De oude Uniform
21 December.
Feuilleton.
No. 299.
47e Jaargang.
1909.
Dinsdag'
BINNENLAND.
VLISSINGSCHE COURANT.
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
ADVERTENT1ËN van 1—4 regels ƒ0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Groote
letters en clichés naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen.
TELEFOONNUMMER 10.
Nieuwe Abonné's, uitge
zonderd bij wefcelijKsche be
taling, ontvangen de dagelijks
verschijnende „VLISSING
SCHE COURANT" koste
loos tot 1 Januari.
Tweede Kamer.
Zaterdag werd de behandeling van
hoofdstuk binneniandsche zaken, af-
deeling middelbaar onderwijs, voort
gezet.
De minister antwoordde aan den
heer Smeenge, dat zoolang het vak
onderwijs niet wettelijk is geregeld,
de leeraren der ambachtsscholen niet
kunnen worden opgenomen in het
rijkspensioenfonds voor burgerlijke
ambtenaren. Wel verklaarde de mi
nister in zijn antwoord aan den heer
Ter Laan, die in afwachting dier re
geling aan de rijkssubsidie voor am
bachtsscholen de verplichting tot
leeraarspensioneering wilde verbinden,
te zullen overwegen in hoeverre in
dit opzicht eenige pressie is uitge
oefend.
De heer Bos opperde bedenkingen
tegen het toevoegen van een ambte
naar aan den inspecteur van het vak
onderwijs. Hij vreesde daarvan, dat
men den weg op zou gaan van cen
traliseering der leiding van het vak
onderwijs in één inspectie. Schiet de
kracht van den inspecteur tekort, dan
moet men naast hem een tweeden
inspecteur aanstellen.
De heer De Visser was principieel
hiertegen en verdedigde het stelsel,
dat de zaak van het vakonderwijs-in
één hand moet berusten.
De heer Van Wijnbergen plaatste
zich in deze quaestie op het stand
punt der regeering, dat thans niet,
met een wettelijke regeling van het
vakonderwijs in het uitzicht, het oogen-
blik geschikt is om de vraag op te
lossen of er een of meer inspecties
moeten zijn.
De minister, zich hierbij aansluiten
de, merkte echter aan den heer Bos
op, dat, lettende op de bevredigende
resultaten, verkregen onder den tegen-
woordigen toestand, nu er één inspec
teur is, uit die opgedane ervaring niet
kan worden afgeleid, dat van stelsel
moet worden veranderd en dus split
sing van inspectie is te overwegen.Ook
bij het lager onderwijs is een groote
centralisatie. Wel zijn er drie in
specteurs, maar dit komt wegens den
veeiomvattenden arbeid, eigenlijk be
staat bij het lager onderwijs een ge
splitste centralisatie.
De heer De Geer betoogde 's mi
nisters stelsel van subsidieering van
H. B. Scholen door het rijk verschil
lende gebreken heeft en niet gelijk
matig werkt door niet te letten op
54.)
o—
Deze was zeer ontroerd en durfde
nauwelijks verder spreken uit vrees,
den rechter verder op het spoor te
brengen. Om bij Hubert allen twijfel
weg te nemen, zeide hij„Maar bij
het lijk heeft men toch mantel en
hoed van den visscher gevonden 1"
„In den grond der zaak bewijst
dat niets", zei Hubert ernstig. „Hoed
en mantel kunnen den visscher ont
stolen zijn, de dader kan er zich van
bediend hebben, ten eerste om door
zijn slachtoffer niet herkend te wor
den ten tweede om de verden
king op een ander te werpen."
„A-ah riep de slotheer ontsteld
uit.
Hubert vatte dien kreet van ont
steltenis op als een bewijs van in
stemming en vroeg „Dus gelooft u
ook, dat een andere verklaring mo-
flbonnements-Aduerfenfiën op zeer uoordeelige voorwaarden
het aantal forensen. Het best ware
öf die gemeentelijke H. B. Scholen
door het rijk over te nemen of door
wetswijzing de buitengemeenten te
verplichten tot eene bijdrage voorde
buitenleerlingen, desnoods met scha
deloosstelling van het rijk aan die
buitengemeenten. Wel zal men er
onder de bestaande omstandigheden
in kleine gemeenten er eerder toe
komen om bijzondere H. B. Scholen
te stichten, maar 't lag, volgens spr.,
niet op den weg van de regeering
om op die wijze de oprichting van
dergelijke bijzondere scholen te be
vorderen.
De heer Brummelkamp was ook
voor het opleggen der verplichting
op de buitengemeenten tot bijdragen
met schadeloosstelling door het rijk.
De heer Bos opmerkende, dat in
vele gevallen een gemeentelijke hoo-
gere Burgerschool niet slechts is een
gemeentebelang maar voorziet in het
belang van een geheele streek,
wenschte, dat van regeeringswege de
buitengemeenten uil welke leerlingen
een gemeentelijke H. B. S. elders be
zoeken, verplicht worden een over
eenkomst te sluiten betreffende het
onderhoud van bedoelde school. De
betaling zou geregeld kunnen worden
naar koslenden prijs per leerling na
aftrek van het rijkssubsidiebedrag. De
buitengemeenten zouden de bijdragen
op de ouders kunnen verhalen.
De heer Roodhyzen opperde ver
schillende bedenkingen, tegen bedoeld
stelselde beste oplossing is, dat
het rijk bijspringt.
De minister was er tegen om als
voorwaarde voor subsidie vorplichting
tot kostelooze toelating te verbin
den. Wel zal hij den feitelijken toe
stand nagaan om een beslissing te
nemen.
De salarisregeling voor het perso
neel bij de R. H. B- S. is thans vol
doende te achten. Over een pensioen
regeling voor hen dacht de minister
gunstig. Andermaal kwam de minister
op tegen een uiting, waarin het ver
moeden lag opgesloten, dat hij zich
maar van de zaken afmaakt. De heer
De Geer had nl. gezegd, dat hij
hoopte, dat de minister over de H.
B. S.-quaestie niet met elegance zou
heendansen. Dergelijke uitingen zijn
eenvoudig laster in dien zin, dat ze
letterlijk genomen onwaar zijn.
De minister verdedigde voorts het
subsidie-stelsel om te geraken uit de
impasse, waarin men met de stich
ting van rijks H. B. scholen en
overneming van gemeentelijke H. B.
scholen gekomen is. De minister be
treurde het dat er rijks-Hoogere bur
gerscholen waren. Het zijn eenvoudig
stelselloos hier en daar gegeven ca-
deaux.
De minister gevoelde veel voor
het treffen van een wettelijke rege-
gelijk is.
De slotheer antwoordde niet, maar
wreef met de hand langs het voor
hoofd, terwijl hij nadacht. Eindelijk
zeide hij„Ge hebt mij daarop eene
gedachte gebracht, die nog nooit
bij mij is opgekomen. Daar moet ik
eens over nadenken." En hij dacht
weer na, doch over iets anders dan
Hubert meende.
De jonge rechter ging in een ge
makkelijke houding zitten en wachtte
geduldig, doch hield den slotheer
voortdurend in het oog. De oude
heer was zeer boos op zichzelf, om
dat hij zich zoo onvoorzichtig in
dit gevaar had begevenook was
hij boos op den indringerigen vrager,
die hem zeker nog zou vangen en
ten onder brengen. Hij voelde, dat
de grond hem onder de voeten weg
zonk, te vergeefs zocht hij een steun
punt. Toen hij eindelijk bemerkte
hoe pijnlijk het zwijgen werd, sprak
hij blijkbaar verheugd„Het blijft
dan toch onverklaarbaar dat de dader
zich bijna niet verweerde tegen de
aanklacht. Een onschuldige zou hemel
en aarde bewogen hebben om zijn
onschuld te bewijzen. Maar hij deed
ling, waarbij buitengemeenten tot
bijdrage verplicht worden met verhaal
op ouders. De minister zal overwe
gen of hier en daar aan gemeentelijke
H. B. scholen hooger subsidie moet
worden toegekend. Echter moet
groote matiging hierbij worden be
tracht, anders vervalt men in 't stel-
sellooze.
Wijk-bij-Duurstede.
Te Wijk-bij-Duurstede zijn officieel
candidaat gesteld ter verkiezing van
een lid voor de Tweede Kamer, de
heeren H. C. Dresselhuys (lib.) en
J. B. L. C. C. baron de Wijkerslooth
de Weerdesteyn (r.-k.).
De gouverneur-generaal.
Het stoomschip „Rembrandt" der
stoomvaartmaatschappij „Nederland",
waarmede de gouverneur-generaal
Idenburg den overtocht naar Batavia
maakte, arriveerde Zaterdag ochtend
7 uur te Tandjong-Priok.
Het stoomschip legde het traject
GenuaTandjong-Priok af in den
korten tijd van 22 etmalen en 10
uur, inbegrepen het oponthoud ver
oorzaakt door het aandoen van Co
lombo, Sabang en Singapore.
Z. Exc. vond daardoor gelegenheid
te Sabang den gouverneur van Atjeh
en Onderhoorigheden H. N. A. Swart
en den resident van Sumatra's Oost
kust, den heerj. Ballot, te ontmoeten,
welke laatste de reis naar Singapore
medemaakte om op laatstgenoemde
plaats een bezoek te brengen aan
den gouverneur der Strait Settlements.
Uit Batavia wordt nog aan de „N.
R. Ct." geseind, dat de .aankomst
van den nieuwen gouverneur-generaal
en het overgeven van het bestuur
overeenkomstig het progamma hebben
plaats gehad. De aftredende gouver
neur Van Heutsz hield een rede, die
een politiek karakter droeg en wen
ken voor een regeeringssysteem be
vatte. Het was een schitterende rede
die daverend werd toegejuicht, en
waarop de gouverneur-generaal Iden
burg antwoordde.
Het weder was gunstig. Er was
groote belangstelling.
Loterij.
De „Standaard" schrijftOver de
Staatsloterij bestond nu 30 jaar gele
den slechts één opinie onder partijen
rechts en links. Ze was economisch
veroordeeld.
Thans echter is van links alle pro
test verstomd en deze week nam de
minister van financiën haar zelfs in
bescherming, en dit, niettegenstaande
in 1903 reeds een voorstel om haar
te doen uitsterven, bij de Staten
Generaal was ingediend.
ja, sterker nog, men wil de Staats
loterij zelfs nog uitbreiden. Het behoeft
niets en liet zich stilzwijgend veroor-
deelen. Hoe verklaart u dit dan
Hubert was niet om een antwoord
verlegen, en zei: „Heel eenvoudig
De visscher moet een stille, kalme
man geweest zijn. Hei vreeselijk on
geluk, dat van alle kanten onver
wachts op hem aanstormde, de dood
van zijn vrouw, de ontzettende be
schuldiging van moord, dit alles
moest den man zwaar drukken. Het
maakte hem onverschillig en ont
nam alle overleg om zijn leven te
verdedigen. Verder dient gezegd, dat
het proces met groote overhaasting
is gevoerd. U was de hoofdgetuige,
en de aangeklaagde is niet eens in
uwe tegenwoordigheid verhoord. Dat
is een groote misslag, die niet kan
verontschuldigd worden."
„Dat hij vluchtte, getuigt toch in
zijn nadeel," wierp de slotheer hem
tegen. „In plaats van spoorloos te
verdwijnen moest hij, als hij onschul
dig was, in de nabijheid blijven en
luid protesteeren tegen de aanklacht
en tegen het onrechtvaardige vonnis.''
„Hoe kon hij dat doen
„Ge vergeet, dat Zeltingen tot een
ander rechtsgebied behoort en een
wel niet gezegd, dat we dezen loop
der zaken betreuren. Het zuiden van
Europa toont nog altoos, welke pro-
portiën dit lotspel, wordt het geijkt,
onder het volk kan aannemen, en de
toenemende beursspeculatiën zeggen
ons maar al te droef, hoe ook ten
onzent het kansspel steeds meer om
zich grijpt. Toch is deze stroom op
dit oogenblik moeilijk te keeren, al
blijft, wat de Staatsloterij betreft, ons
hoofdbezwaar onverkort gelden, dat
het thans de overheid zelve is, die
het lotspel met haar autoriteit dekt,
en er winste uit trekt.
Nieuwjaar.
Met het oog op den grooten toe
vloed van poststukken bij de jaar
wisseling wordt het publiek verzocht
brieven, briefkaarten en gedrukte
stukken, prentbriefkaarten; visitekaar
tjes en circulaires, welke men bij
voorkeur op 1 Januari wenscht te doen
bestellen, te voorzien van twee elkaar
schuin snijdende strepen, getrokken
over de geheele adreszijde en die
stukken reeds op 27, 28 of 29 De
cember ter post te bezorgen. Zij kun
nen dan tijdig voor de bestelling
worden gereed gemaakt, blijven tot!
Januari op de kantoren van bestem
ming bewaard en worden dan, zooveel
mogelijk, op dien dag in de bestel
lingen opgenomen.
Ter wille van het kind.
Hare Majesteit de Koningin-Moeder
heeft van Hare belangstelling blijk
gegeven door het zenden van een
gift van honderd gulden.
Een onbekende heeft duizend gul
den toegezegd, zoodra met den bouw
van het koloniehuis van het centraal
genootschap wordt begonnen.
Koffie voor zieken en koffie
voor landloopers.
Voor het rijks-universiteitszieken
huis te Leiden en voor de kolonie
Veenhuizen, twee rijksinstellingen,
wordt koffie gevraagd, en nu is het
merkwaardig verschil in de kwaliteit,
dat voor Leiden dit jaar gevraagd
wordt „gestorte Superior uitgezochte
Santos-koffie, goed smakend". Op het
oogenblik is van deze koffie, onge
brand, de marktwaarde circa 26 cent
per '/is kilo.
Voor Veenhuizen wordt gevraagd
„Gouvernements Javakoffie Probolin-
go of Malang, groen of groenachtig."
De marktwaarde van deze koffie is
op het oogenblik 42 cent per Va kilo.
Deze koffie staat ver boven het ge
middeld zoogenaamd eerste soort, dat
in de winkels verkocht wordt.
Het verschil in prijs maakt voor
Veenhuizen op de benoodigde hoe
veelheid, ongeveer f 3000 uit. Een
bekende firma te Delft bevestigt de
toevluchtsoord is voor ieder, zelfs
voor misdadigers uit andere rechts
gebieden sprak de slotheer met
de vreugde van een overwinnaar,
want hij geloofde nu zijn tegenstan
der verslagen te hebben en tevens
hoopte hij zekerheid te verkrijgen
omtrent het asylrecht van hetZeltin-
ger Gerechtshuis.
Hubert keek verbaasd op. „Ge
hebt gelijk", zeide hij. „Aan dat oude
voorrecht van het Gerechtshuis heb
ik niet gedacht. Joost vluchtte niet
naar Zeltingen, dat zoo nabij ligt,
doch naar den Hunsrück. Volgens
zeggen van den ouden herder Grates
vertoonde hij zich daar in het dorpje,
waar zijn dochtertje, de kleine Ammi
bij bloedverwanten werd verpleegd.
En toch
Peinzend had hij de laatste woor
den meer tot zich zelf gesproken
nu verstomde hij plotseling, alsof
een zonderlinge gedachte bij hem
opkwam. Deze pauze was den slot
heer zeer welkom. Hij wist nu stellig
en zeker, wat hij omtrent het Zel-
tinger Gerechtshuis wilde weten. Wat
hem betrof, kon het gesprek nu wel
eindigen. Hij verbrak daarom het
marktwaarde-cijfers, maar betwist het
verschil van f 3000, omdat voor Java
koffie, die 42 cent kost, sinds enkele
jaren, 27 tot 35 cent wordt ingeschre
ven, reden waarom eerlijke en soliede
firma's zich van mededinging ont
houden.
De redactie van het blad, waarin
dit bericht voorkomt, voegt er ter na
dere toelichting aan toe, dat men zelfs
in vele deftige gezinnen, niet de illusie
behoeft te koesteren in het dagelijksch
gebruik Java-koffie te drinken.
Militaire berichten.
Door den minister van oorlog is
bepaald, dat de werkkring van de ad
judanten- onderofficier- kwartiermees -
ters voortaan als volgt is geregeld.
In tijd van vrede zijn zij in den regel
werkzaam op de bureelen van de
secretarissen van de hoofdadministra
tie der korpsen, waartoe zij behooren.
Zij kunnen echter, zoo noodig, tijde
lijk werkzaam worden gesteld ten bu-
reele van den secretaris van een raad
van administratie van het korps waar
toe zij behooren of wel bij een ander
korps. Bij veld-oefeningen, bij oefe
ningen in kampen enz., kunnen zij
worden toegevoegd aan een verple-
gingsofficier, ten einde te worden be
last met zoodanige werkzaamheden,
als hun in verband met hunne be
stemming in oorlogstijd, van nut kun
nen zijn.
Vlissingen, 20 December.
Het eerste elftal van de voetbal
vereniging „E. M. M." alhier vertrekt
Zaterdagmorgen naar Brugge em met
de Kerstdagen uit te komen tegen de
verenigingen „F. C. Saint Francois
Xavïer" en „C. S. Brugeois 11".
Het Engelsche stoomschip „The
Marchioness" is Zaterdagavond hier
binnengekomen van Dieppe om eene
lading cokes in te nemen voor Millom.
De Engelsche driemastschoener
„Olwen" is hedenmorgen hier bin
nengekomen van Swansea met een
lading steenkolen voor de firma F.
Wibaut Zoon.
Het Duitsche stoomschip „Grete
Cords" van Antwerpen naar New
castle is gisterenavond wegens slecht
weder uit zee teruggekeerd en op de
reede geankerd.
Het schip is heden weder naar zee
vertrokken.
Hedenmorgen zijn twee paarden
van den sleeper S., welke voor een
geladen wagen gespannen waren, in
de Walstraat op hol geslagen. Een
kolenwagen in die straat staande,
werd een heel eind medegesleurd.
De voerman kon bijtijds van den
wagen springen, doch was niet meer
bij machte de leidsels te houden. De
stilzwijgen met de vriendelijke woor
den „Als het u aangenaam is, zal
het mij een eer zijn, u mijn pleeg
dochter Ammi voor te stellen."
De jonge rechter raakte een oogen
blik geheel in verwarring door zoo
veel vriendelijke voorkomendheid,
hij bloosde en zijn toestemmend ant
woord klonk wel wat verlegen.
De slotheer echter glimlachte en
zei„Maar ik bedenk daarde
kennis is reeds gemaakt. Als ge Ammi
dus wilt begroeten, kunt ge in den
tuin gaan. Ge zult haar gemakkelijk
vinden."
Hubert stond op en met een bui
ging nam hij voorloopig afscheid van
den slotheer; die hem nog „tot
weerziens, mijnheer Walbot" nariep.
Nu was de slotheer alleen. Hij
zuchtte en terwijl zijn gelaat weer
de gewone sombere uitdrukking aan
nam, schokte zijn lichaam en zakte
hij achterover, alsof de krachten hem
begaven. Een poos lang lag hij te
hijgen en mompelde eindelijk: Ge
lukkig, dat het verhoor voorbij is.
(Wordt vervolgd).
