ES,
itoor
Eerste Blad.
De oude Uniform
R
Maandag
IS November.
Dit nummer bestaat ult2bladen
VOCHTIGHEID.
No. 268,
1909.
sch
AK
Cotderen.
Feuilleton,
AD'
47e Jaargang.
AK
BINNENLAND.
EN
1t, kracht
bels voor
heclrisc/ie
idelburg.
\tlen ge-
rden zoo
verstrekt.
a
te geven.
16 Woonhuizen,
at, b. n. o.
n. o.
alstraat.
voor werkplaats.
i., bev. 2 kamers
IM2. tuingrond.
/olffsplein.
verkoop aan het
igenaren zelven
elft van boven-
ijn verkrijgbaar
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
COURANT
ADVERTENT1ËNvan 14 regels ƒ0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechts ftveemaal berekend. Groote
letters en clichés naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen.
in het koudere jaargetijde, waarin
veel meer regen valt dan in den
zomer, heeft men vaak last van vocht.
Vele woningen, die anders droog zijn,
worden nu vochtig. En terecht staan
dergelijke huizen in een slechten reuk.
Ze worden, voor zoover 't mogelijk is,
liefst gemeden. De algemeene vrees
er voor blijkt wel uit het gezegde, dat
men in een nieuwe woning het eerste
jaar zijn vijand, het tweede jaar zijn
vriend moet laten wonen, om haar
pas het derde jaar zelf te gaan be
trekken. Dit slaat hierop, dat in nieuw
gebouwde woningen de muren nog
zeer veel water uit de metselkalk
bevatten, waardoor de lucht in het
huis nog vochtig blijft. Waarin de
oorzaak van den slechten invloed op
de gezondheid schuilt, is minder
algemeen bekend, en daarom weten
velen, die een nieuwe woning gaan
betrekken, niet in hoeverre zij gevaar
loopen, en hoe zij deze zullen ver
minderen of verdrijven. De slechte
invloed van een vochig huis berust
op de stoornis, die ontstaat in de
warmteregulatie van het menschelijk
lichaam. Behoudens kleine dagelijk-
sche schommelingen heeft ons lichaam
steeds dezelfde temperatuur. Voort
durend wordt warmte gevormd door
de in het organisme plaats hebbende
scheikundige processen, in de eerste
plaats bij spierarbeid. Het warme
lichaam staat onophoudelijk warmte
af aan de koudere omgeving, evenals
een kachel. Tusschen de productie en
afgifte bestaat evenwicht. Het warmte
verlies echter zal des te grooter zijn,
naarmate de temperatuur der omge
ving lager is. In een woning moet
behalve met de afgifte van warmte
aan de lucht ook rekening gehouden
worden met die aan de vaste wanden
der vertrekken en aan de in die ver
trekken aanwezige voorwerpen. Over
't algemeen neemt de lucht gemakke
lijker warmte op dan vaste voorwer
pen. Vandaar dat een vertrek, waarin
gedurende den geheelen winter ge
stookt is, aangenamer aandoet dan een
kamer, die pas korten tijd wordt
verwarmd, al is de kamerlucht nog
zoo warm. Zulk een kamer nl. voelt
kil aan omdat de muren en meubels
nog niet voldoende warm zijn. Deze
blijven lang koud en zullen door het
O—
23.)
De jonge man keek zijn oom
trouwhartig in de oogen, greep zijn
hand en sprak: „Nog vijf dagen,
oom, dan aanvaard ik het ambt, dat
mij voor het leven zai binden. Ik
ben ervoor gereed, en wil mij er
geheel aan geven laat mij deze
vijf dagen nog voor mij zelf om ze
in vrijheid te genieten."
„Nu, het is goed", zei de oude
man. „Als je nu maar niet een on
gebonden kunstenaarsleven gaat lei
den. Ik heb aan je moeder op haar
sterfbed beloofd, dat ik je een goe
den werkkring zou bezorgen met een
behoorlijk inkomen. Als je nu gaat
toegeven aan je neiging tot schilde
ren, loopt het ten slotte nog mis
met de vervulling van mijn belofte."
„Wees daarvoor gerust, oomUw
belofte zal wel vervuld worden",
TELEFOONNUMMER 10.
groote temperatuursverschil met het
lichaam hieraan veel warmte onttrek
ken, dit sterk afkoelen en daardoor
een onaangename gewaarwording
geven. Vooral ondervindt men dit,
indien de warmte-onttrekking onge
lijkmatig is, bijv. op een klein gedeelte
van het lichaam werkt. De nabijheid
van een kouden muur zal de naar dien
muur gekeerde zijde van het lichaam
sterker afkoelen dan de tegenoverge
stelde zijde en daardoor het verschil
sterker doen waarnemen. Bekend is
ook de onprettige gewaarwording,
wanneer men bij sterke vorst bij een
vuur zit in de open lucht. Van voren
wordt het lichaam dan goed ver
warmd, terwijl van achteren sterke
afkoeling plaats heeft.
Niet alleen echter onprettig, maar
ook schadelijk werkt een sterke on
gelijkmatige warmte-onttrekking. Een
normaal individu zal niet licht ziek
worden van een flinke wandeling in
de buitenlucht bij vriezend weer, hij
moet echter al buitengewoon sterk van
constructie zijn, wanneer hij vertoeft
in een ruimte, waar steeds een on
gelijkmatige warmte-afgifte plaats
heeft, zonder ziek te worden. Daarin
schuilt dikwijls de oorzaak van het
uitbreken van rheumatische aandoe
ningen, het optreden van kiespijnen,
verkoudheden en ziekten van de borst-
organen, enz. Het vermijden van
„tocht" of „trek", waardoor een on
evenredige warmte-afgifte tot stand
komt, is dus een zaak van het groot
ste gewicht.
Keeren we nu tot onze woning
terug, dan zullen de muren van deze
in het natte jaargetijde veel vocht
opnemenalle poriën zullen met
water gevuld zijn, terwijl deze bij
droge muren luchthoudend zijn. Hoe
meer water de muren bevatten, des
te meer warmte is noodig om hen
een bepaalde temperatuursverhooging
te doen ondergaan, m.a.w. de muren
zullen veel langer koud blijven. De
kamer blijft dus veel langer kil.
Daarbij komt nog, dat het water in
de muren uitstekend de warmte ge
leidt, de aangebrachte verwarming
verdwijnt dus met groote snelheid
Ook zal er sterke waterverdamping
plaats hebben, ten koste van de
warmtegraad.
Het resultaat van al deze werkingen
is, dat in woningen met vochtige
muren de temperatuur wel verhoogd
zal kunnen worden, maar dat steeds
de muren koud blijven, waardoor
sterke uitstraling van warmte vanaf
het lichaam naar die muren plaats
vindt. Hierbij moet nog worden op
gemerkt, dat de dikkere buitenmuren,
die veel meer aan den invloed van
het weer zijn blootgesteld, langer
vochtig blijven dan de binnenmuren.
Daardoor wordt de warmte-uitstraling
ongelijkmatig en zal bijv. iemand, die
sprak de jonge man. „Ge hebt voor
mij gezorgd als voor uw eigen zoon."
„Er zit wel wat in je van je
vader. Die was een koopman
maar ook geen kunstenaar. Hij zag
met andere oogen als wij bijna
als jij, Hubert, de rivieren en de
bergen, en ook zijn spreken en zijn
manieren waren bijna altijd die van
een iijk edelman."
De jonge man hief plotseling het
hoofd op en staarde zijn oom aan
met wijd geopende oogen en inge
houden adem. Zijn moeder had bij
na nooit over zijn vader gesproken,
ook zijn oom zweeg meestal over
hemdat hij over hem sprak, was
geheel onverwacht. „Vertel mij van
mijn vadersprak hij levendig. „Ik
weet niets van hem, want steeds
werden al mijn vragen ontwijkend
beantwoord, oom! Nu ik op het punt
sta, alleen mijn weg door het leven
te zoeken, nu kan en moet ge
spreken. Het is nu plicht mij in te
lichten 1 Daarom vraag ik u wie
was mijn vader? Is hij dood, of
waar is hij te vinden
De oude heer keek ernstig voor
zich. Stellig was het hem pijnlijk,
fibonnements-flduertenfiën op zeer uoordeelige uooriuaarden.
in zulk een kamer te bed ligt met
zijn rug naar den buitenmuur, last
krijgen van een kouden rug.
Hiermee is in 't kort de directe
invloed van vochtige woningvertrekken
besproken, maar daarnevens zijn er
nog andere nadeelige werkingen.
Vochtigheid nl. bevordert de ontwik
keling van schimmels en, dit is
minder bekend, ook die van bacte
riën. De groei van schimmels is zelfs
een maatstaf voor de vochtigheids
graad van muren en vloeren. Vooral
op de te spoedig behangen muren in
nieuwe huizen vindt de schimmelplant
in de stijfsel een prachtig voedings
middel. Óveral, waar op zulke muren
belemmering is voor waterdarnpaf-
voer, zooals achter schilderijen en
kasten, woekeren de schimmels in
grooten getale. Ook lederwerk, en
vochtige spijzen zijn spoedig met deze
planten bezet. Deze schimmels nu zijn
op zichzelf niet schadelijk, wel geven
ze bij sterke ontwikkeling een hoogst
onwelriekenden geur af. Doch hun
beteekenis is hierin gelegen, dat zij
wijzen op de aanwezigheid van bac
teriën. En hoewel onder deze lage
organismen veel ongevaarlijke soorten
zijn, gevaarlijke kunnen er voorzeker
ook bij zijn. Altijd zijn aanwezig de
zoogen. rottingsbacteriën,die het spoe
dig bederf van allerlei levensmiddelen
veroorzaken daardoor ontstaan ook
dikwijls verschillende onaangename
geuren in huis.
Vochtige woningen zijn dus terecht
gevaarlijk voor de gezondheid. Het
is dus te begrijpen, dat ze vermeden
worden. Ook kan men trachten het
gebrek te verhelpen. Nieuwe wonin
gen, die in het L-jgin vochtig zijn,
worden met den dag beter, vooral
wanneer in de verschillende kamers
goed gestookt wordt. Oude vervallen
gebouwen, waarvan 't dak lekt, enz.,
zijn natuurlijk niet droog te maken.
Eveneens is het onmogelijk een wo
ning droog te krijgen, wanneer ze is
gebouwd op vochtigen grond en er
is in de muren geen voor water im
permeable laag aangebracht. Is nu
het huis niet van die slechte eigen
schap te bevrijden, dan behoort het
niet bewoond te worden. In dergelijke
gevallen zorgt de woningwet er voor,
dat het gebouw onbewoonbaar wordt
verklaard.
Dat vele kamers in den winter
vochtig zijn, vindt zijn oorzaak in de
slechte ventilatie in verband met de
huishoudelijke bezigheden, als koken
en wasschen in deze vertrekken. Maar
al te vaak wordt 's winters zoo goed
als nooit gelucht, terwijl de menschen
zoo dicht mogelijk op elkaar hokken.
Geen wonder, dat men in dergelijke
atmosfeer ziek wordt. Dit is dan ook
een der redenen, waarom in den
winter meer zieken zijn dan in den
•zomer.
aan het rechtmatig verlangen van
zijn neef te voldoen. Een poos scheen
hij in tweestrijd, maar toen sprak
hij op kal men, vasten toon
„je hebt gelijk, Hubert! Nu wij
misschien voor langen tijd van elkaar
gaan, mag je niets verborgen blijven
wat je familie betreft. Het is
echter niet veel, wat ik je te zeg
gen heb en wie weet, of het niet
beter was erover te zwijgen."
Bij deze laatste woorden sloeg de
jonge man de oogen neer en een lichte
rilling voer hem door de leden. Zijn
oom bemerkte dit en zeide haastig
„Je behoeft je niet te schamen, al is
er veel gebeurd, dat niet kan gerecht
vaardigd worden, en al is er veel,
dat je raadselachtig zal voorkomen.
Luister maar. Je grootvader, mijn va
der, was een van de rijkste kooplieden
van Keulen. Het groote huis, waarin
je met je moeder een paar kamertjes
bewoonde, was vroeger ons eigendom.
Daar brachten mijn zuster Marie en
ik onze jeugd door. Ik zou de school
bezoeken, studeeren en dan met al
lerlei kennis toegerust, de zaken van
mijn vader voortzetten. Maar het was
ook hierde mensch wikt, maar God
Er valt echter zeer veel en toch
heel eenvoudig te doen, om weinig
last van vocht te hebben. In het koude
jaargetijde moet n.l. zooveel mogelijk
gelucht worden, in 't bijzonder na het
opstaan na den maaltijd en voor het
naar bed gaan. Wanneer in een ka
mer gewasschen wordt, of gekookt,
moet steeds het raam openstaan, op
dat de waterdamp gelegenheid heeft
om weg te trekken. Het drogen van
natte stukken moet in de kamer liefst
niet plaats hebben moet dit toch,
dan flink ventileeren, vooral voor het
naar bed gaan. Ook de zindelijkheid
mag niet te wenschen overlaten. Elk
voorwerp, vooral keukengereedschap,
moet na het gebruik gereinigd wor
den." Dagelijks moet stof, vuil en
overblijfselen van voedingsmiddelen
verwijderd worden. Door dergelijke
maatregelen is de woning gezond te
houden en zal tevens de huiselijkheid
bevorderd worden. A.
De lintjes-kwestie.
In de memorie van antwoord op
het voorloopig verslag over hoofdstuk
1 (Binnenlandsche Zaken) worden de
in dit verslag gemaakte opmerkingen,
aangaande de lintjes-kwestie aldus
beantwoord
De regeering zou de paragraaf in
het voorloopig verslag, welke aan
gelegenheden betreft, waarbij, gelijk
in dat verslag is erkend, hare ver
antwoordelijkheid niet betrokken is,
met stilzwijgen voorbijgaan, ware het
niet, dat aan haar vragen zijn gesteld.
Bij de beantwoording daarvan moe
ten naar de regeering meent, de vol
gende overwegingen haar leiden.
De vragen zijn gesteld, naar aan
leiding van grieven, aangevoerd tegen
een afgetreden minister, die deswege
is ter verantwoording geroepen. In
hoever de leden der Kamer zich
daartoe gedrongen kunnen achten,
staat uitsluitend aan hen ter beoor
deeling, maar het is duidelijk, dat de
ministers de verantwoording niet voor
hun ambtsvoorganger kunnen voe
ren. In zoover als zij door het be
antwoorden van de gestelde vragen,
zich op dien weg zou begeven, acht de
regeering zich daartoe, niet slechts niet
geroepen, maar ook niet gerechtigd.
Het zoude ook eene afwijking zijn
van de goede constitutioneele practijk,
welke hier te lande nagenoeg zonder
uitzondering is gevolgd.
In hoeverre voor de afwijkingen
van den steeds gevolgden regel in
1868 en 1894, op welke in het ver
slag een beroep wordt gedaan, goede
redenen bestonden, en of daarmede
een goed voorbeeld is gegeven,
wenscht de regeering niet te beoor-
deelen. Het oordeel daarover komt
beschikt.
Toen mijn zuster negentien jaar oud
was, kwam er in Keulen een vreem
deling opduiken, wiens beminnelijke
manieren hem weldra toegang ver
schaften bij de eerste familiën der
stad. Ook mijn vader leerde hem ken
nen en leidde hem bij ons in. Marie,
wier schoonheid en goedhartige in
borst reeds menigen aanzienlijken
vrijer had aangetrokken, werd weldra
geboeid door dezen vreemdeling, die
zich Hans Walbot noemde. Hij ver
telde, dat hij reisde om de verschil
lende landstreken van het Duitsche
rijk door eigen aanschouwing te leeren
kennen. Hij moest dus wel een ver
mogend man zijn, en in zijn geheele
doen en laten had hij inderdaad ook
iets voornaams als een edelman. Hij
betooverde ons allen, wel het meest
de arme onschuldige Marie, die na
korten tijd aan vader bekende, dat
ze zonder Walbot niet meer kon leven.
Verrukt door de schoonheid en het
reine hart van mijn zuster hield Wal
bot bij mijn vader aan om haar hand,
en zoo gaf de strenge koopman na
eenig tegenstribbelen toe aan den
drang der jongelui. Marie werd de
toe niet aan de regeering, maar aan
den geschiedschrijver.
Voorts kan het niet op den weg
der regeering liggen, om op de ge
stelde vragen in te gaan, in zoover
als zij inplicite of uitdrukkelijk een
oordeel inhouden of bedoelen een
oordeel der regeering uit te lokken
over den aard zelfs van niet ambte
lijke handelingen, welke de afgetreden
minister zou hebben verricht, of van
niet-ambtelijke correspondentie, welke
hij zou hebben gevoerd.
Eindelijk moet de regeering zich
onthouden van het geven van in
lichtingen omtrent het bestaan" en
den inhoud van adviezen en voor
bereidende aanteekeningen of lijsten,
welke alle een vertrouwelijk karakter
dragen en moeten blijven dragen,
zal de regeering, ook in de toekomst,
ongestoord kunnen overwegen, welke
maatregelen zij heeft te nemen en
het noodige kunnen doen ter voor
bereiding van hetgeen zij straks als
regeeringsdaden zal hebben te ver
antwoorden.
Met inachtneming van het boven
staande, kan de regeering dus slechts
inlichtingen geven buiten verband
met de aangelegenheid welke in
deze paragraaf is besproken, en moet
zij zich tot het volgende bepalen
le. Er bestaan geen vaste regelen,
die plegen gevolgd te worden bij het
verleenen van decoraties aan ingeze
tenen. In vele gevallen worden ad
viezen of informatiën gevraagd aan
autoriteiten onder wie de te deco
reeren personen ressorteeren. Ook
worden niet zelden adviezen ge
vraagd van de Commissarissen der
Koningin in wier provincie of van
de burgemeesters, in wier gemeente
zij wonen. Als de regeering genoeg
zaam is ingelicht, worden geene ad
viezen gevraagd en dat gebeurt meer
malen. De regeering wenscht zich
daaromtrent volle vrijheid voor te
behouden, en zal tegen het overleg
gen van adviezen, die een vertrouwe
lijk karakter moeten dragen, bezwaar
maken.
2e. Ook hieromtrent gelden geene
vaste regelen, en moet de regeering
zich hare vrijheid voorbehouden. On
der dat voorbehoud kan worden ge
zegd dat meestal de voordracht ge
schiedt door den minister onder wiens
ressort het gebied valt, waarop de te
decoreeren persoon zich verdienstelijk
heeft gemaakt.
Voorts wordt herinnerd, dat inge
volge artikel 1 f van het reglement
van orde van den raad van ministers
(medegedeeld in de gedrukte stukken
der Tweede Kamer, zitting 1905—
1906) de goedkeuring van den minis
terraad vereischt wordt voor iedere
aan Hare Majesteit te vragen machti
ging om de voordracht tot eene de-,
coratie te doen.
vrouw van een man, omtrent wien wij
eigenlijk zoo goed als niemendal wis
ten. Zonder strijd ging het niet, want
Walbot kot: zijn afkomst slechts on
duidelijk aangeven. Hij had daarover
een vertrouwelijk gesprek met vader,
en deze ofschoon anders zeer
voorzichtig scheen nu volkomen
gerustgesteld en deed zelfs zijn best
om het huwelijk te bespoedigen.
Het jonge paar werd in den echt
verbonden en scheen gelukkig hoe
wel niet lang. Walbot zou een hem
passende betrekking zoeken, of in onze
firma treden, of een ambt bij het stads
bestuur aannemen, doch hij beloofde
alles, en deed niets om zijn beloften
tot werkelijkheid te maken. Dat gaf
het eerste verdriet in de familie. Marie
verdedigde haar man met den meesten
ijverzij scheen hem nog meer lief
te hebben dan vroeger. Hij had haar
dan ook waarlijk liefdit bleek dik
wijls genoeg. Daarom vergaf mijn vader
steeds, en schonk hij aan zijn schoon
zoon telkens nieuwe blijken van zijn
welwillende gezindheid.
(Wordt vervolgd).