m RIJN,
ijèi lok
9 tan-Rijwielen
Dinsdag'
Rpden Rand van de Kampong.
froeamiddd
No. 97.
1910.
26 April.
Feuilleton.
eker C. G. Baert.
48e Jaargang.
lijn Jranje Nassau."
per 16 Hl f 16.58
I Hl 1.85
„16 Hl -19,--
1 Hl 1,25
1II 1,55
m Gaslafariekspriis.
A. HUSON.
am Walcheren
tram dienst.
sche Havendienst
ester-Schalde.
BINNENLAND.
buisstraat 88,
in voorraad le klasse
an eigen sterk fa,
gen uiterst concurreeren-
•inrichting, Répara-
g en billijk, Vernik-
ffelen, enz,
aargroei en verwijdert
cent per Flesch.
e 51 - Telefoon 7.
>r de prov. Zeeland van
Expl. van Limburgsche
jnen.
ïgen (Station"' 9.20 12.15.
8.15. Het vertrek van de
Paul Krugerstraat en het
p. 5, 10 en 13 minuten later,
iburg 6.25, 9.28, 12.18,
S.18.
kerke na°r Domburg6.45.
(j20, 6.— en 8.40.
g (nrar Vlissingen en MM-
t), 10.40, 1.35, 4.15, 6.55
kerke (naar Vliaaingen en
5.54, 8.30,11.29, 2.24, 5.04,
liastnsen-ïïidielbvirg v.v.
:nsen 4 40f 5.50f 7.55
.45 12.30 1.15 2.— 2.45
5.50 6.55 7.50 8.50
en van de Remise, de an-
an het Badhuis.
L3UBQ 5.15t 6.25f 8 40
12.30 1.15 2.— 2.45 3.30
6.55 7.50 8.50 9.40 10.25
et verder dan tot de Re»
re treinen gaan naar het
gen v.m. 6.6.20, 6.45,
0, 9.30, 10.—, 10.20. 10.40,
lm. 12.— 12.30,1.—, 1.80*.
3.25, 3.55, 4.30,4.50,5.20,
7.20, 7.40, 8,20.
uitensluis: vm. 6.10, 6.30,
ko, 9.15, 9.50, 10.10, 10.30,
11.50. N.m. 12.10, 12.45.
.50*, 3.10* 3.40, 4.10, 4.40,
5, 6.50, 7.10, 7.30, 8.—, 8.30,
arteu vallen
»er 1910.
a) b) 3,43 c) en 6,35 d)
.2,35 a) 4,10 e) en 7,05
i) nm. 2,15 a) en 5,05
a) b) 3,43 en 6.35 d) h)
rainuten na kot vertrek va®
.enHkarken.Neuaen vm.8,50
naar Breskens, Borsaeleen
Breakena ten hoogste
ninuten wachten.
ber kan de boot van i'1-,'1'
jekdagen van 16 April '-0''
VLISSINGSCHE COURANT.
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
ADVERTENTIËNvan 1—4 regels ƒ0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechts twee maal berekend. Oroote
letters en clichés naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen, i; TELEFOONNUMMER 10. Ij ftbonnements-Aduertentiën op zeer uoordeelige uoorioaarden
^aBBaagMBBsaBBBBaaausBBgamBaMBaaaM
Hofberichten.
Onder de verrassingen Z. K. H.
Prins Hendrik ter gelegenheid van
zijnen verjaardag bereid, behoort
het portret van H. K. H. Prinses
Juliana, op last van H. M. de Ko
ningin naar het leven geschilderd
door mevrouw Therèse Schwartze
van Duyl.
De kunstenares, die het stuk,
daags te voren, ten Paleize opstelde,
had het voorrecht den ochtend van
den verjaardag door Z. K. H. te
worden ontboden om haar persoon
lijk zijn groote tevredenheid en dank
te betuigen.
De rechtsche coalitie.
De „Standaard" driestart:
Wat bij de Provinciale verkiezin
gen voor ettelijke dagsn in het dis-
strict Hulst is geschied, is niet zon
der bedenking.
Door de antirevolutionnaire en
roomsch-Kathoiieke centralen was de
heer mr. Dieleman candidaat gesteld.
Natuurlijk stelden de liberalen hier
tegenover hun eigen candidaat,
waarop niets viel aan te merken.
Maar wat wel bevreemdde, de chris-
telijk-historischen stelden óók een
eigen candidaat, en toen zij dit
eenmaal deden, meenden enkele par
ticulieren van roomsch-katholieke
zijde dit voorbeeld te moeten volgen,
en insgelijks een roomsch-katholiek
te moeten candideeren.
De uitslag was dan ook, dat er
herstemming moet plaats hebben
tusschen den heer Dieleman en den
priyaten candidaat der roomsch-
katholieken.
Hoe het nu ioopen zal, hebben
we af te wachten. Maar ook al krijgt
mr. Dieleman hulp van liberale zijde,
zoodat zijn kansen stijgen, toch is
zulk een loop van zaken verre van
gewenscht, vooral nu de algemeene
Statenverkiezingen in Juni voor de
deur staan.
Zulk een tegen elkander optrekken
breekt toch het onderling vertrouwen
bemoeilijkt allicht een volgend maal
de samenwerking ook in andere
districtenen geeft elders, wat in
Hulst niet het geval was, allicht kans
aan den liberalen candidaat. Iets wat
te ernstiger karakter aanneemt, zoo
men rekent met het feit, dat de R.-K.
kiesvereenigingen aan het uitgegeven
parool trouw bleven, maar blijkbaar
niet gevolgd zijn door haar kiezers,
althans slechts zeer ten deele.
Wat in Hulst geschied is, zal al
licht ook op Walcheren en Zuid-
Beveland nawerken.
Zeeland is rechts, maar het zal
meer dan gewone kracht moeten in
spannen, om de drie rechtsche par
tijen in eenheid saam te houden.
Springt die eenheid, dan is Zeeland om.
Schets uil hetBataviasche leven.
o—
5.)
Doch ook hiermee was alles vor-
raelijk toegegaan, zelfs de indruk
wekkende plechtigheid van het eerste
Avondmaal had hen vrij koud ge
laten. Maar in de laatste maanden
had er een groote verandering in
kerkelijk gemeenteleven plaats
^grepen, die ook, en vooral, haar
mvloed deed gevoelen op de jeug-
Q|gc leden der gemeente. De beste
redenaar van Batavia was naar Hol-
aiJd vertrokken, de man, die, of
schoon modern, door zijn beminnelijk
arakter en meer dan gewoon spreeic-
aient de eenige was, die voor ta-
mciilk bezette kerken preekte. Bij de
"deren was het de dood in de pot.
en zeiden: nu kunnen ze de
s °ote Kerk wel sluiten de ortho-
Xei1 gaan naar de Kwitangkerk
Grondwetsherziening.
Minister Heemskerk zal als voor
zitter van de staatscommissie der
grondwetsherziening de eerste ver
gadering op 2 Mei slechts met een
kort welkomstwoord openen. De com
missie zal daarna haar reglement van
orde vaststellen.
Waarschijnlijk zal de minister van
binnenlandsche zaken, aangezien hij
zelf lid en voorzitter van de staats
commissie is, geen eigenlijk gezegde
instaliatierede houden, evenmin als
dit in 1883 geschiedde, toen wijlen
zijn vader, minister Heemskerk, de
toenmalige staatscommissie voor de
Grondwetsherziening presideerende,
doch zich bepalen tot een woord van
welkom tot de aanwezigen in deze
eerste vergadering der commissie.
Kiesrecht-politiek.
In zijn jongsten staatkundigen brief
vergelijkt mr. S. van Houten de
grondwetsherziening van 1887 met
het stadium, waarin het vraagstuk
ten opzichte van het kiesrecht zich
thans bevindt.
Hij geeft een interessant stukje
politieke geschiedenis, waarvan de
conclusie is, „dat nalezing der ge
schiedenis van dien tijd het bewijs
levert, dat thans slechts e:n zwakke,
door eenige napleiters over hun ne
derlaag van 1894—1896 ook in de
liberale pers onderhouden nagalm te
bespeuren is van de beweging van
vóór 1887".
Mr.van Houten heeft het in zijn brief
hoofdzakelijk over mr. Troeistra's
positie in de staatscommissie voor
grondwetsherziening.
Mr. Van Houten schrijftTroelstra
bezit ook door mij hoog gewaardeerde
bekwaamheid als rechtsgeleerde en
als redenaar. Maar in politieken zin
is hij gaandeweg dalende, daar hij
zijn krachten verspilt in onvrucht
bare kiesrechtmanoeuvres. Revolu-
tionnaire krachten, om armenkies-
recht door te drijven, zijn er niet, en
zoodra de vraag werkelijk voor par-,
lenient of huidige kiezers ter beslis
sing komt, of er behoefte en lust be
staat om ook aan de klasse van
bedeeiden en wanbetalers van belas
ting kiesrecht te verleenen, zullen
de voorstanders een verpletterende
meerderheid tegenover zich vinden.
Dat kan Troelstra even goed weten
als ik. Twijfelt hij nog, hij is in de
gelegenheid er eene proef van te ne
men in de commissie. Daarin zal
zeker het oude voorstel van 1887,
van Zijlker en mij, weder steun vin
den, om èn de methode van kies
wetregeling, èn ds kiesrechtbeper
kingen maar aan den gewonen wet
en de liberalen zullen nu wel heele-
maal thuis blijven. Doch .die zoo
dachten kwamen al spoedig tot een
andere ervaring. Het Kerkbestuur
zond van uit een andere groote
gemeente een man, ds. Molenaar,
die vroeger tot de moderne richting
gerekend werd, doch in de laatste
jaren meer tot de behoudende partij
was gaan overhellen. Reeds lang
hadden de rechlzinnigen naar dezen
man uitgezien, want ds. Molenaar
muntte uit door zeldzame gaven van
geest en gemoed. Trouwe herder
zijner kudde, was hij dag en nacht
werkzaam in het stoffelijk en geeste
lijk belang zijner gemeenteleden.
Zeldzaam meester van het woord,
gepaard met een mystieke opvatting
van het Evangelie, bracht hij zijn
hoorders niet alleen tot luisteren
maar zeifs meermalen in extase.
Troost en bemoediging vloeide van
zijn lippen, en zijn prediking, ont
daan van alle hoekige dogma's
bracht zelfs modernen en ongeloo-
vigen, die eerst enkel uit nieuws
gierigheid kwamen luisteren, tot
nadenken. Van de Haantjeskerk
I moesten telkens de bezoekers heen
gever over te laten. Immers de uit
sluiting der vrouwen moet uit de
Grondwet vervallen, en Troelstra en
de blanco-verbondenen van 1904
zullen die uitsluiting wel niet willen
schrappen, zonder tegelijk de verdere
beperkingen, die hun hinderlijk zijn,
te laten vallen. Maar laat hij dan de
proef op de som nemen door voor
te stellen tegelijkertijd bij additioneele
bepalingen alle beperkingen ook uit
de kieswet te lichten. Dan zal hij de
bokken zich van de schapen zien
scheiden. Ook onder de vrijzinnig-
democraten en unie-liberalen. Troel
stra meent dezen aan het lijntje te
hebben; ik geloof het niet.
En verder o. m.Er is bij de kiezers
van alle andere groepen, dan de so
ciaal-democratische, niet de minste
of geringste neiging om met het al
gemeen kiesrecht in de sociaal
democratische omschrijving mee te
gaan. De groote massa heeft bij alle
andere partijen reeds meer dan ge
noeg en krijgt eiken dag meer over-
genoeg van eenzijdige pleiters voor
bijzondere belangen van kiezers, die
altoos hun brood verdienener is
niet het minste verlangen naar ver
meerdering van het aantal der tegen
woordige kiezers-parasieten met nog
honderdduizenden kiezers-parasieten
uit nooddruft.
Troelstra en de zijnen hebben han
dig partij getrokken van het krachts-
evenwicht van clericalen en liberalen,
om zich een schijn van macht ie
geven. Doch slechts een schijn. Zoo
dra zij zeiven de leiding zouden
willen nemen, is het met hun rijk
uit. De adhaesiën, die Troelstra van
de unie-liberalen en vriizinnie-dB-
mocraten afgeperst heeft, zijn slechts
woorden, die hij niet in daden zal
omgezet zien.
Herziening der jachtwet.
Door het ministerie van landbouw
is in druk uitgegeven het verslag der
staatscommissie aan welke was op
gedragen te onderzoeken, welke wij
zigingen en aanvullingen de wette
lijke bepalingen tot regeling der jacht
behoeven, meer in het bijzonder tot
bevordering van de afschaffing der
heerlijke jachtrechten en ter vervan
ging van een billijke regeling tot
vergoeding van jachtschade.
De slotsom van haar breedvoerige
beraadslaging heeft deze commissie
neergelegd in een ontwerp van wet,
dat als bijlage aan dat verslag is
toegevoegd. Mede zijn daarbij opge
nomen een voorstel van mr. S. van
Houten ten aanzien van de heerlijke
jachtrechten en hun opheffing en
een nota van den vorigen voorzitter
der commissie, thans wijlen mr. E.
H. J. M. van Zinnicq Bergmann.
Te ruim 7 uur arriveerden gister
gaan, omdat alle plaatsen bij hun
komst reeds bezet waren, en zelfs
de trotsche Willemskerk kon met
haar honderden zitplaatsen in het
ruim en op de galerijen tijdens de
groote Christelijke feestdagen niet
alle bezoekers zich in opnemen.
De prediking van ds. Molenaar
maakte vooral indruk op de jeugdige
gemoederen, inzonderheid op die
van de kinderen Swendels. Hun
onverschilligheid ging over in be
langstelling, het jagen naar prikke
lend vermaken in stille overdenking
van hoogere roerselen des gemoeds.
De openbare plaatsen van vermaak
ontweken zijhun uitspanning be
stond voortaan in het bezoeken der
godsdienstoefeningen, der zangver-
eeniging of in een uitstapje naar den
Plantentuin te Buitenzorg. Zij zagen
het leven nu in een ander licht dan
vroeger. Eertijds onverschillig voor
hun huisgenooten, deelden zij thans
hartelijk in het lief en leed, vooral
van hun jongere zusjes, en toen
dezen op de lagere school volleerd
waren, wisten zij de ouders te be
wegen tien de lessen op de Klooster
school te doen volgen, ten einde
avond aan het Weesperpoort-station
te Amsterdam de Japansche prinsen
prinses Hirovasu Fushimi.
Het gevolg van het hooge gezel
schap bestond uit den korvet-kapitein
Kiyokawa, adjudant, den heer Tanaka,
kamerheer, den heer Murakami, se
cretaris, mevr. Hashiguchi, eere-dame,
en den heer Ho, kapitein ter zee. Te
Keulen was de legatieraad uit Den
Haag de hooge bezoekers reeds te
gemoet gereisd. Per rijtuig begaf
het gezelschap zich naar het Amstel
Hotel.
Zijdelichten voor de binnenvaart.
Het hoofdbestuur der Scbippersver-
eeniging Schuttevaer heeft geadviseerd
op een schrijven van de inspecteurs-
generaal van den rijkswaterstaat in
de le en 2e inspectie, omtrent een
verzoek aan den minister van water
staat tot invoering van zijdelichten
voor de binnenvaart op de Zuiderzee,
de Zeeuwsche en Zuid-Hollandsche
stroomen en den Nieuwen Waterweg.
Uit de rapporten der afdeelingen
blijkt, dat men in het noorden des
lands, dat zijn de schippers, die
speciaal de Zuiderzee bevaren, de
invoering van zijdelichten wenscht,
terwijl daarentegen aile voorstanders
van het toplicht de besturen van de
zuidelijke afdeelingen zijn of wel
schippers, die speciaal de Zeeuwsche
en Zuid-Hollandsche stroomen be
varen. Het hoofdbestuur meent, dat,
met uitsluiting van den Nieuwen
Waterweg, de zijdelichten behooren
te worden voorgeschreven, doch ad
viseert voorloopig, om een storm van
de zijde der schippers te voorkomen,
het toplicht door te toestaan
maar voor de vaart op de Zuiderzee
het voeren van zijdelichten gebiedend
voor te schrijven, een en ander ech
ter met dien verstande, dat gesleept
wordende schepen, ook op de Zui
derzee, het toplicht (zonder zijdelich
ten) blijven voeren. Dit laatste voor
behoud is gegrond op het feit, dat
daardoor gesleepte of zeilende sché
pen van eikaar zijn te onderscheiden,
terwijl door de lijn der toplichten
van de schepen van een sleeptrein,
welke sleeptrein kenbaar is aan de
bijzondere (voorgeschreven) lichten
der sleepboot, de richting, in welke
die sleeptrein zich beweegt,voldoende
wordt aangewezen.
Koninklijke Vereeniging van gepen
sioneerde officieren van het
Nederlandsche leger.
Blijkens het verschenen verslag over
1909 blijkt dat deze vereeniging we
derom in de gelegenheid was veel
te doen om het lot van menig oud
kameraad te verlichten, terwijl ook
aan weduwen en weezen van leden
een niet onbelangrijke ondersteuning
zich tot een maatschappelijke be
trekking voor te bereiden. Er kwam
zoodoende een andere geest in dit
huisgezin, die echter over de hoofden
der ouders heeHging.—
De veranderde stemming der oudst»
kinderen was het onderwerp van het
gesprek, dat dien avond ten huize
van Winters plaats greep.
„Jan en Annie worden vroom,"
merkte Swindels met een ironisch
lachje op.
„Heb je daar iets tegen voerde
Mevrouw Winters hem te gemoet.
„Wij bemoeien ons niet met de
dominees, maar het is toch beter,
dat de jongelui in de kerk dan in
de kroeg of om de speeltafel zitten.
Mijn jongen denkt als wijhij kan
het buiten de kerk stéllen, maar ik
zag hem toch liever in de bijeen
komsten van ds. Molenaar dan in
de Comedie-Stamboul. Niet, dat ze
daar iets verkeerds leeren, maar zulk
uitgaan wordt altijd nachtbraken. Ze
kunnen hun tijd en hun geld beter
besteden."
„Maar wat voer jij dan zooal uit
in je vrijen tijd," vraagde Mevrouw
Swendels aan Herman. „Een mensch
kon worden verleend. Dat de toepas
sing daarvan steeds de noodige kiesch-
heid en omzichtigheid vereischt, be
hoeft geen betooghet bestuur had
immer een open'oor voor de aan
vragen om tegemoetkoming en dank
zij ook een subsidie van f 1000 van
het departement van oorlog, kon aan
alle verzoeken om ondersteuning wor
den voldaan.
De bloei der vereeniging zou gewis
hooger zijn, als alle gepensionneerde
en actief dienende officieren zich
rekenschap gaven van het belang,
dat voor hen in de vereeniging ligt.
Het afgeloopen jaar heeft duidelijk
bewezen, dat weinig noodig is öm
onder het officierskorps de sympathie
te winnen.
Immers een korte uiteenzetting van
het doel en de werking der vereeni
ging heeft tal van officieren tot toe
treding doen besluiten, zoodat aan
den secretaris-penningmeester is op
gedragen om zijn eenmaal met zoo
veel succes bekroond werk van lie
verlede door te zetten in alle garni
zoensplaatsen van eenige beteekenis.
Telde de vereeniging het vorig
jaar 437 gewone en 352 buitengewone
leden, thans zijn deze getallen resp.
462 en 399. Door overlijden zijn de
vereeniging 14 gewone leden ontno
men, waaronder de eere-leden luit.-
generaal A. Pompe en generaal-ma-
joor C. F. Pabst.
Over 1909 werd aan geldelijke on
dersteuning verleend aan gewone
leden f 477, weduwen van leden
f 1928.90, kinderen van weduwen
f 91.65, weezen f 250, bijslag op
lagere pensioenen f 5780, rentelooze
VOOrSChnM"- «JMI IlOiri cc
Ned. Onderwijzers Genootschap.
Blijkens het thans verschenen jaar
verslag van het Ned. Onderwijzers-
Genootschap bedraagt het aantal af
deelingen 236 met 5887 gewone en
1225 buiteng. leden, behalve de 80
alg. leden buiten Nederland en de
contribuanten. Het ledental is sedert
1 januari 1909 juist met 1 toegeno
men. De afdeelingen Arnhem en
omstreken en Wieringen werden op
geheven. Opgericht werden de afdee
lingen „het Bildt", „Weesp", „Ter
schelling", „Siiedrecht" en „Zwijn-
drecht". De levensverzekeringmaat
schappij van het „N. O. G." heeft een
verzekerd kapitaal van f 11.224.946.50
met 7988 polissen. Het reserve kapi
taal bedraagt f3.736.295.03.
Jubilee Gist- en Spiritusfabriek.
De Nederlandsche Gist- en Spiri
tusfabriek te Delft herdacht Zaterdag
op feestelijke wijze haar 40jarig be
staan. Te 11 uur werd het bedrijf
stop gezet en waren de léden van
het personeel, met vrouwen of ver
moet toch wat hebben voor zijn
pleizier."
„Wel, Mevrouw 1 ik ga nu en dan
Zondags jagendat is een uitstekende
bezigheid en lichaamsoefening. Als
Pa en Ma het schikken kunnen, gaan
we naar Buitenzorg; we gaan er
dan Zaterdags met den laatsten trein
heen, en komen Zondags met den
laatsten trein terug. Zoo halen we
even een kouden neus, en zien heel
veel moois. Bij voorkeur maken we
die uitstapjes omstreeks volle maan.
Dan hebben we ook nog wat aan
den avond buiten. Verder onderhoud
ik met een paar commiezen het
Fransch en het Engelsch, dat we op
het gymnasium hebben geleerd, want
ik hoop mettertijd het examen voor
tweeden commies te doen. En dan
ben ik lid van een liefhebberij-mu
ziekgezelschap, een dubbel kwartet,
waarmee we ons Zondags-avonds
amuseeren. Ik verveel me nooit.
En denk je nognietaan trouwen
Jawel, Mevrouwmaar ik vind,
dat het den tijd nog wel heeft.
(Wordt vervolgd.)
