DES
een
5en.
No. 13?
48e Jaargang.
1910.
Dinsdag
l i Juni.
Feuilleton
Op dn BifeÉsf,
ÏDEE.
BINNENLAND.
_SEM maakt
inig.
landbouwer
/erklaarde ons,
jaar een stijf
been was ge
in voel tot aan
iakte hem veel
dien ik moest
rlijk ineen van
en wanneer ik
hevige pijnen
ik dikwijls bij
mijn been.
lange 41/2 jaar
Ipen deed mij
lerkzaam werd
1TERBALSEM,
heer H. Nout
liet daarmede
daags wrijven
jSTERBALSEM
was de pijn
been is weer
er als vroeger
het reeds een
mezen ben en
eve lust is.
dooster Sancta
troffen middel
/endien is het
tegen oude en
j, ring,- baard
oen der hoofd-
wel bloedende
j gram 35 ct.,
van 100 gram
im f 2.50. Hoe
deeliger dus
ogisten, Apo-
Oepóthouders.
I. AKKER,
>rten
iet f 1.00 per
lend,
dienst.
ielburgv.v.
)t 5.50+ 7.55
.15 2.- 2.45
j55 7.50 8.50
iBe de an-
iiuia.
15+ 6.25f 8 40
f— 2.45 3.30
3.50 9.40 10.25
Han tot de Re-
gaan naar het
alcheren.
i)6.22* 9.20,
i 11.17*. Het
de Paul Kru-
ie reap. 5, 10
9.23, lO.lSf,
-7.8.18
loinburg 6.45,
3.20, 4.32§,
delburg5.05*,
4.15,5.51§,
esingen5.05*,
pö en 9.37.
loopen alleen
15 Mei toten
loopen alleen
li en Augustus.
>open alleen op
Burg.
100
rschol
deel-
ceeni-
|w:nst
.n Agent
100
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
ADVERTENT1ÊNvan 1—4 regels ƒ0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Groote
letters en clichés naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen,
TELEFOONNUMMER 10. ftbonnements-Aduerferitiën op zeer uoordeelige uoorujaarden
De laatste volkstelling.
lil den nacht van 31 Dec. 1909 tot
1 Jan. 1910 hebben 5,853,037 perso
nen (2,896,154 mannen en 2,966,893
vrouwen) binnen de grenzen van Ne
derland vertoefd.
Zuid-Holland, Limburg, Drente en
Utrecht zijn in bevolking sterker toe
genomen dan de bevolking van het
rijk dooreengenomen, daarentegen
Friesland, Zeeland,Groningen, Noord-
Brabant, Gelderland en Noord-Hol
land zwakker; terwijl de toename in
Overijsel gelijk staat met die over
het geheele land.
Uit de verkregen uitkomsten blijkt,
dat er nog immer slechts vier ge
meenten in ons land zijn met meer
dan 100,000 inwoners (Amsterdam,
Rotterdam, Den Haag, Utrecht); het
aantal van gemeenten met 20.000 tot
100,000 is toegenomen tot 27, dat
van 5000 tot 20,000 tot 210, terwijl
dat beneden 5000 thans 882 bedraagt.
Zeer kleine gemeenten komen voor,
zoo in Noord-Brabant, Bokhoven met
207 inwoners, in Gelderland, Hem
men met 194, in Zuid-Holland, Pa-
pekop met 388, in Noord-Holland,
Katwoude met 241, in Zeeland, Se-
rooskerke op Schouwen met 303, in
Utrecht, Laag-Nieuwkoop met 396,
in Friesland, Schiermonnikoog met
633, in Overijsel, Blankenham met
561, in Limburg, Bemelen met 235
inwoners in Groningen en Drente
komen zuike weinigbevolkte gemeen
ten niet voor.
Dr. Bruinsma vergelijkt dan in
Moleschott het aantal vrouwen met
dat der mannen sedert het jaar 1830
en komt dan tot de volgende cijfers
en conclusies.
Er waren altijd meer vrouwen dan
mannen, doch terwijl de bevolking
in haar geheel toenam, daalde het
verhoudingscijfer der eerste. Achter
eenvolgens de vroegere volkstellin
gen raadplegende, werden er op de
1000 mannen gevonden in 1830 1045
vrouwen, in 1840 1042, in 1849 1040,
in 1859 1031, in 1869 1029, in 1379
1023, in 1889 1024, in 1899 1025 en
eindelijk thans in 1909 1021 vrouwen,
zoodat de tijdelijke vermeerdering,
die bij beide vorige volkstellingen
werd geconstateerd, thans weder
heeft plaats gemaakt voor de gelei
delijke vermindering zooals vóór die
twee laatste tienjarige perioden.
Wanneer de gemeenten, zooals
hierboven is geschied, gerangschikt
worden in vier groepennamelijk 5,
die meer dan 100.000 inwoners heb
ben, II die 20,000 tot 100.000 zielen
tellen, 111 5000 tot 20.000 en eindelijk
IV met minder dan 5000, dan ver
krijgt men op 1000 mannen in de
gemeenten, behoorende tot groep I
21.)
Hij lachte om dat domme volk,
maar dat lachen ging niet van harte.
Op zekeren avond trad hij de herberg
te Rottach binnen en vroeg een glas
bier. De kellnerin weigerde hem den
gevraagden dronk met de woorden
Wij schenken geen bier voor
jagers, die op menschen schieten.
In tegenwoordigheid van vele be
zoekers werd hem dit met luide stem
toegevoegd. Toen begreep hij, dat
bet gevaarlijk voor hem werd langer
te blijven. Ook de houtvester maakte
hem opmerkzaam, dat hij werkelijk
in groot gevaar-verkeerde en het wel
eens gebeuren kon, dat er onver
wachts een buks afging van achter
hagen of struiken, en niemand zou
ontdekken wie het schot gelost had.
Werner vond het nu geraden bij nacht
te verdwijnen, tot grooten spijt der
jonge bewoners, die hem gaarne een
1107 vrouwen, 11 1072, 111 987 en in
IV 963 vrouwen.
De verschillen zullen wel voorna
melijk voortspruiten uit het feit, dat
het platteland voor een groot deel
voorziet in de behoefte aan dienst
boden in de groote gemeenten.
Vergelijkt men de Nederlandsche
cijfers met die van de laatste volks
telling in België, dan vindt men hier
voor de geheele bevolking op 31 Dec.
1909 het cijfer 7.452.803. België heeft
dus ongeveer 1.600.000 inwoners meer
dan Nederland en verder 3.702.854
mannen tegen 3.749.949 vrouwen, of
op 1000 mannen 1013 vrouwen, een
verhouding, die iets gunstiger is voor
deze laatsfen.
Herstel van Neerland's onafhanke
lijkheid.
Zooals destijds gemeld, kreeg, na
dat ten vorigen jare tot ontbinding
van het comité voor het Julianafeest
te Scheveningen besloten was, het
uitvoerend comité de opdracht zich
permanent te verklaren en in het
bijzonder werkzaam te zijn voor de
voorbereiding van hetOnafbankelijk-
heidsfeest, dat Scheveningen op 30
November 1913 hoopt te geven.
De burgemeester verklaarde zich
desgevraagd bereid het eere-voorzit-
terschap van dat Uitvoerend comité
te blijven vervullen. Na rijpe over
weging achtte het uitvoerend comité
het gewenscht, wilde Scheveningen
het Novemberfeest in 1913 op luis
terrijke wijze kunnen vieren, reeds
nu een begin te maken met het bij
eenbrengen van gelden voor het be
wuste doe).
Als gevolg daarvan besloot het
comité tot het stichten van de „Ver-
eeniging tot feestelijke herdenking te
Scheveningen in 1913 van het her
stel van Neerland's Onafhankelijk
heid". De vereeniging heeft op hare
statuten de Koninklijke goedkeuring
gevraagd.
Blijkens deze statuten is de ver
eeniging aangegaan voor den tijd van
5 jaren, stelt zij zich ten doel bedoeld
eeuwfeest te vieren en tracht zij dit
doel te bereiken door het inzamelen
van geldelijke bijdragen en door alles
in het werk te stellen wat tot het
welslagen van het herdenkingsfeest
kan strekken.
Pensioneering gem.-ambtenaren,
in rechtstreekschen Staatsdienst
Het „Weekblad van den Nederl.
Bond van Gemeente-ambtenaren"
schrijft
Bij de Tweede Kam r is ingeko-
komen een wetsontwerp dat als wet
den naam zal dragen van „Pensioen
wet voor zijdelingschen staatsdienst
1910" en dat strekken zal ten voor
deele van de klerken en schrijvers,
kogel hadden toegezonden.
Frans had zijngezondheid volkomen
teruggekregen. Er was besloten, dat
hij op den Lindenhof zou blijven en
zich in het bedrijf zou bekwamen.
Met ijver begon hij zijn nieuwen
werkkring en wanneer de oude Lind
hem aan den arbeid zag, verwonderde
hij zich ten sterkste. Hij had altijd
gemeend, dat men om een gc
landbouwer te wezen bij het werk
moest zijn groot gebracht. Dat bleek
toch niet waar te zijn, want het werk
ging den jongen visscher goed van
de hand.
Op zekeren avond zat Lind met
zijn huisgenooten in het woonvertrek.
Ook Walburga was dien middag eens
komen overloopen.
Frans, begon de oude man, je
moest nu maar gaan trouwen. Ik zie,
dat ik de zaken wel aan je kan over
laten, en ben je nog niet ten volle
met alles bekend, dan ben ik er toch
ook nog. Ik heb dringend rust noodig,
jongen. Ik gevoel mijn krachten af
nemen.
Wel, vader, het is mij goed,
zei Frans.
Ik zal je de hofstede overdra
opgesomd in de staten A en B. Zoo
vinden we in staat A genoemd de
klerk of schrijver van een betaal
meester, van een districts- of arr.
schoolopziener, van een ambtenaar
van het openhaar ministerie, van een
officier van justitie, van een kanton
gerecht, van een ontvanger der loods
gelden, e. a. In staat B treffen we
aan den klerk bij de directe belas
tingen, den bode bij het hoog mi
litair gerechtshof, den bediende bij
een ijker, den knecht bij den schip
per op een domeinvaartuig, den
werkman bij de landsgebouwen zelf
den arbeider bij de wegen, rivieren,
enz. is niet vergeten. De diensttijd
van al die klerken, schrijvers, be
ambten, boden, bedienden en arbei
ders, of hoe zij meer heeten, zal
goeddeels meetellen voor de zege
ningen van een pensioen wegens aan
den staat bewezen diensten.
Prosit 1 Het zij hun van harte
gegund 1
Zeker, zal, neen, kan nu niet lan
ger uitblijven het wetsvoorstel tot
pensioneering der gemeente-amb
tenaren burgemeesters, com
missarissen van politie, gemeente
secretarissen, gemeentelijke politie
beambten, e. d. die minstens even
veel van zoo goed als rechtstreek
schen staatsdienstkunnen meespreken,
als bovengenoemde.... autoriteiten van
zijdelingschen staatsdienst kunnen
gewagen.
Gehuwde onderwijzeressen.
Onder dezen titel is een korte
brochure uitgekomen van Aurima,
waarin het wetsontwerp tot regeling
van de positie van onderwijzeressen
bij het openbaar lager onderwijs, die
in het huwelijk treden, wordt aan
gevallen en de verschillende motie
ven, (Jie men voor het ontslag van
gehuwde onderwijzeressen heeft aan
gevoerd, worden bestreden.
Een protest.
Een aantal Haarlemsche jongelui
hebben 't Doema-lid Poerisjkewitz,
die onlangs Nederland in een zitting
van de Russische Doema beleedigde,
een, in 't Fransch gesteld, schrijven
gezonden van den volgenden inhoud
„Door de Nederlandsche pers zijn
wij in kennis gesteld met uw gedrag
in de laatste Doenja-zitting, en allen,
die zich Hollander voelen, zijn on
aangenaam getroffen door de woor
den, die gij over ons vaderland ge
sproken hebt, en zullen ongetwijfeld
Rusland beklagen, hetwelk, hoe groot
het ook zij, onder zijn Doemaleden
een volksvertegenwoordiger moet tel
len, als u, die zich niet waardig weet
te gedragen. Ge kunt erop rekenen,
dat uw gedrag overal levendige af
keuring heeft gevonden.
Wij nemen nog de vrijheid, uw
gen, zooals ik dat zoo gaarne aan
mijn Johan had gedaan maar
helaas
Ontroering belette den ouden man
voort te gaan. Walburga barstte in
snikken uit. Lize keek beurtelings
naar haar vader en naar het meisje,
zonder dat zij eenige woorden van
troost kon vinden. Maar diep besefte
zij, wat bij de verloofde van haar
broeder op dit oogenblik moest om
gaan. Zij zelf had nog hoop gekoes
terd, toen ze vertrok om haar Frans
te zoeken, maar voor Walburga was
alle hoop vervlogen.
Later, we ons troosten in het
geen we toch niet veranderen kunnen,
zei de oude man, een poging doende
om de drukkende stilte te verbreken.
Op dat oogenblik trad een zwaar
gebouwd man binnen met den groet
goe'n avond saam.
Sepp klonk het uit verscheiden
monden.—
Ja, het is Sepp, zei de man, die
op een stoel plaats nam met de ver
ontschuldiging ik heb uren lang ge-
loopen en ben doodmoe.
Hoe durf jij hier onder onze
«ogu te komen, onbeschaamde ke-
aandacht te vestigen op het feit, dat
een van uw roemruchtigs.e soeverei
nen, de waarde van het kleine Hol
land wèl heeft weten te waardeeren,
en dat ons vaderland, ofschoon zijn
inwonersaantal slechts het twintigste
deel van dat van uw land is, zich
in 't midden der moderne beschaving
bevindt, wat niemand van uw land
zal kunnen zeggen.
Wij zijn, mijnheer, met de beste
wenschen voor de verheffing van uw
volk uit zijn bijna nog barbaarscben
staat bezield."
Schuttevaer.
Het hoofdbestuur van de schippers-
vereeniging „Schuttevaer", heeft o.a.
de volgende adressen verzonden
aan den minister van oorlog, met
verzoek wel ernstig te willen over
wegen, of het mogelijk is, dat het
opkomen van varenslieden voor de
herhalingsoefeningen der militie in
den winter worde gesteld en zoo ja,
aan dit verzoek der geheele schipperij
te voldoen
aan den minister van waterstaat,
met verzoek wel het draaien der
schroef bij stilliggende booten te ver
bieden en maatregelen te nemen, op
dat aan dat verbod streng de hand
worde gehouden
aan de bevoegde autoriteit, hou
dende verzoek een onderzoek in te
stellen naar de lichtsterkte der gasboei
voor het Hellegat, om, indien de klacht
der schipperij, dat dit licht minder
helder is dan bij andere boeien, ge
grond is, wel de noodige verbeterin
gen te doen aanbrengen.
Op dit verzoek is onmiddellijk
antwoord ontvangen, vermeldende,
dat, hoewel het licht van bedoelde
boei gelijk is aan dat van andere
boeien, niettemin het voornemen be
staat, waartoe reeds orders zijn ge
geven, deze lichtboei binnenkort van
een gloeilchtapparaatte voorzien,waar
door het licht veel in sterkte zal toe
nemen. De hoop wordt echter uit
gesproken, dat van de zijde der schip
perij alles in het werk zal worden
gesteld de boei niet te raken, noch
met hun schip, noch met haken of
boomen, daar bij harde schokken de
gloeikous breekt en er alsdan een
klein licht wordt verkregen, wat zeer
in het nadeel van de schipperij zou
zijn.
Een kostbare zending.
Een eigenaardig voorval, dateenigs-
zins doet denken aan het vervoer van
de door Napoleon geroofde schilde
rijen naar ons land na den slag van
Waterloo, heeft Vrijdag onopgemerkt
hier te lande piaats gehad.
De regeering had ni. goedgevon
den, dat eenige belangrijke schilde
rijen van de 17e eeuwsche Zuid-Ne
derlandsche meesters uit onze rijks-
rel? viel de oude Lind uit, toen hij
van verbazing bekomen was. Jij hebt
mijn zoon op den weg gebracht, die
hem ten verderve voerde. Zonder jou
zou hij hier nog gelukkig in ons
midden zitten.
Ik heb begon Sepp, maar
Walburga viel hem in de rede met
de woorden
Jij hebt hem verleidje hebt
je bij God te verantwoorden voor
zijn ongelukkig einde.
Mijn vader heb je zijn eenigen
zoon ontnomen en voor Walburga is
alle hoop op levensgeluk vervlogen,
sprak Lize verwijtend.
Kerel, wat wil je hier?schreeuw
de Lind, die opsprong en Sepp met
fonkelende oogen aankeek.
Nu ja, ik heb Johan dikwijls
verleid en zonder mij zou hij het
wildstroopen voor altijd nagelaten
hebben, dat wil ik bekennen, maar..
O hemel, mijn voorgevoel is
waarheid geworden, snikte Walburga
Zeg, ellendige kerel, kom je
hier om te zien, hoeveel ellende je
gesticht hebt? stoof Frans op.
Bedaard wat, viendLaat mi
toch ook eens een woordje spreken
verzamelingen waaronder zeer
kostbare doeken tijdelijk aan de
Belgische regeering en onder hare
volle aansprakelijkheid werden afge
staan ter plaatsing op de tentoon
stelling van oude en nieuwe Zuid-Ne-
derlandsche kunst, die in het Musée du
Cinquantenaire te Brussel wordt ge
houden, ter gelegenheid van de we
reldtentoonstelling aldaar. Iets derge
lijks dus als de hier te lande in 1898
gehouden Rembrandt-tentoonsteliing.
Het vervoer van deze doeken, in
zonderheid stukken van Rubens en
Anthony van Dijck, waarvan sommige
een waarde van ettelijke tonnen gouds
vertegenwoordigen, had onder de
grootst mogelijke voorzorgen plaats.
De schilderijen, behoorlijk verpakt,
waren geladen in een goederenwa
gen van de Brusselexpress. In den
voor dit doel gereserveerden goede
renwagen namen ter bewaking plaats
de heeren J. A. Frederiks, directeur
der Nederlandsche afdeeling, de heer
E. W. Moes, onderdirecteur van het
Rijksmuseum, de heer W. Martin,
directeur van het Mauritshuis, en de
heer Schimdt Degener, directeur van
het Museurn Boymans. Deze heeren
moesten steeds bij de schilderijen
tegenwoordig zijn. Zij hadden voorts
tot hun beschikking in den goederen
wagen bij zich vier marechaussees,
die aan de grens werden afgelost en
vervangen door vier Belgische gen
darmes.
De vergelijking met 1815 gaat
dus in zooverre niet op, dat thans
het vervoer met de meest nauwlet
tende zorg geschiedde en onder ge
leide van de verantwoordelijke des
kundigen.
Voegen wij hier nog aan toe, dat
de collectie voor eenige millioenen
verzekerd is, en dat de kosten der
niet geringe verzekeringspremie zoo
wel voor het verblijf te Brussel ais
voor het vervoer heen en terug, ge
dragen worden door de Belgische re
geering. („Vad.")
Een huisvlijttentoonstelling.
Het gebouw der Nationale Ten
toonstelling voor huisvlijt, welke te
Scheveningen in de helft van Juli zal
worden geopend, begint zijn voltooi
ing te naderen. Reeds kan men dui
delijk de vormen van het bouwwerk
zien uitkomen en in het midden de
beide hooge torens waarnemen. Het
gebouw heeft een ruimte, welke te
genover de vele inzendingen mis
schien te klein is, maar in elk geval
3000 M3. groot is.
Ook aan het tuingedeelte wordt
veel zorg besteed. De Haagsche bloe
mist, de heer Van der Laan, is met
dezen aanleg belast en tusschen zijn
bloemperken zullen enkele aardige
kiosken voor den verkoop van ver
schillende artikelen worden opgesteld.
antwoordde Sepp. Ik weet waarachtig
niet hoe ik beginnen moet, mompel
de hij halfluid en wendde zich daarop
tot den ouden Lind met de vraag
Welnu, baas Lind, wie heeft je
gezegd, dat je zoon dood is?
Als hij nog tot de levenden
behoorde zou ik wel iets van hem
vernomen hebben in al dien tijd
Ik vraag je nog eenswie
heeft je dat gezegd En als iemand
je dat gezegd heeft, dan is hij een
vervloekte leugenaar, dat zeg ik!
Allen keken hem vol verbazing
aan, niemand was in de eerste
oogenblikken in staat een woord te
uiten.
Wat zeg je daar? stamelde
Lind eindelijk.
Ik zeg, dat hij niet dood is en
evengoed leeft als ik die voor je sta.
Op dat oogenblik hoorde men een
rauwen kreetWalburga was be
wusteloos. Allen haastten zich om
haar den noodigen bijstand te ver-
leenen. Door dit voorval was Sepp
niet weinig ontroerd, op zijn voor
hoofd parelden groote zweetdroppels.
(Wordt vervolgd.)