Eerste Blad Draagt Plouvier's Schoenwerk. 30 Januari Dit nunnnsrbestsat uit2 bladag. No. 25 Gemeentebestuur, peter de Groofe. Feuilleton, 49e Jaargrang:. 1911. VLISSINGSCHE COURANT Maandag Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50. Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever F. VAN DE VELDE jR., Kleine Markt 58. ADVERTENT1ÊN van 14 regels ƒ0.40. Voor eiken regei meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie, wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Qroote letters en clichés naar plaatsruimte. Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen. TELEFOONNUMMER 10. fibonnements-Bduertentiën op zeer uoordeeliga uoorioaarden BEKENDMAKING. Aangifte van Nieuwe Leerlingen voor de Openbare Lagere scholen. Burg. en Weth. van Viissingen brengen ter kennis van belang hebbenden, dat op Donderdag 16 Februari a.s. als leerlingen tot de scholen A (Coosje Buskenstraat), B (Hendrikstraat) en F (Joost de Moor straat) kunnen worden toegelaten kinderen van on- en minvermogen den, die op het tijdstip der toelating zes jaren oud zijn. De aangifte der nieuwe leerlingen kan geschieden van Maandag 23 Januari tot en met Dinsdag 31 Janu ari e. k., desvoorm. van 9—12 uren, ter Gemeente-Secretarie (Griffie). Bij de aangifte wordt men verzocht een Trouwboekje mede te brengen. Viissingen, 20 Januari 1911. Burg. en Weth. voornoemd, VAN DOORN VAN KOUDEKERKE. De Secretaris, WITTEVEEN. 11. (Slot). Het waren vooral de Strelitzen in Rusland, die telkens de oud-Russische partij steunden in haar verzet tegen de nieuwe zeden. Dit infanterie-corps kan men beschouwen als een soort van bevoorrechte garde, maar in zeer bijzonderen zin, want deze lieden wilden zich nooit aan de krijgstucht onderwerpen en daarom waren zij voor Peter volkomen onbruikbaar. Aan den opstand in ons eerste arlikel geschetst, namen vier regimenten deel, tengevolge waarvan vijf duizend Strelitzen werden onthoofd, natuurlijk niet éen voor éen, maar bij hoopen tegelijk, waarvoor men dan lange balken gebruikte, waarop de veroordeelden in geheele rijen het hoofd neder legden om van den Czaar, of van een anderen beul, den doodelijken slag te ontvangen. Het geheele Strelitzenkorps werd echter ontbonden en door recruteering een nieuw leger gevormd. Door den oorlog tegen de Turken, die in 1700 eindigde, breidde de Russische macht zich tot aan de Zwarte Zee uitmaar nu moest zij aangewend worden om de Ooslzee te bemachtigen. Zweden bezat toen, onder Karei XII, Sleeswijk en Holstein, een deel van Pommeren, Bremen en 5.) „Neen. Binnen drie weken trek ik den soldatenrok uit en heb een ver bintenis aangegaan als cellist bij de schouwburgkapel te Keulen „Zoo, zoo, dan wensch ik je geluk", zeide Marie lachend. De jongelieden waren bij de dennen gekomen, waar den weg omlaag gaat naar din hof. Beiden draaiden ze zich werktuigelijk om en blikten van dit verheven standpunt over de met bosch bedekte hoogten, welke in westelijke richting den loop van den Moezel afteekenden. De avondzon goot haar heerlijken gloed,uit over het veelkleu rig woudioof en de daken der een zaam gelegen boerenhuizen. De pur peren schijn van het avondlicht viel ook op het gebruinde gelaat van den jongen man. Marie overlegde in zich zelf, dat haar speelmakker dien zij Verden, de stad Wismar, Lijfland en Esthland. De mondingen der voor naamste rivieren waren in Zweden's bezit. Denen, Polen, Pruisen en Russen lagen op de loer om datgene waarop zij rechten meenden te hebben of wat zij gaarne in hun bezit zagen, aan Zweden afhandig te maken, waarvan lange oorlogen het gevolg zijn geweest, waaraan Peter ijverig deelnam, of schoon hij in het begin zeer onge lukkig streed. Nadat in 1703 de mond der Newa op de Zweden veroverd was, werd op het kleine Lusteiland, de stad Petersburg gesticht, bestemd om de hoofdplaats des rijks te worden. Moskau was den Czaar te veel afge zonderd, ie vee! oud-Russisch. Hij wilde nauwere aansluiting met de Europeesche volken. Alle lijfeigenen uit den omtrek werden geprest tot heerendiensten en tot ophooging van den moerassigen bodem gebezigd, waarop de houten huizen verrezen, weldra gevuld met bewoners, die gedwongen werden er zich te vestigen en in dit ongezonde oord bij duizenden stierven, maar dan weer even spoedig werden aangevuld. Van uit het nieuwe Petersburg werden in de Zweedsche bezittingen strooptochten gehouden, waarbij alles op de schandelijkste wijze werd verwoest en platgebrand. In 1709 won Peter den beroemden veldslag bij Pultawa, waardoor Karei XII, zijn geduchte tegenstander, ge noodzaakt was naar Turksch gebied de wijk te nemen. Na deze overwinning werd de verovering der Oostzee- provinciën voltooid en maakte Peter zich gereed tot den oorlog tegen de Turken, die hoopten hun verloren gebied weder te herwinnen. De Czaar was echter toen niet meer in het voile genot zijner gezondheid. Wanneer hij zich wat al te driftig had gemaakt of al te veel van zijn geliefden brandewijn had gedronken, kreeg hij krampen, met verlammingen gepaard, en deze aanvallen brachten hem dan in zulk eene woedende stemming, dat bijna niemand in zijne omgeving zijn leven zeker was. Alleen zijn tweede vrouw, de Czarin Catharina had zeer veel invloed op hem ten goede. Van zijn eerste was hij gescheiden. In dezen en in de latere Turksche oorlogen is Peter niet zeer gelukkig geweest, maar de gemaakte verove- ringjn aan de Oostzee werden steeds uitgebreid en door rustelooze werk zaamheid wist hij het verkregen bezit te beveiligen en zijn rijk, door het aanleggen van havens en het bevorde ren der scheepvaart in onafgebroken ge meenschap te brengen met de beschaaf- niet vergeten was, een knap man ge worden was. „Morgen ga je dus heen vroeg ze na een oogenblik. „En wanneer kom je weer terug „Over een jaar, misschien ook pas later „Over een jaar eerst?" Frans keek verwonderd op. „Dat klinkt bijna, alsof je er belang in stelt, hoe lang ik wegblijf," zeide hij, waar door Marie blozend haar oogen neersloeg. „We zijn toch oude vrienden", zeide ze aarzelend, en terwijl haar blikken zweefden over het vreedzame, stille landschap over de boomgroepen, die zich scherp tegen den matblauwen hemel afteekenden, over de boeren hoeven, die in de donkere dalen lagen als sluimerende kinderen op den schoot der moeders, ging er door haar ziel een gevoel, dat in overeenstem ming was met de bekoorlijkheden van den avond. Ook in haar ziel ging een zonnetje onder bij de gedachte, dat Frans zijn geboorteplaats weder ver laten zou. Het werd donker om haar heen, ze werd angstig. Mocht slechts een wei de volken van Europa. Bij dit op zich zelf schoor,e werk vond hij echter nergens steun, dan alleen bij zijn gunstelingen, die van de hun geschon ken macht een allerschandelijkst mis bruik maakten en toen reeds ken merkte zich het Russische volk door die karaktertrek, die later spreekwoor delijk is geworden de algemeene en omkoopbaarheid, die alle recht en zeldzame gerechtigheid onmogelijk maakten. In 1716 besloot de Czaar een tweede reis naar het westen te maken. In het iaatst van dat jaar is hij met zijn gemalin te Amsterdam geweest en in 1717 is hij, uit Parijs, weer over Amsterdam en over Berlijn naar Sint Petersburg teruggekeerd. Bij zijn eerste reis was.Peter echter een geheel onbekende grootheid, maar bij zijn tweede een machtig vorst en krijgsheld, die bovendien door een schitterenden hofstoet vergezeld werd. Men moest hem dus zeer grootscheeps onthalen en ter dege ontzien. Zeer bekende schrijvers, zooals in Frankrijk Saint Simon en in Pruisen de zuster van Frederik den Groote, hebben ons van het vorstelijk verblijf allerzonder lingste dingen verhaald, die het dui delijk bewijs meebrengen, dat de Russische beschaving niets dan een zeer dun vernisje was en dat ook de persoon des Czaren allerminst geschikt was om eenige sympathie op te wekken. De Czaar en zijn gevolg deden precies alsof ze thuis waren leefden alieronbehoorlijkst, gedroegen zich tegenover dames meer dan schandelijk, vernielden alles in de schoone ver blijven, waarin zij"gehuisvest werden, waren afschuwelijk onmatig, konden in bijzijn der hoog geplaatste perso nen, niet eens hun fatsoen bewaren en toonden in alles, dat zij in het wezen der zaak ruwe barbaren ge bleven waren. Na zijn reis heeft Peter nog acht jaar geleefd. In dien tijd kwam de oneenigheid met zijn zoon Meneï, die nooit met zijn vader kon omgaan en hem ten slotte alle gehoorzaamheid opzegde, tot een uitbarsting. Van de troonopvolging wilde Meneï niets weten. Gelukkig schonk Keizerin Catharina haar gemaal juist in dien tijd een zoon. Kort daarop bleek opnieuw van een samenzwering onder de Oud- Russische partij, om Peter af te zetten, tot de oude zeden terug te keeren en een ander vorst te kiezen. Dat zou dan toch Meneï geweest zijn. In hoeverre deze er in betrokken was, is nooit geheel opgehelderd. Door een bijzonder hof, op last van Peter nig licht, iets van den rossen sche mer der hope in haar hart achterblij ven, dan zou ze sterk zijn en alle bange opwellingen trotseeren. Zij vroeg zich af, wat haar licht en hoop zou kunnen geven. Ais nu haar blik de droomerig starende oogen van den jongen man ontmoetten, weer klonk in haar ziel het antwoord „Liefde" Ja, liefde, dit gevoel deed haar hart sneller kloppen. Om het opwellende gevoel te verstikken, moest zij de handen op haar borst drukken, want plotseling dacht zij aan haar vader, en hij dat wist ze zou nooit haar liefde billijken. „Wat ben je in gedachten verzon ken", zeide Frans. En toen deze woorden het meisje opschrikten, ging hij voort„Heb ik je reeds te lang opgehouden met mijn gezeur over vroegere tijden Neem het me niet kwalijk en vaarwel voor langen tijd, misschien wel voor altijd Met een krachtige beweging stak hij het meisje de hand toe. Deze werd door dit plotselinge afscheid verrast, dat ze geen woord tot ant woord kon vinden. Ze wilde hem nog zeggen, dat de herinnering aan ingesteld, werd Meneï ter dood ver oordeeld, maar ook over de wijze, waarop het vonnis ten uitvoer is gelegd, ligt een sluier. Dat de onge lukkige met den knoet is doodge slagen en Peter zelf aan dit werk heeft deelgenomen, is wel verhaald, doch staat gelukkig niet historisch vast; maar dat staat toch wel histo risch vast, dat deze onmensch de prinses Galatzin, die eens tegen zijn leven samenspande, strafte, door haar als nar aan zijn hof te nemen, waar hij het arm schepsel zoo lang kwelde tot zij krankzinnig werd. Peters hoop, dat zijn tweede zoon, die van Catharina, hem zou opvolgen, is niet vervuld, want ook deze ging zijn vader in het graf vóór. Catharina zelf, die hem opvolgde en reeds bij zijn leven gekroond was, werd hem ontrouw. Voor zijn leven van onge looflijke inspanning oogstte Peter niets dan verdriet en teleurstelling maar hij oogsite wat hij had gezaaid, of liever, hij oogstte niet, omdat hij gezaaid had bij den weg en op steenachtigen grond. Met geweld brak hij met al het oude, maar kon niets nieuws stichten, omdat hetgeen hij trachtte op te bouwen, nooit rustte op een redelijken en zedelijken grondslag. Zijn ijzersterk gestel was toch ten slotte door ruwe uitspattingen vol komen ondermijnd en toch had de dood van dezen buitengewonen man nog iets dat bewondering wekt. Kort te voren namelijk redde hij twintig menschen tegelijk van den dood door het water. Of hij aan twintig menschen het leven gaf of aan duizend het leven ontnam, schijnt voor hem on geveer hetzelfde te zijn geweest. Het sterfbed van Peter was, ten gevolge van zijn levenswijze zeer smartelijk. Catharine die dezelfde ruwe levenswijze volgde, heeft hem nog een paar jaar overleefd. Dit is de korte geschiedenis van den vorst, ter herinnering aan wiens zeer onbeduidende betrekkingen tol ons land, hier dan een monument zou worden geplaatst. Het wil ons inderdaad niet duidelijk worden, waaraan dit monument ons dan toch herinneren moet, welke gedachten dit moet opwekken. Voor de Russische militaire groot heid, door Peter voorbereid, kunnen wij bezwaarlijk iets gevoelen maar evenmin kunnen wij iets gevoelen voor de uitwendige hervormingen,door dezen heerscher met ruwe hand tot stand gebracht en die niet konden verhinderen, dat bij zijn voik, op het vroegere dagen haar gelukkig maak te, dat zij dit schoone uur nog lang in haar geheugen zou bewaren, dat... Ja, wat wilde ze hem gaarne nog veel meer zeggen, maar haar stem stokte, en eer ze het begreep, had Frans haar hand gedrukt en rechts omkeert gemaakt. Och, kwam hij nog eens even terug Plotseling bleef hij staan en keerde zich om, zeggende„Marie, daar schiet mij nog iets te binnen." „Wat dan, Frans „Over een jaar hier bemerkte hel meisje, dat de stem van den spreker ondanks het lachjdat zijn mond omzweefde, trilde „over een jaar zult ge zeker niet meer Marie Schreuder zijn." „Wat zou ik dan wel zijn?" vroeg Marie. „De vrouw van van een onbe kende Een lange pauze ontstond, toen zeide ze maar zoo zacht, dat haar woorden bijna onverstaanbaar werden: „En indien dit zoo ware „Dan zou ik liever niet meer hier oogenbiik van zijn overlijden, geen spoor van waarachtige beschaving, maar integendeel een diep treurige toestand van verregaand zedelijk ver val werd aangetroffen. Brieven uiï de Hofstad. c II. Er wordt in de buitenlandsche bladen een heel bedenkelijke reclame gemaakt voor Schevehingen. Zoo ver scheen er in een groot Engelsch blad een advertentie, die met in 't oog loopende Ieders te lezen gaf dat de grootste Nederlandsche badplaats „all the attractions ot Monte Carlo" bezit, al de aantrekkelijkheden van het vermaardste speelhol der wereld dus. In Duitschland en België worden ook dergelijke reclamemiddelen voor onze badplaats gebruikt. Dat men er succes mee zal hebben is, gezien de ondervinding, maar ai te zeer te vreezen. Doch, helaas! succes in hoofdzaak bij het duistere leger van internationale gelukzoekers, verloo- pen aristocraten en poenige snobs, geslepen croupiers, gewetenlooze lichte kooien, gedegenereerde „da mes", verongelukte jongelui en wat er nog meer voor schuim op de levenszee drijft. Voor het aanzien van Scheveningen als badplaats is het waarlijk geen zegen, dat dergelijke elementen worden aangetrokken, maar 't is al heel moeilijk, zoo niet on doenlijk, om het tegen te gaan. Van wie gaat dan wel een derge lijke wereldreclame voor onze bad plaats uit? 't Is niet heel moeilijk te. raden degenen, die er belang bij hebben de internationale gelukzoekers hierheen te lokken, zijn de geweten looze ondernemers van de onder scheidene speelhuizen die hier maar al te welig tieren.Deze heeren schijnen een soort reclamedienst te hebben georganiseerd. Er woont tenminste in een der straten in de onmiddellijke nabijheid van den Gevers Deynoot- weg, waar de meeste speelholen 's zomers floreeren, een meneer, die zich „English Agent" noemt zonder erbij te vertellen waarvan hij eigenlijk „agent" is, doch die, naar gebleken is, belanghebbende bij een dier verderfelijke inrichtingen is. Die meneer heeft zich opgeworpen als adviseur omtrent hotels, restaurants enz., maar het behoeft zeker geen betoog dat zijn adviezen verre van belangeloos en uit een oogpunt van degelijkheid allerminst betrouwbaar zijn. Wie zal zeggen, hoevelen er door dergelijke praktijken inloopen en argeloos in een zeer gevaarlijke omgeving terechtkomen Wie zal zeggen, hoeveie er op deze manier te gronde gaan Want dat door komen, maar de wijde wereld in gaan. Toch zou ik je nog graag iets willen vragen zul je er niet boos om zijn „Wat is het dan Frans Aarzelend en met neergeslagen blik trad hij nader„Ik heb in de stad dikwijls aan je gedacht Marie en heb een klein aandenken voor je gekocht. Zie hier is het een klein medaillon. Op de vlakke zijde van het goud zie je een kruis, een hart en een anker. Weet je wat ik daarbij dacht „Zeg het 1" „Dat Marie Schreuder het liefste wezen op de heele wereid is dat is mijn geloof." „Maar een bijgeloofliet het meisje schertsend hooren. „Voor jou zou ik in den dood willen gaan zoo groot is mijn liefde voor je „Zou je dat willen doen „Nu spreek, wat hoop je „Ja, dat is het ergste nog van de zaak," antwoordde Frans, „hoop heb ik niet." (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1911 | | pagina 1