J. Houbaer.
AMES-
sheHypotheekbai
Woensdag-
(iemeentebestuurc
Op den Rand van de Kampang.
11 Mei.
No. 109
48e Jaargang.
1910.
tram dienst.
"binnenland"
Feuilleton»
naten en kleuren.]
ie jonge fit Co.
Pecco Thee,
am Walcheren
sche Havendienst.
telefoonnummer 10. Abonnemenfs-ftdyerfenfiën op zeer uoordeeiige oooruiaarden
"«SS
nmantei
END AM.
enden Agenten der Bank
steeds Kapitaal voor
eerste Hypotheek. Ook
et, tegen een rente vanaf
l u/o afsluitprovisie.
■e inlichtingen zijn wij
issiers. Telefoon 125.
It 43.
en 12 ct. per ons.
ar en waterhoudend,
Aanbevelend,
EER, Walstraat 19/21.
gen (Statiën' 9.20 12.15.
8.15. Het vertrek van de
Paul Krugerstraat en he'
5, 10 en 13 minuten later,
burg6.25, 9.23, 12.18,
5.18.
erke naar Domburg 6.45,
10, 6.— en 8.40.
g (naar Vliseinge* en Mid-
10.40, 1.35, 4.15, 6.55
rerke (naar Vliasingen
.54, 8.30,11.29, 2.24,5.04,
I 1
issingen-Hiddelfovirg v.v.
nsen 4 40+ 5.501 7.55
.45 12.30 1.15 2.— 2.45
5.50 6.55 7.50 8.50
m van de Remise, de au-
in bet Badhuis.
bors: 5.151 6.25i 8A0
12.30 1.15 2.— 2.45 3.30
6.55 7.50 8.50 9.40 10.25
>t verder dan tot de Re*
e treinen gaan naar bet
gen v.m. 6.
9.30, 10.-, 10.20, 0.Q#i
m. 12.—, 12.30,1. 'g 20
5.25, 3.55, 4.30, 4.50,
,7.20,7.40,8,20.
utensluis: vm.- o-f- >lOg0,
I, 9.15, 9.50, 10.10,
II.50. N.m. 12-1'°'n 440,
50*, 3.10*. 3.40,4.1°, I-ja
,,6.50, UW. 7.30,8.-,^
VLISSINGSCHE COURANT.
prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
ADVERTENT1ËNvan 1—4 regels ƒ0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechts (weemaal berekend. Qroote
letters en clichés naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen.
DRANKWET.
Burg. en Weth. van Vlissingen.
Gelet op artikel 12tder Drankwet
doen te weten
dat bij hen is ingekomen een ver
zoek J, SMITS, om vergunning tot
verkoop van sterken drank in het
klein in perceel Breestraat no. 13
dat vanaf heden gedurende veertien
dagen schriftelijke bezwaren tegen
het eventueel verleenen der gevraagde
vergunning kunnen worden ingebracht
bij Burg. en Weth. voornoemd.
Vlissingen, 10 Mei 1910.
Burg. en Weth, voornoemd,
VAN DOORN VAN KOUDEKERKE.
De Secretaris,
W1TTEVEEN.
Het aanstaande Koninklijk bezoek.
Naar het „Hbi." verneemt, zal
H. M. de Koningin bij haar bezoek
aan de hoofdstad zeer waarschijnlijk
de tewaterlating bijwonen van het
stoomschip „Prinses Juliana", dat op
de werf der Nederlandsche Scheeps
bouwmaatschappij gebouwd wordt
voor rekening der stoomvaartmaat
schappij „Nederland."
De tewaterlating zal naar alle
waarschijnlijkheid op Woensdag 1
juni plaats vinden. De plechtigheid
van den doop zal door H. M. de
Koningin verricht worden.
De „Prinses Juliana" zal de grootste
boot worden van de vloot der Mij.
Nederland het is tevens het grootste
schip, dat ooit in Nederland ge
bouwd werd.
Hofberichten.
De Londensche berichtgever van
het „Hbld." meldt:
Zaterdag bracht H. M. de Konin
gin-Moeder bezoeken van rouwbeklag
in Marlborough-House, aan den ko
ning en de koningin, verder aan de
princess Royal, aan prinses Christi-
aan en aan de hertogin V3n Argyl.
H. M. zond een brief van rouw
beklag aan de Koningin-weduwe
Alexandra en namens H. M. legde
jhr. Schimmelpenninck een krans in
de sterfkamer van wijlen Z. M. Ko
ning Edward.
Enquête-voorstel Troelstra.
De Memorie van Antwoord is ver
schenen op het Voorloopig Verslag
der Tweede Kamer, omtrent het voor
stel van den heer Troelstra tot het
houden eener enquête omtrent han
delingen van den toenmaligen minister
van binnenlandsche zaken, ter zake
Schets uit het Bataviasche leven.
o—
16.)
„Verkorting van lesuren en ver
hooging van tractementen" zei hij
wel eens spottend, „zal de beele
Indische maatschappij er bovenop
brengen, als je de schoolmeesters
maar gelooven wilt." Met de bezui
nigingsmaatregelen van den gouver
neur-generaal dreef hij duchtig den
spot. Op wees- en armhuizen
moet bezuinigd worden, maar aan
bet tractement van zijn Excellentie
mag niet getormd worden. Toen ik
'n lndië kwam kende ik hier nie
mand en was ook met de toestanden
geheel onbekendik was dus onbe
vooroordeeld en hoopte van alles
net beste. In de menschenwereld is
Joo wat alles mij tegengevallen,
t-orruptie en willekeur in eiken tak
vau dienst. De rechterlijke macht en
van decoratie in 1903 en 1905.
Op de bewering in het Voorloopig
Verslag „dat deze enquête ook daar
om niet oorbaar zou zijn, aangezien
zij ook geen politieke gevolgen kan
hebben", antwoordt de heer Troelstra
dat deze opvatting z. i. het doel eener
enquête, haar beteekenis en toepas
selijkheid onnoodig beperkt, zonder
dat daarvoor steun is in de geschie
denis van dit instituut en in de be
hoeften en eischen van het parlemen
taire stelsel.
Het recht van enquête zelf wordt
door haar eventueel resultaat niet be
perkt, evenmin als dit met het recht
van interpellatie het geval is, waar
mede het steeds wordt gelijk gesteld,
waarvan het de aanvulling en beves
tiging is. Wien is het ooit in de ge
dachte gekomen, een interpellatie te
bestrijden met het argument, dat zij
geen „staatkundig doel" had, deze
uitdrukking aldus opgevat, dat dit
doel alleen zou kunnen bestaan in
een votum aan het adres der regee-
ring?
De heer Troelstra handhaaft dan
ook zijn stelling, die het doel eener
enquête niet zoekt in de concrete
politieke gevolgen barer uitkomsten,
doch in de noodzakelijkheid der Ka
mer, om ter richtige uitvoering harer
taak omtrent bepaalde feiten de waar
heid te weten.
Voor zoover het in te stellen onder
zoek mocht leiden tot het bekend
worden van feiten, die tot strafver
volging kunnen voeren, zal elk lid
der Kamer, die deze vanwege de Ka
mer wil uitlokken, den weg moeten
bewandelen, door de wet op de mi-
nisterieele verantwoordelijkheid aan
gegeven. De hier voorgestelde en
quêtemoge voorden goeden naam van
den beschuldigde groote beteekenis
hebben, in dien zin, dat zij, heef.
hij zich bij de uitoefening zijner functie
aan de publieke moraliteit vergrepen
het vonnis, reeds thans in breede
kringen door de publieke opinie over
hem geveld, bevestigd, maar ook, is
zijn eer ongerept gebleven ook bij
tractische misgrepen, hem zal zuive
ren van de blaam hem opgelegd
zijn vrijheid en eigendom zijn in dit
onderzoek niet betrokken.
Zoodra dat het geval mocht zijn,
kan slechts door een aanklacht van
vijf leden der Kamer een besluit tot
vervolging worden uitgelokt, waarbij
al die bijzondere regelen gelden, die
de wet ter bescherming van een ver
volgd minister heeft gesteld.
Intusschen is het nader bevestigen
en licht verspreiden een zaak van
algemeen belang, voornamelijk wat
betreft de punten in het V. V. niet
genoemd het verband tusschen ont
vangen gelden en verleende of te
verleenen decoraties, het belang van
het wederzijds optreden van dr Kuy-
het militairisme vertoonen onrust
barende uitwassen, en ten hemel
schreiende feiten van wreedheid en
roof worden door de onmondige
menigte onverschillig aangezien. Als
men hier eenigen tijd is verwondert
men zich over niets meer. Het heet
dat wij hier beschaving brengen, en
wij zuigen den inlander uit om ons
zeiven ruime dividenden en hooge
tractementen te bezorgen. Geld ver
dienen en sparen, om straks in het
vaderland den gebraden haan uit te
hangen, is het middelpunt van alle
gesprekken. Al spreek ik alleen maar
over onze eigen zaak, het onderwijs,
wat een berg van misstanden en
teleurstellingenIk wil niet spreken
van het onderwijs voor de inlanders,
waarover men zich tot voor korten
tijd weinig bekommerde, maar over
het onderwijs voor Europeanen. Wat
doet men anders dan met de mil-
lioenen, die het jaarlijks kost, de
zaken gaande te houden, zonder ooit
maatregelen te nemen die van in
grijpende gevolgen voorde leerlingen
kunnen zijn Proefnemingen, halver
wege gestaakt, morgen weer in te-
genovergesieiden zui voortgezet
per en mej. Westmeijer en de omvang
hunner verhouding van wederzijdsch
dienstbetoon, ook buiten de decoratie-
quaesties en de correspondentie over
de Utrechtsche universiteit.
De heer Troelstra blijft wijzen op
het onvoldoende van een eereraad
ter beslissing in deze zaak. Hij meent,
dat omtrent de opdracht, de wijze
van werken en de bevoegdheid der
benoemde particuliere commissie niets
aan de Kamer bekend is, terwijl het
evenmin vaststaat, óf en in hoeverre
er bij hen, die voor haar getuigenis
der waarheid zuilen moeten afleggen,
zij het ook buiten eede, daartoe ge
neigdheid bestaat. Zelfs wettigt de
naam dezer commissie de opvatting,
dat zij niet anders zal hebben te doen,
dan haar oordeel uit te spreken over
de reeds bekende en niet weersproken
feiten, maar geen onderzoek zal heb
ben in te stellen. Doch al ware dit
wel het geval, zoo schijnt het moeilijk
te weerspreken, dat de Kamer, indien
zij werkelijk meent meer licht te
moeten brengen in deze zaak, haar
taak in dezen niet aan particulieren,
op verzoek van den beschuldigde
benoemd, kan overdragen, ook al
wordt aan de integriteit en bekwaam
heid der benoemde personen door
niemand getwijfeld.
De burgemeester van dec Haag.
In de gisteren te 's Gravenhage
gehouden raadsvergadering werd
door den voorzitter mededeeiing ge
daan van een brief van burgemeester
Sweerls, waarin deze mededeelde dat
zijn geneesheer hem minstens zes
maanden volkomen rust voorschreef
en hij daarom der Koningin verzocht
hem niet te herbenoemen.
Daarop ontving hij een brief van
den Commissaris derKoningin, waarin
deze hem namens den minister van
binnenlandsche zaken meldde dat
hem tot het tijdstip zijner aftreding
verlof word verleend, met verlenging
bij eventueele herbenoeming tot dat
de zes maanden zijn verstreken.
Ontslag bij huwelijk.
Dat de gehuwde vrouw niet aan
haar gezin mag worden onttrokken,
is een van rechts altijd verdedigde
stelling, door de regeering thans in
een wetsontwerp belichaamd.
Wij hebben de strekking van dit
ontwerp reeds medegedeeld, hierop
neerkomende, dat de vrouwelijke rijks
ambtenaar bij haar huwelijk eervol
uit 's lands dienst wordi ontslagen,
terwij! in de Lager Onderwijswet wij
zigingen zullen worden aangebracht,
beoogende, dat de gemeentebesturen
een gelijke gedragslijn jegens hun
onderwijzeressen zullen volgen.
Aan den toestand van onzekerheid,
die meermalen tot gehee! scheeve
stapels papieren volgeschreven, om
ze wat later te verbranden.
Zoo zat hij op een Zondagnamiddag
tegenover Jan en Anna zijn hart te
luchten. „Jij zelf Swendels, zit daar
nu te blokken voor een examen dat
ondoeltreffend is, en wat den uitslag
betreftprecies een loterij. Ik heb
stommelingen zien slagen en knappe
koppen zien afwijzen, grootendeels
door de schuldige luchthartigheid,
waarmede sommige examens worden
afgenomen, waardoor hef toeval over
den uitslag beslist. Het is ongeioofe-
iijk, hoe er wordt geintrigeerd om
sommige candidaten toe te laten en
anderen uit persoonlijke antipathie,
af te wijzen. En wat beteekent de
opleiding der onderwijzers van gou-
vernementswege Hoe lang wordt
er al niet te vergeefs op een kweek
school aangedrongenMen klaagt
over gebrek aan onderwijzers, en
het zekerste middel om daar aan te
gemoet te komen, verwerpt men.
Indië met een budget van ruim 160
millioen gulden bezit geen Hooge
schooi, zelfs geen Gymnasium ter
voorbereiding tof academische studiën.
Het schooltoezicht is gebrekkigbij
verhoudingen leidde en een voort
durend dreigement was voor het fa
milieleven, staat dus een einde te
worden gemaakt.
Want bij de tegenwoordige samen
stelling der Kamers is er weinig twijfel,
of dit ontwerp zai in het parlement
een gunstig onthaal vinden.
Natuurlijk zal het wel niet ontbreken
aan tegenwerpingen.
Van links kwam men reeds meer
malen in verzet tegen het ongevraagd
ontslag aan huwende ambtenaressen
en onderwijzeressen, en doorgaans
in naam der.... vrijheid
Ook de socialisten deden en doen
ijverig mee aan dit spelletje.
De gehuwde arbeidersvrouw zegt
men aan haar gezin te willen terug
geven tegen het „speetwetje" gaat
men nog steeds bij verkiezingen te
keer en hevig te keerde echtge-
noote en huismoeder moet uit de
fabriekzij hoort daar niet.
Maar de ambtenares mag wèi aan
haar gezin worden onttrokken en de
onderwijzeres eveneens
!s dwazer inconsequentie denkbaar?
vraagt het „Centrum". En ligt het
niet volkomen in de lijn van het
goede beginsel en het gezond ver
stand beide, dat de regeering tracht
aan het gezin van onderwijzers en
ambtenaren dezelfde normale positie,
dezelfde toewijding der echtgenoote
en moeder te verzekeren, welke te
recht voor de arbeidersklasse wordt
verlangd
Weduwenzorg.
De vereeniging van gepensioneerde
militairen voor de wet van 1909 heeft
het eerste nummer van haar maand
blad, getiteld „Weduwenzorg", uit
gegeven. Dit eerste nummer van het
nieuwe tijdschrift, waarvan de naam
het doe! der vereeniging weergeeft,
bevat, behalve artikelen en verslagen,
de vereeniging betreffende, een arti
keltje van den redacteur, waarin pas
toor Verbaak, de bekende vriend der
soldaten, die in lndië streden, ge
huldigd wordt.
Banken van Leening.
In zijn memorie van antwoord be
treffende het wetsontwerp tot regeling
van de banken van leening, zegt de
minister van binnenlandsche zaken
dat dit ontwerp alleen beoogt een
bepaald bedrijf, het pandhuisbedrijf,
waarmede ten koste van de econo
misch zwakken buitensporige winsten
op ongeoorloofde wijze worden ge
maakt, aan regelen te onderwerpen.
Daarnaast schijnen enkele voorschrif
ten met betrekking tot gemeentelijke
banken van leening onmisbaar. Voor
zoover in pandhuizen woeker bedre
ven wordt, wordt met dit wetsontwerp
bestrijding van den woeker beoogd.
Geenszins is evenwel het doel den
mangel aan een inspecteur zijn de
leeraren aan het „bon plaisir" van
de directeuren overgeleverd, en de
drie inspecteurs voor het Europeesch
Lager Onderwijs zijn overladen met
werk. En toch, op het advies van
die mannen, die hoogstens eenmaal
per jaar de school kunnen bezoeken,
wordt men bevorderd of achteruit
gezet. Acten voor uitgebreid lager
onderwijs gelden voor niets. De
hoofdacte alleen is voldoende om
op de hooidplaatsen met het hoogste
tractement te worden aangesteld.
Zoo werkt men den sleur in de
hand. Waarom zou men zich in
spannen? Als men maar zorgt, dat
men geen aanstoot geeft en daar
moet wat gebeuren, eer men in
lndië aan plichtverzuim aanstoot
neemt dan komt men er, als men
maar tijd van leven heeft, precies
waar men wezen wil. En dan het
onderwijs aan de H. B. scholenIn
de exantenverslagen kan men iets
omtrent de resultaten lezen. De
duurste school de Koningin-Wii-
helminaschool is in dit opzicht
er het treurigst aan toe. Men heeft
mij onlangs gepolst of ik er tijdelijk
strijd aan te binden tegen den woeker
in algemeenen zin. Afgezien van de
vraag of de tegenwoordige wetgever
zich geroepen kan achten tot zoodanige
reactie tegen de wet van 22 Dec.
1857, geldt ten deze de overweging,
dat het terrein van den woeker, be
halve dat van de pandhuizen, met
zijn groofe verscheidenheid over het
geheel meer dan thans het geval is
in alle bijzonderheden bekend zal
moeten zijn, vóórdat de wetgever al-
gemeene maatregelen kan voorstellen.
Telling betreffende het grondgebruik
en den veestapel.
Tusschen 20 Mei en 20 Juni a. s.
zullen bij de ingezetenen gegevens
worden gevraagd omtrent de uitge
strektheid grond bij hen in gebruik,
zoowel in eigendom ais in pacht, en
het aantal landbouwdieren van ver
schillende soort, welke door hen
worden gehouden.
Het is zeer wenschelijk, dat deze
gegevens zoo nauwkeurig mogelijk
worden verstrekt en den personen,
met de telling beiast, het werk roo
gemakkelijk mogelijk wordt gemaakt.
Vroeger opgedane ervaring heeft
geleerd, dat de medewerking der
bevolking soms te wenschen overlaat,
hoofdzakelijk tengevolge van onbe
kendheid met het doel, waarvoor de
gegevens worden gevraagd. Het is
zelfs meermalen voorgekomen, dat
men in zijn eigen belang meende te
handelen door onjuiste opgaven te
verstrekken, aangezien men verband
zag tusschen de telling en de be
lasting.
Ofschoon mag worden aangeno
men, dat dit wanbegrip in de laatste
jaren door meerdere ontwikkeling
grootendeels is verdwenen, zoo kan
het toch wellicht zijn nut hebben,
hier nog eens te herhalen dat de
telling en de belastingen hoegenaamd
niets met elkander te maken hebben.
Dit zal men te gereeder gelooven
naar mate men beter begrijpt, waar
voor het verzamelen van al die ge
gevens dan wel dient. Deze ver
zameling heeft plaats ten behoeve
van de landbouwstatistiek en deze
is een noodzakelijk hulpmiddel om
grondige kennis te verkrijgen aan
gaande de toestanden op het gebied
van land- en tuinbouw in de ver
schillende deelen des lands.
Vervalsching van spiritualiën
Wij lezen in het „Weekbl. t. d.
Vervalschingen"Het was begrijpe
lijk, dat de enorme verhooging van
den accijns op het gedistilleerd voor
de knoeiers een groote verzoeking
zoude aanbieden, om de spiritualiën
tï vervalseden. Wij wezen reeds
herhaaldelijk op deze mogelijkheid
ook in verband met het kleurloos
maken van brandspiritus en ver-
leeraar aan wilde worden. Het groote
tractement, de weinige lesuren, de
langdurige vacanties, trokken mij wel
aanmaar toen ik naging hoe
daar op rotsen wordt geploegd, hoe
de tijd er wordt gepasseerd, en men
mij bovendien een paar vakken
wilde opdragen, waar ik geen bij
zondere studie van heb gemaakt,
besloot ik maar te bedanken, om
dan met wat minder geld tot meer
bevredigende resultaten te komen.
Nu wordt het baantje waargenomen
door iemand, die er nog minder
van weet dan ik; maar dat hindert
nietde plaats is vervuld, al is het
dan ook in strijd met de wet, en
in strijd met de belangen van het
onderwijs. Waarlijk, als men dit alles
nagaat, behoort er moed en karakter
toe, om niet mee te gaan met den
stroom, want er tegen oproeien
baart niets dan tegenstand, misken
ning en verdriet. „fe bent in een
onpleizierige bui, meneer Verboon,"
zeide Anna, die dit gesprek tegen
haar broer aanhoordde. „Zoo erg zal
het wel niet zijn."
Niet zoo erg
(Wordt vervolgd.)
