De oude Uniform
23 December.
No. 301.
47e Jaargang.
1909.
in onze
proeven
vaaraan
om
l gaarne
>.rtuigen.
lame uit
IAAT.
,acao
leik.
amende
:rschei-
ianden.
e
|rogis»
larkt 2.
VLISSINGSCHE
Donderdag-
prijs per drie maanden 1.30. Franco per post l.SO.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
COURANT.
ADVERTENTIËN van 1—4 regels 0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechts twee maal berekend. Qroote
letters en clichés naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen.
fj^T" Nieuwe Abonné's, uitge=
zorsderd bij wekelijKsche be
taling, ontvangen de dagelijKs
verschijnende „VL.ISSÏNG
SCHE COURANT" koste
loos tot I Januari,
Van Week ïof W@@k.
De voormalige souverein van der,
onafhankelijken Congo-staat, als ko
ning van België een der langst gere
geerd hebbende vorsten, is dus niet
meer. Een wereldschokkende gebeur
tenis is dat allerminst. Toch was Leo
pold een merkwaardig man, die zijn
stempel heeft gezet op de geschiede
nis van zijn land,' want hij was een
der grootste kooplieden van de we
reld en het is voor een groot deel aan
hem te danken, dat het kleine België
in den wereldhandel een vijfde plaats
bekleedt.
De Congo-Staat was zijn schepping
en tevens een goudmijn. Door Groot-
Brittanje gedwongen, heeft hij dat
onmetelijke gebied aan België ver
kocht, maar op zoodanige wijze dat
hij feitelijk de 'oeheerscher van dat
Afrikaansche reuzengebied bleef; ont
zaglijk zijn 's konings rijkdommen,
waarvan de Congo-Staat wei het
leeuwenaandeel zal hebben opge
bracht; maar het overgroote deel van
zijn vermogen moet zoodanig geplaatst
zijn, dat het onttrekken wordt aan
alle of van sommige zijner kinderen
want het is in allerlei fondsen en
maatschappijen op zoodanige wijze
belegd, dat het niet uit te maken is,
hoeveel er in die fondsen en onder
nemingen door den koning en hoeveel
door anderen is ingebracht.
In het staatsrecht van de meeste
constitutioneele landen, geldt het be
ginsel„ie roi est mort; vive leroi"
met andere woorden, het koninklijk
gezag is geen oogenblik vacant. In
België is het evenwel anders. De
troonopvolger, prins Albert, is we!
terstond tot den troon geroepen, maar
hij treedt eerst als zoodanig op, wan
neer hij in eene vereenigde zitting
de beide Kamers der Staten-Generaal,
den eed op de grondwet heeft afge
legd. Bij ons zou in zoodanig geval de
Raad van State tijdelijk het koninklijk
gezag waarnemen. In België geschiedt
dit door het ministerie, terwijl recht
gesproken wordt „in naam van het
Belgische volk door de in raadsver
gadering vereenigde ministers."
In de Belgische constitutie geldt de
Salische wet, vrouwen zijn van de
regeering uitgesloten,'s konings oudste
neef, de veelbelovende prins Boude-
wijn van Vlaanderen, overleed reeds
in 1890. De oorzaak van zijn dood
is nooit geheel opgehelderd. Vandaar
dat de tweede zoon van 's konings
56.)
o-
De zon brandde de reizigers flink
op de hoofden, en die brand moest
natuurlijk gebluscht worden. Zoo
doende was de kruik bij elke lan
ding tot den laatsten drup geledigd
en moest weer worden gevuld voor
die vulling werd steeds de grootste
zorg gedragen.
Toen dan eindelijk het schip te
Keulen was aangekomen, werd het
nachtkwartier betrokken in „den
Zwarten Beer", een gerenommeerd
logement voor voerlieden en reizend
kermisvolk.
Doch daar trof baas Gorgel een
groot ongeluk; plotseling was „de
acteur" verdwenen en met hem de
jongste dochter, en bovendien de
beste en mooiste tooneelcostumes.
Zij waren gevlucht en alle nasporin
gen bleven vruchteloos.
broeder, ook een neef dus, hem op
volgt, een zeer populair vorst en die
toch uitmuntend de kunst verstond
om naar ooms pijpen te dansen.
In Turkije is weer eens een dreigend
conflict tusschen de regeering en de
kamer, waar de Jong-Turken geheel
de baas zijn, bezworen, door liet aan
nemen eener motie van vertrouwen.
Het zou inderdaad ook voor Turkije
te betreuren zijn geweest, wanneer
men het vertrouwen had ontzegd aan
personen, die allen waarborg schen
ken dat zij de binnenlandsche orga
nisatie van het rijk willen versterken
en zijn aanzien bij het buitenland ver
hoogen, te meer nu de quaestie van
Kreta weder al de aandacht der Turk
sche patriotten vordertwant de be
trekkingen met de mogendheden schij
nen in dit opzicht van teederen aard
te zijn geworden. Alle vier de mo
gendheden, die de rol van voogden
vervuilen, hebben aan de Turksche
regeering te kennen gegeven, dat men
het oogenblik zeer ongelegen achtte
om over de positie van het eiland te
onderhandelen. Turkije schenkt overi
gens klaren wijnhet wil Kreta in
zekere mate van zelfbestuur schenken,
mits het bij het Turksche rijk verblijve.
De mogendheden zitten daarmee in
verlegenheid. Langzamerhand toch is
het een historisch feit geworden, dat
Kreta, onder toezicht der mogendhe
den, naar inlijving bij het koninkrijk
Griekenland woidt gevoerd en met
dat historisch feit wil Turkije breken.
Eigenlijk is dat feit door Turkije nooit
erkendmaar vroeger was er geen
sprake van een verjongd en sterk
Turkije; men meende dat de zieke
man niet meer beter zou worden en
toch heeft dit wonder plaats gehad.
De Porte laat de zaak dan ook niet
rusten, maar besloot om nieuwe stap
pen bij de mogendheden te doen. De
steen rolt.
's
in Spanje zijn de verkiezingen voor
de gemeenteraden gehouden. Het is
daar te lande gebruikelijk om minder
te letten op locale belangen en ge
schiktheid maar vooral op politieke
kleur. Een slechte gewoonte, dunkt
onste meer daar de regeering door
hare ambtenaren al het mogelijke
doet om de mannen van haar kleur
te doen zegevieren.
De verkiezingen zijn voor het
nieuwe, liberale kabinet Moret niet
ongunstig geweest, in de groote ste
den hebben evenwel de republikeinen
en socialisten belangrijke voordeelen
behaald.
Wij herinneren er aan, dat deze
verkiezingen hebben plaats gehad
volgens de nieuwe wet, die het stem-
(a) Dj eenige zoon van ltoning Leopold ie
reeds in 1169 als 9 jarige knaap overleden.
Met de groote voorstellingen was
het nu afgeioopenmet hun vieren
en zonder costumes konden zij geen
heldenstukken, geen gruwzame treur
spelen meer opvoeren. Slechts grap
pen, posten en komische ballets
waren nog mogelijk.
Het zou echter nog erger worden
voor den armen theater-directeur en
zijn wederhelft, ook de komische
ballets zouden onmogelijk worden.
In haar gedachten kon de moeder
afscheid nemen van „den acteur",
door hem hartgrondig te verwenschen,
haar oudste dochter was in eene
andere gemoedsgesteldheid. Zij kon
dit verlies niet verdragen, haar eenige
gedachte was „hem na
Den volgenden morgen ontbrak
ook zij in den familiekring. „Zij is
hem nageloopen", riep de moeder,
in wier hart woede en smart om den
voorrang streden. „Om hem heeft zij
ons verlaten."
Nu was alles uit, alle vertooningen
waren nu onmogelijk, en de ellende
grijnsde de arme komedianten aan.
Maar de vrouw beteugelde weldra
haar geweldige smart en vertoonde
zich toen in al haar grootheid, Zij
TELEFOONNUMMER 10.
■BBaBWBMB—
men, op straffe van boete, verplich
tend stelt.
Over Spanje sprekende denkt men
natuurlijk onmiddellijk aan Marokko
en nu za! men ziGi herinneren, dat
de Duitsche ministers in de vorige
week bij hunne redevoeringen in den
Rijksdag, zeer gematigd en zelfs zeer
welwillend gesproken hebben over de
betrekkingen met de Fransche repu
bliek. Men zou zeggen het kan niet
betermaar neen, de Duitsche geld
mannen willen daar niets van weien
en vooral heeft het de ergernis op
gewekt, dat de regeering het geschil
tusschen de Fransche en Duitsche
kapitalistengroep, die de schatten
van den bodem van Marokko willen
exploileeren, geschikt heeft verklaard
om uitgemaakt te worden door een
scheidsgerecht. Een rijk patriot be
weert dat hij van den ex-Sultan Ab
dul Azis kostbare mijticoncessies heeft
gekregen, die hem nimmer kunnen
worden betwist en hij trekt op bui
tensporige wijze tegen de regeering
te velde. Men ziet er alweer uit
dat het in hoofdzaak de economische
belangen zijn, die de politiek be-
heerschenmaar zeker is het, dat
het behoud van de goede betrekkin
gen tusschen twee groote volken, vrij
wat meer waard is dan de gevulde
brandkasten van eenige millionairs
en het is dus te hopen dat de re
geering zich door het marktgeschreeuw
niet van den goeden weg zal iaten
afbrengen.
Hs
in de Oostenrijksc'ie Kamer is het weer
heelemaal mis.De Tjechen zijn erg boos
over de wettelijke begunstiging' van
de Duitsche taal in de Oostenrijksche
kroonlanden en willen daarom de
regeering tot het uiterste dwarsdrij-
ven, door te maken dat er feitelijk
niets tot stand komt. Zij doen niets
anders dan moties indienen over de
meest onbeduidende zaken, waarover
dan tot in het oneindige wordt
debatteerd. Men laat de heeren kalm
hun gang gaan en wil ze laten door
spreken tot ze het zelf moe worden
maar de mogelijkheid bestaat ook
de regeering de Kamer zal ontbinden
en dan kan zij, krachtens zeker ar
tikel der grondwet, de begrooting en
andere dringende zaken voorioopig
vaststellen. De keizer is er tegen
maar men zal er hem wel toe dwingen.
Laat ons ten slotte nog even het
reisje naar Nicagarua, dat land van
belofte mee maken. Werkelijk is
een Amerikaansche kruiser, met ze
venhonderd mariniers aan boord, naar
de landengte van Panama getogen.
Vandaar zal men zoo noodig tegen
den dwergstaat optredenmaar het
schijnt dat de lui van Nicaragua
flbonnements-flduarfentiën op zeer uoordeeiige uooriuaarden
had haar brein gepijnigd om uit
komst te vinden, en eindelijk zeide
zij half mompelend „Ja, de poppen
kast
Hans Gorgel had het toch gehoord,
en wist nu wat hem te doen stond.
Hij zou de poppenkast vertoonen,
hij zou „Jan Klaassen" spelen en de
slaaf van zijn vrouw worden. Want
bij de poppenkast was zijn vrouw
de hoofdpersoon en wist zich ais
zoodanig te doen geiden. Voordat
zij kinderen hadden en meer in het
groot begonnen te werken, hadden
zij met een poppenkast den kost
verdiend en die tijd was Hans Gor
gel zwaar genoeg gevallen. Nadat zij
een grootere tent hadden aangeschaft
en Gorgel niet zoo hard behoefde
mee te werken met het grootere per
soneel, kwam de gejaagde man in
betere omstandigheden, daar zijn
vrouw niet meer zoo den baas over
hem kon spelen. Zou hij nu weer
dat leven van pantoffelheld begin
nen Hij wist wat hem te doen
stond, in alle stilte poetste hij de
plaat, evenals zijn dochters en „de
acteur", doch hij ging heen met een
vast doelWenz
voorioopig .zelf wel in staat zijn om
den president te verjagen. De op
stand neemt in omvang toe eri de
omwenteling zai het waarschijnlijk
winnen, in welk gevai dit zaakje wel
tot genoegen van oom Sam zal af-
loopen, als er tenminste niets anders
achter steekt.
"BTnWEWLAWDT'
Tweede Kamer.
Bij de voortgezette behandeling van
de begrooting van binnenlandsche
zaken werd, na verwerping, met 35
tegen 33 stemmen van het amende
ment-Bos, waarover Maandagavond
de stemmen staakten, door goedkeu
ring van den begrootingspost besloten
tot oprichting en instandhouding van
een Rijksschool voor leerlooiers en
schoenmakers te Waalwijk.
Bij het algemeen debat over de
afdeeling lager onderwijs werd van
verschillende zijden besproken de
verhouding tusschen het openbare en
het bijzondere onderwijs en aange
drongen op verbetering van het on
derwijs door betere opleiding van
onderwijzers, uitbreiding der kweek
scholen, enz.
De heer Blum dankte den minister
warm voor zijn onomwonden ver
klaring dat hij spoedig na het inko
men van het rapport der ineenscha-
kelingscommissie voorstellen zal in
dienen tot reorganisatie van het lager
onderwijs. Spr. maakt in dit verband
zijn excuus aan den minister voor
zijn uitlating enkele dagen geleden.
Hij. acht den minister hoog en had
niet de bedoeling hem te kwetsen.
De voorzitter verzocht den spreker
nu niet weder op die oude geschie
denis terug te komen. Onderwijszaken
zijn hier aan de orde en de tijd laat
niet toe er iets anders bij te halen.
De heer Blum betoogde nader dat
zoolang het rapport der ineenschake-
lingcommissie niet is ingekomen, op
onderwijsgebied niets tot stand kan
komen. Wat aangaat de schoolpaieizen
voor 1000 leerlingen, door den heer
Ter Laan aangeprezen, deze zijn te
ontzent niet mogelijk daar hier slechts
scholen met ten hoogste 600 leer
lingen zijn toegelaten, in het buiten
land bestaat geen splitsing omdat
daar van oudsher op die scholen
ouderwijs in den godsdienst en de
bijbelsche geschiedenis wordt gege
ven. Had men dit hier ook gedaan,
dan hadden wij onze vrije scholen
niet behoeven op te richten. Spr. be
handelde -nog enkele speciale punten.
Hij acht niet gemotiveerd het ver-
hoogen van art. 172 met f 8400.
Spr. acht hierbij een beginsel be
trokken. Het is wenschelijk dat naast
de kweekelingen op de Rijkskweek
scholen, die beurzen hebben, ook
personen aldaar kunnen worden op
Nadat zij in „den Zwarten Beer"
hun intrek hadden genomen, ont
waakte de vrouw den derden mor
gen en was alleen. Haar man was
ook verdwenen, en voor goed
weg. Dat begreep zij wel, toen ook
de oude poppen verdwenen waren,
waarmee de poppenkast moest ver
toond worden. Niets was haar over
gebleven dan het geraamte van de
tent en de slechtste lappen zeildoek.
Maar de vrouw liet den moed niet
zakken, hoe zwaar zij ook getroffen
werd door de slagen van het nood
lot. Er bleven haar nog bonte lap
pen en iompen genoeg over om
nieuwe poppen te maken. Een ge
schikte handlanger om voor Jan
Klaassen te spelen zou zij in de
groote stad Keulen wel vinden
alleen zou het moeite kosten hem
te onderrichten in de kunst. Het
duurde echter niet iang, of de tent
en de poppen waren gereed en daar
stond zij als van ouds voor de tent
en verkondigde aan het publiek, dat
dagelijks twee groote voorstellingen
zouden gegeven worden met geheel
nieuwe grappen. Haar zaken gingen
goed. Van haar man en van haar
geleid die zelf betalen. Het is van
gewicht dat ook uit de gegoede stan
den onderwijzers kunnen voortkomen.
De kweekschoolopleiding is thans te
kostbaar en daarom kan dit instituut
niet dezelfde vlucht nemen als in het
buitenland het geval is. Spr. zal geen
amendement indienen, maar de mi
nister deeie voortaan jaarlijks mede
hoeveel beurzen er gegeven worden
aan de Rijkskweekscholen.
Spr. zeide thans een enkel woord
over de Rijksnormaallessen. Spr. is
daar geen groot voorstander van, maar
zoolang zij er zijn, moeten zij zoo
goed mogelijk zijn ingericht. Tegen
verplaatsing van de Rijksnormaal
lessen van Middelburg naar Vlissin-
gen heeft spr, veel bezwaren. Hij
acht dit een gewaagde onderneming.
Voorioopig althans behoorde de mi
nister hiervan af te zien.
Ten slotte dankte spr. den minister
voor zijn opvatting van art. 53 der
Lager-Onderwijswet in de memorie
van antwoord ontwikkeld.
Hofberichten.
Om 11 u. 49 is Prins Hendrik, ver
gezeld van graaf Schimmeipeninck
en luitenant ter zee Biji de Vroe gis
teren te Brussel aangekomen. Aan
het station waren aanwezig om den
hoogen gast te verwelkomen Prins
Albert, vergezeld door commandant
de Moor, generaal Seliier, de Mo-
ramville en kommandant d'Outrepont,
die Prins Hendrik tijdens zijn verblijf
zijn toegevoegd. Onze gezant jlir.
Van de Staal en consul Rus wachtten
de hooge bezoekers eveneens, ter
wijl de secretaris jhr. Melville de
hooge bezoekers tot de grenzen
tegemoet was gegaan. De ontvangst
was allerhartelijkst. De beide Prinsen
gingen samen onder kreten van „Leve
onze Prins, leve Prins Albert" naar
de rijtuigen, die de hooge gasten naar
het paleis brachten. („Vad.")
Jhr. mr. A. F. de Savornin Lohman.
De dezer dagen aangekondigde
huldiging van jhr. mr. A. F. de Sa
vornin Lohman door de Groninger
geestverwanten, zai plaats hebben
op Vrijdag 21 januari a.s. De samen
komst zal een intiem karakter dragen,
en is alleen voor geestverwanten van
den staatsman toegankelijk. (Ned.)
Nationale Huisviijt-tentoonstelling.
Naar wij vernemen heeft het be
stuur der Nationale tentoonstelling
voor Huisvlijtt die in den zomer van
1910 te Scheveningen zal worden
gehouden, besloten nevens de gewone
inzenders van enkele voorwerken,
ook, maar slechts in zeer beperkt
aantal, stands toe te laten van firma's
of ondernemingen, in het bijzonder
van die, welke eenig verband houden,
beide ontaarde dochters hoorde zij
nooit iets, maar zij troostte zich met
de gedachte, dat het publiek en de
nieuwe „jan Klaassen" haar trouw
bleven.
Hans Gorgel richtte zijn schreden
naar de Moezel. Den hoofdweg
volgde hij niet; hij zocht den Eifel,
die was stiller en voor hem veiliger.
Hier behoefde hij niet te vreezen,
dat zijn vrouw hem zou inhalen, of
dat hij zijn zwervende dochters zou
ontmoeten. Het plan, dat hij ontwor
pen had, kon slechts uitgevoerd
worden, wanneer hij niet belemmerd
werd in zijn doen en laten. Naar
Trarbach wilde hij gaan, en dan
naar Beurenhof. Hij wilde zijn vroe-
geren kameraad voorzichtig naderen.
Wenz had zich zoo hoog opgewerkt
en nu wilde hij hem niet verraden,
niet naar de laagte trekken, o
neen, volstrekt niet maar wel
wilde hij zich goed laten, betalen
voor zijn zwijgen,
(Wordt vervolgd).
