Maandag
Eerste Blad.
Draagt
Plouvier's
Schoenwerk.
14 Maart.
48e Jaargang.
iek
ski. -
-
1910.
Dit immer bestaat uit 2 bladen
Gemeentebestuur*
ittegevencle
ste Engelsche
tsluitend met
m Walcheren
ram dienst.
M Havendienst
)ster*Schelde.
Brieven uit de flofstad.
Het Geheim van den
Ouden Visscher.
lang aangeraden
an Rijwielen een
onderzoeken of
FABRIKAAT 2jjn
en, Mij zijn uer-
Veiling gekochte
ALITEIT zijn. De
inlichtingen om-
ijd door hem op
br aankoop eerst
Ihandelaren,
^SENS.
t' 0,57
b ö,50
0,62
6,
2,07
6,76
b (Station) 9.20 12.15.
5. Het vertrek van de
ui Krugerstraat en het
5, 10 eu 13 minuten later,
trg6.25, 9.23, 12.18,
8.
ke na r Domburg6.45,
6.en 8.40.
(near Vlissingen en Mid-
10.40, 1.35, 4.15, 6.55
ke (naar Vliasingen en
4, 8.30, 11.29, 2.24, 5.04,
tlngen-HEidielburg v.v.
en 4 40f 5.50f 7.5a
5 12.30 1.15 2.— 2.45
5.50 6.55 7.50 8.50
van de Remise, de an-
het Fadhuis.
foaa 5.15| 6.25| 8 40
.30 1.15 2.— 2.45 3.30
.55 7.50 8.50 9.40 10.25
verder dan tot de Re-
treinen gaan naar het
n v.m. 6.6.20, 6.45,
9.30, 10.—, 10.20, 10.40,
12.—. 12.30,1.—, 1.30*
25, 3.55, 4.30, 4.50, 5.20,
7.20, 7.40, 8,20.
;eneluis: vm. 6.10, 6.30,
9.15, 9.50, 10.10, 10.30,
.60. N.m. 12.10, 12.45.
1*, 3.10*, 3.40,4.10,4.40,
6.50, 7.10, 7.30, 8.—,8.30,
en vallen deeZondagfl uit.
r 1910.
1) b) 3,43 c) en 8,35 d)
35 a) 4,10 e) en 7,05
nm. 2,15 a) en 5,05
1 a) b) 3,43 en 6.35 d) N
inuten na het vertrek va»
nakerke n.Neuzsn vm.8,50
aar Breskena, Borsseleun
Breekena ten heoeBte 1®
inuten v?achten.
er kan de boot van 10,45
ekdagen van 16 April i0'
COURANT.
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij allé Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
ADVER-TENTIËNvan 14 regels ƒ0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Qroote
letters en clichés naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen.
TELEFOONNUMMER 10.
Abonnements-Aduertentiën op zeer ooordeelige uoorwaarden
SCHOOLWEZEN.
De Plaatselijke Commissie van toe
zicht op het lager onderwijs maakt
bekend, dat de Openbare Les
aan den Herhalingscursus voor jongens
Dinsdag 22 Maart a. s. 's avonds van
7—9 uur in School B zal gehouden
worden.
Ouders, voogden of verzorgers van
leerlingen en belangstellenden wor
den uitgenoodigd deze les bij te
wonen.
De Commissie voornoemd,
Jos. VAN RAALTE, Voorzitter.
G. H. VüRTHEiM, Secretaris.
LVHI.
in de stad van houten hammen,
elegante kleedij en ieege magen, is
Oorne Jan geen onbekende. Mocht
de lezer bijgeval niet weten wie
Oome jan is, geluk er mee dan
Want wie hem heel goed kennen
denken doorgaans niet met onver
deelde vreugde aan dit familielid van
arme stakkerds en gesjochte jongens.
De pandjeshuizen zouden van heel
wat gebrek en ellende kunnen spreken,
als ze niet zoo muurvast zwegen,
't is al treurig genoeg als de arme,
door den nood gedreven, 't eene
stuk huisraad voor en 't andere na
naar Oome Jan moet brengen, maar
nog treuriger wordt het als hij daarbij
in handen van woekeraars valt, die
item ondanks zijn misère nog plun
deren op den koop toe. En dat toch
is bij de bestaande particuliere pand
jeshuizen maar al te zeer het geval,
ook in Den Haag.
Het valt dan ook te prijzen, dat
de „Maatschappij tot oprichting en
exploitatie van kredietinstellingen
tegen den woeker" naar de mate
harer krachten een dam tegen dit
ernstige euvel tracht op te werpen.
Dezer dagen is de eerste vesting
van deze strijders voor het goede
verrezen, of, minder hoogdravend
uitgedruktde eerste „Beleen- en
spaarbank" van genoemde maat
schappij is geopend. Deze instelling,
die nu den zwaren strijd heeft aange
bonden tegen de particuliere pand
jeshuizen en hun woekerwinsten, is
gevestigd in de Rembrandstraat no.
Vrij bewerkt door M. J. Korvi^o.
o—
25.)
»Ge zijt een deserteur," riep de
graat woedend. „Ge zijt ontvlucht
van het Engelsche oorlogsschip dat
eenige dagen geleden in de haven
lag."
«Dat is mis, mijnheerIk ben
geen deserteur," zeide Eduard op
vasten toon, terwijl opwellende
toorn zijn gelaat deed verbleeken.
»tk ben laaghartig overrompeld en
<*<*n boord van dat schip gesleept"
en aan een ingeving van het
oogenblik toegevende voegde hij er
o']: „en ik geloof, dat gij daarbij de
hand in het spel gehad hebt."
„ik? Haha!" lachte de graaf,
■naar 't was een gedwongen lach
?Je J^chiildiging had hem getroffen,
'k?" herhaalde hij. „Ge zijt wel grap-
69 (dit voor eventueele belangheb
benden Trouwens men kan de in
stelling, ook zonder 't huisnommer
te kennen, gemakkelijk vinden, want
groote borden met kleurige letters
vei kondigen den naam op den gevel,
benevens het tarief (waarop het dan
toch maar aankomt). We lezen daar
„De rente bedraagt4 pet. per week
6 pet. per 14 dagen 8 pet. voor de
eerste maand; 6 pet. voor elke vol
gende maand. Vier weken nadat uw
laatste pand is ingelost kunt gij de
helft van de betaalde rente terug
krijgen m&t 6 pet. interest per jaar
daarenboven. Staantjjd 5 maanden.
Dagelijks geopend van 8 tot 4 en
6 tot 8 uurdes. Zaterdags tot 2
uur 's avonds des Maandagmorgens
vanaf 7 uur. Op Zon- en feestdagen
gesloten."
Het hoofddoel der nieuwe instel
ling is, uit de gewoontebeleeners,
die thans een gemakkelijke prooi
der woekeraars worden, weerstands
krachtige gewoonte-spaarders te
kweeken. Daartoe wordt de helft
der rente, door de beleeners betaald,
op hun tegoed geboekt; daartoe ook
strekt de prikkel, gelegen in de
hooge rente van 6 pet. 's jaars,
over het spaargeld vergoed. Ieder be-
leener krijgt een spaarkaart en kan
dan, terwijl hij een pand bij de Bank
heeft staan, van tijd tot tijd kleine
bedragen brengen, die worden bij
geschreven op zijn hoofd, waardoor
hij in de gelegenheid is, zijn pand
sneller in te lossen. De beleeners ui*
sleur, de zoogenaamde weekpandjes-
makers, krijgen doordat telkens de
helft hunner bij lossing betaalde
rente wordt bijgeschreven op hun
spaarkaart, automatisch een zeker
tegoed. Zoodra nu dit tegoed even
veel of meer bedraagt dan het be
drag, voorgeschoten op eenig pand
en de daarvan verschuldigde rente,
krijgt de beleener die zijn pand komt
inlossen dat pand zonder verdere
betaling zijnerzijds terug. Om voorts
het beleenen uit sleur tegen te gaan
is bepaald dat over het eventueele
tegoed dat na aflossing van de pan
den nog overblijft, door den belee
ner eerst mag worden beschikt in
dien er 4 weken zijn verloopen sinds
zijn laatste pand is ingelost. Einde
lijk wordt de gelegenheid geopend
voor beleeners, ook na aflossing
van panden, bij de Bank te blijven
sparen, steeds tegen een rentever
goeding door de Bank van6 pet.,totdat
hun saldotegoed f 10 bedraagt. Zij
die hoogere bedragen rentegevend wil
len beleggen, kunnen zich wenden tot
de Rijkspostspaarbank of de Nuts-
pig, jonkman
„Ik heb u om onze hut zien slui
pen," zei Eduard, „en op straat hebt
ge mij ook nageoogd. Een geheime
vijand heeft die gewelddaad op mij
doen plegen, en waarom zoudt gij
die vijand niet kunnen zijn
„Haha, waarom zou ik uw vijand
zijn
Verschillende gedachten vlogen
Eduard door het hoofd. De opmer
king die Henry Gardel over zijn weg
voering door de Engelschen had
gemaakt het geheim van zijn ge
boorte dat bracht hij met elkaar
in verband en meende daaruit te
mogen besluiten, dat de graaf mis
schien reden kon hebben om hem te
vreezen. Eduard week nog e»n
schrede terug en zeide
„Ik ben er thans niet op voorbe
reid, die vraag te beantwoorden. Het
best zult ge echter toonen, dat ge
mijn vijand niet zijt, door uw weg
te vervolgen en mij ongehinderd
den mijnen te laten gaan.
,,Ge zijt een deserteur, en dus mag
ik je niet laten ontsnappen
„En gij zijt dus een huurling in
Engelsche soldij," riep Eduard met
spaarbank. Want de beleen- en spaar
bank tegen den woeker beoogt al
leen, den beleeners sparen te leeren
en wie het bij haar weet te brengen
tot een tegoed van f 10, na alle pan
den te hebben ingelost, kan geacht
worden van het verkeerde van het
pandjesmaken en het nut van sparen
voldoende te zijn doordrongen.
De rente, van de beleeners gevor
derd, is wel-is-waar nog hoog, maar
zij is aanmerkelijk lager dan die welke
de particuliere pandjeshuizen vragen,
waar de laagste rente minstens het
dubbele bedraagt van hetgeen hier
in werkelijkheid door de beleeners
betaald wordt, terwijl dezen boven
dien nog aan allerlei afzetterijen zijn
blootgesteld.
Zeer zeker is de Gemeentelijke
Bank van leening goedkooper dan
deze beleenbank der Maatschappij,
althans voor de grootere panden
want voor de weekpandjes waarop
f 0.50 a f 2.50 wordt voorgeschoten,
loopt, tengevolge van het bij de ge-
meentebank geheven administratie-
loon, het tarief van beide instellingen
slechts weinig uiteen. Zoo betaalt
men aan de gemeentebank bijv. voor
een weekpandje waarop f0,80 is
voorgeschoten, cent rente en 2
cent administratieloon, dus 27» cent
bij de nieuwe spaar- en beleenbank
3 cent, waarvan de helft wordt te
goedgeschreven, dus feitelijk 1V3 cent;
voor een weekpandje waarop f2,50
wordt voorgeschoten bij de stadsbank
47, cent, bij de bank der maatschappij
10 cent, waarvan 5 cent wordt te
goedgeschreven. Maar voor de groo
tere panden komt men stellig goed
kooper bij de gemeentebank terecht.
De vice-voorzitter der Maatschappij
die het bovenstaande in zijn openings
woord mededeeids, is van meening
dat de nieuwe instelling naast de
gemeentebank van leening een nuttig
arbeidsveld zal kunnen vinden. Leert
de ervaring, dat de rente kan worden
verlaagd zonder dat het voortbestaan
der instelling daardoor gevaar loopt,
dan zal daartoe onverwijld worden
overgegaan. Maar ook afgescheiden
daarvan heeft de nieuwe instelling
naast de gemeentebank en haar bij
kantoren recht van bestaan, omdat
zij het zoo verderfelijke gewoonte-
beleenen als het ware automatisch
den kop inknijpt door het boven
geschetst spaarsysteem, terwijl de
gemeentebank zulks niet kan doen,
zoolang ook daar het beleenen met
het sparen niet is gecombineerd. Zoo
ondergraaft de nieuwe instelling ge
leidelijk het terrein, waarop de woeker
thans maar al te welig tiert.
bitteren spot. „ik wist niet, dat Fran
sche ede'.en zich zoo verlaagden.
Nauwelijks had Eduard dit ge
zegd, of de graaf sprong woedend
op hem toe. Eduard trok zijn pistool
doch de graaf sloeg het hem uit de
hand, en richtte het zijne op de
borst van zijn tegenstander.
„ik zal je leeren tegen een Fransch
edelman een pistool te trekken,
riep hij knarsetandend van woede.
Zijn vinger was aan den trekker.
Eduard zag het en begreep, dat de
booswicht hem wilde dooden.
Met een krachtigen vuistslag wierp
hij den graaf aan de andere zijde
van den weg. Hij dacht den graaf
ook het pistool uit de hand geslagen
te hebben en zocht nu met het oog
waar het zijne gevallen was. Juist
wilde hij het gaan oprapen, toen hij
bemerkte, dat de graaf zijn pistool
op hem richtte.
„Je laatste uur heeft geslagen,"
riep de graaf. „Je zult nooit weer
beproeven een Fransch edelman op
's konings wegen neer te schieten.'"
Eduard doorzag de bedoeling van
den graaf. De schurk zou hem doo
den en dan beweren, dat hij 't uit
Ik heb bij deze zaak iets lamger
stil gestaan, omdat het goed is, dat
het doel en werken der maatschappij
zoo algemeen mogelijk bekend worde;
immers het ligt in haar bedoeling om
zoo spoedig mogelijk meer dergelijke
banken, niet alleen in Den Haag maar
ook in andere plaatsen, op te richten
en daartoe is de financieele steun van
zeer velen noodig. Moge het daaraan
niet ontbreken.
Zoo bestrijdt men het kwaad in al
zijn vormen. Ook aan de praktijken
van den z. g. n. „dr. Hage" (ex~
„bankier, ex-„dr. Reteau"), van wien
ik u al 't een en ander verteld heb,
wil men paal en perk stellen. Men
heeft daartoe de justitie in den arm
genomen, maar gemakkelijk zal het
niet gaan om dit heer te vangen de
man is al meermalen voor den rechter
geweest, maar slim als hij is, heeft hij
steeds den dans weten te ontspringen.
Men vertelt van hem o. a., dat hij
voor enkele maanden met behulp van
zijn curator, uit zijn faillissement een
bate heeft weten te halen van ruim
f 30,000.
De „bankier" Hage zag er namelijk
niet tegen op gelden uit te leenen
met woekerwinsten en jeugdige stu
denten accepten te laten teekenen tot
zeer hooge bedragen. De sommen
vloeiden als baten in het faillissement,
waarin de schuldeisclters volledig
werden voldaan, terwijl er voor den
„specialiteit in beperking van gezin
nen" (zooals de man zich nu adver
teert) genoeg over bleef om aan de
Valkenboschiaan eenige heerenhuizen
te laten bouwen, in één waarvan hij
zich thans gevestigd heeft, 't Is te
hopen, dat men den sluwen en ge
vaarlijken vos thans eens stevig in
de klem kan krijgen.
Gelukkig hebben we ook minder
naargeestige onderwerpen om over
le praten. Zoo b.v. stelt men zich
veel voor van de Nationale tentoon
stelling voor Huisvlijt, vanwege den
Volksbond dezen zomer te Scheve-
ningen te houden. Men gaat er een
flink eigen gebouw voor zetten, waar
voor de plannen thans zijn vastge
steld. Het terrein voor het gebouw
is gelegen in de onmiddellijke nabij
heid van het circus Schumann en
wordt begrensd door de Nieuwe
Parklaan en de Stevin- en Neptu-
nusstraten. In verband met den on
geveer driehoekigen vorm van het
terrein, wordt het gebouw ook in
zoodanigen vorm opgetrokken, het
vertoont dientengevolge een sterk
vooruitspringenden zijkant langs ge
heel de Stevinstraat.
De hoofdingang is gelegen aan de
zelfverdediging had moeten doen.
Maar zijn eigen pistool kon hem nu
niet dienen, zoodat Eduard weerloos
stond.
Voortdurend met den vinger aan
den trekker en het pistool op Eduard
gericht, zei de graaf„Alvorens je
neer te schieten, wil ik je zeggen,
dat ik je ken en juist daarom
moet je stervenvoor ons tweeën is
er geen plaats in Frankrijk. Je zoudt
dus verstandig gehandeld hebben,
als je aan boord van dien Engelsch-
man was gebleven. Maar nu is het
te laat, je weet te veel om je in
het leven teDe graaf hield
plotseling op en liet met een vree-
selijken vioek zijn pistool zakken.
Op datzelfde oogenblik trad een zon
derlinge vrouwengestalte tusschen
Eduard en zijn belager.
„Leon de Maurès, wat wilt ge
doen vroeg de vrouw die zoo on
verwachts verschenen was.
„ik wil mij verdedigen tegen een
moordenaar," stotterde de graaf.
„Ge liegt!" sprak de vrouw met
een vreeselijke uitdrukking in haar
stem. De graaf deinsde terug, in »ijn
verwarring ontglipte het pistool aan
Niwrwe Parklaan. Door den tuinaan
leg voor het gebouw bereikt men
spoedig den in twee deelen geschei
den ingang. Deze ingang voert naar
een ruimen corridor,die aan den eenen
kant heeft het kunstzaaltje, waarin
door de zorgen van den Haagschen
Kunstkring een collectie schilderijen
zal worden bijeengebracht, en aan
de andere zijde toegang geeft tot de
beeldengroepen, die trachten weer
te geven het ontzaglijke raoreele
voordeel, dat de huisvlijt biedt, en
waardoor deze een zoo goede bond-
genoote is in den strijd van den
Volksbond.
Aan beide kanten van de hal groe-
peeren zich de verschillende afdee-
lingen, waarin de tentoonstelling is
verdeeld. Naar rechts gaande komt
men allereerst in de afdeeling voor
koloniën en buitenland. Daarna be
reikt men de historische afdeeling,
dan de moderne huisvlijtschool, en
de eerste afdeeling, welke een sys
tematisch overzicht van de beweging
w ons land zoowel in heden als
verleden tracht te geven. Hier vindt
men ook opgesteld het Czaar Peter
huisje in ware grootte, huisvlijtwerk
van Zaanianders, dat de woning"van
den Russischen keizer weergeeft,
zooals ze in het begin van de 18de
eeuw was.
Aan den linkerkant strekken zich
de verschillende gewone groepen der
inzendingen uit. Allereerst komt men
langs inzendingen van instellingen,
dan ziet men het metaal- en hout
snijwerk, daarna het papier- en riet
werk, vervolgens de handwerken,
daarna teeken- en schilderkunst,
fotografie, boetseer- en kleiarbeid.
Ten slotte de verscheidenheden ais
postzegel- en scherfwerk.
De afdeeling der verzamelingen
sluit dezen vleugel van het gebouw
waarvan de tentoonstellingsruimte on
geveer 2400 vierkante meter bedraagt.
Een aardige tuinaanleg verfraait het
gezicht op het gebouw. Die tuin biedt
tevens een zitje voor het restaurant,
dat aan den oostelijken hoek aan de
Stevinstraat komt, en ook vèör het
theesalon, dat uitzicht op het Gevers
Deynootplein geeft. In den tuin za!
een sierlijke Zaansche windmolen op
verkleinde grootte, ook echt huisvlijt
werk, worden geplaatst.
Dat belooft een heele attractie te
zullen worden voor Scheveningen waar
men thans alweer hard aan 't werk
is om alles voor 't aanstaande seizoen
in orde te brengen. Als nu een mooie
zomer maar een beter jaar voor onze
aantrekkelijke badplaats mag brengen.
Men doet hier heel wat om de men-
schen te trekken en bezig te houden.
Nu het rolschaatsenrijden zoo in de
mode is, wil men op het sportterrein
Houtrust een rolschaatsenbaan aan
leggen, welke zal worden verkregen
zijn handdoor den val ging het
schot af, zonder iemand te treffen.
„Gij kunt mij niet bedriegen," ver
volgde zij.
„Ge waart van plan dezen jonk
man te vermoorden Hall' verroer je
niet, je zietik ben gewapend." Dit
zeggende, richtte zij haar pistool op
hem.
„Wijf of duivel, wie zijt ge riep
de graaf.
„Wie ik ben ik zou u een per
soon voor den geest kunnen roepen,
van wie ge liever niet zoudt willen
hooren. Ge kunt u de moeite bespa
ren, mij zoo uitvorschend aan te
zien, ge zult mij toch niet herken
nen. Bestijg uw paard en ga heen,
als uw leven u lief is," antwoordde
de vrouw.
De graaf aarzelde nog een oogen
blik toen raapte hij zijn pistool op,
stak dit bij zich en ging naar zijn
paard, dat rustig stond te grazen.Toen
hij in het zadel zat, wendde hij zich tot
Eduard en zeide met geveinsde kalmte
„Ik zou er niet aan gedacht hebben
te bedreigen, als ge uw pistool niet
tegen mij opgeheven hadt."
(Wordt vervolgd.)
