Vrijda
16 September
No. 218.
48e Jaargang.
1910.
mnnenland.
Feuilleton*
VLISS1NGSCHE COURANT.
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
ADVERTENT1ÊN van 14 regels ƒ0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechts twee maal berekend. Qroote
letters en clichés naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen.
TELEFOONNUMMER 10.
Het bezoek van het Belgische
Koningspaar.
Omtrent de taal, die bij het bezoek
van den Koning en Koningin van
BelgiS zal gesproken worden, verne
men wij het volgende
Alle ontvangsten zullen plaats
liebben in de Hollandsche taal. Bij
bel gala-diner zal echter de Konin
gin de rede in het Fransch uitspreken,
a wel omdat H. M. van meening
js dat tot dusverre de Fransche taal
js' geweest de diplomatieke taal,
waarvan tot nog toe niet is afgewe
ken zelfs niet bij het bezoek van den
Duilschen Keizer. Wanneer daarvan
nu werd afgeweken, zou dit kunnen
worden opgevat als een inmenging
van ons vorstenhuis in den taalstrijd
in België, althans als zoodanig kun
nen worden geëxploiteerd.
Hiertoe nu meent het Hof, dat het
Hoofd van den Staat niet mag me
dewerken.
Wanneer mocht worden opgemerkt,
dat bij andere ontvangsten wel de
Hollandsche taal gebezigd wordt,
moet daarbij in acht genomen wor
den, dat, ook al zijn degenen, die
bet Belgisch echtpaar toespreken
autoriteiten, deze niet geacht kunnen
worden het hoofd van den Staat te
vertegenwoordigen.
Tweede Kamer.
De eerste vergadering van de
Tweede Kamer der Staten-Generaal
in het nieuwe zittingjaar zal gehou
den worden Dinsdag 20 September,
's namiddags 3 uur.
Alsdan zal de Staatsbegrooting 1911
worden aangeboden en worden over
gaan tot het opmaken van een
nominatie voor het voorzitterschap
der Kamer.
Op den goeden weg.
Minister Talma heeft over zijn
voorstel tot invoering van raden van
arbeid in de liberale pers critiek
moeten hooren.
Mr. J. van Drooge in het vrijzin
nig-democratische „Land en Volk" is
van andere meening. Hij schrijft,
onder bovengenoemd opschrift
Bekend is het genoegelijk verhaal
van Tijl Uilenspiegel, die in een
bijenkorf verstopt, door twee dieven
werd weggedragen en om beurten
fa een en den ander aan het haar
kok lot zij, elkander de schuld ge
ïnde, aan het bakkeleien raakten.
Niet anders gaat het met de voor
staders van de Rijksbank en die van
be risico-overdracht, wanneer zij el
fader de schuld geven van al de
tegenspoeden onzer ongevallenverze-
fattg, inplaats van de oorzaak te
zoeken in den opzet dier verzekering,
fibonnements-flduerfentiën op zeer uoordeelige uoortuaarden
37.)
Toen zij nader kwamen, zagen zij
™8 uit een mensch op den grond
®n en daarbij een koffertje of
asc"l'e- Een dorpsbode, een dronken
jfa of misschien wel een doode
blaffend liep Nero er om heen.
Nu staken de vrienden de handen
de mouwen en tilden de onbe-
Me op. Een vr0UW) nauwkeurig
enw de bemerkten zij, dat zij jong
'e?k was. Zij droeg stadskleeding,
beiden herinnerden zich niet haar
gezien te hebben.
L ttn de vreemde op de been was,
iiih Zi' z'cbze"> richtte zich op
"aar volle lengte, streek zich over
jj, Vo°rhoofd en mompelde halfluid
L rerd zoo duizelig maar nu
^Weerstaan."
(j,Jï°ngelui steunden haar, en
"k die den koffsr had genomen,
haar tot het uiterste doorgevoerde
centralisatie.
Daar ligt naar onze bescheiden
meening goeddeels de schuld ènvan
het gebrekkig toezicht op rentetrek
kers zoowel als premiebetalers, èn
van de omvangrijke administratie,
evenzoovelefinancieele oezwaren voor
de verzekering.
Vijf jaren geleden is door mij in
een rapport aan het internationale
congres te Weenen de wenschelijk-
heid bepleit van decentralisatie der
ongevallenverzekering door middel
van plaatselijke instellingen, die te
vens de dragers der ziekteverzekering
zouden worden en hun medewerking
zouden verleenen aan wat er verder
aan verzekeringen mocht worden
ingevoerd.
Met groote instemming heb ik dan
ook kennis genomen van een wets
ontwerp van dezelfde strekking, een
maand geleden door de tegenwoor
dige regeering aan de vertegenwoor
diging ingediend, het voorstel lot in
voering van raden van arbeid.
De veertig millioen.
Het „N. v. d. D." merkt na eene
bespreking van het wetsvoorstel in
zake de kustverdediging op, dat daar
mede niet bereikt zal worden hetgeen
de naam zou doen vermoeden. Daarin
toch is sprake van „kustverdediging".
Maar door de voorgestelde maatrege
len uit te voeren, zal de kust niet in
beter verdedigbaren staat gebracht zijn.
Dan zal de vijand op dezelfde wijze
als nu eene landing kunnen doen op
de uitgestrekte gedeelten van de kust,
gelegen buiten de werkingsfeer van
de forten te IJmuiden, nabij den Hoek
van Holland, enz. Om een dergelijke
landing te bemoeilijken of tegen te
gaan, zou noodig zijn een krachtige
vloot als die van Engeland of Duitsch-
land. Nu het scheppen van een der
gelijke vloot voor ons tot de onmo
gelijkheden behoort, moet voor het
tegengaan van eene landing hoofdza
kelijk een beroep worden gedaan op
de mobiele strijdkrachten te land
de levende strijdkrachten.
En daarom, als men het ernstig
meent met de kustverdediging, dan is
al weer hel wachtwoord verbetering
van de levende strijdkrachten, bene
vens verbetering van de middelen van
verkeer en beweging langs en naar
de kust.
Ten slotte verklaart het blad, wat
de gevaren van schending onzer neu
traliteit bij eene botsing tusschen En
geland en Duitschiand betreft, het eens
te zijn met het betoog van den oud
minister van marine, Cohen Stuart, dat
noch het belang van Engeland, noch
het belang van Duitschiand kunnen
medebrengen, bij dien eventueelen
strijd onze neutraliteit op een of ander
punt te schenden.
vroeg waar zij heen wilde.
„Naar grootvader te Haiddorf."
„Wie is dan uw grootvader
„Dietrich Kruse op den Kru-
senhof."
Beide stonden verbaasd, zij geloof
den hunne ooren niet. Grootvader
Kruse, wat had die rnet dit stadsmeisje
uit te staan
„Wie zijt ge dan Waar komt ge
vandaan
Van tante Dora wisten de jongere
familieleden zoo goed als niets. Men
had nooit over haar gesproken, het
was een streng verbod van den
ouden Kruse. Slechts in onduidelijke
bewoordingen zinspeelde men in het
dorp wel eens op Kruses derde doch
ter, die met een vreemdeling wegge-
loopen was.
„Ik heet Marie Liebreich," zeide
het meisje dat tusschen haar helpers
met moeite voortstapte. „Mijn moeder
was de jongste dochter van Dietrich
Kruse. Zij is dood, ik wil grootva
der een brief van haar brengen."
Dus een naaste bloedverwant. Wat
waren die beide jonge mannen ver
rast, en zonderling ontroerd.
„Mijn nicht, dus," sprak Hendrik.
Uit welke overwegingen dan weer
duidelijk dit volgtdat wij er vooral
voor hebben te zorgen, dat onze mo
biele strijdkrachten in 't bijzonder
de levende strijdkrachten zoo goed
mogelijk in orde zijn.
Kiezersstatistiek 1910.
Als no. 138 der bijdragen tot de
statistiek van Nederland, Nieuwe
Volgreeks, uitgegeven door het Cen
traal Bureau voor de Statistiek, is
verschenen, de „Kieze/sstatistiek", be
nevens aanvulling der verkiezingssta
tistiek voor de Eerste en Tweede
Kamer der Staten-Generaal over 1910.
Uit de inleiding blijkt, dat ervolgens
de kiezerslijsten van 1910 in ons land
waren 854.539 kiezers voor de Tweede
Kamer, 851.868 kiezers voor de Pro
vinciale Staten en 781.641 kiezers
voor de gemeenteraden, terwijl 29.337
kiezers hun kiesrecht in 1910 verloren,
doordat zij het verschuldigde ter zake
van aanslag, omschreven bij art. 10
der kieswet, niet op den len Maart
hadden voldaan.
Het aantal mannen van 25 jaar en
ouder is volgens de verschillende
volkstellingen gemiddeld 47 pet. der
geheele mannelijke bevolking. Van dit
aantal zijn in 1910, 62.12, 61.93 en
56.83 pet. kiezers onderscheidelijk
voor de Tweede Kamer, de Provin
ciale Staten en de gemeenteraden.
Van de 854.539 kiezers voor de
Tweede Kamer waren 58.130 aangifte
kiezers en 796.409 ambtshalve op de
kiezerslijsten gebracht.
Voorts zijn de kiezers in de vol
gende groepen te onderscheiden
Belastingkiezers 772.127 huurkiezers
24.198loon- en pensioenkiezers
45.501 spaarkiezers 8.097examen
kiezers 4.616; in totaal 82412 kiezers
krachtens art. 1 B.
Het geheele aantal kiezers voor de
Kamer, is van 1909 op 1910 met
10989 of 1.30 pet. toegenomen; de
verschillende groepen kiezers onder
scheiden naar den grondslag waaraan
zij hun kiesrecht ontleenden, waren
toen respectievelijk afgenomen met
Beiastingkiezers 289; kiezers krach
tens art. 1 B 1148 waaronder: huur
kiezers 588, loonkiezers 1482, spaar
kiezers 557, examenkiezers 1452 de
ambtshalve- en aangiftekiezers, on
derscheidelijk met 3.26 en 19.55.
Ten slotte geeft dit nummer der
Bijdragen een overzicht van de pe
riodieke verkiezing van leden voor
de Eerste Kamer der Staten-Generaal,
benevens de tusschentijdsche verkie
zingen van leden voor de beide
Kamers der Staten-Generaal sedert 16
October 1909.
Oefeningen der zeemacht.
Onder leiding van den comman
dant der stelling van de monden der
„Wanneer ge over ons hebt hooren
spreken, zoo za! ik u zeggen, dat ik
de zoon van uw oudste tante Trina
Beerman ben, en hij is Fedor Kruse.
Zijn vader, de dominee te Kirchhau-
sen, is een broederszoon van groot
vader.
„Ja ik weet van u allen, mijn moe
der heeft het voor mij opgeschreven
riep Marie verheugd. Het gaf haar
een gevoel van zekerheid, alsof zij
thuis was, nu zij hier dadelijk zulke
naaste bloedverwanten aantrof.
„Leun maar op mij," zei Fedor
en hij trok haar arm door den zijne.
„Het gaan valt je toch nog inoeie-
lijk."
„Wij zijn er dadelijk," zeide Hen
drik, „zij hebben op de boerderij
reeds licht branden, daar rechts tus
schen de boomen.
Ofschoon haar knieën nog beefden,
voelde Marie zich toch zoo geborgen,
dat zij op Fedors arm leunende heel
goed vooruitkwam. De zwakke licht
schemering in de verte had ook iets
vertroostends.
De neef ging met haar op het
effen bermgras naast den rijweg e n
leidde voorzichtig haar schreden
Maas en van het Haringvliet, den
schout bij nacht J. B. Snethlage, zul
len van 19 September tot 6 October
in het zuiderfrontier gecombineerde
oefeningen der zeemacht worden ge
houden.
De beide eerste weken zullen be
steed worden aan voorbereidende
oefeningen, welke gesplitst worden in
oefeningen van schepen in divisie-
verband, het varen met gedoofde
lichten en het beoefenen van den
veiligheidsdienst bij eene met ge
doofde lichten varende scheepsmacht
door jagers (door torpedobooten
voorgesteld), zoomede aanvals- en
lanceeroefeningen van de torpedo-
booten in groeps- en divisieverband,
tegen schepen bij nacht, van de on
derzeeboot tegen schepen bij dag en
gecombineerde oefeningen van de
torpedobooten en onderzeeboot tegen
en de met in divisieverband stoo-
mende schepen. Van 3 tot 6 October
zal meer in 't bijzonder aan de uit
voering eener onderstelling besteed
worden.
De scheepsmacht zal worden ge
splitst in 2 partijen, een aanvallende
en eene verdedigende partij, bestaande
uit de volgende schepen
Aanvallende partij onder bevel van
den kapitein Ier zee G. L. Goedhart,
de „Heemskerck", „Piet Hein", „Evert-
sen" stoomvaarfuigen van het loods
wezen, 1 groep torpedobootjagers,
„G II", „Ophir", „Pangrango" en
„Hadda".
Verdedigende partij, onder bevel
van den kapitein ter zee H. A.
Schoonhoven, de „Reinier Claeszen",
„Bever", „Balder", „Sperwer" onder
zeeboot 1, 3 torpedogroepen (G 6, G
7, G 8 „Rindjani", „Tangka", „Ba-
tok", „Goentoer").
Een gedeelte van de militaire kust
wacht zal mede worden gemobili
seerd. Van 19 Sept.—6 Oct. zullen
de groepen X—XIII en van 26 Sept.—
6 Oct. de groepen IX en XIV wor
den betrokken.
De onderstelling zal eindigen in
den achtermiddag van 6 October, de
scheepsmacht wordt weder in de
orde gebracht en stoomt via Hoek
van Holland naar Rotterdam op, al
waar tot Maandag 9 October zal
worden verbleven en 10 October
naar de onderscheidene standplaat
sen wordt teruggekeerd.
Ghrist.-Hist Unie.
De algem. vergadering der Chr.-
Hist. Unie zal gehouden worden op
Woensdag 28 dezer, des voormiddags
te halfelf, in het gebouw der Chris
telijke Vereeniging van jonge Mannen
aan de Prinsegracht te 's Graven-
hage. De agenda vermeldt o.m. een
voorstel van het hoofdbestuur om
de beeren mr. J. Brunt Jzn. en C.
daar haar zwakte zijn menschlievend
hart met medelijden vervulde, en
daar zij er toch jong en krachtig
uitzag, zoo deed die zwakte hem nog
te pijnlijker aan. Hij vroeg haar, wat
haar was overkomen.
Zij vertelde, dat zij onder groote
drukte afgereisd was, en verzuimd
had, te rechter tijd te eten en dat zij
toen gestruikeld en gevallen was.
Hendrik, die met den koffer in de
hand vooruit liep, dacht„Wat zal
grootvader wel zeggen Zal hij haar
goed opnemen Als hij boos is moet
ze maar bij ons komen. Ik wil mijn
huisgenooien waarschuwen, dat zij
goed voor haar moeten zijnzij is
toch van onze familie."
Hij waardeerde zijn grootvader
buitengewoonhij had tot nu gaarne
gedaan, wat de oude had bevolen of
aangeradenals hij echter er aan
dacht, dat Kruse tegen dit arme schep
sel hard zijn zou, voelde hij een hef
tig verzet in zich op komen. Hij zou
dan toonen, dat hij ook een heére-
boer was, hij zou niet dulden, dat
iemand, die zoo dichtbij aan hen
verwant was, slecht werd behandeld.
De gastvrijheid was ook een deugd.
E. van Koetsvelt te benoemen tot
buitengewone leden van het Natio-
naal-comilé; voorts een referaat van
dr. j. Schokking over gedwongen
winkelsluiting. Tot slot een bespre
king van den algemeenen politieken
toestand en den toestand der Unie.
Raad van State.
Voor den Raad van State, afdeeling
voor geschillen van bestuur, werd gis
teren behandeld het beroep van den
gemeenteraad van Ter Neuzen, tegen
de niet goedkeuring van het gemeen
teraadsbesluit tot intrekking van het
besluit betreffende het bouwen eener
nieuwe school.
De heer Dees, wethouder, lichtte
het beroep toe, onder mededeeling
dat de bevolking achteruitgaat en de
financieele toestand der gemeente
niet gunstig is, terwijl de gemeente
vermoedelijk aangewezen is voor een
Hoogere Burgerschool met rijkssub
sidie in de toekomst waarvoor de ge
meente dus ook geld zal hebben te
besteden.
De Kon. beslissing volgt iater.
Blijkens bij het departement van
marine ontvangen bericht is de di
visie, bestaande uit Hr. Ms. pant
serschepen „de Ruyter," „Hertog
Hendrik" en „Koningin Regentes",
onder bevel van den kapitein ter zee
W. van Voss, 14 dezer van Brisbane
vertrokken.
Bij de Woensdag te Rotterdam
district I gehouden verkiezing van
een lid voor den gemeenteraad ver
kregen de hh. B. Hooykaas Jr. (chr.
hist.) 1535, D. de Klerk (lib.) 1425,
H. W. C. Stolie (S. D. A. P.) 1180
en dr. W. van Ravestein (S D. P.)
62 stemmen, zoodat herstemming
moet plaats hebben tusschen de hee-
ren B. Hooykaas Jr. en D. de Klerk.
Algemeene kiesrecht-betooging.
Op Zondag 18 September a.s. zal
te Amsterdam des middags om 1 uur
een nationale betooging voor alge
meen kiesrecht plaats hebben, geor
ganiseerd door de Sociaal-Democra
tische Arbeiderspartij en bedoeld als
inleiding van een volks-petitionnement
voor hetzelfde doel. De betooging
wordt gehouden op een terrein aan
de Roelof Hartstraat. Het uoord zal
daar worden gevoerd doer de heeren
J. E. W. Duys, Henri Polak, mr. P.
J. Troeistra, H. Spiekman, Oudegeest,
H. H. van Kol en mej. H. Ankersmit.
Aan de betooging gaan optochten
van de beide stations naar het terrein
vooraf en zij wordt om 4 uur gevoigd
door een optocht.
Uit alle deelen van het larid zullen
betoogers komen per gewone of extra
reisgelegenheid.
Hij kon het gemakkelijk dpen, een
bloedverwant opnemen. Zuik een
braaf meisje, dat die verre reis maakte,
om den brief der doode moeder af
te geven, dat moest men ec-ren.
Zij waren er nuAls de oude nu
maar in den stal was, dan zou tante
Rika, die een gevoelig hart had, eerst
voor het doodvermoeide schepsel kun
nen zorgen.
Marie zag in het helle licht dat,
door de open staande bovendeur
straalde, een ruim erf waarop water
plasjes glinsterden, schuren stonden
en daar naast eenige hooge kale
boomen. Zij had gedurende de reis
en op de portretten van haar vader
reeds veel zulke hofsteden gezien,
daarom kwam haar niets vreemd
voor,
Op den dorschvloer hing een lan
taarn, aan beide kanten keken de
koppen van paarden en koeien over
hun kribben. Aan den overkant onder
den hoogen schoorsteen lag de
haardplaat, waarop een vuur brandde
en het avondeten in een pot opbor
relde.
(Wordt vervolgd.)
