoeken streek des hemels op een fotografische plaat te fix teren. Worden op die manier twee fotogra fische opnamen gemaakt welke, wat warmte en de duinen waren nog met late sneeuw bestrooid, die 's nachts gevallen was. Maar de heme! was zachtblauw en de kieine golfjes met lichtschuimende kopjes voerden goud korrels mee. Op den dijk, die zich ten westen der stad uitstrekte, stonden villa's die nu gesloten waren, en bij wel ker bouw de architecten hunne ver beelding vrij spel hadden gelaten. Men zag gothische huizen, waarvan het lofwerk van geschilderd hout zich aanmatigde om graniet te ge lijken, Chineesche pagoden, ver kleinde Italiaansche paleizen met een plat dak. Sommige waren leeiijk en aanmatigend, andere sieriijk en mooi met de glazen veranda. Maar al die gesloten vensters maakten den in druk eener verlaten stad en daaren- boven Ciémence kende reeds alle bijzonderheden der bouwkunst en alle min of meer poëtische namen, waarmede ze prijkten, uit haar hoofd. Zij ging een der trappen af, die van den dijk naar het strand leidde en ze wandelde lang op het witte, stevige zand, vlak bij het water, terwij! ze naar cle kleine golfjes keek, den tijd betreft, zes maanden van elkaar verwijderd zijn, dan kan de parallax van een ster later door me tingen op de plaat bepaald worden. Slechts in 't grove wordt de methode hier aangegeven in de werkelijkheid is de arbeid uiterst gecompliceerd en hei uitmeten van de platen buitenge woon moeilijk, want de parallactische verschuivingen daarop bereiken te nauwernood het duizendste deel van een millimeter. Evenwel is het daar door mogelijk geworden, de afstanden van meer dan 200 sterren te bereke nen, waaronder er inderdaad tot 100 lichtjaren van ons verwijderd zijn. Derhalve ook dit midde! verzinkt ten slotte in de oneindige diepten der hemelruimte. Toch heeft de mensche- lijke geest een nieuwen weg gevonden waarlangs reeds na korten tijd zeer belangrijke resultaten verkregen zijn. De astronoom Curtis van de L'ck sterrenwacht te San-Francisco heeft daaromtrent onlangs de eerste mede- deelingen gedaan. Da methode berust eenerzijds op de onderzoekingen met de spectegraaf, en voor. een ander deel op de waargenomen eigen be wegingen van de vasts sterren, die wij danken aan de vlijt van astrono men die reeds voor meer dan 100 jaren, zonder daarvan veel ophef te maken, hun werkkracht gewijd hebben aan het bepaien van de juiste plaatsen aan den hemel en de schijnbaar eigen bewegingen van een groot aantal sterren. Daardoor en door de spec troscopische waarnemingen op de L'ck sterrenwacht kennen wij de radiaai- snelheden in kilometers van meer dan 1000 sterren. Nu vond dr. Campbell bij 180 sterren, wier spectrum op dat van de zon typisch gelijkt, dat hun snelheid in de gezichtsiijn naar de aarde gemiddeld 8,9 Eng. mijlen in ae seconde is, terwijl hun schijnbare eigen beweging aan den he,mel 0,11 boogseconde ia hei j iar aadraagf. Hieruit vindt men door een eenvou dige berekening, dat de gemiddelde afstand van die sterren tot ons 90 lichtjaren omvat. Maar nog iets en zeer verrassends kwam aan het licht. U t de spectra der sterren bleek dat zij onder ver schillende typen gebracht kunnen worden, naar geiang van het stadium van ontwikkeling of verval waarin zij verkeeren en dat hun ratiiaal-snelheid toeneemt naarmate zij ouder worden. Zoo zijn da jongere sterren, van het B type, zeer ver van ons en die van het F en G»!ype, wier spectra met dat van de zon overeenkomt het dichtst bij ons. Zoo schijnt men te mogen aannemen, dat onze zon deel uitmaakt van een groote sterrenhoop, waarvan de sterren haars gelijken zijn en het dichtst bij de aarde staan. Maar wat maakt dai uit naast de tal- looze kleine sterren, die zich op veel die zich in de verte bruisend vorm den, om zich zachtjes tot mooi lof werk aan den oever af te komen ronden. Niet zonder zorg dacht ze aan haar toestand en hoe kalm net too- neei ook was, dat zij voor oogen had, zij kon den angst niet verzetten, die zich van haar meester maakte, als zij aan haar lot dacht, Op dit oogenblik was haar ver langen vervuld, zij was bij die bloed verwanten, die zij bemind had, zon der ze te kennen Was zij on dankbaar of frotsch Helaas, zonder Marie zou ze zelfs haar hoogmoed overwonnen hebben, om aan de naar geestigheid van dit huis te ontsnappen, Hare tante, hoe goed ook in haar hart, boezemde haar eene mengeling in van afkeer en schrik, haar oom was uitmuntend, maar gebukt onder de zorgen en het eentonig werk van zijn ieven. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1911 | | pagina 1