Dinsdag
6 December
No 287
48e Jaargang.
1910.
Gemeentebestuur,»
FeuiUeton.
VLISSINGSCHE COURANT.
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
ADVERTENT1ÈNvan 14 regels ƒ0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechts twee maal berekend. Qroote
letters en clichés naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen.
TELEFOONNUMMER 10.
flbonnements-flduertenfiën op zeer uoordeelige oooriwaarden
GENEESKUNDIG
STAATSTOEZICHT.
De Burgemeester van Vlissingen
brengt ter kennis van belangheb
benden dat blijkens bij hem inge
komen ambtsbericht de besmetver
klaring van St Petersburg en
Kroonstad wegens Aziatische Cho
lera is opgeheven.
Vlissingen, 5 December 1910.
De Bnrgemeester voornoemd,
VAN DOORN VAN KOUDEKERKE.
BJNNËNi^ANPT
Drinkwaterleiding in Zeeland,
Bij het afdeeiingsonderzoek der
Eerste Kamer van het voorstel tot
verhooging van hoofdstuk V der
staatsbegrooting voor 1910, had men
met groote ingenomenheid kennis
genomen van de plannen der Zeeuw-
sche plattelandsgemeenten, die de
handen ineengeslagen hebben om te
komen tot den aanleg van een water
leiding, die in de aldaar bestaande
behoefte aan goed drinkwater zal
voorzien.
Iets anders echter is het of deze
gemeentelijke plannen met eenig recht
aanspraak kunnen maken op finan-
cieelen steun van rijkswege. Meerdere
leden waren van gevoelen, dat het
hier geldt een zaak van lokaal belang.
Het risico, dat de betrokken gemeen
ten in Zuid-Beveland bij deze zaak
loopen, oordeelden zij bovendien zoo
gering, dat men zich er over ver
wonderde, dat de regeering zich had
laten vinden om den voorgestelden
steun te verleenen.
Bovendien achtte men het een ge
vaarlijk precedent, omdat het 't begin
zou kunnen zijn van een langen weg
waarop behalve voor waterleidingen
voor allerlei andere doeleinden van
zuiver gemeentelijk huishoudelijken
aard door de gemeenten financieele
steun van het rijk zou kunnen wor
den gevraagd.
Andere leden juichten zonder voor
behoud regeeringssteun toe, omdat zij
in de waterleiding een zaak van over
wegend belang zagen. Zij waren van
oordeel, dat het plicht van het rijk
was om overal, waar de plattelands
gemeenten bleken zelf daartoe niet
in staat te zijn, de totstandkoming
van goede waterleidingen te helpen
bevorderen.
Psychiatrische rapporten.
De „Zutph. Ct." geeft naar aanlei
ding van het rapport der psychiaters
in de Papendrechtsche zaak den
wensch te kennen, dat, wanneer rech
terlijke ambtenaren in den vervolge
de voorlichting vragen van psychi
8.)
„Kasperkreet het meisje. Maar
hij luisterde niet naar haar, zijn
toorn maakte hem ongevoelig voor
de namelooze smart, welke hare ziel
folterde. Hij bedacht niet wat zij
had geleden door zijne schuldhij
hield zich gerechtigd haar te ver
wijten, dat zij zijn levensgeluk had
vernietigd. Hij wilde zijne eigene
schuld niet inzienjuist omdat hij
ongelukkig was en een gevangene
was geweest, had zij hem niet mogen
verlatenHij erkende de gronden
niet, welke haar gedwongen hadden
haar woord te breken en zich met
een ander te verloven hij wilde niet
gelooven dat zij hem waar en innig
bemind had, dat zij hem nog be
minde. In zijne eigen oogen was zij
een ijdel, zelfzuchtig schepsel, dat
zich door het geld van den molenaar
aters die iemands geheime roer
selen bloot leggen, hem in figuurlijken
zin „den schedel lichten" om te kijken
hoe 't er in zijn hersenkas uitziet,
om zoo te komen tot een beeld van
zijn zielstoestand, dat dan dat
rapport het geheim van rechters en
balie blijve. Dan worde dat niet op
de publieke terechtzitting voorgelezen,
want dan komt 't natuurlijk in d e
courant, en dan staat elkeen, die
voortaan als getuige in een strafzaak
wordt gehoord bloot aan 't gevaar,
dat het heele land weldra verneemt
hoe hij op een of ander punt blijken
van wie weet wat voor soort waanzin
vertoont.
Nu heeft het krachtig optreden van
den minister van justitie al verhinderd
dat het rapport der psychiaters in druk
zal verschijnen, zelfs als bijdrage in
een wetenschappelijk tijdschrift. Wij
vertrouwen dat er spoedig een alge-
meene aanschrijving van den minister
aan alle rechterlijke autoriteiten zal
uitgaan om voor 't vervolg te voor
komen, dat zulke rapporten met in
tieme bijzonderheden over de psychi
sche minderwaardigheid van getuigen
voor Jan en alleman te lezen zul
len zijn.
Gebeurt dat, dan zou de behande
ling der Papendrechtsche strafzaak
aan ons volk gerustheid schenken
in dubbelen zinvooreerst dat een
getuige niet behoef! te vreezen een
eventueel onderzoek door zielkundi-
gen, wetende, dat 't resultaat toch
geheim blijft, en ten tweede, de zeker
heid dat onze justitie waken zal tegen
het afranselen van arrestanten door
beambten van politie.
Grondbelasting.
Naar wordt gemeld ligt het in het
voornemen om voor de grondbelasting
suppletoire kohieren in te voeren,
waardoor de veranderingen in het
laatst des jaars nog in de kohieren
voor het volgend dienstjaar kunnen
worden opgenomen.
Opleiding voor de hoofdacte.
Door het hoofdbestuur van het
Ned. Onderwijzers-Genootschap, is
tot den minister van binnenlandsche
zaken hel verzoek gericht „het daar
heen te willen leiden, dat in ver
schillende centra van het land op
gericht worden rijkscursussen tot op
leiding voor de acte van hoofdonder
wijzeres), en dat aan de deelnemers
dier cursussen, die daarvoor naar de
meening van Zijne Excellentie in
aanmerking behooren te komen, ver
goeding van reiskosten geschonken
worde."
Ter ondersleuning van dit verzoek
voert het hoofdbestuur o. m. aan
Hoewel de overheid waarborgen
van bekwaamheid vraagt, zoowel
had laten bekoren.
Zoo hij aan vroegere tijden ge
dacht had, zou hij zich herinnerd
hebben, hoeveel rijke en voorname
knapen naar hare gunst dongen,
toen zij hem, den armen jongeling,
de voorkeur gaf. Misschien zou hij
dan ingezien hebben, dat hij haar
onrecht aandeed en dat de schuld
wel eens bij hem zeiven kon lig
gen. Maar hij wilde het niet inzien,
het was hem zelfs een troost haar
de schuld te kunnen geven. Wat
gaf hij er om, of zij onder die
onbillijke verwijtingen leed Hij
moest immers ook lijden
„Hij heeft mij gedreigd, de hon
den op mij aan te hitsen, wanneer
ik op zijn erf kwam", zei hij be
vende van woede. „Ik moet toch
eens onderzoeken, hoe dat erf er
uitziet en of het wezenlijk zoo ge
vaarlijk is!"
Het meisje smeekte hem niet te
gaan, maar hij draaide haar den rug
toe en sloeg den weg in naar den
molen. Zij keek hem na, tot dat de
boomen en hekken hem aan haar
gezicht onttrokken, en keerde toen
langzaam naar het dorp terug.
van hen, die de hoofdacte als van
hen, die de onderwijzersacte ver
langen, strekt de regeering haar be
moeiingen in de opleiding van den
Nederlandschen onderwijzer slechts
uit tot het verwerven van de eerste
bevoegdheidvoor verdere ontwik
keling is de jonge onderwijzer ge
heel op eigen studie aangewezen.
Toch mag niet gezegd worden, dat
het bezit van de eerste bevoegdheid
voldoenden waarborg geeft, dat vol
daan wordt aan de eischen, die het
tegenwoordig onderwijs in de ver
schillende klassen der lagere school
stelt. Zal men eenige zekerheid heb
ben, dat de onderwijzer in staat is,
met vrucht het onderwijs in alle
klassen te geven, dan moet het bezit
der hoofdacte van hem gevraagd
worden.
Ook voor den onderwijzer zelf is
het een onafwijsbare eisch, dat hij
die tweede bevoegdheid verwerft.
Zonder deze toch zal zijn maatschap
pelijke positie in den regel geheel
onvoldoende blijven en de zorgen,
waaronder hij en zijn gezin tenge
volge van dit gemis in zijn later
leven gebukt gaan, zullen haar slech
ten invloed ook op zijn arbeid in de
school doen gevoelen.
Aan de studie voor de hoofdacte
zijn echter bezwaren verbonden, die
zoo ze al niet onoverkomelijk heeten
mogen, van dien aard zijn, dat ze
het verwerven dier acte voor velen
hoogst moeilijk maken. Opgeleid dik
wijls aan inrichtingen, die hen maar
juist brachten op het peil waarop ze
voor het onderwijzersexamen staan
moesten, moeten ze zich nu verder
bekwamen in den lijd, die hun bij
het vervullen van een voor hen
soms juist zoo moeilijke dagtaak,
rest. Hun salaris is meestal van dien
aard, dat ze zich noode de vereischte
boeken kunnen aanschaffen, en, wat
nog sterker is, slechts enkelen zijn in
staat, door het nemen van privaatles
sen in de hoofdvakken, zoo hun om
geving daartoe althans gelegenheid
biedt, hun studie eenigszins te ver
gemakkelijken.
De gevolgen van dezen ongezonden
toestand laten zich dan ook telken jare
opnieuw gevoelenhel aantal candi
dates dat bij het hoofdacte-examen
afgewezen wordt is zeer groot, terwijl
ook de verslagen der verschillende
examencommissies voor deze acte elk
jaar opnieuw klachten over de totaal
onvoldoende voorbereiding van het
meerendeel der candidaten doen hoo-
Droogmaking Zuiderzee.
Ten aanzien van de droogmaking
van de Zuiderzee verwijst de min.
van waterstaat naar hetgeen hij er-
leden jaar daarover heeft gezegd. Aan
het verlangen om de geheeie droog
Kasper liep voorbij den molen,
sarde de honden die aan den ket
ting lagen, en maakte de eenden in
het molenwater bang. Hij deed de
oude meid verschrikken, door met
zijn stok tegen de halfgeopende
vensterluiken te slaan, waarachter
zij zat, en liep verder den tuin in,
waar hij eenige rozestruiken vertrad.
Het was de wraak van een on-
deugenden schooljongen, en hij kwam
zichzelven kinderachtig voor dat hij
zijn toorn op die wijze lucht gaf
maar hij moest iets doen om niet
krankzinnig te worden van woede.
Een gloeiende haat tegen den mo
lenaar bezielde hem, hij zou dien
man gaarne verworgd hebben 1 Niet
alleen dat Hagen hem door schan
delijke leugens en bedreigingen zijn
meisje had ontroofdmaar nu be
ieedigde hij hem nog door schimp
woorden, hij vond er een boosaardig
vermaak in hem te vernederen en
hem met de honden te dreigen. Voor
dit alles zou de molenaar boeten.
Kasper kon zijne geboorteplaats niet
verlaten, voor hij zijn wrok gekoeld
had 1
Hij liep steeds voort, hef was hem
making der Zuiderzee ter hand te
nemen, kan door de regeering geen
gevolg worden gegeven.
De staatscommissie tot het in
stellen van een onderzoek omtrent
de afsluiting en droogmaking van de
Zuiderzee heeft als hare meening uit
gesproken, dat de afsluiting van de
Zuiderzee geen overwegenden invloed
zal hebben op den toestand van het
Heldersche Zeegat en het Vlie.
Naamlooze Vennootschappen.
Bij de Kamer van Koophandel te
Groningen kwam in een rapport van
de commissie, benoemd om advies
uit te brengen over het wetsonwerp
omtrent de naamlooze vennootschap
van koophandel.
Overeenkomstig het voorstel der
commissie werd besloten zich te
wenden tot de Tweede Kamer met
een adres, waarin de bezwaren tegen
het ontwerp zijn uiteengezet. Tevens
wordt daarin gezegd, dat de indruk
der Kamer is, dat het ontwerp wel
eensdeels tegemoet komt aan den
rechtvaardigden aandrang tot meer
volledige regeling van deze stof dan
in ons Wetboek van Koophandel
geschiedt, dat het ontwerp ook veel
goeds bevat, waartegenover staat,
dat het streven van den ontwerper,
om alles in bijzonderheden te rege
len, het wetsontwerp bederfthet
bevat sommige voor de ontwikkeling
van het bedrijfsleven hinderlijke be
palingen. Werd het daarvan niet ge
zuiverd, dan zou aan de voortduring
van de tegenwoordige gebrekkige
regeling nog wel de voorkeur moeten
worden geschonken. Het staat, toch
te vreezen, dat door onveranderde
aanneming van dit ontwerp de naam
looze vennootschappen zelve in het
gedrang zullen komen, waardoor het
bedrijfsleven geschaad zou worden.
Zoo heeft de Kamer onder meer
groot principieel bezwaar tegen de
groote macht, in dit ontwerp gegeven
aan de rechtbank en haar president
om in te grijpen in het bedrijf der
naamlooze vennootschap. De Kamer
vreest, dat dat aanleiding zal geven
tot veel chicanes en aan concurren
ten een middel zal geven mededin
gers te benadeelen.
Actie van ambtenaren.
Door den bond „De Rechtstoestand"
en de Nederlandsche pensioenver-
eeniging zullen door het geheeie land
vergaderingen worden gehouden,
waarin aangedrongen zal worden op
bespoediging der indiening en be
handeling van de toegezegde ambte-
naarswet en waarin propaganda zal
worden gemaakt voor de pensioen-
vereeniging.
onverschillig, waar de weg heen
leiddehij zag niet eens dat hij
voortdurend dicht bij den molen
bleef, terwijl de weg daar een bocht
maakte.
Een grove stem wekte hem uit
zijn gepeins. Hij keek op en bevond
zich tegenover den schaapherder van
het dorp, die op een boomstam zit
tende, ijverig breide, terwijl zijn
hond de kudde bewaakte. Kasper
kende den ouden man goed. Hij
had vroeger altijd gaarne een praatje
met hem gemaakt en menigen goe
den raad van hem ontvangen. De
oude groette hem nu even vriende
lijk als vroeger, toen Kasper's eer nog
onbevlekt was, en vroeg hem wan
neer hij was teruggekomen en wat
hij verder dacht te doen.
Verrast door die ontvangst trad
Kasper nader.
„Zijt gij niet bezorgd over uw
goeden naam, als gij met mij praat
vroeg hij.
De herder schudde glimlachend
het hoofd.
„Wat hebt gij dan gedaan, dat gij
als een melaatsche geschuwd zoudt
moeten worden antwoordde hij.
Bond van R. K. gemeenteraadsleden.
Door de R. K. kiesvereeniging
„Recht voor Allen", te Arnhem, is
het initiatief genomen tot oprichting
van een bond van R. K. gemeente
raadsleden.
Alie zusterverenigingen zijn thans
opgeroepen tot een vergadering, welke
zal gehouden worden op 11 Januari
te 1 uur in het verenigingsgebouw
aan het Walburgisplein te Arnhem,
waar mr. J. R. H. van Schaik het te
behandelen onderwerp zal inleiden
en de Bond zoo mogeiijk zal worden
opgericht.
W. A. Baron Van der Feltz.
Na een langdurig ziekbed is te
Assen overleden W. A. baron Van der
Feltz, die vele jaren daar een leider
en vertegenwoordiger is geweest in
het openbare leven.
Als secretaris van Epe werd de
heer Van der Feltz in 1856 tot bur
gemeester van Assen benoemd. Ach
tereenvolgens werd hij daar verkozen
tot lid van den raad, lid van de
Provinciale Staten, in 1874, lid van
de Tweede Kamer in 1877 en lid der
Eerste Kamer, voor welke functie hij
evenwel bedankte.
Tot 1878 bleef de overledene bur
gemeester en bracht in de stad vele
belangrijke dingen tot stand (de gas
fabriek en een naar hem genoemd
villapark); tot 1887 bleef hij lid van
den raad, tot 1898 lid der Provin
ciale Staten en tot Maart 1894 lid
der Tweede Kamer. Bij. de Kamer
ontbinding stelde hij zich niet be
schikbaar.
De regeering huldigde zijn ver
diensten door de benoeming tot rid
der in de Orde van den Nederland
schen Leeuw en officier in de Orde
van Oranje-Nassau.
Met hem is een der meest ver
dienstelijke ingezetenen van Assen
ten grave gedaald, een philantroop,
door wien in stilte menig arme en
behoeftige werd geholpen.
Schouwburgbezoek en conduitestaat.
Het „Hbl." is slecht te spreken
over de aanteekening, die de minister
van marine in het aanteekenboekje
van de machinisten heeft doen plaat
sen, omdat zij in Rotterdam niet
naar den schouwburg zijn gegaan.
Het merkwaardigste van dezen ook
wegens andere redenen merkwaardi-
gen maatregel is wel, schrijft het
blad, dat blijkbaar niet gevraagd is
of ook gewetensbezwaren mede oor
zaak waren dat enkele van deze
machinisten geweigerd hebben een
schouwburg te bezoeken.
Doch wij zullen hierop niet te
diep ingaan, zeer goed begrijpende,
dat deze minister, niet zoo dadelijk
aan de mogenltjkheid gedacht heeft,
„Als ik rechter geweest was, dan zou
ik u niet veroordeeld hebben ik
zou hen hebben gestraft, die uwe
moeder tot haar laatsten ademlocht
hebben vervolgd. Zij allen, die er
vermaak in vinden steener. tegen
u op te rapen, moesten eerst denken
aan den balk in hun eigen oog,
voordat zij den splinter in het oog
van anderen zagen".
„Wanneer gij hun dat zegt, steeni-
gen zij u 1"
„lk zeg het niet, omdat ik weet,
dat het nutteloos is. Uwe moeder
heeft het gezegd en daarom was zij een
heks. Gij hebt verkeerd gehandeld,
Kasper, maar een misdrijf was het
nietwant een misdrijf is niet denk
baar zonder boos opzet, en het was
geen slechtheid, welke u aanspoorde,
om hout uit hef bosch te halen. De
gemeente had haren plicht moeten
doen en de arme vrouw in hare
ziekten moeten bijstaan. Keer die
nalatige gemeente den rug toe de
wereld is groot genoeg, gij zult wel
een piekje vinden, waar gij uw
hoofd kunt neerleggen."
(Wordt vervolgd.)