itoor De oude Uniform Maandag 20 December. :ak No 298. 47e Jaargang, 1909. Goederen. Gemeentebestuur, Feuilleton. IJN - vet, merk Bij deze Courant behoort een Bijvoegsel. Een Volkstelling. BINNENLAND. 4Z kracht els voor ctrische ielburg. 'en ge- den zoo erstrekt. per flesch 45 ct. ïsehe wijnen, enomen. MERK. e geven. 6 Woonhuizen, t, b. n. o. n. o. ilstraat. oor werkplaats, rtrekken gelijk- s. Ie verdieping jè. bev. 2 kamers M2. tuingrond. Volffsplein. is. 'erkoop aan het igenaren zeiven elft van boven- ijn verkrijgbaar zuiver, en staat akt en braadt jond, keurig en 40 ct. per pond. Ik op elk tablet andere minder- idenierswinkels. VLISSINGSCHE COURANT Prijs per drie maanden 1.30. Franco- per post 1.50. Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58. ADVERTENT1ËN van 14 regels ƒ0.40. Voor eiken regel meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie, wordt de prijs slechts twee maal berekend. Groote letters en clichés naar plaatsruimte. Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen. TELEFOONNUMMER 10. Nieuwe Abonné's, uitge= zonderd bij weKelijksche be= taling, ontvangen de dagelijks verschijnende „VLISSING= SCHE COURANT" koste loos tot 1 Januari. BEKENDMAKING. Kamers van Arbeid voor de Metaalbewerking en voor de Bouwbedrijven te. Vlissingen. Burg. en Weth. van Vlissingen gelet op art. 11 van liet kiesreglement voor de Kamers van Arbeid herinneren de hoofden of de bestuurders van de navolgende bedrijven, vertegenwoordigd in de Kamer van Arbeid voor de Metaalbewer king: het bewerken van metalen met uitzonde ring van het lood- en zinkwerkersbedrijfhet scheepsmakersbedrijfhet laden en lossen van schepen en spoorwegwagons; en de hoofden of bestuurders van de navol gende bedrijven, vertegenwoordigd in de Kamer van Ai-beid voor de B o u w b e d r ij v e nhet immerlieden-, metselaars-, stukadoors-, lood- ent zinkwerkers-, schilders- en aardewerkersbedrijf liet leggen van electrische geleidingen of van gas- en waterleidingenhet ontwerpen van en het houden van toezicht bij het uitvoeren van bouwplannen aan limine verplichtingen om vóór-15 Januari e.k. eene lijst of zoo noodig lijsten op te maken vaii de namen en de voornamen der mannelijke en vrouwelijke personen, die in hun bedrijf binnen het gebied der Kamers van Arbeid als patroons of in hun dienst 'als werklieden werkzaam zijn geweest gedurende het laatstverloop'en kalender jaar, waarvoor wat het bouwvak en aardwerkers- bedrijf betreft, het laatste tijdperk van 7 maan den en wat het laden en lossen van schepen betreft, het laatste tijdvak van 6 maanden, dat in die bedrijven gewerkt is, geldt en om die lijst of lijsten vóór 15 Januari e.k., te zenden'aan Burgemeester en Wethouders of in te leveren ten Raaahuize (Griffie). Op de lijsten mogen niet vermeld worden zij, die gedurende den'boven aangegeven tijd niet binnen het gebied der Kamers van Arbeid bij hetzelfde hoofd of denzelfden bestuurder zijn werkzaam geweest. Op de lijsten behoeven niet vermeld te worden zij, die geen ingezetene des Rijks of geen Neder landers zijn of op den 15 Februari e.k. den leef tijd van 25 jaren niet zullen bereikt hebben. Zij, die gedurende het laatstverloopen kalen derjaar of wat het bouwvak en aardwerkersbe- drijf betreft, gedurende het laatste tijdvak van 7 maanden en wat het laden en lossen van schepen betreft gedurende het laatste tijdvak van 6 maan den, dat in die bedrijven gewerkt is niet in het bedrijf van hetzelfde hoofd of denzelfden bestuur der werkzaam zijn geweest en die aanspraak kunnen maken om op eene kiezerslijst voor de Kamers van Arbeid geplaatst te worden, worden er voorts aan herinnerd, dat zij daarvan vóór 15 Januari e.k. aangifte kunnen doen bij Burgemees ter en "Wethouders voornoemd. De formulieren der lijsten en der aangiften zijn van af 3 Januari e. k. ter Gemeente-Secretarie (Griffie) kosteloos verkrijgbaar. Vlissingen, den 18 December 1909. Burg. en Weth. voornoemd, VAN DOORN VAN KOUDEKERKE. De Secretaris. "WITTEVEEN. 9e VOLKSTELLING. Burgemeester en Wethouders van Vlissingen, brengen ter algemeene kennis dat dit jaar zal gehouden worden de 9de algemeene tienjaarlijk- sche volkstelling. 53.) o— „Ammi," sprak de slotheer nu ern stig maar niet onvriendelijk, „ga nu naar den tuin. Ik heb iets met den heer Rechter te bespreken". Ammi gehoorzaamde onmiddellijk in den tuin vond zij gelegenheid om met haar gedachten ongestoord alleen te zijn. Hubert stond intusschen te wachten, totdat Nickel de deur open trok en hem met blij gelaat het ant woord van den slotheer overbracht. Dat was den jongen rechter een pak van het hart, doch hij liet daar van niets blijken. Met opgeheven hoofd en vasten tred volgde hij den bediende, die met een diepe buiging de deuren van den salon voor hem opende. Daar stond Hubert voor den heer Von Beuren, wiens leelijk gelaat zoo vriendelijk mogelijk stond. Hij richtte Deze heeft ten doel de aanwijzing van allen, die te middernacht tusschen 31 December 1909 en 1 januari 1910 hunne werkelijke woonplaats binnen Nederland hebben. Deze allen worden aangewezen, onverschillig of zij op genoemd tijd stip in hunne woning al dan niet aanwezig zijn. Ook worden aangewezen zij, die, zonder werkelijke woonplaats binnen Nederland te hebben op genoemd tijdstip aldaar aanwezig zijn. Omtrent deze allen moeten de op gaven verstrekt worden, die gevraagd worden op kaarten, welke tusschen 26 December 1909 en 1 Januari 1910 zullen worden rondbezorgd en dade lijk na Nieuwjaar zulleri worden te ruggehaald. Door of voor ieder moet aan zijne woning worden ingevuld eene gele kaart voor een man (of jongen) niet in gestichten of instel lingen eene witte kaart voor eene vrouw (of meisje) niet in gestichten of instellingen eene blauwe kaart voor een man (of jongen) in gestichten ofinstellin- en een grijze kaart voor eene vrouw of meisje) in gestichten of instel lingen. Bovendien moet door ot voor ieder aan de woning waar hii tijdelijk aan wezig is ingevuld worden eene oranje kaart voor een tijdelijk aanwezigen man (of jongen) of eene rose kaart voor eene tij delijk aanwezige vrouw (of meisje) het hoofd van ieder gezin, elke afzonderlijk levende persoon of de bestuurder van iedere instelling, ge bouw, gesticht of schip, waar de kaarten worden bezorgd, is verplicht voor de behoorlijke invulling zorg te dragen. Deze zorge er dus voor, dat aan den teller, wanneer hij de kaarten bezorgt, worde afgegeven hoeveel gele, witte, blauwe, grijze, oranje en rose kaarten er in de woning noo dig zijn. Overtreding van de voorschriften betreffende de volkstelling wordt krachtens art. 20 der wet van 15 April 1888 („Stbl." no. 84) gestraft met hechtenis van ten hoogste veertien dagen of geldboete van ten hoogste honderd gulden. De nauwkeurige, door de volkstel ling te verkrijgen kennis der bevol king is eene zaak van algemeen be lang. Tot het verkrijgen dier kennis is noodig dat alle vragen op elke kaart met de meest mogelijke nauw keurigheid en volledigheid worden beantwoord. Op verzoek der regeering noodigen zij allen met aandrang uit, door nauw keurige en volledige invulling der zich uit den zetel op om met een lichten hoofdknik zijn gast te be groeten. Met een handgebaar noodig- de hij hem vervolgens uit tot plaats nemen en zeide voorkomend „Wat verschaft mij de eer van uw bezoek heer rechter? Hubert was langzaam gaan zitten Deze ontvangst had hij volstrekt niet verwacht; hij geraakte erdoor in ver warring en voelde dat hij bloosde Dat was de man niet, die hij in den bewusten nacht tegenover zich had in een strijd op leven en dood Er gebeurde niets van hetgeen hij zich had voorgesteld, en daardoor vielen zijn plannen in duigen, die hij had ontworpen om den strijd te beginnen tegen den somberen slot heer. Maar hij herstelde zich spoedig en antwoordde even hoffelijk „Mijnheer Von Beuren, voor alles vraag ik u verschooning voor het binnendringen in uw tuin zonder uw verlof, nu eenige dagen geleden. Ik beken gaarne, dat mijne nieuws gierigheid mij te ver heeft gedreven.' „Laten wij daarover zwijgen, mijn heer Walbot", zei de slotheer op luchtigen toon. „k zou u anders ook flbonnements-flduertentiën op zeer uoordeelige uooriuaarden kaarten tot het welslagen der volks telling mede te werken. Vlissingen, 14 December 1909. Burg. en Weth. voornoemd, VAN DOORN VAN KOUDEKERKE. De Secretaris, WITTEVEEN. O— 0- Wanneer het jaar 1909 met zijn opvolger omwisselt, dan wordt in Nederland weer een volkstelling gehouden. Dat dit geen nieuwe zaak is, zal aan de meesten onzer lezers wel bekend zijn; wèl is deze zaak van karakter en beteekenis veranderd, en die beteekenis is in den loop der tijden zelfs zoo groot geworden, dat de volkstelling daarom ieders be langstelling verdient. Reeds in de grijze oudheid was van volkstellingen sprake, o.a. in de ge schiedenis der Israëlieten. Nauwlijks toch had de uittocht uit Egypte plaats gehad, of de behoefte aan eene telling deed zich gevoelen, doch uitsluitend uit een, zooals wij thans zouden zeggen, militair oogpunt. Het Kwam er toch op aan, zich staande te houden tegenover vijandelijke volks stammen en daarom moest vastgesteld worden hoe groot het getal strijdbare mannen was, waarop men rekenen kon. Vandaar dan ook dat men zich bepaalde tot de mannen van boven den twintigjarigen leeftijd. Alleen de stam derLeviten, die den geestelijken stand uitmaakten, bleef van de telling uitgezonderd, en toch was Israël toen reeds zoo sterk, dat men op meer dan zes honderd duizend personen kon rekenen. Vele jaren later, kort voor de om zwervingen in de woestijn een einde namen, werd nog eens, ongeveer althans, op dergelijke wijze gehandeld, met de bedoeling op die wijze vast te stellen op hoedanige wijze het land Kanaan onder de verschillende ge slachten zou worden verdeeld. Sedert die tijden schijnt voortdu rend van dergelijke tellingen, nu hier en dan daar, sprake te zijn geweest. Zeer vaak schijnt dat in verband te hebben gestaan met de belastinghef fing. Tot wezenlijke algemeene volks tellingen, met het bepaalde doel om metbetrekking tot verschillende zaken het werkelijk beloop der gansche bevolking te kennen, is men eerst in de laatste helft der achttiende eeuw gekomen en bij ons had zulks voor het eerst nog later plaats. In het jaar 1828 is bepaald dat elke tien jaar eene algemeene telling zou plaats vinden. Later, bij eene wet van het jaar 1879 is die formaliteit nog op betere wijze geregeld. De bedoeling van de telling is lang verschooning moeten vragen, omdat ik u voor een boosdoener hield en u onvriendelijk behandelde. De om standigheden brachten mij in een verkeerden waan, doch laten wij dit voorval liever vergeten. Ais mijn te- genwoordigen buurman heet ik u welkom op Beurenhof." Hubert boog en de slotheer ver- •volgde „Helaas, ik kan u niet veel aan bieden, want ik leef bijna alleen en van de wereld afgezonderd hier in mijn oud kasteel. Maar als tijd en gelegenheid het toelaten mij te komen bezoeken, zult ge mij altijd zeer wel kom zijn." Hubert boog weder en sprak „Zooveel vriendelijkheid had ik niet durven verwachten, maar uw voorkomendheid verheugt mij zeer. Ik krijg daardoor moed om u eene opheldering te verzoeken." „Spreek vrij uit, heer rechterIk ben bereid u aan te hooren en te antwoorden naar mijn beste weten", antwoordde de slotheer vriendelijk, hoewel hij zich volstrekt niet op zijn gemak gevoelde. „Het betreft een misdaad, een niet uitsluitend om te weten hoevele zielen het land telt, of dus de bevol king voor- of achteruitgegaan is, enz. Integendeelwanneer men de gege vens bezit, die de telling oplevert, dan is het de bedoeling om deze uit te werken, en die uitwerking is op gedragen aan een bepaald lichaam het Centraal bureau voor de statistiek. Om kennis der volkstoestanden is het in hoofdzaak te doen. Dit bureau is in 1899 opgericht en is na de volkstelling van 1900 voor het eerst werkzaam geweest. Het bureau verzamelt, bewerkt en maakt openbaar alle statistische opgaven, die door den directeur voor praktijk of wetenschap nuttig worden geacht. Speciaal is aan dit bureau opgedragen de verzameling van alle stukken, be treffende de statistiek van Nederland en zijn koloniën en bezittingen in vreemde werelddeelen. Dat de telling bij ons op 1 Januari plaats heeft, staat o.a. in verband met het feit, dat over 't algemeen de geheele bevolking dan in hare woon plaatsen aanwezig is. In andere landen gelden in dit opzicht weer andere factoren. In Luxemburg, Zwitserland en Duitschland telt men eene maand vroeger, in Frankrijk op 12 April, in Engeland den 5n April en in de Ver- eenigde Staten op i Juni. Het tellen zelf, eigenlijk het bezor gen en terughalen der kaarten, is een werk van spoed en van nauwkeurig heid tevens, ook omdat de meeste menschen de hulp en voorlichting der tellers noodig hebben. Langzamerhand wordt het werk wel wat ingewikkel der, de telkaarten zullen nu reeds in 6 verschillende kleuren worden ver spreid, De nieuwe kleuren zijn grijs en geel, maar deze kleuren kloppen niet met de nieuwe rubrieken. De blauwe kaart, die vroeger bestemd was voor een man of jongen, wordt thans gebruikt voor een man of jon gen in een gesticht of instelling. Vroeger was de kaart voor een vrouw of meisje wit, en dat is nu zoo ge bleven, terwijl de nieuwe grijze kaart is voor eene vrouw of meisje in een gesticht of instelling. Het zijn de provinciale besturen die, nadat alle werkzaamheden zijn afgeioopen, de werkelijke bevolking in elke gemeente volgens de uitkom sten der telling bekend maken, doch, zooals wij reeds opmerkten, het is niet uitsluitend om het getal in woners van het land te doen daar voor kost de geschiedenis ook wel wat veel, namelijk, over de geheele bevolking verdeeld, vier en een halven cent per hoofd. Als onze bevolkings registers niet zoo uitstekend in orde waren, zou er trouwens heel wat anders komen kijken. Dat er meer beoogd wordt dan telling alleen, wordt door den inhoud moord, ongeveer twintig jaar geleden op uw dienaar gepleegd", begon Hubert. „Ik vrees, dat de justitie des tijds de zaak niet grondig heeft on derzocht en wellicht een onschuldige ter dood veroordeelde. Ik heb mij voorgenomen eene studie te maken van dat proces, en indien er onrecht is gepleegd, wil ik dat zooveel mo gelijk weer goed maken. In de eerste plaats meen ik het noodig, uw oor deel te vernemen over de handelingen der toenmalige Trarbacher overheden.' De heer Von Beuren haalde de schouders op en antwoordde onver schillig„Ah, die oude, vergeten ge schiedenisWil u die weer opwar men Ik weet niet, of u daaraan goed doet, waarde heer rechter, en ik betwijfel, of ge daarmee iets zult bereiken. De dader werd destijds gevat en veroordeeld hij zou opge hangen zijn, maar hij wist zich door de vlucht te redden. Ik heb over deze treurige zaak nooit anders ge dacht dan de Trarbacher overheden." „Welke beweegreden kon de vis- scher Joost hebben om uw dienaar te dooden Hij kende den man niet en kon niet hopen, schatten bij hem der telkaarten bewezen. Wij ieeren uit de volkstelling bv. hoe de bevol king gehuisvest is, hoe het staat met de geboorten, huwelijken en sterfge vallen. De bepaalde bedoeling is om allerlei feiten aan het licht te bren gen op het gebied van maatschappe lijke toestanden en kennis van sociale misstanden. Met die kennis gewapend kan de wetgever, die nooit in het duister mag tasten, voorstellen doen, strekkende om verbetering in die misstanden te brengen en de volks welvaart te verhoogen. De statistiek is een van de schoonste wetenschap pen, die ons cijfers noemt en feiten leert kennen, en eerst als men feiten kent kan men wezenlijk ingrijpen. Zóó worden, één voorbeeld slechts, ook vragen gedaan omtrent blindheid en doofstomheid en of de ongelukkige personen, hier bedoeld, het voor hen bestemde onderricht hebben genoten. Het wordt vermoed en het is ook zeer waarschijnlijk, dat het antwoord niet van zeer bevredigenden aard is, en dat zou b.v. een reden kunnen wezen om het beginsel van leerplicht ook tot de bedoelde hulpbehoeven den uit te strekken. Hieruit en uit al het vorenstaande blijkt duidelijk dat de vragen, die weldra aan gezinshoofden en anderen zullen worden gedaan, geenszins zon der beteekenis zijn, en daarom wilden wij eens opzettelijk op het gewicht der zaak wijzen en aansporen om de overheid en de ambtenaren zoo veel mogelijk bij het vervullen harer waarlijk niet al te gemakkelijke taak behulpzaam te zijn. Waar zij, door vrijwillige mede werking, die vervulling zooveel mo gelijk in de hand werken en een vol komen juiste verzameling van gege vens bevorderen, daar bevorderen wij tevens een groot nationaal belang. Tweede Kamer. Bij den aanvang der vergadering werd gisteren door den voorzitter deelneming uitgesproken over het groote.verlies dat België heeft geleden, door het overlijden van koning Leo pold II. Minister Heemskerk sloot zich na mens de regeering bij deze betuiging van deelneming aan. In den loop der vergadering werd een kort comité-generaal gehouden, na afloop waarvan de voorzitter me dedeelde, dat in dat comité de kwes tie der geschuts-leveranciën in handen eener commissie is gesteld, tot leden waarvan de voorzitter benoemde de heeren Van Vlijmen, Van Wassenaer van Catwijck, Van Karnebeek, Colijn, en Thomson. Na aanneming eener reeks kleinere te vinden. Wilde hij zich verrijken, dan had hij eerder u dan uw dienaar tot stachtoffer moeten kiezen." „Maar het lijk was geplunderd „Ja, de kleeren waren geroofd, dat is waar! Doch als Joost de daad bedreven had om een oude dragon der-uniform machtig fe worden, dan zou men die kleeding wel in zijn huis gevonden hebben! Ze wasech ter spoorloos verdwenen „De man kan ze ook vernietigd hebben of zoo goed verborgen, dat men ze later niet wist terug te vin nen," wierp de slotheer hem tegen. „Hm, dat kan" stemde Hubert toe. „Maar waarom zou Joost die klee ren verstoppen Die kleeren konden hem niet van nut zijn. Als ze ver borgen zijn, dan heeft Joost den moord niet gepleegd, doch een ander. Mij dunkt dat die andere persoon slechts iemand kan geweest zijn, die u bei den kende en die belang had bij den dood van uw dienaar." Bij deze woorden keek Hubert den slotheer vragend aan. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1909 | | pagina 1