10 Maart
No. 59
binnenland,
Feuilleton,
49e Jaargang,
Vrijdag
Land- en Tuinbouw.
cm «i-jx
dov
VLISSINGSCHE COURANT
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij de Uitgeve-s
■Firma F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
ADVERTENT1ËN van 14 regels 0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Qroote
'etters en clichés naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks^ uitgezonderd op Zon- en Feestdagen, TELEFOONNUMMER 10.
fibonnesnents-ftduertenfiën op zeer ooordeelige uoortoaarden
De Staatsloterij.
In een artikel over de bestrijding
der zedeloosheid door den Staat had
nDe Standaard" het inconsequent ge
noemd, dat de overheid het hazardspel
uit winstbejag bestraft, terwijl ze zelf,
om zes ton goud 'sjaars te winnen,
het louter op hazard berustende spel
van haar Staatsloterij voortzet.
Met deze uitspraak kan „De Tijd"
zich niet vereenigen. Laatstgenoemd
blad schrijft
De grief van inconsequentie zou
hier gerechtvaardigd zijn, wanneer de
Staat het hazardspel als zoodanig, als
iels in zich zelf ongeoorloofd of per
sé in strijd met het algemeen belang,
veroordeelde en bestrafte. Maar dit is
niet de strekking van de zedelijkheids-
ontwerpen, in zooverre die zich met
het hazardspel inlaten.
Wij, katholieken, zien niet gelijk
de geestverwanten van „De Standaard"
- in elk hazardspel uit winstbejag
iets immoreels en daarom behoeven
wij het niet te wraken dat de overheid
de Staatsloterij instelt of voortzet.
Onze afkeuring begint daar eerst waar
dit spel toevallig ernstige misbruiken
meebrengt, welke den toets der mo
raliteit niet kunnen doorstaaneen
ingrijpen van den Staat, om de mis
bruiken tegen te gaan, achten wij dan
eerst wenschelijk of noodzakelijk, wan
neer het algemeen belang door die
misbruiken een niet onbeduidende
schade lijdt.
De minister van justitie is, bij het
vaststellen van ziin strafbepalingen
tegen het hazardspel, uitgegaan van
de veronderstelling, dat in de onder
de strafwet ressorteerende gevallen
het algemeen belang wel degelijk het
ingrijpen van den Staat vorderde.
Wanneer de minister van financiën
daarentegen de Staatsloterij handhaaft,
geschiedt dit op grond van de geheel
tegenovergestelde overweging, dat
door deze staatsinstelling geen alge
meen belang geschaad wordt, ja, dat
daardoor veeleer aan de nu eenmaal
bestaande en niet uit te roeien zucht
van velen, om nu en dan een kansspel
uit winstbejag te wagen, een goede
of althans vrij onschuldige richting
wordt gegeven.
0. i. bestaat er dan ook geen te
genstrijdigheid tusschen het optreden
van de heeren Regout en Kolkman
beiden gaan bij het nemen hunner
maatregelen van dezelfde beginselen
uit, welke beginselen in het ééne geval
tot de strafbaarstelling van de voor
algemeen welzijn schadelijke kansspe
len leiden, in het andere geval even
wel de staatsexploitatie van een tn
hun oogen onschuldige loterij zoo niet
aanmoedigen dan toch toiereeren.
37.)
Eerst moet gij de overtuiging heb
ben, dat de kunst mij eer aanbrengt
en eerst dan vieren wij bruiloft.
Schreuder lachte. „Nu mij wel,"
eeide hij. „Wel ben ik er nieuws
gierig naar, wat er toch wel bijzon
ders is aan dat fidelen, dat de men-
achen daarvoor zooveel geld over
bebben."
Dienzelfden dag was het zulk heer
lijk weer, dat het kleine gezelschap
een rijtoer maakte naar de naburige
Utshéuvels. Het was een prachtige
dag. Frans en Marie hadden volop
genoten van den aanblik van het
schoone landschap. Reeds waren de
bosschen door de ruwe noordwesten
winden met gloedvolle herfstkleuren
getooid. Toen de zon onderging,
keerde het opgewekte gezelschap we
der naar huistegen de hoogte op
Jan Maandag.
Men schrijft ons uit Amsterdam
Jan Maandag, de bekende decora
teur van het Paleis voor Volksvlijt,
zal 7 April e.k. deii dag herdenken,
waarop hij vóór 40 jaren, ais jong
man van 21 in het architectonisch
schoone gebouw, van ijzer en glas,
stichting van den energieken dr. Sar-
phatie aan hel plein, naar Prins Fre
derik genoemd, zijn loopbaan in de
decoratieve Kunst aanving,
In 1850 te Vlissingen geboren
waar zijn vader schildersbaas en tee-
kenmeesier was aan de stadsteeken-
school, was hij aanvankelijk bestemd
om schilder te worden, en waar hij
dan ook de verfkwast niet onverdien
stelijk hanteerde.
In 1870 echter, geroepen (door lo
ting) het vaderland te dienen, werd
hij bij de artillerie in den Helder inge
deeld, waar hij een Fransch decorateur
leerde kennen, die hem aanraadde
niet meer naar den Helder terug maar
naar Amsterdam ie gaan om passend
werk te zoeken, wat hem in 1871 ge
lukte, waar hij, op verioon van proe
ven van teekenstift en decoratieve
kunsl, dooi den toenmaligen directeur
van het Paleis, Jan Eduard de Vries
kunstenaar tevens op aanbeveling van
den décorateur Qrootveld, als leerling
werd aangenomen, en na Grootveids
dood diens plaats tot heden inneemt.
Jan Maandag is in al die jaren in kun
stenaars-kringen een der meest ge
zochte en gewilde persoonlijkheden
geworden, wat bij zijn 25jarig jubileum
aan het licht kwam, toen de eerste
artisten uit Amsterdam, Rotterdam en
den Haag hem een feestavond in het
Paleis voor Volksvlijt bereidden,
waarvan nog zij die daar aanwezig
waren goede heugenis bewaren.
Maar niet aileen in kunstenaars
kringen, in heel Amsterdam is de heer
Maandag populair. Men moge hem al
niet persoonlijk bij aangezicht kennen,
bijna geen Amsterdammer of hij heeft
Jan Maandags naam hooren noemen.
Duizenden kennen hem natuurlijk,
wanneer hij voor het voetlicht ver
scheen, om de hulde van het publiek
in ontvangst te nemen voor de pracht
volle decors die hij, vroeger met
Grootveld, daarna alleen met be
hulp van een paar intelligente leerlin
gen, vervaardigde. Ons heugt nog uit
de laatste jaren „Domplein 15 eeuw",
„Plein oud-Brussel", „Stadhuizen van
Antwerpen en Middelburg",een drietal
fantastische décors ontworpen en ge
schilderd voor de opvoering van Mo
zart's Zauberflöte. Evenals bij zijn 25
jarig jubileum heeft zich ook rhans
weder een commissie van vrienden
en eeisïe artisten gevormd, om dtn
levenslustigen man, die het „goed
Zeeuwsch, goed rond" steeds in eere
hield, op zijner wijze waardig te hul
digen.
rijdende kwam Daniël hun tegemoel
en zeide in het platte dialect van
zijn woonplaats„Binnen is een
jonge vrouw, die verzocht heeft
Schreuder te mogen spreken."
Allen keken elkander verwonderd
aan, terwijl Schreuder antwoordde
„Die is zeker aan een verkeerd
adres, Daniël, ik zou niet weten, met
welke vrouw ik hier te lande bekend
zou zijn."
Vol verwachting traden Schreuder,
Marie en Frans de breede voorgang
binnen, terwijl Koenraad zich naar
den stal begaf, vergezeld van Diana.
De oude man deed de deur der
woonkamer open, die geheel verlicht
werd door het gouden schijnsel der
ondergaande zon. Een, bleeke, ver
magerde vrouw, gehuld in vervallen
kleederen, stond bij het raam en
keek naar buiten. Zij keerde zich om,
toen zij de binnentredenden hoorde.
Haar hoofd, nu aan de achterzijde
door de zon beschenen, was met het
gelaat van het licht afgewend, zoodat
geen van alien haar dadelijk her
kende. Verlegen staarden de aanwe
zigen elkander eenige oogenblikken
aandaarop echter riep de onbe
Behaive schilder is Maandag ook
dichterlijk aangelegd, en allen die hem
in familiekringen ontmoeten staan
verbaasd over de groofe copia van
verzen (ernst en luim) die Maandag,
v/anneer men slechts den titel aangeeft,
uit zijn groot geheugen voordraagt
met een gemak, alsof men een pro
fessor declamator van naam hoort.
Maandag zal ongetwijfeld 7 April
weder een mooie dag, nog mooier
avond beleven.
Debietrecht op tabak.
Naar wordt gemeld, zullen nog in
den loop van deze maand de ver
schillende organisaties van sigaren-
en tabaksfabrikanten bijeenkomen,
taneinde hun houding ten aanzien van
het wetsontwerp tot heffing van een
debietrecht op tabak vast te stellen.
Belastingen.
De aanneming van onvolledig in
gevulde beschrijvingsbiljetten voor de
personeele belasting, kan, aldus een
resolutie van den minister van finan
ciën, indien de belastingplichtige
zulks verlangt, niet worden gewei
gerd, noch door den beschrijver bij
het terughalen, noch ten kantore van
den ontvanger bij de inlevering aldaar.
Het verdient dan echter aanbeve
ling, den belastingplichtige op de on
volledigheid te wijzen en hern in de
gelegenheid te stellen, de aangifte te
veibeteren. Bij weigering zal bekeu
ring kunnen worden ingesteld we
gens overtreding.
Rijksverzekeringsbank.
Ten behoeve van den geneeskun
digen dienst derRiji.sve.-zekeringsbank
zijn in den loop der jaren sedert
1903 een aantal controleerende genees
kundigen ingesteld, die worden be
schouwd als ambtenaren der Bank
en zoodanig een vast salaris genieten,
terwijl hun niet is toegestaan andere
werkzaamheden, als praktijk enz.
waar te nemen.
In verband met een te verwachten
decentralisatie van den geneeskundi
gen dienst na aanneming der thans
in voorbereiding zijnde ziekte-verze
keringswet en de daarvan afhanke
lijke technisehe herziening der On
gevallenwet, zullen o. a. adsistenten
van de controleerende geneeskundi
gen worden aangesteld.
In afwachting daarvan is op initia
tief van het ministerie van landbouw,
nijverheid en handel een nieuw in
stituut in het leven geroepen in na
volging van de in Duitschland be
staande „Vertrauens Aeruzie."
De minister heeft zich nl. de
medewerking weten te verschaffen
van een aantal z. g. raadgevende
artsen, wier advies wordt ingewon
nen bij eventueeie meeningsverschil-
kende smeekend „Vergeef mij, oom 1"
Deze woorden troffen Schreuder
tot in zijn ziel, en als een smartkreet
klonk van zijn lippen „Dina 1"
„Dina riepen ook Marie en
Frans.
„|a, Dina," zoo liet een klagende,
trillende stem zich hooren, „maar
niet méér de Dina van wel .er, maar
de berouwhebbende hulpzoekende."
Besluiteloos was Schreuder een
oogenbiik blijven staantoen echter
doemde in zijn gedachten al het
leed op, al de ontzettende oogen
blikken, hem door deze vrouw ver
oorzaakt en met hellen gloed vloog
hem het bloed naar het hoofd, een
siddering ging door zijn leden en
met een van woede trillende stem
riep hij, op haar toespringend
„Vrouw, je waagt het mij onder
de oogen te komen, mij, dien je be
logen, bedrogen, aan den rand der
vertwijfeling gebracht hebt en dien
je heb opgehitst tegen zijn eigen
kind Weet, dat ik zwoer, je te ver
moorden."
„Vader, Schreuder 1" riepen Marie
en Frans tegelijkertijd en sprongen
toe, om de ongelukkige vrouw aan
len tusschen den controieerend ge-
neerkundige der Rijksbank en den
behandelenden geneesheer.
Als zoodanig zijn uit de provincie
Zeeland aangewezen de heeren H.
Reilingh ie Middelburg en A. Staver-
man te Vlissingen.
Een mooi aanbod geweigerd.
De gemeente Nederhemert heeft
geen eigen gemeentehuis, zoodat de
raad der gemeente in eene gehuurde
kamer zijne vergaderingen houdt.
Baron van Wassenaar bood thans
aan de gemeente een stukje grond
aan en f5000, om daarvoor een
raadhuis te bouwen. In de gisteren
middag gehouden vergadering van
den raad werd met 4 tegen 3 stem
men besloten het aanbod niet te
aanvaarden.
Militair onderwijs.
in afzonderlijke bijvoegsels tot de
„Stct." no. 59 is opgenomen eer.
aankondiging, betrekkelijk het open
stellen van plaatsen bij inrichtingen
van militair onderwijs in 1911.
Voor zooverre het afnemen van
examens noodig is ter bepaling van
de toelating van jongelieden als ca
det bij de Koninklijke Militaire Aca
demie te Breda, zullen deze examens
in de maanden juli en Augustus en,
zoo noodig, in de eerste dagen van
September worden gehouden.
Voor deze toelating worden open
gesteld 96 plaatsen, verdeeld als
volgt: 1. Ten behoeve van de Ca
dettenschool. A. Bij het leger hier te
lande 12 voor de infanterie, 3 voor
de cavalerie, 7 voor de artillerie en
2 voor de genie; B. Bij het leger in
Nederlam.sch Indië5 voor de
infanterie, 1 voor de cavalerie, 3 voor
de artillerie en 2 voor de genie. II.
Ten behoeve van de adspiranten,
bedoeld in art. 26 der wet op het
M. O.A. Bij het leger hier te lande
23 voor de infanterie, 6 voor de
cavalerie, 18 voor de artillerie en 3
voor de genieB. Bij het leger in
Nederlandsch Indië 5 oor de infan
terie, 1 voer de cavalerie, 3 voor de
artillerie en 2 voor de genie.
Voor het in de maanden Juli en
Augustus hier te lande te houden
examen voor toelating tot den Hoofd
cursus, ter opleiding van onderof
ficieren voor den rang van 2e luit.
der inf. en van 2e luit.-kwartiermees-
ter, resp. voor den dienst hier te
lande en voor den dienst in Ned.-
Indië, zullen de navolgende aantallen
plaatsen worden opengesteld 1. voor
het leger hier te lande infanterie 15
administratie 5 II. voor het leger in
Ned.-Indië infanterie 6 administra
tie 7.
Hier te lande, zal in de maanden
Juli en Augustus een examen worden
zijn woede te onttrekken. Deze even
wel had den woedenden man haar
bleek vermagerd gezicht toegekeerd
en zeide op den toon van de diepste
onderwerping„Doe het oom, ik
heb het verdiend."
Dat gelaai en die woorden ont
wapenden den vertoornde. Hij liet
de vrouw los, wrtef met de hand
over zijn verhit voorhoofd, bewoog
de bevende handen, als wilde hij
zijn hevig opbruischend bloed tot
kalmte brengen en zeide toen met
bevende stem, half medelijdend, half
verwijtend „Wat is er van je ge
worden."
„Een ongelukkige, die vreeselijk
gestraft is voor haar misdaad."
„Ga uit mijn oogen, ellendig we
zen," zeide Schreuder, weer woedend
wordend.
„Vader," viel Marie verzachtend
in, daarbij haar arm om zijn hals
slaande, „haat en wraak verblinden
u. iedere schuld kan verzoend wor
den de slag, dien ze ons toebracht,
heeft ons niet verpletterd. Je zult
hier een toevlucht vinden, Dina,
bij ons alien en je zult weder zoo
gelukkig worden als voorheen want
gehouden voor toelating van jonge
lieden als cadet bij de Cadettenschool
te Alkmaar.
Voor dit examen worden openge
steld a. 15 plaatsen voor jongelieden
met bestemming om te worden opge
leid voor den dienst hier te lande
b. 6 plaatsen voor jongelieden met
bestemming om Ie worden opgeleid
voor den dienst in Ned.-Indië.
De regeling van de toelating tot
de Kon. Militaire Academie wijkt
belangrijk af van die van vorige jaren.
Vooi verdere bijzonderheden zie
men de „Stct." no. 56.
Hoe moet ik mijn tuin bemesten
Er zijn nog andere bezwaren, dan
in ons eerste artikel werden genoemd,
tegen de bemesting, zooats die veelal
in onze tuinen plaats heeft. Let wel
wij zeggen niettegen den natuurlij
ken mest 't zij stalmest, compost
of beer maar tegen de wijze, waarop
hij wordt aangewend. Wij hebben een
hartgrondigen afkeer van het „gieren"
of „beeren", in '(algemeen van het
toedienen van vloeibaren mest. Wij
vinden dat een vieze, walgelijke zaak,
en meenen, dat ieder, die onbevangen
is en zijn natuurlijk gevoel laat spre
ken, e' evenzoo over moet denken,
't Is hier ais bij andere zaken ooi:
alweer de sleur, de gewoonte, het
voorbeeld, gedachtenloos door de
jongeren van de ouderen overgenomen,
welke vree doet hebben met, ja zelts
een zeker welbehagen in een zaak,
waarvan ons natuurlijk instinct afkee-
rig is. Ja, met zeker welbehagen kan
men den groentenkweeker, den lief
hebber en de bloemenkweekster
een „dameC vaak of een overigens
uiterst propere huisvrouw het „geu
rige" mengsel zien klaar maken en
toedienen. Bah de- gedachte alleen
reeds kan ons wee makenmaar bij
dat werkje knijpt men den neus dicht
en verlustigt zich al bij voorbaat in
den voorspoedigen groei der planten.
Want om dien weligen groei en de
malsche groenten is het natuurlijk te
doen, en ter wille daarvan onderdrukt
men zijn natuurlijk gevoel. En als het
meevalt, dan heeft men voldoening
en smult van de kostelijke pro-
dukten uit eigen hof. Smakelijk eten,
vrienden Maar ik dank daarvoor. Ik
dank voor de aldus „in mest gestoof
de" vruchten, ik dank voor die pro-
dukten,. gedrenkt als 't ware in den
vloeibaren mest, begierd en bebeerd
soms nog kort vóór het oogsten, zoodat
men den mest er vaak nog aan kan
ruiken en proeven.
En gij zelf als ge er goed „in
komt" gij dankt er ook voor.
Zeker, ik weet, niet in iederen tuin
geschiedt dat zoo erg, als ik daar
hier woont het geluk.
In plaats van de ongelukkige Dina
tot kalmte, te brengen, deden deze
woorden haar uitbarsten in een hart
verscheurend snikken Ze riep „Gij,
Marie, wilt mij helpen juist gij,
die ik het diepst trof, smeekt voor
mij, dat is de zwaarste slag."
Door de woorden van zijn doch
ter verdween ook de haat van den
ouden Schreuder en maakte plaats
voor een diepe ontroering.
„Vat moed", riep hij de snikkende
toe, „ga zitten en vertel ons,, hoe je
in het ongeluk bent gekomen en wat
je daartoe dreef. Ik zal alles verge
ten, wat je ons hebt aangedaan."
Frans had de ongelukkige vrouw
op een stoel doen plaats nemen,
Marie droogde haar oogen, gaf haar
een glas wijn om op haar verhaal te
komen, en toen ze op deze wijze
eindelijk wat kalmer geworden was,
Vertelde ze haar lijdensgeschiedenis,
Reeds in Duitschland had Joost haar
tot het schandelijke plan overgehaald.
(Wordt vervolgd.)