De oude Uniform Vrijda 24 December. No. 302. 1909. g IFInnenlandT Feuilleton. 47e Jaargang. Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.S0. Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58. ADVEï AvrTifN van 14 regels ƒ0.40. Voor eiken regel meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie, wordt de prijs slechts fiwemaal berekend. Groote letters en cliches naar plaatsruimte. Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen. Nieuwe Abonné's, uitge= zonderd bij wehely'Ksche be= taling, ontvangen de dagelijks verschijnende „VLISSING= SCHE COURANT" koste» loos tot 1 Januari. Tweede Kamer. Bij de gisteren voortgezette behan deling der begrooting van binnenland- sche zaken beloofde de minister te overwegen eenige subsidieverhooging voor bijzondere kweekscholen. Met 63 tegen 7 stemmen werd ver worpen een amendement van den heer Schaper om in afwachting van het aanhangige onderzoek dezer zaak, alsnog op de begrooting een post te brengen voor tijdelijke subsidie voor bestaande openbare leeszalen. Leden van verschillende richting hadden bij voorafgaand debat den heer Schaper aangeraden zijn amen dement in te trekken en bedoeld on derzoek af te wachten, waar blijkt dat de minister niet principieel tegen sub- sidieering van leeszalen is, iets wat de minister nog nader bevestigde. Nadat de minister tegenover den heer Van Veen had verdedigd het recht van de leeraren bij de normaal lessen op pensioen, werd de begroo ting van binneniandsche zaken aan genomen. Daarna is de behandeling deroor- logsbegrooting hervat. Dr. Kuyper en de eereraad. De Haagsche correspondent van de „Tel." meldt: Nu inr. Troelstra zijn enquête- voorstel heeft ingediend, heb ik mij tot dr. Kuyper gewend, met de vraag, of de instelling van een eereraad nog door hem wordt overwogen. De heer Kuyper was zoo welwillend, mij de gevraagde inlichtingen te geven en antwoordde, dat de besprekingen over een eereraad nog gaande zijn, en dat hij zich voor de instelling er van gereed hield. Het „Hbid." behandelt naar aan leiding van het voorstel van mr. Troelstra, om een parlementaire en- quete ie doen instellen naar de be kende lintjesquaestie, de moeilijkheid voor de leden der Tweede Kamerom een keuze te doen te stemmen voor het voorstel-Troelstra of afwachten onder welke omstandigheden en op welke wijze de eereraad zal worden samengesteld. Het blad besluit dus: „Zeer te be treuren is het daarom, dat, nu reeds sinds weken bekend is dat het denk beeld van een eereraad van „vroede mannen" ernstig overwogen werd door dr. Kuyper, thans nog niets TELEFOONNUMMER 10. 57.) -o— Hij wilde alles goed overleggen, Want Wenz was een gevaarlijke kerel, die voor niets terugdeinsde om zijn doel te bereiken. Het bewijs daarvan had hij reeds geleverd en wat zou hij misschien doen om zich te be vrijden van den man, die zijn geheim kende Gorgel moest dus voorzichtig zijn en in geval van nood een steun hebben. Op zijn tocht door den Eifei hoopte hij dien wel te vinden. De weg, twintig jaar geleden door kapitein Von Beuren en Wenz ge volgd om van Maastricht naar den Mont Royal aan de Moezel te komen, Ikon slechts door den Eifei geweest zijn. De beide ruiters hadden zeker dikwijls op de pleisterplaats vertoefd en in verscheidene dorpen overnacht. Qekleed in hun Fransche roode naders dienaangaande gepubliceerd is. Indien men een krachtige, onpar tijdige commissie wenscht, is er geen enkele reden tot langdurig wikken en wegen. Men heeft slechts aan een onpartijdig of veelpartijdig lichaam de benoeming van een eereraad op te dragen... men heeft slechts de toe stemming om getuigenis af te leggen te verkrijgen van de betrokkenen, die allen immers evenzeer als de heer Kuyper zelf belang hebben om aan te toonen dat dr. Kuyper het volste recht had te verklaren, dat de ern stige beschuldiging tegen hem uitge bracht ongegrond was. Dringend noodig is het dus dat, voor over de benoeming van een commissie van enquête beslist wordt, bekend worde of inderdaad dr. Kuyper zijn handelingen in de z.g. lintjes quaestie aan het oordeel van een eere raad wil onderwerpen. En zoo ja: Hoe die raad en door wien die raad wordt samengesteld. Of de in de eerste plaats op te roepen getuigen, mej. Westmeyer na de heeren Leh- mann personen, die zeker het hunne zullen doen om klaarheid in deze zaak te brengen om door een eer lijke getuigenis af te leggen en die op verzoek van dr. Kuyber zich daar toe zeker bereid zullen verklaren inderdaad geneigd zijn voor den eere raad te verschijnen en te getuigen. Zonder zekerheid op die punten zal onze volksvertegenwoordiging, het instellen van een parlementaire en quête-commissie afwijzende, feitelijk elke macht om alsnog klaarheid te krijgen, uit handen geven. Marine-preeken- Men meldt aan de _Roti«=ru.~, aat in de laatstgehouden vergadering van den kerkeraad der Ger. kerk te Am sterdam o. m. de vraag ter sprake kwam, of het niet op den weg van den kerkeraad lag, zich in verbinding te stellen met de regeering om zoo mogelijk goede leerredenen beschik baar te doen zijn voor het personeel onzer oorlogsschepen. Besloten werd, dat het ministerie van predikanten hierover nader advies zal uitbrengen. Abonnements-Aduertentiën op zeer uoordeeiige uoorwaarden Geest van verzet. in verschillende bladen lezen wij het volgende bericht „Dit jaar is door den raad van Rot terdam de heer P. L. T. van Dijk, onderwijzer aan een openbare schooi aldaar, ontslagen buiten verzoek. Thans heeft de Onderwijzersbond (plm. 7600 leden) met 2083 stemmen voor en 102 tegen en 128 in blanco besloten hem tot wederopzeggens een jaarlijkschen steun van dertien honderd gulden te verleenen." Men vraagt zich bij het lezen van dit bericht onwillekeurig afwordt hier geen premie gesteld op het re- uniformen in tijd van vrede had hun verschijning stellig de aaiftiacht ge trokken. Het was dus zeer waarschijnlijk, dat hij nog iemand vond, die zich de beide vreemde reizigers herinner de. Had hij zulk een getuige dien hij zoo noodig voor het gerecht kon brengen, dan was hij in' staat den valschen heer Von Beuren te dwin gen tot het toestemmen in elke voorwaarde en tevens om eiken mis- dadigen toeleg op zijn eigen leven bij den slotheer te onderdrukken. Hij behoefde Wenz slechts te zeggen, dat een handlanger op een wenk van hem, Gorgel, wachtte om han delend op te treden. Verder, dat diezelfde persoon een verzegelden brief in handen had, dien hij on middellijk naar het gerecht te Trar- bach moest brengen, wanneer hij, Gorgel, niet op een bepaald uur terugkeerde of niets van zich hooren liet. in het vaste vertrouwen, dat de heer Von Beuren alles zou ge- looven, richtte Gorgel zijn schreden naar den hoofdweg, die van de Waalsche grens in den Eifei voerde. Daar wilde hij zijn nasporingen be- volutionair optreden van openbare onderwijzers Een man, die wegens zijn brutaal optreden tegenover het hoofd der school herhaaldelijk van de eene naar de andere schooi wordt verplaatst, die tegenover leder, der schoolcom missie de meest onbeleefde houding aanneemt, die na herhaalde ver maningen van den inspecteur van het onderwijs te Rotterdam, op voor dracht van B. en W., door den raad met bijna algemeene stemmen oneer vol wordt ontslagen, zulk een man ontvangt nu van den onderwijzers bond tot wederopzeggens toe een jaarlijkschen steun van dertienhon derd gulden Zoo zien wij de mannen van het gezag, die krachtens den aard hunner betrekking den kinderen eerbied voor het gezag moeten inprenten, een col lega beloonen, die wegens zijn hart- nekkige insubordinatie door den raad der gemeente Rotterdam oneervol is ontslagen. Men verwijt den z. g. „neutralen" openbaren onderwijzersbond revolu tionaire en socialistische neigingen en inderdaad zijn daden bevestigen steeds meer en meer de gegrondheid dezer verwijten. Waarlijk, dergelijke besluiten zijn wel kenschetsend voor den geest, welke in den onderwijzersbond heerscht(„Maasbode"). De afgetreden gouverneur-generaal. De „Nieuwe Ct." wijdt den afge- tredene een uitgewerkt opstel. Groot, aldus wordt herinnerd, was de in genomenheid met zijn optreden, toe tP «rhrljvon allorgpr®* aan hpf clappp bestuur van zijn overwegenden en weifelenden voorganger. Krachtig daarentegen was de bestuurshand van Van Heutsz. De bijzonderheden er van worden door de „Nieuwe Ct." in herinnering gebracht; geschetst al wat hij voor lndië deed. En toch waren tegen een land voogd de uitingen van wrevel,-on tevredenheid, ja zelfs haat en min achting wel nimmer zoo veelvuldig als in de laatste jaren tegen dezen. Begrijpelijk trouwens. Hij wilde een eind maken aan de almacht der bureaucratie en om dat alles te kun nen doen moest hij de persoonlijke belangen van velen aantasten en daardoor velen grieven en verbitteren. Toch stelt het blad daartegen over had die verbittering niet zulke afmetingen behoeven aan te nemen, ware hij een ander man geweest. Maar hij had groote fouten. Ruw kon hij zich uitlaten op audiënties of bij par ticuliere gelegenheden over de hoog ste staatsambtenaren. Voorts krach tig kon hij optreden, maar de verdere gevolgen van zulk een maatregel wer den niet altijd behoorlijk door hem gi nnen. Hans Gorgel trok van dorp tot dorp, en vertoonde op de pleinen, in de herbergen of voor de kerken zijn grappen. Overal vond hij bijval bij zijn meer of minder talrijke toe hoorders. Waar hij ook bij dag ver toefde, waar hij ook overnachtte, altijd deed hij aan het slot van zijn voorstelling een verhaal van een bloed-eigen broer, die als roode dragonder in het Fransche leger had gediend en met zijn kapitein om streeks twintig jaar geleden van Maastricht naar de Moezel was ge trokken, doch sedert dien tijd ver dwenen was. Hij had zijn moeder op haar sterfbed moeten beloven, dat hij zijn verdwenen broer zou opspo ren, en dat hij niet zou rusten, voor dat hij zijn spoor had gevonden. Daarom alleen hadden de bewoners van den kalen Eifei de eer Hans Gorgel, den beroemdsten hansworst van het geheele rijk, in hun midden te zien. De omstanders waren dan niet weinig verwonderd, doch niemand kon hem opheldering geven. Niemand herinnerde zich, in die streek ooit twee roode dragonders gezien te ingezien en beheerschi Zijn stelsel van benoeming van residenten bij keuze was goed, maar zonderling waren somtijds de overwegingen waar naar hij bij die keuze te werk ging. De gepasseerden verloren allengs allen ijver en energie. Ook Van Heutsz' particulier leven gaf aan velen aan stoot. In de reeks van Indische landvoog den staat hij daar niet ais een model, noch zelfs als een voorbeeld voor zijn opvolgers, maar niettemin als een reus van de daad. Of wij zouden hebben gewenscht, dat hij nog eenige jaren langer als landvoogd was aangebleven Neen. Mannen als Van Heutz zijn te krach tig, te heftig om zelf kalm de ge volgen van hun daden te kunnen ontwikkelen en leidendaarvoor is een bezadiger hand, een koeier hoofd noodig. Idenburg schijnt de juiste man die hem te rechter tijd komt vervangen. En ais niet alle teekenen bedriegen, zal het bewind van den man, die als minister Van Heutz blijde begroet bij zijn komst, weinig betreurd bij zijn heengaan op den troon te Buitenzorg hielp brengen, er toe medewerken, om aan de bestuurs periode van Van Heutsz al het relief te geven, dat haar naar onze over tuiging in onze koloniale geschiedenis toekomt. De volkstelling. Een der lezers van het „Vad." doet het zeker niet onpractische denkbeeld aan de hand om de volkstellers te voorzien van een duidelijk waarneem baar insigne, gevolg waarvan zij in deze dagen van wantrouwen in on- gewenschte bezoekers, aller vertrou wen zullen hebben, en van een goede bejegening verzekerd zullen zijn. Marinefonds. De vereeniging van onderofficieren en minderen der zeemacht, genaamd „het Marinefonds", heeft dezer dagen een bedrag van ongeveer f 2500 uit gekeerd aan een 100 tal oud-invalide kameraden en aan weduwen en weezen van hen, die vroeger bij de zeemacht hebben gediend. Tot haar spijt, zag zij zich genood zaakt, de ondersteuning geldelijk te verminderen, zeer ten nadeeie van hen, die vaak in kommervolle levens omstandigheden verkeeren en de hulp zoo zeer behoeven, teméér, omdat zij niet zijn begrepen onder de nieuwe weduwenwet, ook voor de mindere schepelingen der marine in werking gesteld. De Rotterdamsche Waterweg. De „N. R. Ct." deelt mede, dat gisterenmiddag met het binnenkomen van het stoomschip „Nieuw-Amster- hebben. Zoo kwam Hans Gorgel ten laatste in een klein gehucht, nog ellendiger dan alle dorpen en vlekken, die hij reeds bezocht had. De moed begon hem te ontzinken, hij had bijna geen hoop meer op het welslagen van zijn plan. Voor de herberg bleef hij staan, bekeek oplettend het uithang bord en zeide toen op luiden loon tot eenige omstanders„Zoo zoodeze deftige herberg heet „de Rijkskroon!" Nu, ik geloof, dat onder deze Rijkskroon nog niet veel kei zers hebben vertoefd Maar vandaag zal deze kroon het hoofd overdekken van den Koning der Duitsche hans worsten. Hier staat die koning, hij heet Hans Gorgel, hansworst en vertooner van Jan Klaassen in de poppenkast. Hij is gekomen om u zijne wonderbare kunstverrichtingen te laten zien. Komt binnen, boeren, burgers en buitenluiGe behoeft niet lang te wachten Met allerlei grimassen stapte hij nu naar den kastelein, die in de deur van zijn herberg was versche nen, en begroette hem op grappige wijze. De omstanders moesten lachen, dam" het bedrag van den netto re- gister-tonneninhoud der schepen, die sedert 1 Januari den Nieuwen Rot terdamsche Waterweg binnengeloopen zijn, het cijfer van 10 millioen ton heeft overschreden. Wel is dit cijfer ook reeds in het jaar 1907 over schreden, maar dit was toen onder zulke abnormale omstandigheden, dat een groote terugslag onvermijdelijk moest verwacht worden. Dit jaar schrijft het blad zal waarschijnlijk het cijfer van 10,230,000 ton bereikt worden, en daarmede de scheepvaartbeweging weder gekomen zijn in de onder normale omstandig heden geleidelijk klimmende lijn. Weduwen- en weezenfonds voor militairen. In een nota, naar aanleiding van het verslag omtrent het wetsontwerp tot regeling van de ontvangsten en uitgaven van het weduwen en weezen- fonds voor militairen en gepension- neerde militairen der landmacht en van het weduwen- en weezenfonds voor militairen en gepensionneerde militairen der zeemacht voor het dienstjaar 1910, zegt de minister van financiën o.a., dat voor de controle op den aankoop, de oplegging en de bewaring der fondsen, zooals uit het verslag der werkzaamheden van het bestuur van het fonds blijkt, reeds jaren geleden door commissarissen van het fonds op aandrang van den directeur een regeling is vastgesteld, Naar de meening van commissarissen was die regeling voldoende. Ook de minister betreurt, dat door het in 9 van het verslag van het fonds hpdoelde verzuim van den burgerlijken otonu n 'o Cïavonimg», het fonds schade heeft geleden. Ge durende ongeveer 14 jaren is door den met het afgeven van attestatiën de vita belasten ambtenaar, met be trekking tot het al dan niet hertrouwd zijn der betrokken weduwe, een on juiste verklaring afgelegd. Voor nieuwe verzuimen van dien aard behoeft niette worden gevreesd. Het gemeentebestuur heeft uittrek sels uit de pensioenregisters doen vervaardigen en in het bevolkingsre gister doen aanteekenen, welke per sonen gepensionneerd zijn. Naar 'sministers meening biedt het gepleegde verzuim geen grond om de gemeente 's Gravenhage voor ver goeding van de geleden schade in rechten aan te spreken en vormt het ook niet eene overtreding van eenig wettelijk voorschrift. Bij 's ministers nota is gevoegd een nota van wijziging betreffende het aandeel van het fonds in de bezol diging van een adjunct-commies aan het departement van financiën en schrijfloonen voor de vervaardiging van statistische kaarten. of ze wilden of niet, en volgden den hansworst in de herberg. Daar was de gelagkamer in weinige oogen- blikken vol gasten en kon de kas telein het werk bijna niet af om allen van wijn of brandewijn te bedienen, Hans Gorgel was op een stoel gaan zitten, trok dwaze gezichten en maakte grappen, die de boeren zeer ver maakten. Tot laat in den avond duurde de voorstelling van den ijveri- gen hansworst. Eindelijk echter kwam toch de tijd om te geschiedenis van zijn verdwenen broer, den rooden dragonder, te verhalen. Nauwelijks had hij melding gemaakt van den kapitein en zijn oppasser, of de kas telein riep „Over die twee kan ik u inlichtingen gevenZij hebben bij mij overnacht, dezen nacht zult gij in dezelfde bovenkamer slapen. Juist, het zal ongeveer twintig jaar geleden zijn „Hoeral" riep Gorgel met een luchtsprong en hij maakte het nu kort met zijn publiek. (Wordt vervolgd),

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1909 | | pagina 1